1. W tabeli zestawiono wybrane państwa, w których zamieszkuje ludność pochodzenia polskiego. Określ dla każdej grupy państw najważniejszą przyczynę istnienia na ich terytoriach znacznych skupisk ludności pochodzenia polskiego. A.... B.... C.... 2. Tabela przedstawia najczęściej używane języki świata wg liczby ludności na co dzień posługującej się danym językiem. Spośród języków zestawionych w tabeli utwórz dwie pary, tak aby każda z par miała własną (różną) przyczynę liczebności. Obie pary języków wpisz do tabeli poniżej i dla każdej z nich podaj przyczynę dużej liczebności. 3. Wybierz z tabeli (zad. 2.) języki europejskie i przyporządkuj je do poniższych grup językowych. SŁOWIAÑSKA -... ROMAÑSKA -... GERMAÑSKA -... 4. Uzasadnij, dlaczego w podziałach etnicznych najczęściej używanym kryterium jest język, a nie rasa lub religia. 5. Napisz, w której fazie rozwoju demograficznego znajduje się obecnie Polska. Scharakteryzuj w kilku zdaniach tę fazę, uwzględniając zarówno tendencje jak i tempo zmian trzech głównych parametrów.
6. Wypisz (wybierając spośród podanych w tabeli) trzy kraje, w których tempo wzrostu liczby ludności było w 1995 roku największe. Spośród wymienionych poniżej przyczyn zmian liczby ludności podkreśl dwie, które w największym stopniu przyczyniają się do eksplozji demograficznej. Kraje:...,...,... Przyczyny: a) wysoki wskaźnik urodzeń i zgonów, b) poprawa stanu opieki zdrowotnej, c) duży odsetek ludności młodej, d) skrócenie przeciętnej długości trwania życia. 7. Sformułuj 3 przykłady przewidywanych problemów gospodarczych i społecznych, z jakimi muszą się liczyć władze kraju wchodzącego w drugą i trzecią fazę rozwoju demograficznego. 8. Piramidy wiekowe przedstawione poniżej charakteryzują społeczeństwa o różnych fazach rozwoju demograficznego. Wskaż piramidę typową dla kraju o społeczeństwie młodym, podając nazwę tego kraju. Wyjaśnij strukturę wiekową, uwzględniając dwie przyczyny i określ dwie konsekwencje (demograficzne, społeczne, gospodarcze) dla danego kraju.
Kraj o społeczeństwie młodym:... Wyjaśnienie struktury wiekowej:. Konsekwencje struktury wiekowej:.. 9. Na podstawie wykresu przedstawiającego ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1946 1999: a) scharakteryzuj zmiany przyrostu naturalnego w tym okresie (w charakterystyce posłuż się odpowiednimi wartościami obliczonymi na podstawie wykresu), b) wyjaśnij przyczyny jednej z opisanych przez Ciebie zmian. Charakterystyka zmian:. Wyjaśnienie przyczyn wybranej zmiany:.. 10. Na podstawie danych z tabeli opisz dwie zmiany, które dokonały się w strukturze zatrudnienia ludności Polski w latach 1950 1997 i podaj ich przyczyny.
Zmiany w strukturze zatrudnienia: 1.... 2.... Przyczyny zmian: 1.... 2.... 11. W tabeli przedstawiono stopę bezrobocia i strukturę wieku ludności wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej w 2002 roku. a) Korzystając z danych w tabeli i własnej wiedzy, podaj trzy przyczyny wysokiego bezrobocia w tych państwach. b) Zaproponuj trzy działania przeciwdziałające bezrobociu w tej grupie państw. 12. Na mapie przedstawiono kierunki wielkich migracji zewnętrznych i wewnętrznych na świecie.
13. *Na podstawie piramidy wieku i płci wykonaj zadania: a) Odczytaj i zapisz, w których przedziałach wiekowych współczynnik feminizacji jest wyższy od 100.... b) Podaj przyczynę tego faktu.... c) Na piramidzie wieku i płci Polski występują wyraźne cztery wcięcia. Wyjaśnij, co spowodowało spadek liczby ludności w tych przedziałach wieku....
14. Mapa przedstawia rozmieszczenie ludności na świecie. Wybierz region o dużej koncentracji ludności oraz podaj po dwa czynniki przyrodnicze i społeczno-gospodarcze, które wpłynęły na tak dużą gęstość zaludnienia w tym regionie.
Region... Czynniki przyrodnicze... Czynniki społeczno-gospodarcze... 15. Na podstawie przedstawionej piramidy wieku określ trzy cechy demograficzne dotyczące struktury wieku i płci. 16. Podaj po dwa przykłady pozytywnych i negatywnych konsekwencji imigracji, dla kraju do którego imigranci przybywają.
17. W tabeli podano dane statystyczne dotyczące powierzchni i liczby ludności w wybranych krajach. Na podstawie analizy danych zawartych w tabeli podaj nazwę kraju o najmniejszej gęstości zaludnienia. 18. Na mapie konturowej zaznaczono literami obszary różniące się pod względem gęstości zaludnienia. Wstaw w tabeli znak plus (+), gdy gęstość zaludnienia wskazanego obszaru jest duża, lub znak minus ( ), gdy jest ona mała.
19. Podaj dwie przyczyny dużej gęstości zaludnienia na Nizinie Chińskiej. Wyjaśnij wpływ każdej z przyczyn na gęstość zaludnienia tego obszaru. 20. Wykres przedstawia zmiany w strukturze pracujących według sektorów gospodarki na świecie w latach 1950 2000. a) Korzystając z danych przedstawionych na wykresie, opisz dwie zmiany w strukturze zatrudnienia na świecie w latach 1950-2000. b) Podaj dziedzinę gospodarki, w której zmiany w zatrudnieniu w latach 1950-2000 były największe. 21. Podaj trzy przykłady problemów, które napotykają uchodźcy na obczyźnie. 22. *Do podanych nazw języków dobierz nazwy grup językowych, do których należą lub nazwy krajów, w których występują. Nazwy grup językowych oraz krajów wybierz spośród podanych poniżej. Grupa językowa: indoirańska, germańska, romańska, słowiańska. Kraj występowania: Francja, Egipt, Dania. 23. *Rysunek przedstawia zmiany przyrostu naturalnego w Polsce w latach 1946 1999.
a) Podaj dwie przyczyny spadku liczby urodzeń w Polsce w latach 60-tych XX wieku. b) Podaj dwie przyczyny wysokiej liczby urodzeń w Polsce w latach 1975-85. 24. *Podaj cztery przykłady negatywnych konsekwencji społeczno-gospodarczych eksplozji demograficznej w Afryce. 25. *Brak pracy dla dużej populacji ludności w wieku produkcyjnym to problem, który pojawił się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku. Zaproponuj trzy działania, które należy podjąć, aby ograniczyć występowanie zjawiska bezrobocia w tej części Europy. 26. Wykres i tekst źródłowy opisują zmiany oraz prognozę zmian liczby osób w wieku produkcyjnym i liczby emerytów w Polsce w latach 1985 2020. W najbliższych dwóch dekadach demografia będzie decydować o tempie rozwoju Polski, bankructwie lub rozkwicie całych branż, bezrobociu wielkich grup zawodowych. W ciągu najbliższych pięciu lat liczba emerytów wzrośnie u nas o 200 tys., zwiększy się o 1,4 mln liczba osób w wieku produkcyjnym niemobilnym (powyżej 45 lat). Mniej natomiast będzie pracowników najbardziej aktywnych (18 45 lat). Na podstawie : Wprost, 01.04.2001 r.
Na podstawie wykresu oraz tekstu źródłowego wymień dwie zmiany zachodzące w strukturze wieku ludności Polski, które mogą być niekorzystne dla rozwoju gospodarczego kraju. Podaj dla każdej zmiany argument stwierdzający, że zmiana ta może być niekorzystna. 27. Na mapie przedstawiono gęstość zaludnienia w Polsce według województw w 2004 roku. Opisy zawarte w tabeli odnoszą się tylko do trzech województw spośród zaznaczonych na mapie literami od A do D. Uzupełnij tabelę, przyporządkowując każdemu z opisów nazwę odpowiadającego mu województwa. Zapisz litery, którymi województwa te oznaczono na mapie.
28. Wykres przedstawia fazy rozwoju demograficznego ludności. Przyporządkuj do podanych poniżej faz rozwoju demograficznego odpowiednią tendencję kształtowania się liczby ludności. I faza..., II faza..., III faza... Tendencje kształtowania się liczby ludności: A. Stabilizacja lub regres liczby ludności. B. Gwałtowny wzrost liczby ludności (eksplozja demograficzna). C. Niewielki wzrost liczby ludności. D. Gwałtowny spadek liczby urodzeń, pod koniec fazy stabilizacja liczby zgonów.
29. Piramida wieku i płci ludności przedstawia strukturę demograficzną jednego z krajów świata. Na podstawie piramidy wieku i płci ludności sformułuj trzy cechy demograficzne społeczeństwa, dla którego wykonano tę piramidę. 30. *Wpisz nazwy religii obok podanych przykładów ich wpływu na życie i działalność społecznogospodarczą ludności. Nazwy religii wybierz z podanych poniżej. hinduizm, islam, prawosławie, judaizm, protestantyzm 1. Brak chowu trzody chlewnej, spożywanie koszernych potraw. 2. Zakaz spożywania wołowiny i wieprzowiny, zakorzeniony w tradycji kastowy podział społeczeństwa. 3. Zakaz spożywania wieprzowiny, post w miesiącu Ramadan.
31. *Na podstawie opisów rozpoznaj mniejszości narodowe żyjące w Polsce i wpisz do tabeli ich nazwy.