O ZJAWISKACH MAGNETYCZNYCH KONTYNUACJA DZIAŁU Z KLASY 2 L.P. DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. 2. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie trzeciej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Zasada działania silnika elektrycznego zasilanego prądem stałym. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Prądnica prądu przemiennego. Transformator. 3. Powtórzenie wiadomości z działu Magnetyzm. 4. Sprawdzian wiadomości z działu Magnetyzm. Wymieniam elementy, z których zbudowany jest silnik na prąd stały. Opisuję działanie silnika na prąd stały. Podaję przykłady, gdzie jest wykorzystywany silnik na prąd stały. Potrafię wyjaśnić zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Podaję przykłady zastosowania tego zjawiska. Znam pojęcie prądu przemiennego. Wymieniam urządzenia wytwarzające prąd przemienny. Znam zastosowanie urządzeń na prąd przemienny. wiem, że wokół Ziemi i magnesu trwałego istnieje pole magnetyczne znam i rozumiem pojęcia: magnes, bieguny magnesu, ich symbole wiem, jak oddziałują ze sobą bieguny magnetyczne wiem, z jakich substancji wykonuje się magnesy trwałe, wiem, że każda część podzielonego magnesu staje się magnesem znam i rozumiem pole magnetyczne oraz pojęcia: linie pola magnetycznego, zwrot linii pola umiem wykorzystać igłę magnetyczną do zbadania pola magnetycznego np. magnesu sztabkowego wiem, że wokół przewodnika z prądem istnieje pole magnetyczne potrafię wskazać wychylenie igły magnetycznej pod przewodnikiem z prądem znam i rozumiem regułę prawej dłoni (określam bieguny zwojnicy z prądem) potrafię określić na płaszczyźnie kształt i zwrot linii pola magnetycznego wytworzonego przez zwojnicę z prądem i podać ułożenie opiłków żelaznych wiem, że elektromagnes zbudowany jest ze zwojnicy i umieszczonego w niej rdzenia ze stali miękkiej wiem, że na przewodnik z prądem umieszczony w polu magnetycznym działa siła elektrodynamiczna potrafię określić kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej (zastosowanie reguły lewej dłoni) wiem od czego zależy zwrot i wartość siły elektrodynamicznej wiem, że w silniku elektrycznym energia elektryczna zamienia się w energię mechaniczną znam budowę i zasadę działania silnika elektrycznego wiem, że w silnikach elektrycznych wykorzystuje się oddziaływanie pola magnetycznego na przewodnik z prądem wiem, że prąd indukcyjny powstaje w obwodzie znajdującym się w zmiennym polu magnetycznym
FALE ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Przegląd zakresu fal elektromagnetycznych. 6. Fale elektromagnetyczne. 7. Dyfrakcja i interferencja. 8. Powtórzenie wiadomości z działu Fale elektromagnetyczne. 9. Sprawdzian wiadomości z działu Fale elektromagnetyczne. umiem określić zwrot prądu indukcyjnego w zwojnicy znam pojęcie natężenie prądu indukcyjnego, jego wielkość i kierunek wiem, że domowa instalacja zasilana jest prądem przemiennym wiem, że symbol ~ oznacza, że urządzenie należy zasilać prądem zmiennym Wymieniam rodzaje fale elektromagnetycznych. Podaję przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych. Opisuję własności poszczególnych fal elektromagnetycznych: zakres, źródła, zastosowanie. Dostrzegam różnice między falami mechanicznymi i elektromagnetycznymi. Znam zasadę powstawania zjawisk dyfrakcji i interferencji. Wymieniam różnicę między nimi. Znam zastosowanie tych zjawisk. znam i rozumiem pojęcie fal elektromagnetycznych, że są to rozchodzące się zmiany pola elektromagnetycznego wiem, że wszystkie fale elektromagnetyczne przenoszą energię, mają określoną prędkość, są falami poprzecznymi, odbijają i załamują się, ulegają interferencji wiem, że prędkość zależy od ośrodka rozchodzenia się fal elektromagnetycznych potrafię wymienić rodzaje fal elektromagnetycznych potrafię podać zastosowanie fal elektromagnetycznych w gospodarstwie domowym i usługach gastronomicznych wiem, że wszystkie ciała emitują promieniowanie podczerwone, co związane jest z ruchem cieplnym atomów i cząsteczek wiem, że promieniowanie nadfioletowe, UV, wykazuje dużą aktywność, przenikliwość, zabija bakterie i niszczy tkanki a pochłaniają je ozon i szkło wiem, o niebezpieczeństwie, jakim jest dziura ozonowa i jak się zabezpieczać przed jej skutkami i przeciwdziałać jej powiększaniu potrafię podać zastosowanie promieni Roentgena w diagnostyce i terapii medycznej znam i rozumiem znaczenie fal elektromagnetycznych w radiokomunikacji i łączności telefonicznej znam i rozumiem schemat przesyłania informacji drogą radiową znam zasadę działania i zastosowanie radaru, kuchenki mikrofalowej wyjaśniam zjawiska dyfrakcji i interferencji fal.
OPTYKA 10. Źródła światła. Prostoliniowe rozchodzenie się światła 11. Odbicie światła. 12. Obrazy w zwierciadłach płaskich. 13. Obrazy otrzymywane w zwierciadłach kulistych. 14. Załamania światła. 15. Przejście wiązki światła białego przez pryzmat. Barwy. 16. Soczewki skupiające i rozpraszające. 17. Otrzymywanie obrazów za pomocą soczewek. 18. Wady wzroku: krótkowzroczność i dalekowzroczność. Wymieniam i opisuję różne źródła światła widzialnego. Znam i podaję wartość prędkości światła. Wyjaśniam powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła. Podaję przykłady zjawiska odbicia i rozproszenia światła. Formułuję prawo odbicia światła. Znam znaczenie odbicia dla procesu widzenia. Potrafię wyjaśnić powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim. Wymieniam zastosowania zwierciadeł płaskich. Konstrukcyjnie wyznaczam obrazy przedmiotów w zwierciadłach płaskich. Znam rodzaje zwierciadeł kulistych (wklęsłe i wypukłe). Wyjaśniam pojęcia: promień krzywizny, środek krzywizny, oś główna, ognisko, ogniskowa. Konstruuję obrazy przedmiotów w zwierciadłach kulistych wklęsłych/ wypukłych i określam ich cechy. Znam prawo załamania i potrafię je zastosować w praktyce. Wiem, co to jest gęstość optyczna ośrodka. Opisuję jakościowo bieg promieni przy przejściu z ośrodka rzadszego do gęstszego i odwrotnie. Wyjaśniam zjawisko rozszczepienia światła w pryzmacie posługując się pojęciem światła białego. Opisuję światło białe jako mieszaninę barw. Wyjaśniam działanie filtrów optycznych. Znam rodzaje soczewek. Opisuję bieg promieni biegnących równolegle do osi optycznej i przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą. Posługuję się pojęciami charakteryzującymi soczewki: oś optyczna, ognisko rzeczywiste i pozorne, ogniskowa, zdolność skupiająca soczewki. Konstruuję geometrycznie obrazy wytworzone przez soczewki. Rozróżniam obrazy rzeczywiste i pozorne, proste i odwrócone, powiększone i pomniejszone. Wyjaśniam przyczyny krótkowzroczności i dalekowzroczności. Opisuję rolę soczewek w ich korygowaniu. Znam inne choroby wzroku.
PRZYGOTOWANIE DO EGZAMINU 19. Porównanie rozchodzenia się fal mechanicznych i elektromagnetycznych. Maksymalna szybkość przekazywania informacji 20. Powtórzenie wiadomości z działu Optyka. 21. Sprawdzian wiadomości z działu Optyka. 22. 23. Prawa fizyczne. Zjawiska fizyczne. Wielkości fizyczne i ich jednostki. 24. Wzory fizyczne. Jednostki wielkości fizycznych. 25. Doświadczenia. Pomiary. Przyrządy pomiarowe. 26. Tabele, diagramy i wykresy. Znam przykłady fal mechanicznych i elektromagnetycznych, sposób ich wytwarzania, mechanizm, miejsce i sposób rozchodzenia, wielkości opisujące fale. Wymieniam cechy wspólne i różnice między falami. Znam maksymalną szybkość przekazywania informacji. potrafię podać definicję światła, wyjaśnić, że prędkość światła jest to największa prędkość w przyrodzie; podaję przykłady ciał przezroczystych i nieprzezroczystych; podaję treść prawa odbicia; znam definicje: zwierciadła płaskiego i kulistego, ogniska, obrazu pozornego, rzeczywistego, prostego; wymieniam barwy, z których składa się światło białe; znam rodzaje soczewek i opisuję ich budowę; potrafię podać definicję ogniska i ogniskowej; konstruuję obrazy w zwierciadłach i soczewkach; obliczam zdolność skupiającą, znam jej jednostkę, opisuję budowę oka znam wady wzroku i sposoby ich korygowania; porównuję fale mechaniczne i elektromagnetyczne. Znam wielkości fizyczne poznane w trakcie trzeciego etapu edukacyjnego i potrafię wskazać ich jednostki. Potrafię opisać poznane zjawiska fizyczne. Znam treść praw i zasad fizycznych. Wskazuję przykłady zastosowania poszczególnych praw. Przypominam poznane wzory fizyczne. Przekształcam wzory fizyczne (trójkąt). Wykonuję działania na jednostkach. Potrafię opisać doświadczenie fizyczne. Przeprowadzam doświadczenie, dokonuję pomiarów. Wskazuję zakres i niepewność pomiarową przyrządów. Odczytuję informację z tabel, schematów, diagramów i wykresów. Wykorzystuję odczytane dane do obliczeń. Wyciągam wnioski na podstawie wykresów i tabel.
TEMATY PO EGZAMINIE FIZYKA JĄDROWA* TEMATY PO EGZAMINIE ASTRONOMIA* 27. Układ Słoneczny. Ruch planet prawa Keplera. 28. Loty kosmiczne. 29. Fazy Księżyca i zaćmienie. 30. Prawo powszechnego ciążenia. 31. Nasza Galaktyka i inne galaktyki. 32. Teoria Wielkiego Wybuchu. 33. Rozpad promieniotwórczy. Rozszczepienie jądra. Wiem, co to jest planeta. Znam skład Układu Słonecznego. Opisuję planety wchodzące w skład Układu Słonecznego. Potrafię podać treść praw Keplera i znam przyczyny ruchu planet. Przedstawiam główne założenia teorii heliocentrycznej Kopernika. Uzasadniam, dlaczego hipoteza Newtona o jedności Wszechświata umożliwiła wyjaśnienie przyczyn ruchu planet. Wiem, co to jest stan nieważkości i jak go uzyskać. Potrafię przedstawić historię lotów kosmicznych. Wiem, kto był pierwszym polskim astronautą, itd. Przedstawiam teorie dotyczące życia pozaziemskiego. Znam definicję zjawiska zaćmienia Księżyca i Słońca. Wymieniam fazy Księżyca. Podaję warunki, jakie muszą być spełnione, aby doszło do całkowitego zaćmienia Księżyca. Wyjaśniam zasadę ustalania daty Wielkanocy. Znam treść prawa powszechnego ciążenia. Potrafię obliczyć wartość siły ciążenia. Potrafię narysować wektory sił ciążenia. Opisuję budowę naszej Galaktyki. Podaję wiek (przybliżony) Układu Słonecznego. Wyjaśniam, jak powstały Słońce, planety, galaktyki. Opisuję budowę galaktyk i znam ich klasyfikację. Podaję przybliżoną ilość galaktyk. Znam różne teorie dotyczące powstania Wszechświata. Wiem, co to jest promieniowanie reliktowe. Opisuję teorię Wielkiego Wybuchu. Znam pojęcia rozpadu promieniotwórczego i czas połowicznego rozpadu. Zapisuję równania przemian promieniotwórczych α i β. Wiem, co to jest promieniowanie gamma. Podaję zastosowania rozpadu promieniotwórczego. Wyjaśniam pojęcia: energia spoczynkowa, deficyt masy, energia wiązania. Opisuję reakcję rozszczepienia uranu. Podaję warunki zajścia reakcji łańcuchowej.
34. 35. Synteza termojądrowa. Reakcje jądrowe. Słońce i bomba wodorowa Promieniotwórczość. Budowa i zasada działania reaktora atomowego. Znam przykłady reakcji jądrowych. Definiuję syntezę termojądrową i wiem, jakie warunki muszą być spełnione, aby do niej doszło. Wiem, co to jest plazma i gdzie występuje. Potrafię opisać reakcje jądrowe zachodzące w Słońcu i gwiazdach. Opisuję budowę i zasadę działania bomby wodorowej. Wiem, co to jest promieniotwórczość naturalna i sztuczna oraz jak ją wykryć. Znam pierwiastki promieniotwórcze. Opisuję odkrycia M. Skłodowskiej Curie. Wiem, co to jest choroba popromienna. Opisuję budowę reaktora atomowego. Znam zastosowania energii jądrowej. Wiem, jakie są skutki awarii reaktorów jądrowych (Czarnobyl, Fukushima). 36. Podsumowanie wiadomości zdobytych w klasie trzeciej.