Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach Pracownia Sieci Teleinformatycznych KONFIGUROWANIE KOMPUTERA PC ORAZ MACIERZY DYSKÓW RAID Opracował Sławomir Zielioski Wersja 1.0 Suwałki 2010
Cel dwiczenia Nabycie praktycznych umiejętności konfigurowania komputera PC ze szczególnym uwzględnieniem konfigurowania macierzy dysków RAID. Przygotowanie poprzedzające zajęcia 1. W oparciu o literaturę fachową lub zasoby internetowe: a. podad powody stosowania macierzy dysków RAID, b. opisad i zilustrowad podstawowe tryby pracy macierzy dysków RAID (tzw. poziomy ), c. porównad cechy podstawowych trybów pracy macierzy RAID. Wymagany sprzęt i oprogramowanie komputer PC z macierzą dysków RAID (co najmniej dwa dyski) wyposażony w dwa monitory wideo instrukcja BHP pracowni teleinformatycznej (wywieszona w pracowni) dysk instalacyjny systemu operacyjnego Windows 7 PL Professional dysk instalacyjny programu do pomiaru prędkości transferu danych dyskowych ( HD Tach ) Zadania 2. W niniejszym dwiczeniu należy zachowad szczególe środki ostrożności dotyczące bezpieczeostwa i higieny pracy. W związku z tym, na wstępie tego dwiczenia należy raz jeszcze dokładnie przestudiowad Instrukcję BHP obowiązującą w pracowni teleinformatycznej i zdad ustny egzamin z jej znajomości, który przeprowadzony będzie przez nauczyciela nadzorującego pracownię. Instrukcja ta jest wywieszona w pracowni i dodatkowo udostępniona w formacie PDF na jednym z sieciowych udziałów serwera. Poinformowad nauczyciela o gotowości przystąpienia do egzaminu. 3. W sprawozdaniu zapiad najważniejsze informacje dotyczące konfiguracji sprzętowej i programowej bieżącego komputera. Informacje te powinny zawierad: a. typ procesora i jego parametry, b. pojemnośd pamięci RAM zainstalowanej w komputerze oraz pojemnośd pamięci RAM widzianej przez system, c. liczba dysków twardych i ich pojemnośd, d. typ napędu czytnika dysków optycznych, e. typ karty graficznej, f. typ kart sieciowych, g. rodzaj płyty głównej, h. rodzaje gniazd, i. rodzaj i wersja systemu operacyjnego. Wskazówka: Informacje o systemie mogą byd zgromadzone poprzez: analizę informacji wyświetlanej podczas uruchomiania komputera (w celu dłuższego przyjrzenia się informacjom wyświetlanym podczas uruchomiania komputera można na klawiaturze nacisnąd klawisz pauzy Pause/Break, który spowoduje chwilowe 2
zatrzymanie procesu uruchomiania komputera. Proces uruchomiania można wznowid naciskając klawisz Esc ), analizę informacji wyświetlanej po wejściu do menedżera urządzeo, analizę informacji wyświetlanej po uruchomieniu informacyjnego programu systemu operacyjnego o nazwie msinfo32.exe. 4. Zapisad w sprawozdaniu wybrane informacje i ustawienia BIOS-u bieżącego komputera: a. kolejnośd wyboru urządzeo podczas ponownego uruchomiania komputera ( Boot Device Priority), b. częstotliwośd pracy procesora, c. pojemnośd pamięci RAM, d. informacje o płycie głównej ( Desktop Board Information ), e. temperatura procesora, f. częstotliwośd obrotowa wentylatora chłodzącego procesor, g. bieżąca konfiguracja szeregowej magistrali SATA. Odpowiedź na ostatni podpunkt pozwoli na stwierdzenie, w jakim trybie pracują twarde dyski komputera. Na przykład będzie można stwierdzid, czy dyski są skonfigurowane jako macierz RAID czy też pracują jako dyski niezależne. 5. W oparciu o dostępne zasoby biblioteczki zawodowej *1+ odczytad i zapisad w sprawozdaniu: a. wersję BIOS-u używanego komputera, b. datę stworzenia BIOS-u używanego komputera. 6. Wyłączyd komputer, wyłączyd zasilacz UPS (jeżeli jest taki używany), wyłączyd wyłącznik sieci umieszczony na tylnym panelu komputera, a następnie odłączyd od komputera kabel zasilający. 7. Za uprzednią zgodą i pod bezpośrednim nadzorem nauczyciela odkręcid dwie tylne śruby i zdjąd lewą ściankę obudowy komputera (patrząc od strony przedniego panelu komputera). Następnie naszkicowad w sprawozdaniu płytę główną. Szkic ten nie musi byd wykonany rysunkiem technicznym z zachowaniem skali, jednak musi byd na tyle duży i czytelny, aby można było zidentyfikowad podstawowe podzespoły, gniazda i przełączniki. Załączyd w sprawozdaniu polskojęzyczne objaśnienia skrótów i nazw użytych na narysowanym schemacie. 8. W oparciu o dostępną w pracowni literaturę *1+ opisad krok po kroku czynności, jakie należałoby wykonad, aby rozszerzyd pamięd RAM (literatura podaje 11 zalecanych kroków). Podad w sprawozdaniu, jaką pojemnośd i jaki typ pamięci należałoby dokupid celem rozszerzenia dostępnej pamięci. 9. W oparciu o dostępną w pracowni literaturę *1+ napisad krótko w sprawozdaniu, co należałoby zrobid, aby zainstalowad w bieżącym komputerze dwa dodatkowe dyski twarde. Napisad, gdzie należałoby je fizycznie umiejscowid i w jaki sposób należałoby dołączyd kabel danych i kabel zasilający. 10. Zapisad krótko w sprawozdaniu, jaką wadę i zaletę posiada macierz dysków typu RAID 0 oraz jaką wadę i zaletę posiada macierz dysków typu RAID 1. Podad źródło informacji. 3
11. Założyd na komputer obudowę i ponownie go uruchomid. Skasowad dotychczasowe ustawienia macierzy RAID, jeżeli komputer skonfigurowany jest w trybie RAID. Jeżeli dyski w komputerze nie są skonfigurowane jako macierz RAID, tzn. jeżeli pracują jako dwa niezależne standardowe dyski, wówczas zadanie to należy pominąd. Ustawienia macierzy dysków RAID można skasowad przy użyciu oprogramowania Intel Matrix Storage Manager. Oprogramowanie to należy uruchomid naciskając jednocześnie klawisze Ctrl oraz I podczas uruchomiania komputera. Następnie, wybrad opcję Delete RAID Volume i nacisnąd klawisz Delete. Uwaga! Skasowanie ustawieo macierzy RAID spowoduje utratę danych na dyskach łącznie z systemem operacyjnym. 12. Na bieżącym komputerze skonfigurowad sterownik macierzy RAID w trybie RAID 0, po czym zainstalowad od nowa system operacyjny Windows 7 PL Professional. Ustawienia macierzy dysków RAID można konfigurowad przy użyciu oprogramowania Intel Matrix Storage Manager. Oprogramowanie to należy uruchomid naciskając jednocześnie klawisze Ctrl oraz I podczas uruchomiania komputera. W niniejszym zadaniu wybrad należy zalecaną długośd bloku danych wynoszącą 128 kb. Podczas instalacji systemu trzeba będzie wprowadzid klucz licencyjny produktu. Klucz ten widnieje na nalepce naklejonej na obudowie komputera. Instalacja systemu może byd czasochłonna. Czas ten należy wykorzystad na wykonanie opisowych zadao niniejszego dwiczenia. 13. Po zainstalowaniu systemu operacyjnego należy pomierzyd średni czas transferu danych dyskowych. Pomiar czasu transferu danych dyskowych można wykonad przy użyciu darmowego programu HD Tach (nośnik instalacyjny dołączony do zestawu). Ponieważ program ten został stworzony w starszej wersji systemu, należy go uruchomid używając trybu zgodności. 14. Skasowad dotychczasowe ustawienia macierzy RAID, po czym ustawid je na nowo, tym razem w trybie RAID 1 (tzw. tryb lustrzany). Następnie, zainstalowad na nowo system operacyjny. Po ponownym zainstalowaniu systemu operacyjnego należy po raz kolejny pomierzyd średni czas transferu danych dyskowych. Po zakooczeniu pomiarów zestawid przy pomocy tabeli wyniki uzyskane w przypadku konfiguracji RAID 0 oraz RAID 1. W sprawozdaniu podad odpowiednie komentarze i wnioski dotyczące uzyskanych wyników. 4
15. W obecności nauczyciela wyłączyd komputer od zasilania i zdjąd ponownie jego obudowę. Następnie zasymulowad, np. poprzez odłączenie kabla danych, uszkodzenie jednego z dysków twardych. Uwaga! Wszelkiego rodzaju prace wewnątrz komputera muszą byd wykonywane przy fizycznie odłączonym od zasilania komputerze (np. przy odłączonym kablu zasilającym). Uwaga! W przypadku odłączania niektórych kabli należy wpierw nacisnąd zaślepkę we wtyczce. Pominięcie tego kroku może doprowadzid do uszkodzenia gniazda lub nawet płyty głównej. Po założeniu obudowy i podłączeniu komputera do zasilania, wykonad próbę ponownego uruchomienia systemu. W sprawozdaniu zapisad, czy udało się na nowo uruchomid system pomimo uszkodzonego dysku? Podad odpowiednie wyjaśnienie uzyskanego efektu. 16. W obecności nauczyciela odłączyd komputer od zasilania, zdjąd ponownie obudowę z komputera i naprawid uszkodzony dysk. Następnie, założyd obudowę komputera, podłączyd jego zasilanie i przetestowad poprawnośd działania systemu, zwracając uwagę na poprawnośd działania obu dysków. 17. Programowo wyłączyd obsługę macierzy dysków RAID i przełączyd dyski do standardowego trybu pracy jako dwóch niezależnych dysków, po czym zainstalowad na nowo system operacyjny. Pozwoli to porównad prędkośd transferu danych standardowo skonfigurowanych dysków w porównaniu z wcześniej pomierzonym transferem danych, gdy dyski były wykorzystane jako macierz RAID (w trybie 0 oraz 1). W poleceniu tym tryb standardowy oznacza tryb pracy dysków z pominięciem kontrolera macierzy RAID, czyli tryb, który można spotkad w większości obecnie sprzedawanych komputerów PC. Wyłączenie macierzy dysków można dokonad w programie Intel Matrix Storage Manager poprzez użycie funkcji Reset Disks to Non-RAID, zaznaczenie obu dysków przy pomocy klawisza spacji, a następnie akceptacji wybory przy pomocy klawisza Enter. Po ponownym zainstalowaniu systemu operacyjnego należy po raz kolejny pomierzyd średni czas transferu danych dyskowych. Uzyskany w niniejszym zadaniu wynik dla konfiguracji standardowej oraz wyniki poprzednich pomiarów uzyskanych dla konfiguracji RAID 0 oraz konfiguracji RAID 1 należy zestawid w tabeli oraz wykreślid przy pomocy odpowiednich wykresów słupkowych. W sprawozdaniu podad odpowiednie komentarze i wnioski dotyczące uzyskanych wyników. 18. Podłączyd bieżący komputer sieci komputerowej w pracowni tak, aby można było przy jego pomocy uzyskad połączenie z Internetem. Zapisad w sprawozdaniu ustawienia protokołu TCP/IP. 19. Skonfigurowad w bieżącym komputerze dwa monitory wideo tak, aby jeden monitor stanowił naturalne przedłużenie drugiego. Zaprezentowad system nauczycielowi. 20. Na podstawie zasobów biblioteczki zawodowej pracowni *1+ opisad grupę interfejsów ATA / IDE. Naszkicowad wtyczki używane w tej grupie interfejsów. 5
Opracowanie Pisemne sprawozdanie dokumentujące wykonanie powyższych zadao należy przekazad nauczycielowi na zakooczenie zajęd. Literatura *1+ S. Mueller: Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Helion, Gliwice 2009. [2] K. Pytel, S. Osetek: Systemy operacyjne i sieci komputerowe. WSiP, Warszawa 2010. 6