Związek Polskich Kawalerów Maltańskich przewodnik po dziełach Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska
Zakon Szpitalników Dawniej i Dziś Zakon Świętego Jana Tuitio fidei et obsequium pauperum obrona wiary oraz służba ubogim i cierpiącym to motto działalności Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana Jerozolimskiego zwanego Rodyjskim i Maltańskim, najstarszej organizacji charytatywnej, obecnej w ponad 110 krajach. Korzenie Zakonu wywodzą się od bractwa, założonego w Jerozolimie około połowy XI w. po Chrystusie przez pobożnych włoskich kupców z Amalfii. W pobliżu Grobu Świętego zbudowali oni hospicjum dla pielgrzymów przybywających z Europy. W XI- II XVIII w. Zakon słynął z najlepszej na Morzu Śródziemnym floty wojennej, jednak jego funkcja militarna wygasła, gdy w 1798 r. Napoleon Bonaparte zajął Maltę i wypędził z niej Szpitalników. Ten fakt przyczynił się do zintensyfikowania działalności charytatywnej i szpitalniczej. Kawalerowie Maltańscy nieśli pomoc ofiarom klęsk żywiołowych i wojennych. Ich poświęcenie było szczególnie widoczne podczas obu wojen światowych i innych konfliktów zbrojnych. W XX w. nastąpił dynamiczny rozwój działalności szpitalniczej, dobroczynnej, a także religijnej i dyplomatycznej Zakonu. Zakon w Polsce Działalność Zakonu na ziemiach polskich sięga XII w., kiedy to książę sandomierski nadał Zakonowi Zagość k. Wiślicy. Kawalerowie obsługiwali wówczas szpitale i hospicja dla ubogich na terenie Śląska. W XVI XVIII w. w Rzeczpospolitej istniały dwie komandorie: od 1187 r. w Poznaniu i od 1610 r. w Stwołowiczach na Litwie. Pozostałością po komandorii poznańskiej, działającej do XIX w., jest kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami. Podczas zaborów Polacy działali w strukturach przeoratów państw zaborczych. Odrodzenie nastąpiło w okresie międzywojennym: powstał Związek Polskich Kawalerów Maltańskich. Prowadzono m.in. szpitale w Rychtalu i Rybniku, niesiono pomoc biednym oraz poszkodowanym przez żywioły. W czasie II wojny światowej szczególną rolę odegrał Szpital Maltański w Warszawie. Przez 5 lat działalności leczono tam około 15 tys. rannych i chorych. Po II wojnie światowej władze ZPKM pracowały na wychodźstwie, oficjalna działalność w kraju była niemożliwa. Odbudowa Zakonu Maltańskiego w Polsce nastąpiła na początku lat 90. ubiegłego stulecia. Obecnie Związek liczy ok. 150 Kawalerów i Dam, z których ponad połowa mieszka w kraju. Działalność charytatywna dziś Utworzenie Fundacji Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska umożliwia realizację historycznych zadań Zakonu opieki nad chorymi i biednymi w świetle obowiązującego prawa. Dziś Fundacje powołane przez Zakon mają pod opieką kilka dużych dzieł: w Poznaniu, Olsztynie i Krakowie, na które składają się domy opieki i warsztaty dla niepełnosprawnych, Specjalistyczna Przychodnia Onkologiczna, szpital dla chorych w stanach terminalnych, Stacja Ratownictwa Maltańskiego oraz Maltańskie Centrum Pomocy Niepełnosprawnym Dzieciom i ich Rodzinom w Krakowie. Fundacje wspierają aktywizację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych poprzez realizację programów we współpracy z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz Miejskie i Powiatowe Ośrodki Pomocy Rodzinie. 2
Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska z siedzibą w Poznaniu Specjalistyczna Przychodnia Onkologiczna Pomoc Maltańska Przychodnia powstała w 1993 r. z inicjatywy Związku Polskich Kawalerów Maltańskich oraz ks. prałata Kazimierza Królaka, proboszcza Parafii św. Jana Jerozolimskiego za Murami. Obecnie w ramach działalności szpitalniczej ZPKM pieczę nad przychodnią sprawuje Fundacja. Specjalizacją przychodni jest diagnostyka i profilaktyka nowotworów piersi, narządów rodnych i skóry, a także ocena osteoporozy. Rocznie placówka diagnozuje i leczy nieodpłatnie ponad 5.000 pacjentów oraz przeprowadza ok. 2.000 badań densytometrycznych i mammograficznych. Realizacja zadań przychodni jest możliwa dzięki wytężonej pracy wielu wolontariuszy: lekarzy specjalistów, pielęgniarek, pracowników technicznych i administracji. Do dyspozycji jest zakupiony kilka miesięcy temu mammograf, densytometr oraz dwa aparaty usg. Pomieszczenia udostępnia przychodni Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami, natomiast działalność finansuje Fundacja. Dom Pomocy Maltańskiej w Puszczykowie Dom Pomocy Maltańskiej jest placówką dla osób z upośledzeniem rozwoju umysłowego oraz z zaburzeniami psychicznymi, działającą na zasadach środowiskowego domu samopomocy. Jest prowadzony od 1 lipca 2000 r. przez Fundację na zlecenie Powiatu Poznańskiego, który kieruje podopiecznych do ośrodka i jest stroną finansującą zasadniczą część kosztów. W zajęciach terapeutycznych uczestniczy aktualnie 25 osób z okolicznych gmin: Puszczykowa, Mosiny i Lubonia. Celem działania domu jest wspieranie osób z zaburzeniami psychicznymi, ich usamodzielnianie oraz integracja ze środowiskiem. Główny nacisk położony jest na podtrzymywanie oraz rozwój umiejętności intelektualnych, społecznych, ruchowych i emocjonalno-wolicjonalnych. W domu przede wszystkim prowadzi się indywidualną i grupową terapię zajęciową, której plan jest dostosowany do możliwości i sił każdego z podopiecznych. Ich program obejmuje dwa podstawowe działy: zajęcia plastyczne i proste prace w drewnie, szycie czy dziewiarstwo. Ponadto podopieczni uczą się także samodzielnie przygotowywać posiłki, dbać o swój wygląd i czystość odzieży. Rozwijają także procesy poznawcze i ćwiczą sprawność ruchową. 3
Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska z siedzibą w Poznaniu Warsztaty Terapii Zajęciowej w Poznaniu 20 kwietnia 2005 r. na poznańskiej Ławicy otwarto Warsztaty Terapii Zajęciowej. Opiekę nad niepełnosprawnymi Fundacja przejęła po innej organizacji społecznej, przeżywającej trudności w realizowaniu swoich zadań. Uruchomienie nowego dzieła nie byłoby możliwe bez niezwykłej życzliwości JE Księdza Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego oraz gospodarza Parafii pw. Objawienia Pańskiego, ks. kanonika Tomasza Maćkowiaka, który użyczył warsztatom lokal. Pod opieką Fundacji znajduje się 30 podopiecznych, są to osoby w różnym stopniu upośledzone umysłowo. Pieczę nad nimi sprawuje wykwalifikowana kadra instruktorów i terapeutów. W pracowniach ceramicznej, tkacko-krawieckiej, muzycznej, komputerowej, plastycznej oraz gospodarstwa domowego uczestnicy biorą udział w zajęciach rozwijających ich zdolności manualne, intelektualne i społeczne. Ponadto uczą się codziennych czynności życiowych, takich jak przygotowanie posiłków, posługiwanie się sztućcami, czytanie i pisanie. W warsztatach cyklicznie powstają: słodkości w formie babek, ciasteczek, placków, od niedawna cotygodniowe czwartkowe obiady; gazetki Promyczek i Promyk ; obrazki malowane na szkle, talerzach i innych płaszczyznach, duża ilość gipsowych odlewów w najprzeróżniejszych kształtach i kolorach. Koniecznie trzeba także wspomnieć o zespole muzycznym Klepsydra, który pod koniec 2005 roku nagrał i wydał płytę kompaktową pod tytułem Zimowe zabawy promocja płyty połączona była z wielkim koncertem muzycznym, z którego również stworzona została płyta w wersji koncertowej. Ponadto Fundacja prowadzi wypożyczalnie sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego w Radomiu, Lublinie i Płocku. Warsztaty finansuje głównie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 4
Maltańskie Centrum Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym i Ich Rodzinom w Krakowie W 2006 roku staraniem Polskich Kawalerów Maltańskich otwarto w Krakowie Centrum Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym i ich Rodzicom. Głównym celem ośrodka jest wczesna diagnoza i kompleksowa pomoc dzieciom z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego. Jest to ośrodek dzienny z przedszkolem, prowadzący wczesne, wielospecjalistyczne oddziaływania na dzieci zagrożone niepełnosprawnością. Centrum obejmuje opieką dzieci do 7 roku życia. W metodach terapeutycznych przeważają podejścia, które kładą nacisk na niepowtarzalność i specyfikę dziecka i całej jego rodziny. Zarówno dokonując diagnozy, jak też prowadząc terapię dzieci i rodzin ośrodek stara się wydobywać mocne strony i bazować na zasobach. Centrum służy pomocą dzieciom, których rozwój jest opóźniony, przebiega nieharmonijnie lub nieprawidłowo; zajmuje się między innymi dziećmi z porażeniem mózgowym, upośledzeniem umysłowym, wadami genetycznymi, autyzmem. Służy również wsparciem rodzinom chorych dzieci, którym potrzebne jest psychologiczne wsparcie oraz pomoc w wychowywaniu i skutecznej stymulacji rozwoju dziecka. System rodzinny jest integralną całością, jest też jedynym środowiskiem, które może zapewnić małemu dziecku najlepsze warunki rozwoju. Jest to jedyny tego typu ośrodek w Europie Środkowowschodniej. Centrum jest finansowane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Urząd Miasta Krakowa oraz Narodowy Fundusz Zdrowia 5
Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska z siedzibą w Warszawie Stacja Ratownictwa Maltańskiego W 2002 r. w Klebarku Wielkim k. Olsztyna rozpoczęła pracę Stacja Ratownicza Pomoc Maltańska, wykorzystująca samochód specjalistyczny podarowany przez jednostkę holenderskiej straży pożarnej, także związanej z działalnością maltańską. Stacja współpracuje z zawodowymi służbami ratowniczymi. W 2008 r. Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska dzięki darowiźnie od PKN ORLEN podarowała strażakom ambulans. Szpital Pomocy Maltańskiej pw. bł. Gerarda W marcu 2004 r. rozpoczął pracę Szpital Pomocy Maltańskiej pw. bł. Gerarda, którego podstawowym zadaniem jest opieka nad osobami w stanach terminalnych, w tym także nad pacjentami w stanie śpiączki. Po kapitalnym remoncie budynku, sfinansowanym przez Fundację, szpital dysponuje 30 łóżkami w salach 1 3-osobowych, kaplicą, salą wspólną, kuchnią dla pacjentów, urządzeniami do hydroterapii oraz salą rehabilitacyjną. 6
Dzieła Fundacji prowadzone we współpracy z PFRON Projekt aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, w tym dzieci i młodzieży Otwarte Serca W 2006 roku Fundacja rozpoczęła realizację Projektu Otwarte Serca - Centra Doradcze. W ramach projektu powstało siedem Ośrodków Pomocy w: Warszawie, Katowicach, Olsztynie, Radomiu i Klebarku Wielkim oraz dwa w Poznaniu. W każdym ośrodku pomocą służą psycholog i doradca zawodowy, kierownik i asystent oraz wolontariusze. Projekt skierowany jest do wszystkich osób niepełnosprawnych, które chciałyby podjąć pracę. W ośrodkach prowadzone są konsultacje indywidualne z psychologiem i doradcą zawodowym, grupowe warsztaty oraz liczne zajęcia podnoszące kwalifikacje zawodowe osób niepełnosprawnych, do najbardziej popularnych należą warsztaty komputerowe, oraz językowe. W ośrodkach organizowane są również grupy tematyczne oraz imprezy integracyjne, podczas których uczestnicy będą mogli nawiązać nowe znajomości, przełamać bariery, odkrywać i rozwijać nowe zainteresowania i talenty. Ponadto w ośrodkach prowadzone są następujące działania: warsztaty doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, grupy wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych. W Ośrodkach odbywają się spotkania prowadzone przez psychologów, doradców zawodowych lub inne osoby wspierające np. pedagogów, zajęcia aktywizujące zawodowo i społecznie dla osób dorosłych w naszych ośrodkach oraz w terenie ze szczególnym uwzględnieniem wybranych terenów wiejskich. Prowadzone są również warsztaty przedsiębiorczości połączone z wytwarzaniem rękodzieła artystycznego, warsztaty artystyczne, muzyczne itp., warsztaty z logopedą. Z działaniami poszczególnych Ośrodków Pomocy w ramach projektu OT- WARTE SERCA można zapoznać się w kalendarzach na stronie www.pomocmaltanska.pl 7
Dzieła Fundacji prowadzone we współpracy z PFRON Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych umysłowo i chorych psychicznie - Praca Formą Rehabilitacji W 2007 roku w Klebarku Wielkim k. Olsztyna rozpoczęto realizację programu skierowanego do dorosłych niepełnosprawnych umysłowo i chorych psychicznie w stopniu lekkim. Placówka działa na zasadach Środowiskowego Domu Samopomocy. Kadrę stanowi 6 wykwalifikowanych osób w tym: psycholog i fizjoterapeuta. W ramach programu organizowane są zajęcia rozwijające i przysposabiające do wykonywania prostych zawodów (kulinarne, plastyczne, techniczne, komputerowe, muzyczne, katecheza, pisanie i czytanie, psychoedukacja), treningi samoobsługowe (lekowy, higieniczny, budżetowy, relaksacyjny, przezwyciężania choroby), prowadzone są również grupowe zajęcia rehabilitacyjne. W trakcie realizacji programu duży nacisk położono na wyrwanie osób niepełnosprawnych z marazmu i piętna - nabytych w małej, hermetycznej społeczności wiejskiej. Program usprawniania dzieci i młodzieży z terenów byłych PGR-ów na Warmii i Mazurach - Lepsza Przyszłość W Klebarku Wielkim k. Olsztyna rozpoczęto również w 2007 roku realizację programu skierowanego dla dzieci i młodzieży ze środowisk ubogich i patologicznych. Program polega na intensywnej rehabilitacji, w formie wyjazdowych, dwutygodniowych turnusów. W czasie turnusu dzieci uczestniczą (poza rehabilitacją) w krótkich wycieczkach do Olsztyna i poznają atrakcje regionu; organizowane są wyjazdy do kina i teatru, gry integracyjne i zajęcia świetlicowe. Program traktuje rehabilitację w formie kompleksowej, zarówno poprzez fizjoterapię, jak również przez kontakty z innymi rówieśnikami, otwieranie się na otoczenie i współistnienie w szerszym społeczeństwie. W naborze dzieci Fundacja współpracuje z właściwymi gminnymi i miejskimi ośrodkami pomocy społecznej, szkołami oraz lokalnymi stowarzyszeniami. 8
Pozostałe dzieła Związku Pielgrzymka Związku Polskich Kawalerów Maltańskich do Lourdes Każdego roku Zakon organizuje pielgrzymkę osób niepełnosprawnych do Lourdes. Tegoroczny wyjazd, w roku jubileuszowym z okazji 150. rocznicy Objawień, odbył się w dniach 2-6 maja. W imprezie uczestniczyło 197 osób, w tym 95 osób niepełnosprawnych. Od kilku lat Kawalerowie Maltańscy organizują na Śląsku i w Krakowie wigilijne spotkania dla osób samotnych i ubogich - Opłatek Maltański Maltańczycy włączają się także w akcje pomocy ofiarom kataklizmów; służyli pomocą podczas powodzi w Polsce w 1997 r., powodzi w Czechach w 2002 r. i powodzi w Niemczech, pomagali ofiarom tsunami na Oceanie Indyjskim w 2005 roku. Ratownicy Maltańscy jako jedni z pierwszych dotarli do zawalonej hali w Katowicach. W ostatnich miesiącach Kawalerowie Maltańscy prowadzili Misję Humanitarną i Medyczną w Gruzji. W efekcie działań Misji przygotowano i wysłano 2 tony lekarstw, 4,5 tony artykułów żywnościowych, 2,5 tony środków higieny osobistej dla dorosłych i dzieci, 0,5 tony odżywek dla dzieci. Łączna wartość przekazanych lekarstw, środków i urządzeń medycznych wyniosła ok. 300.000 zł, a żywności 20.000 zł. W Gruzji przez szereg tygodni działali wolontariusze z Polski, w tym lekarze. 9
Maltańska Służba Medyczna Stowarzyszenie Maltańska Służba Medyczna Maltańska Służba Medyczna to stowarzyszenie, które zgodnie z mottem Zakonu Tuitio fidei et obsequium pauperum chce nieść pomoc ubogim i potrzebującym. Przygotowując się do działalności prowadzą kursy pierwszej pomocy przedmedycznej, w których uczestniczą zarówno potencjalni członkowie stowarzyszenia, jak i osoby chcące pogłębić swoją wiedzę na ten temat. Stowarzyszenie kontynuuje działalność prowadzoną przez zespół wolontariuszy utworzony w Krakowie w 1990 roku. Podstawową formą działalności Maltańskiej Służby Medycznej jest medyczne zabezpieczenie pielgrzymek i uroczystości religijnych, zawodów sportowych, koncertów, kongresów jak również innych imprez kulturalnych. W razie potrzeby, Maltańska Służba Medyczna ma możliwość transportowania chorych i poszkodowanych własnymi karetkami. Dodatkowo, stowarzyszenie prowadzi działalność wychowawczą wśród młodzieży, tworząc grupy kadetów. 10
Nowe wyzwanie: Budowa Specjalistycznej Przychodni Onkologicznej Pomoc Maltańska W związku z coraz trudniejszymi warunkami lokalowymi założonej przez Kawalerów Maltańskich przed ponad 15 laty Specjalistycznej Przychodni Onkologicznej oraz w odpowiedzi na potrzeby obsługi medycznej mieszkańców Wielkopolski, Związek Polskich Kawalerów Maltańskich oraz Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska podjęły decyzję o rozbudowie największego Dzieła Charytatywnego w Poznaniu. Ustosunkowując się pozytywnie do prośby Fundacji, Metropolita Poznański JE Ksiądz Arcybiskup Stanisław Gądecki przekazał nieodpłatnie działkę o pow. ok. 800 m 2 pod budowę nowej przychodni. Chcąc jak najlepiej wykorzystać otrzymany teren przystąpiono natychmiast do szerokich konsultacji oraz rozpoczęto prace koncepcyjno-architektoniczne. Następnie uzyskano Decyzję o Warunkach Zabudowy i Zagospodarowania Terenu dla planowanej inwestycji, a po złożeniu dokumentacji projektowej w czerwcu 2007 roku Fundacja otrzymała prawomocną Decyzję o Pozwoleniu na Budowę Specjalistycznej Przychodni Onkologicznej Pomoc Maltańska. Nowa przychodnia zostanie zlokalizowana na terenie Parafii św. Jana Jerozolimskiego za Murami, na Komandorii w Poznaniu. Jest to dla naszego Zakonu historyczne miejsce, w którym zamieszkiwali i prowadzili swoją działalność pierwsi Joannici w Poznaniu. Jeśli wierzyć Długoszowi - dokładnie 6 maja 1170 roku zostali oni powołani przez Biskupa Radwana i księcia Mieszka III Starego do prowadzenia szpitala-hospicjum. Planowana przez Fundację przychodnia mieścić się będzie w dwupiętrowym podpiwniczonym budynku o powierzchni całkowitej 960 m 2 i użytkowej 770 m 2. W nowej przychodni zlokalizowane będą pracownie: mammografii, densytometrii, ultrasonografii, histopatologii, gabinety: onkologa, chirurga, ginekologa, kardiologa, psychologa, gabinety zabiegowe. W kontekście rosnących potrzeb, dopuszczamy możliwość rozszerzenia funkcji budynku przychodni. Jesteśmy zaszczyceni, że swój honorowy patronat nad realizacją naszego nowego dzieła Związek Polskich Kawalerów Maltańskich 00-730 Warszawa, ul. Jazgarzewska 17 Nr konta: 80 1020 2892 0000 5902 0122 2520 charytatywnego-budowy nowej Przychodni Onkologicznej objęli: JE Stanisław GĄDECKI Arcybiskup Metropolita Poznański Pan Prof. Marek ZIÓŁKOWSKI Wicemarszałek Senatu RP Pan Grzegorz GANOWICZ Przewodniczący Rady Miasta Poznania Wszystkich, którzy zechcieliby wesprzeć budowę Przychodni Onkologicznej prosimy o wpłaty na konto: 11
Adres korespondencyjny: Związek Polskich Kawalerów Maltańskich 00-730 Warszawa, ul. Jazgarzewska 17 e-mail: kontakt@zakonmaltanski.pl NIP: 676-21-19-263 Regon 357053209 PKO BP I Odział w Poznaniu CODE SWIFT (BIC) : BPKOPLPW wpłaty w PLN: 80 1020 2892 0000 5902 0122 2520 wpłaty w EUR: IBAN: PL33 1020 2892 0000 5102 0028 4992 wpłaty w USD: IBAN: PL85 1020 2892 0000 5602 0026 6254 Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich Pomoc Maltańska 61 113 Poznań, ul. Świętojańska 1 e-mail: fundacja@zakonmaltanski.pl NIP: 782-21-41-693 REGON: 639644725 KRS: 0000207523 Konto Fundacji: Bank PKO S.A. Oddział w Poznaniu, Stary Rynek 97/98 SWIFT: BPHKPLPK nr rachunku PLN (IBAN): 76 1240 6595 1111 0000 5622 4537 Darowiznę można przeznaczyć na wybrane dzieło, zaznaczając to np. w tytule przelewu. Fundacja jest Organizacją Pożytku Publicznego, można ją wesprzeć, przelewając 1% podatku na konto o nr: 20 1240 1747 1111 0000 1849 4846 nr KRS 0000207523 Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich w Warszawie Pomoc Maltańska 00-730 Warszawa, ul. Jazgarzewska 17 Konto Fundacji: Bank BZ WBK S.A. nr rachunku PLN (IBAN): 83 1090 1056 0000 0001 0217 8060 Darowiznę można przeznaczyć na wybrane dzieło, zaznaczając to w tytule przelewu Maltańska Służba Medyczna 31-049 Kraków, ul. Świętego Sebastiana 8/4 Stowarzyszenie Maltańska Służba Medyczna Pomoc Maltańska jest Organizacją Pożytku Publicznego można je wesprzeć, przelewając 1% podatku na konto o nr: 50 1020 2892 0000 5902 0141 2501 nr KRS 0000155463