SPIS TREŚCI: Strona Wstęp... 3 Metodyka... 3 Kalkulacje uprawy roślin i zwierząt hodowlanych Pszenica ozima... 7 Jęczmień ozimy... 8 Pszenżyto ozime... 9 Żyto ozime...10 Pszenica jara...11 Jęczmień jary...12 Owies...13 Kukurydza na ziarno...14 Jęczmień browarny...15 Bobik...16 Groch siewny (jadalny)...17 Groch pastewny...18 Łubin żółty...19 Łubin wąskolistny (słodki)...20 Burak cukrowy...21 Rzepak ozimy...22 Ziemniaki jadalne...23 Ziemniaki przemysłowe...24 Burak pastewny...25 Kukurydza na kiszonkę...26 Pastwisko na zielonkę...27 Łąka na kiszonkę...28 Łąka na siano...29 Łąka na zielonkę...30 Motylkowe z trawami na sianokiszonkę...31 Motylkowe z trawami na siano...32 Motylkowe z trawami na zielonkę...33 Mieszanka strączkowych i zbóż na GPS...34 Locha (mieszanka uzupełniająca 10% + zboże)...35 Locha (mieszanka uzupełniająca 2,5% + zboże)... 36 Tucznik...37 Krowa mleczna (sianokiszonka + kiszonka z kukurydzy)...38 Krowa mleczna (GPS + buraki pastewne)...39 1
2
WSTĘP Przez kalkulacje rolnicze rozumiemy rozważania liczbowe różnych możliwych zjawisk. Kalkulacje stanowią narzędzie rachunku ekonomicznego i ułatwiają przewidywanie efektów różnych rozwiązań organizacyjnych i ekonomicznych. Nie należy utożsamiać kalkulacji z obliczeniami. W zasadzie kalkulacje dotyczą przyszłości, natomiast obliczenia opierają się na faktycznych zaszłościach lub wielkościach, które można ściśle określić. Prowadzenie działalności gospodarczej w warunkach wolnego rynku znacznie zwiększyło znaczenie zagadnień ekonomicznych w funkcjonowaniu i ocenie gospodarstw rolniczych. Dane o kosztach produkcji wykorzystywane są do podejmowania decyzji bieżących i planowania. Kalkulacje poszczególnych działalności mają służyć rolnikom jako podpowiedź przy przeprowadzaniu własnych rachunków. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie od wielu lat zajmuje się rachunkiem podstawowych produktów rolniczych. Od 1994 roku ukazuję się wydawnictwo pod tytułem Kalkulacje Rolnicze. W związku z postępem techniki rolniczej, zmianami związanymi z wdrażaniem Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej oraz koniecznością ujednolicenia metodyki liczenia kosztów w roku 2006 wprowadzono niezbędne zmiany starając się zachować dotychczasowy wygląd kalkulacji. METODYKA Układ kalkulacji umożliwia przeprowadzenie rachunku na dwóch poziomach. Pierwszą kategorią dochodową jest nadwyżka bezpośrednia, drugą dochód rolniczy netto. Rachunek nadwyżki bezpośredniej obliczany jest zgodnie z publikacją pod tytułem Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej dla działalności produkcji rolnej (zgodnie ze standardami Unii Europejskiej) wydanej przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w 1999 r. NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA z określonej działalności rolniczej to roczna wartość produkcji uzyskana z 1 hektara uprawy lub od jednego zwierzęcia pomniejszona o koszty bezpośrednie poniesione na wytworzenie tej produkcji. Nadwyżka bezpośrednia jest miarą ekonomiczną wykorzystywaną w klasyfikacji gospodarstw rolniczych według standardów Unii Europejskiej. WARTOŚĆ PRODUKCJI określonej działalności suma wartości produktów głównych i ubocznych znajdujących się w obrocie rynkowym, określona jest według cen sprzedaży loco gospodarstwo. Do wartości produkcji doliczone są dotacje do produktów, powierzchni (JPO jednolita płatność obszarowa, ST specjalna płatność obszarowa do powierzchni upraw roślin strączkowych i motylkowych drobnonasiennych) lub zwierząt (PZ płatności zwierzęce), odejmowane są natomiast różnego rodzaju straty. W 2015 roku rolnicy nie otrzymali UPO uzupełniającej płatności obszarowej. W rachunku nie uwzględniono wsparcia z tytułu ONW. produkcji zawiera zryczałtowany zwrot podatku VAT na poziomie 7%. KOSZTY BEZPOŚREDNIE koszty, które bez żadnej wątpliwości można przypisać do określonej działalności, ich wielkość ma proporcjonalny związek ze skalą produkcji i mają bezpośredni wpływ na rozmiar produkcji. Składniki kosztów bezpośrednich pochodzące z zewnątrz gospodarstwa określane są według cen zakupu, natomiast składniki kosztów wytworzone w gospodarstwie według cen sprzedaży loco gospodarstwo. Produkty własne nietowarowe (np. zielonka, kiszonka) wyceniane są według kosztów bezpośrednich poniesionych na ich wytworzenie. 3
Rachunek nadwyżki bezpośredniej służy ocenie poszczególnych działalności produkcyjnych i może być wykorzystywany do podejmowania decyzji w gospodarstwie, np.: wyboru działalności produkcji, tzn. co produkować? określenia rozmiaru produkcji, tzn. ile produkować? wyboru poziomu intensywności produkcji, tzn. jak produkować? DOCHÓD ROLNICZY NETTO jest nadwyżką bezpośrednią pomniejszoną o koszty pośrednie. KOSZTY POŚREDNIE koszty, których nie można przypisać do określonej działalności. Do kosztów pośrednich należą: pośrednie nakłady gospodarcze, podatki, ubezpieczenia, amortyzacja, koszty pośrednich czynników zewnętrznych (praca najemna, czynsze, odsetki od obcego kapitału). Głównym celem Kalkulacji Rolniczych jest pokazanie poziomu kosztów bezpośrednich i w dłuższym okresie czasu tendencji zmian relacji cen oraz wyniku finansowego (dochodu rolniczego netto). Przy sporządzaniu kalkulacji wykorzystano metodę rozdzielczą podziału kosztów, tzn. wszelkie koszty ponoszone w gospodarstwie są rozdzielane pomiędzy poszczególne działalności produkcyjne. Każda kalkulacja składa się z kilku bloków, są one zróżnicowane pod względem uzyskiwanego wyniku finansowego lub parametrów technologicznych. Obliczenia przeprowadzono w trzech wariantach. W produkcji roślinnej (towarowe i pastewne) wydzielono trzy poziomy uzależnione od wielkości uzyskiwanych plonów. Dla produkcji warzywniczej obliczenia przeprowadzono dla jednego poziomu intensywności. W produkcji zwierzęcej warianty wyznaczono, opierając się na wydajności i rodzaju podstawowej paszy stosowanej w żywieniu. Każda kalkulacja roślinna zawiera trzy bloki informacyjne: w pierwszym bloku przedstawiono wartość produkcji i koszty bezpośrednie, pierwszą kategorią wyniku finansowego jest nadwyżka bezpośrednia, w drugim bloku zamieszczono szacunkowe obciążenie kosztami pośrednimi, pokazując wynik na poziomie dochodu rolniczego netto, trzeci blok zawiera informacje o wielkości nawożenia mineralnego. Kalkulacja produkcji zwierzęcej zawiera dwa bloki: pierwszy blok przedstawia nadwyżkę bezpośrednią, która jest różnicą wartości produkcji i kosztów bezpośrednich, drugi blok zawiera szacunkowe obciążenie kosztami pośrednimi, kończy się wynikiem ukazującym dochód rolniczy netto. Do kosztów bezpośrednich produkcji roślinnej zaliczono: materiał siewny, nawozy mineralne, nawozy organiczne z zakupu i inne koszty tj. sznurek, folia, doniczki, worki itp. Do kosztów bezpośrednich produkcji zwierzęcej zaliczono: pasze z zakupu, pasze potencjalnie towarowe, pasze nietowarowe (liczone po kosztach bezpośrednich produkcji roślinnej) i inne koszty tj. inseminacja, usługi weterynaryjne, środki czystości itp. Koszty pośrednie produkcji roślinnej obejmują usługi, pracę maszyn własnych, koszty utrzymania budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty i pracę najemną: Usługi usługi mechanizacyjne związane ze zbiorem ziarna, słomy inny produktów, suszenia ziarna kukurydzy, siew, itp., 4
Praca maszyn własnych przy obliczaniu kosztów eksploatacji maszyn założono optymalne ich wykorzystanie w czasie użytkowania. Posłużono się metodyką Instytutu Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa. W modelowym wyposażeniu gospodarstwa przyjęto zestaw maszyn w agregacji z ciągnikami o mocy 60 KM i 90 KM. W rachunku uwzględniono amortyzację, remonty, ubezpieczenia i koszty garażowania. Koszty utrzymania budynków obejmują niezbędne zaplecze biurowe i sanitarne oraz powierzchnię magazynową służącą do przechowywania płodów rolnych. Rachunek zawiera amortyzację, remonty i ubezpieczenia, Podatki i ubezpieczenia obowiązkowe obciążenia (podatek rolny, OC, ubezpieczenie upraw, KRUS), nie zawierają obciążeń dobrowolnych, Pozostałe koszty obejmują między innymi: koszty eksploatacji samochodu osobowego, korzystania z telefonu, koszty nawożenia wapnem magnezowym, Praca najemna tylko w przypadku produkcji warzywniczej uwzględniono najem dorywczej siły roboczej. Koszty pośrednie produkcji zwierzęcej obejmują: pracę maszyn własnych, koszty utrzymania budynków, koszty ogólnogospodarcze i koszty produkcji pasz własnych: Praca maszyn własnych uwzględniono pracę maszyn związanych z zadawaniem i przygotowaniem pasz, usuwaniem obornika, Koszty utrzymania budynków przyjęto koszty eksploatacji budynków niezbędnych do utrzymania zwierząt, rachunek uwzględnia amortyzację, remonty i ubezpieczenia, Koszty ogólnogospodarcze dla produkcji zwierzęcej przyjęto 10% narzut kosztów bezpośrednich, Koszty produkcji pasz własnych liczone po kosztach pośrednich produkcji roślinnej. Rachunek przeprowadzono w cenach brutto. Takie podejście jest poprawne dla gospodarstw rolniczych ryczałtowych, które uzyskują zryczałtowany zwrot podatku VAT przy sprzedaży produktów rolnych, a koszty środków do produkcji i usług ponoszą łącznie z podatkiem VAT. Kalkulacje opracowano według cen z października 2015 r. Nie należy traktować Kalkulacji Rolniczych jako podstawy do analizy konkretnego gospodarstwa i podejmowania decyzji gospodarczych. Są one jedynie przykładem sposobu obliczania kosztów. Mam nadzieję, że powyższe wyjaśnienia pomogą państwu w odbiorze niniejszych kalkulacji i ułatwią przeprowadzenie rachunku kosztów we własnym gospodarstwie. Aleksander Mostowski 5
PSZENICA OZIMA POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 940 3 945 4 950 ziarno pszenicy ozimej dt 67,0 30,00 2 010 45,00 3 015 60,00 4 020 słoma dt 35,00 50,00 60,00 MATERIAŁ SIEWNY 356 356 356 ziarno pszenicy ozimej zap. dt 178,0 2,00 356 2,00 356 2,00 356 NAWOZY 545 849 1 160 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,50 189 2,50 315 3,00 378 mocznik 46% dt 139,0 0,50 70 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 4,00 712 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 135 242 586 INNE KOSZTY 36 54 72 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,50 54 2,00 72 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 072 1 501 2 174 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 868 2 444 2 776 USŁUGI 2,10 508 2,50 600 2,70 646 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 8,24 620 9,12 682 10,45 778 koszty utrzymania budynków 145 170 195 KOSZTY POŚREDNIE 1 871 2 050 2 217 KOSZTY CAŁKOWITE 2 943 3 551 4 391 KOSZT JEDNOSTKOWY 98,1 78,9 73,2 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -3 394 559 N 63 103 149 P 2 O 5 K 2 O 40 60 60 90 80 120 6
JĘCZMIEŃ OZIMY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 700 3 585 4 470 ziarno jęczmienia ozimego dt 59,0 30,00 1 770 45,00 2 655 60,00 3 540 słoma dt 35,00 50,00 60,00 MATERIAŁ SIEWNY 279 279 279 ziarno jęczmienia ozimego zap. dt 155,0 1,80 279 1,80 279 1,80 279 NAWOZY 405 711 930 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,00 126 1,70 214 2,20 277 superfosfat granulowany prosty 20% dt 79,0 0,60 47 1,10 87 1,50 119 polifoska 6:20:30 dt 178,0 1,30 231 2,30 409 3,00 534 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 116 242 609 INNE KOSZTY 36 54 72 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,50 54 2,00 72 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 835 1 285 1 889 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 864 2 300 2 580 USŁUGI 2,10 508 2,50 600 2,70 646 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 7,99 601 9,12 682 10,45 778 koszty utrzymania budynków 145 170 195 KOSZTY POŚREDNIE 1 853 2 050 2 217 KOSZTY CAŁKOWITE 2 688 3 335 4 107 KOSZT JEDNOSTKOWY 89,6 74,1 68,4 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 12 250 363 N 42 72 P 2 O 5 38 68 K 2 O 39 69 93 90 90 7
PSZENŻYTO OZIME POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 550 3 360 4 170 ziarno pszenżyta ozimego dt 54,0 30,00 1 620 45,00 2 430 60,00 3 240 słoma dt 40,00 55,00 65,00 MATERIAŁ SIEWNY 363 363 363 ziarno pszenżyta ozimego zap. dt 165,0 2,20 363 2,20 363 2,20 363 NAWOZY 410 849 1 090 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,70 214 2,50 315 3,00 378 polifoska 6:20:30 dt 178,0 1,10 196 3,00 534 4,00 712 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 116 242 518 INNE KOSZTY 36 54 72 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,50 54 2,00 72 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 925 1 508 2 043 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 625 1 852 2 127 USŁUGI 2,10 508 2,50 600 2,70 646 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 8,03 604 9,16 684 10,49 781 koszty utrzymania budynków 145 170 195 KOSZTY POŚREDNIE 1 855 2 053 2 220 KOSZTY CAŁKOWITE 2 780 3 560 4 263 KOSZT JEDNOSTKOWY 92,7 79,1 71,0 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -230-200 -93 N 64 103 126 P 2 O 5 22 60 80 K 2 O 33 90 120 8
ŻYTO OZIME POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 155 2 645 3 135 ziarno żyta ozimego dt 49,0 25,00 1 225 35,00 1 715 45,00 2 205 słoma dt 35,00 45,00 55,00 MATERIAŁ SIEWNY 218 218 218 ziarno żyta ozimego zap. dt 136,0 1,60 218 1,60 218 1,60 218 NAWOZY 304 570 923 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,00 126 1,70 214 2,10 265 polifoska 6:20:30 dt 178,0 1,00 178 2,00 356 3,70 659 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 116 116 285 INNE KOSZTY 54 65 79 sznurek szt. 36,0 1,50 54 1,80 65 2,20 79 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 691 968 1 505 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 464 1 677 1 630 USŁUGI 2,30 544 2,60 618 2,90 682 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 prasowanie h 180,0 1,00 180 1,10 198 1,30 234 praca maszyn własnych 7,91 595 8,16 612 9,16 684 koszty utrzymania budynków 137 154 170 KOSZTY POŚREDNIE 1 875 1 982 2 135 KOSZTY CAŁKOWITE 2 566 2 950 3 640 KOSZT JEDNOSTKOWY 102,6 84,3 80,9 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -411-306 -505 N 40 70 P 2 O 5 20 40 K 2 O 30 60 94 74 111 9
PSZENICA JARA POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena NISKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 940 3 610 4 615 ziarno pszenicy jarej dt 67,0 30,00 2 010 40,00 2 680 55,00 3 685 słoma dt 33,00 40,00 50,00 MATERIAŁ SIEWNY 340 340 340 ziarno pszenicy jarej zap. dt 189,0 1,80 340 1,80 340 1,80 340 NAWOZY 583 849 1 160 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,80 227 2,50 315 3,00 378 mocznik 46% dt 139,0 0,50 70 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 4,00 712 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 78 185 392 INNE KOSZTY 36 54 72 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,50 54 2,00 72 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 037 1 428 1 963 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 903 2 182 2 652 ŚREDNI WYSOKI USŁUGI 1,90 452 2,30 544 2,60 618 kombajnowanie h 280,0 1,10 308 1,30 364 1,50 420 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 9,58 681 10,05 715 10,88 775 koszty utrzymania budynków 145 162 187 KOSZTY POŚREDNIE 1 877 2 019 2 178 KOSZTY CAŁKOWITE 2 914 3 447 4 141 KOSZT JEDNOSTKOWY 97,1 86,2 75,3 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 26 162 474 N 73 103 149 P 2 O 5 40 60 80 K 2 O 60 90 120 10
JĘCZMIEŃ JARY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 700 3 290 4 175 ziarno jęczmienia jarego dt 59,0 30,00 1 770 40,00 2 360 55,00 3 245 słoma dt 33,00 40,00 50,00 MATERIAŁ SIEWNY 226 226 226 ziarno jęczmienia jarego zap. dt 141,0 1,60 226 1,60 226 1,60 226 NAWOZY 494 741 988 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,00 126 1,50 189 2,00 252 polifoska 8:24:24 dt 184,0 2,00 368 3,00 552 4,00 736 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 59 118 298 INNE KOSZTY 29 36 43 sznurek szt. 36,0 0,80 29 1,00 36 1,20 43 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 807 1 121 1 555 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 892 2 169 2 620 USŁUGI 1,80 424 2,30 544 2,60 618 kombajnowanie h 280,0 1,00 280 1,30 364 1,50 420 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 9,33 663 9,80 697 11,13 793 koszty utrzymania budynków 145 162 187 KOSZTY POŚREDNIE 1 830 2 001 2 196 KOSZTY CAŁKOWITE 2 638 3 121 3 750 KOSZT JEDNOSTKOWY 87,9 78,0 68,2 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 62 168 424 N 50 75 100 P 2 O 5 48 72 96 K 2 O 48 72 96 11
OWIES POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 180 2 680 3 180 ziarno owsa dt 50,0 25,00 1 250 35,00 1 750 45,00 2 250 słoma dt 30,00 40,00 45,00 MATERIAŁ SIEWNY 210 210 210 ziarno owsa zap. dt 131,0 1,60 210 1,60 210 1,60 210 NAWOZY 414 741 988 saletra amonowa 34% dt 126,0 0,80 101 1,50 189 2,00 252 polifoska 8:24:24 dt 184,0 1,70 313 3,00 552 4,00 736 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 59 78 102 INNE KOSZTY 36 47 54 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,30 47 1,50 54 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 718 1 075 1 353 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 462 1 604 1 827 USŁUGI 1,60 368 2,20 516 2,60 618 kombajnowanie h 280,0 0,80 224 1,20 336 1,50 420 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 9,22 655 9,47 672 10,18 724 koszty utrzymania budynków 145 165 185 KOSZTY POŚREDNIE 1 767 1 952 2 125 KOSZTY CAŁKOWITE 2 485 3 027 3 478 KOSZT JEDNOSTKOWY 99,4 86,5 77,3 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -305-347 -298 N 41 75 100 P 2 O 5 41 72 96 K 2 O 41 72 96 12
KUKURYDZA NA ZIARNO POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 4 410 5 280 6 150 ziarno kukurydzy dt 58,0 60,00 3 480 75,00 4 350 90,00 5 220 MATERIAŁ SIEWNY 544 544 544 ziarno kukurydzy zap. I j.s. 340,0 1,60 544 1,60 544 1,60 544 NAWOZY 863 1 077 1 239 mocznik 46% dt 139,0 1,50 209 2,00 278 2,50 348 fosforan amonu 18:46 dt 228,0 1,50 342 2,00 456 2,20 502 sól potasowa 60% dt 156,0 2,00 312 2,20 343 2,50 390 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 204 204 204 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 611 1 826 1 988 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 2 799 3 454 4 162 USŁUGI 62,50 1 150 77,80 1 384 93,10 1 603 siew kukurydzy h 130,0 1,00 130 siew kukurydzy z podsiewaczem h 130,0 1,00 130 1,10 143 kombajnowanie h 280,0 1,50 420 1,80 504 2,00 560 suszenie kukurydzy dt 10,0 60,00 600 75,00 750 90,00 900 praca maszyn własnych 9,25 645 9,50 663 9,75 682 koszty utrzymania budynków 195 220 244 KOSZTY POŚREDNIE 2 588 2 865 3 127 KOSZTY CAŁKOWITE 4 199 4 691 5 115 KOSZT JEDNOSTKOWY 70,0 62,5 56,8 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 211 589 1 035 N 96 128 155 P 2 O 5 K 2 O 69 120 92 101 132 150 13
JĘCZMIEŃ BROWARNY POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena ŚREDNI WYSOKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 790 3 720 4 650 ziarno jęczmienia browarnego dt 62,0 30,00 1 860 45,00 2 790 60,00 3 720 słoma dt 33,00 45,00 55,00 MATERIAŁ SIEWNY 360 360 360 ziarno jęczmienia browarnego zap. dt 180,0 2,00 360 2,00 360 2,00 360 NAWOZY 463 647 862 saletra amonowa 34% dt 126,0 0,75 95 0,75 95 1,00 126 polifoska 8:24:24 dt 184,0 2,00 368 3,00 552 4,00 736 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 277 320 631 INNE KOSZTY 36 54 72 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,50 54 2,00 72 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 136 1 380 1 925 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 654 2 339 2 725 NISKI USŁUGI 2,10 508 2,50 600 2,70 646 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 prasowanie h 180,0 0,80 144 1,00 180 1,10 198 praca maszyn własnych 8,80 626 9,30 661 10,80 769 koszty utrzymania budynków 145 170 195 KOSZTY POŚREDNIE 1 877 2 029 2 208 KOSZTY CAŁKOWITE 3 013 3 409 4 133 KOSZT JEDNOSTKOWY 100,4 75,8 68,9 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -224 310 517 N P 2 O 5 K 2 O 42 50 48 72 48 72 66 96 96 14
BOBIK POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 3 352 3 912 4 552 nasiona bobiku dt 80,0 25,00 2 000 32,00 2 560 40,00 3 200 ST 2) ha 422,0 1 422 1 422 1 422 MATERIAŁ SIEWNY 784 784 784 nasiona bobiku dt 280,0 2,80 784 2,80 784 2,80 784 NAWOZY 445 623 890 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,50 445 3,50 623 5,00 890 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 195 359 411 INNE KOSZTY 49 49 49 Nitragina szt. 49,0 1,00 49 1,00 49 1,00 49 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 473 1 815 2 134 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 878 2 097 2 418 USŁUGI 1,30 364 1,50 420 1,60 448 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 praca maszyn własnych 8,97 641 9,33 668 9,72 696 koszty utrzymania budynków 137 149 162 KOSZTY POŚREDNIE 1 740 1 835 1 904 KOSZTY CAŁKOWITE 3 214 3 649 4 037 KOSZT JEDNOSTKOWY 128,5 114,0 100,9 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 138 262 514 N 15 21 P 2 O 5 50 70 K 2 O 75 105 30 100 150 2) ST = płatność do roślin wysokobiałkowych 15
GROCH SIEWNY (JADALNY) POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 952 3 752 4 552 nasiona grochu jadalnego dt 80,0 20,00 1 600 30,00 2 400 40,00 3 200 ST 2) ha 422,0 1 422 1 422 1 422 MATERIAŁ SIEWNY 500 500 500 nasiona grochu jadalnego dt 250,0 2,00 500 2,00 500 2,00 500 NAWOZY 356 534 712 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 4,00 712 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 127 212 460 INNE KOSZTY 49 49 49 Nitragina szt. 49,0 1,00 49 1,00 49 1,00 49 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 032 1 295 1 721 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 919 2 456 2 831 USŁUGI 1,00 280 1,10 308 1,30 364 kombajnowanie h 280,0 1,00 280 1,10 308 1,30 364 praca maszyn własnych 8,88 635 9,30 665 9,72 696 koszty utrzymania budynków 129 145 162 KOSZTY POŚREDNIE 1 642 1 717 1 820 KOSZTY CAŁKOWITE 2 674 3 012 3 540 KOSZT JEDNOSTKOWY 133,7 100,4 88,5 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 277 740 1 011 N 12 18 24 P 2 O 5 40 60 80 K 2 O 60 90 120 2) ST = płatność do roślin wysokobiałkowych 16
GROCH PASTEWNY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI Cena WYSOKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 702 3 302 3 902 nasiona grochu pastewnego dt 75,0 18,00 1 350,0 26,00 1 950,0 34,00 2 550,0 ST 2) ha 422,0 1 422 1 422 1 422 MATERIAŁ SIEWNY 570 570 570 nasiona grochu pastewnego dt 285,0 2,00 570 2,00 570 2,00 570 NAWOZY 356 534 712 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 4,00 712 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 127 212 460 INNE KOSZTY 49 49 49 Nitragina szt. 49,0 1,00 49 1,00 49 1,00 49 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 102 1 365 1 791 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 599 1 936 2 111 USŁUGI 1,00 280 1,10 308 1,30 364 kombajnowanie h 280,0 1,00 280 1,10 308 1,30 364 praca maszyn własnych 8,85 632 9,23 660 9,62 688 koszty utrzymania budynków 126 139 152 KOSZTY POŚREDNIE 1 636 1 705 1 803 KOSZTY CAŁKOWITE 2 739 3 071 3 593 KOSZT JEDNOSTKOWY 152,1 118,1 105,7 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -37 231 309 N 12 18 24 P 2 O 5 40 60 80 K 2 O 60 90 120 2) ST = płatność do roślin wysokobiałkowych 17
ŁUBIN ŻÓŁTY POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena WYSOKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 2 652 3 152 3 652 nasiona łubinu żółtego dt 100,0 13,00 1 300 18,00 1 800 23,00 2 300 ST 2) ha 422,0 1 422 1 422 1 422 MATERIAŁ SIEWNY 416 416 416 nasiona łubinu żółtego dt 260,0 1,60 416 1,60 416 1,60 416 NAWOZY 156 234 390 agrofoska 21:32 dt 156,0 1,00 156 1,50 234 2,50 390 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 167 269 371 INNE KOSZTY 49 49 49 Nitragina szt. 49,0 1,00 49 1,00 49 1,00 49 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 788 968 1 226 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 1 864 2 184 2 426 NISKI ŚREDNI USŁUGI 1,00 280 1,00 280 1,00 280 kombajnowanie h 280,0 1,00 280 1,00 280 1,00 280 praca maszyn własnych 8,77 626 8,85 632 8,93 639 koszty utrzymania budynków 117 126 134 KOSZTY POŚREDNIE 1 622 1 636 1 651 KOSZTY CAŁKOWITE 2 410 2 604 2 877 KOSZT JEDNOSTKOWY 185,4 144,7 125,1 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 242 547 775 N 0 0 0 P 2 O 5 21 32 53 K 2 O 32 48 80 2) ST = płatność do roślin wysokobiałkowych 18
ŁUBIN WĄSKOLISTYNY SŁODKI POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena NISKI ŚREDNI WYSOKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 3 332 3 992 4 652 nasiona łubinu wąskolistnego dt 110,0 18,00 1 980 24,00 2 640 30,00 3 300 ST 2) ha 422,0 1 422 1 422 1 422 MATERIAŁ SIEWNY 464 464 464 nasiona łubinu wąskolistnego dt 290,0 1,60 464 1,60 464 1,60 464 NAWOZY 156 234 390 agrofoska 21:32 dt 156,0 1,00 156 1,50 234 2,50 390 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 167 167 167 INNE KOSZTY 49 49 49 Nitragina szt. 49,0 1,00 49 1,00 49 1,00 49 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 836 914 1 070 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 2 496 3 078 3 582 USŁUGI 1,00 280 1,00 280 1,00 280 kombajnowanie h 280,0 1,00 280 1,00 280 1,00 280 praca maszyn własnych 8,85 632 8,95 640 9,30 665 koszty utrzymania budynków 126 136 145 KOSZTY POŚREDNIE 1 636 1 653 1 689 KOSZTY CAŁKOWITE 2 472 2 567 2 759 KOSZT JEDNOSTKOWY 137,3 107,0 92,0 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 859 1 424 1 893 N 0 0 0 P 2 O 5 21 32 53 K 2 O 32 48 80 2) ST = płatność do roślin wysokobiałkowych 19
BURAK CUKROWY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 7 402 8 850 10 298 korzenie buraka cukrowego dt 13,2 300,00 3 969 400,00 5 292 500,00 6 615 wysłodki buraczane dt 2,5 150,00 375 200,00 500 250,00 625 płatność do braków cukrowych ha 2 127,8 1 2 128 1 2 128 1 2 128 MATERIAŁ SIEWNY 678 678 678 nasiona buraka cukrowego 2) j.s. 565,0 1,20 678 1,20 678 1,20 678 NAWOZY 852 1 186 1 824 saletra amonowa 34% dt 126,0 0,70 88 1,70 214 salmag GM z borem 27,5% dt 104,0 2,20 229 2,00 208 2,00 208 polifoska 6:20:30 dt 178,0 3,50 623 5,00 890 7,00 1246 sól potasowa 60% dt 156,0 1,00 156 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 362 931 1 148 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 891 2 795 3 650 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 5 510 6 055 6 647 USŁUGI 33,00 1 685 43,00 1 780 53,10 1 888 głęboszowanie ha 300,0 1,00 300 1,00 300 1,00 300 siew buraków cukrowych ha 130,0 1,00 130 1,00 130 1,10 143 zbiór buraków cukrowych ha 970,0 1,00 970 1,00 970 1,00 970 obsługa surowcowa t 9,5 30,00 285 40,00 380 50,00 475 praca maszyn własnych 16,80 1 789 17,30 1 825 18,30 1 898 koszty utrzymania budynków 96 96 96 pozostałe koszty 428 434 441 KOSZTY POŚREDNIE 4 188 4 326 4 513 KOSZTY CAŁKOWITE 6 079 7 121 8 163 KOSZT JEDNOSTKOWY 20,3 17,8 16,3 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 1 322 1 729 2 134 N 83 110 156 P 2 O 5 70 100 140 K 2 O 105 150 270 2) j.s. = 100 tys. szt. nasion 20
RZEPAK OZIMY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 3 830 5 280 6 730 nasiona rzepaku ozimego dt 145,0 20,00 2 900 30,00 4 350 40,00 5 800 MATERIAŁ SIEWNY 210 210 210 nasiona rzepaku ozimego kg 60,0 3,50 210 3,50 210 3,50 210 NAWOZY 1 214 1 518 1 914 saletra amonowa 34% dt 126,0 2,20 277 3,20 403 4,10 517 siarczan amonu 20% dt 89,0 2,00 178 2,00 178 2,00 178 sól potasowa 60% dt 156,0 0,30 47 0,30 47 0,40 62 polifoska 6:20:30 dt 178,0 4,00 712 5,00 890 6,50 1157 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 318 571 599 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 742 2 299 2 723 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 2 088 2 981 4 007 USŁUGI 1,30 364 1,50 420 1,60 448 kombajnowanie h 280,0 1,30 364 1,50 420 1,60 448 praca maszyn własnych 8,28 626 9,20 693 9,62 724 koszty utrzymania budynków 129 145 162 KOSZTY POŚREDNIE 1 717 1 857 1 932 KOSZTY CAŁKOWITE 3 459 4 156 4 655 KOSZT JEDNOSTKOWY 173,0 138,5 116,4 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 371 1 124 2 075 N 139 179 P 2 O 5 80 100 K 2 O 138 168 218 130 219 21
ZIEMNIAKI JADALNE POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 11 130 14 580 18 030 ziemniaki jadalne - jesień dt 60,0 80,00 4 800 110,00 6 600 140,00 8 400 ziemniaki jadalne - wiosna dt 60,0 80,00 4 800 110,00 6 600 140,00 8 400 ziemniaki jadalne - odpady dt 15,0 40,00 600 30,00 450 20,00 300 MATERIAŁ SIEWNY 1 500 1 500 1 500 ziemniaki jadalne dt 60,0 25,00 1500 25,00 1500 25,00 1500 NAWOZY 723 901 1 042 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,50 189 1,50 189 2,00 252 polifoska 6:20:30 dt 178,0 3,00 534 4,00 712 4,00 712 sól potasowa 60% dt 156,0 0,50 78 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 1 219 1 419 1 866 INNE KOSZTY 1 304 1 630 1 956 worki - 50 kg szt. 1,2 400,00 480 500,00 600 600,00 720 skrzyniopalety - 500 kg szt. 103,0 8,00 824 10,00 1030 12,00 1 236 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 4 746 5 450 6 364 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 6 384 9 130 11 666 WYSOKI USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 29,68 2 815 31,27 2 929 32,85 3 044 koszty utrzymania budynków 271 271 271 KOSZTY POŚREDNIE 3 684 3 798 3 914 KOSZTY CAŁKOWITE 8 429 9 248 10 277 KOSZT JEDNOSTKOWY 42,1 37,0 34,3 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 2 700 5 332 7 753 N 69 75 92 P 2 O 5 60 80 80 K 2 O 90 120 150 22
ZIEMNIAKI PRZEMYSŁOWE POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 8 052 9 199 10 346 ziemniaki przemysłowe dt 22,9 250,00 5 735 300,00 6 882 350,00 8 029 płatność do ziemniaków skrobiowych ha 1 387,1 1 1 387 1 1 387 1 1 387 MATERIAŁ SIEWNY 2 500 2 500 2 500 ziemniaki przemysłowe dt 100,0 25,00 2500 25,00 2500 25,00 2500 NAWOZY 964 1 268 1 509 saletra amonowa 34% dt 126,0 2,00 252 3,00 378 3,50 441 polifoska 6:20:30 dt 178,0 4,00 712 5,00 890 6,00 1068 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 1 377 1 517 2 085 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 4 841 5 285 6 094 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 3 211 3 914 4 252 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 16,93 1 296 17,85 1 363 19,02 1 448 koszty utrzymania budynków 96 96 96 pozostałe koszty 437 442 448 KOSZTY POŚREDNIE 2 019 2 091 2 182 KOSZTY CAŁKOWITE 6 859 7 376 8 276 KOSZT JEDNOSTKOWY 27,4 24,6 23,6 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 1 193 1 823 2 070 N 92 132 155 P 2 O 5 80 100 120 K 2 O 120 150 180 23
BURAK PASTEWNY POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 korzenie buraka pastewnego dt 500,00 600,00 700,00 liście buraka cukrowego dt 425,00 450,00 525,00 MATERIAŁ SIEWNY 298 298 298 nasiona buraka pastewnego kg 85,0 3,50 298 3,50 298 3,50 298 NAWOZY 1 081 1 243 1 372 saletra amonowa 34% dt 126,0 2,30 290 2,50 315 2,70 340 lubofoska z borem 4:12:12 dt 95,0 2,00 190 2,50 238 2,50 238 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,50 445 3,00 534 3,50 623 sól potasowa 60% dt 156,0 1,00 156 1,00 156 1,10 172 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 533 769 769 INNE KOSZTY 163 260 325 folia szt. 325,0 0,50 163 0,80 260 1,00 325 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 2 073 2 569 2 763 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA -1 144-1 639-1 834 USŁUGI 1,00 120 1,00 120 1,00 120 siew buraków pastewnych ha 120,0 1,00 120 1,00 120 1,00 120 praca maszyn własnych 27,75 2 382 30,50 2 594 33,00 2 787 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 3 196 3 408 3 602 KOSZTY CAŁKOWITE 5 269 5 977 6 365 KOSZT JEDNOSTKOWY 10,5 10,0 9,1 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -4 340-5 047-5 435 N P 2 O 5 K 2 O 144 74 157 156 96 178 163 112 193 24
KUKURYDZA NA KISZONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena NISKI ŚREDNI WYSOKI WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 kiszonka z kukurydzy dt 270,00 350,00 420,00 MATERIAŁ SIEWNY 280 280 280 nasiona kukurydzy zap. II j.s. 140,0 2,00 280 2,00 280 2,00 280 NAWOZY 916 1 060 1 204 saletra amonowa 34% dt 126,0 2,41 304 2,91 367 3,47 437 polifoska 6:20:30 dt 178,0 3,00 534 3,50 623 4,00 712 sól potasowa 60% dt 156,0 0,50 78 0,45 70 0,35 55 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 191 191 191 INNE KOSZTY 98 130 163 folia szt. 325,0 0,30 98 0,40 130 0,50 163 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 484 1 661 1 837 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA -554-731 -908 USŁUGI 2,20 462 2,50 546 2,80 614 siew kukurydzy h 130,0 1,00 130 siew kukurydzy z podsiewaczem h 130,0 1,00 130 1,10 143 zbiór (silosokombajn) h 277,0 1,20 332 1,50 416 1,70 471 praca maszyn własnych 14,15 1 001 16,15 1 147 18,15 1 292 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 2 158 2 386 2 600 KOSZTY CAŁKOWITE 3 642 4 047 4 437 KOSZT JEDNOSTKOWY 13,5 11,6 10,6 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -2 712-3 117-3 507 N P 2 O 5 K 2 O 100 60 120 120 70 131 140 80 140 25
PASTWISKO NA ZIELONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 zielonka z pastwiska dt 200,00 300,00 400,00 MATERIAŁ SIEWNY 56 56 56 nasiona traw kg 14,0 4,00 56 4,00 56 4,00 56 NISKI ŚREDNI WYSOKI NAWOZY 915 1 067 1 219 saletra amonowa 34% dt 126,0 2,32 292 2,82 355 3,32 418 polifoska 6:20:30 dt 178,0 3,50 623 4,00 712 4,50 801 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 971 1 123 1 275 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA -42-194 -346 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 5,25 373 6,25 453 7,25 532 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 068 1 147 1 226 KOSZTY CAŁKOWITE 2 039 2 270 2 501 KOSZT JEDNOSTKOWY 10,2 7,6 6,3 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 109-1 340-1 572 100 N P 2 O 5 70 K 2 O 105 120 80 110 140 90 135 26
ŁĄKA NA KISZONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 kiszonka z łąk dt 130,00 195,00 260,00 MATERIAŁ SIEWNY 0 0 0 NAWOZY 532 761 1 218 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,40 176 1,80 227 2,60 328 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 5,00 890 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 81 114 146 folia szt. 325,0 0,25 81 0,35 114 0,45 146 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 614 875 1 364 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 316 55-434 NISKI ŚREDNI WYSOKI USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 7,50 497 8,60 568 9,70 639 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 191 1 262 1 333 KOSZTY CAŁKOWITE 1 804 2 136 2 697 KOSZT JEDNOSTKOWY 13,9 11,0 10,4 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -875-1 207-1 767 N P 2 O 5 K 2 O 60 40 60 79 60 90 118 100 150 27
ŁĄKA NA SIANO POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 siano z łąk dt 40,00 60,00 80,00 MATERIAŁ SIEWNY 0 0 0 NAWOZY 532 761 1 218 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,40 176 1,80 227 2,60 328 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 5,00 890 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 36 43 50 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,20 43 1,40 50 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 568 804 1 268 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 361 126-338 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 9,50 624 10,70 701 11,90 778 koszty utrzymania budynków 162 195 228 KOSZTY POŚREDNIE 1 384 1 494 1 604 KOSZTY CAŁKOWITE 1 953 2 298 2 872 KOSZT JEDNOSTKOWY 48,8 38,3 35,9 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 023-1 368-1 942 N P 2 O 5 K 2 O 60 40 60 79 60 90 118 100 150 28
ŁĄKA NA ZIELONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 zielonka z łąk dt 200,00 300,00 400,00 MATERIAŁ SIEWNY 0 0 0 NAWOZY 532 761 1 218 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,40 176 1,80 227 2,60 328 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 5,00 890 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 532 761 1 218 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 397 169-288 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 7,50 497 8,60 568 9,70 639 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 191 1 262 1 333 KOSZTY CAŁKOWITE 1 723 2 023 2 551 KOSZT JEDNOSTKOWY 8,6 6,7 6,4 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -793-1 093-1 621 60 N P 2 O 5 40 K 2 O 60 79 60 90 118 100 150 29
MOTYLKOWE Z TRAWAMI NA SIANOKISZONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 sianokiszonka z motylkowych z trawami dt 165,00 220,00 275,00 MATERIAŁ SIEWNY 52 52 52 nasiona motylkowych i traw kg 13,0 4,00 52 4,00 52 4,00 52 NAWOZY 830 921 1 038 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,50 189 1,70 214 2,00 252 amofoska 4:16:18:4,5 dt 122,0 5,00 610 5,60 683 6,25 763 sól potasowa 60% dt 156,0 0,20 31 0,15 23 0,15 23 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 36 43 50 sznurek szt. 36,0 1,00 36 1,20 43 1,40 50 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 918 1 016 1 140 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 12-86 -211 NISKI ŚREDNI WYSOKI USŁUGI 1,00 320 1,10 352 1,25 400 zbiór (owijarka) + folia h 320,0 1,00 320 1,10 352 1,25 400 praca maszyn własnych 6,25 408 7,05 458 7,85 507 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 423 1 504 1 601 KOSZTY CAŁKOWITE 2 341 2 520 2 741 KOSZT JEDNOSTKOWY 14,2 11,5 10,0 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 411-1 590-1 811 N P 2 O 5 K 2 O 70 80 100 80 90 110 90 100 120 30
MOTYLKOWE Z TRAWAMI NA SIANO POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 siano z motylkowych z trawami dt 60,00 80,00 100,00 MATERIAŁ SIEWNY 52 52 52 nasiona motylkowych i traw kg 13,0 4,00 52 4,00 52 4,00 52 NAWOZY 830 921 1 038 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,50 189 1,70 214 2,00 252 amofoska 4:16:18:4,5 dt 122,0 5,00 610 5,60 683 6,25 763 sól potasowa 60% dt 156,0 0,20 31 0,15 23 0,15 23 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 882 973 1 090 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 48-43 -160 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 7,45 494 8,45 557 9,85 652 koszty utrzymania budynków 195 228 261 KOSZTY POŚREDNIE 1 287 1 383 1 511 KOSZTY CAŁKOWITE 2 169 2 356 2 601 KOSZT JEDNOSTKOWY 36,2 29,5 26,0 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 240-1 426-1 671 N P 2 O 5 K 2 O 70 80 100 80 90 110 90 100 120 31
MOTYLKOWE Z TRAWAMI NA ZIELONKĘ POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 zielonka z motylkowych z trawami dt 300,00 400,00 500,00 MATERIAŁ SIEWNY 52 52 52 nasiona motylkowych i traw kg 13,0 4,00 52 4,00 52 4,00 52 NAWOZY 1 351 1 494 1 644 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,32 166 1,51 190 1,76 222 polimag S 10:8:15-bezchlorkowy dt 237,0 5,00 1185 5,50 1304 6,00 1422 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 0 0 0 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 403 1 546 1 696 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA -474-616 -766 USŁUGI 0,00 0 0,00 0 0,00 0 praca maszyn własnych 6,75 452 7,75 518 8,75 584 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 146 1 212 1 278 KOSZTY CAŁKOWITE 2 550 2 758 2 974 KOSZT JEDNOSTKOWY 8,5 6,9 5,9 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 620-1 828-2 044 N P 2 O 5 K 2 O 70 80 120 80 88 132 90 96 144 32
MIESZANKA STRĄCZKOWYCH I ZBÓŻ NA GPS POZIOM INTENSYWNOŚCI NISKI ŚREDNI WYSOKI Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 930 930 930 kiszonka - GPS dt 196,00 224,00 252,00 MATERIAŁ SIEWNY 249 258 276 nasiona grochu pastewnego (GPS) dt 180,0 0,90 162 0,95 171 1,05 189 ziarno mieszanki zbożowej dt 58,0 1,50 87 1,50 87 1,50 87 NAWOZY 655 771 842 saletra amonowa 34% dt 126,0 1,00 126 1,25 158 1,50 189 polifoska 6:20:30 dt 178,0 2,00 356 3,00 534 3,00 534 superfosfat granulowany prosty 20% dt 79,0 1,50 119 1,00 79 1,50 119 sól potasowa 60% dt 156,0 0,35 55 ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN 0 0 0 INNE KOSZTY 98 130 163 folia szt. 325,0 0,30 98 0,40 130 0,50 163 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 002 1 159 1 280 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA -72-229 -350 USŁUGI 1,00 277 1,10 305 1,20 332 zbiór (silosokombajn) h 277,0 1,00 277 1,10 305 1,20 332 praca maszyn własnych 10,95 781 11,25 802 11,60 828 koszty utrzymania budynków 96 96 96 KOSZTY POŚREDNIE 1 752 1 801 1 854 KOSZTY CAŁKOWITE 2 753 2 960 3 134 KOSZT JEDNOSTKOWY 14,0 13,2 12,4 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -1 824-2 030-2 205 N P 2 O 5 K 2 O 46 70 80 61 80 90 69 90 100 33
LOCHA (mieszanka uzupełniająca 10% + śruta zbożowa) kalkulacja chowu 1 szt. ILOŚĆ ODCHOWANYCH PROSIĄT 16 szt. 19 szt. 22 szt. Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 1 914 2 289 2 664 prosię szt. 125,00 16,0 2 000 19,0 2 375 22,0 2 750 locha wybrakowana kg 2,70 66,0 178 66,0 178 66,0 178 loszka hodowlana (-) kg 8,00 33,0 264 33,0 264 33,0 264 PASZE Z ZAKUPU 2,15 444 2,25 464 2,35 484 m. uzupełniająca 10% dla loch luźnych dt 228 0,19 43 0,19 43 0,19 43 m. uzupełniająca 10% dla loch prośnych dt 228 0,55 125 0,55 125 0,55 125 m. uzupełniająca 10% dla loch karmiących dt 230 0,52 120 0,55 127 0,58 133 prestarter dla prosiat dt 195 0,13 25 0,15 29 0,17 33 starter dla prosiąt dt 183 0,20 37 0,24 44 0,28 51 śruta sojowa dt 168 0,56 94 0,57 96 0,58 97 PASZE POTENCJALNIE TOWAROWE 10,35 590 10,35 590 10,35 590 ziarno jęczmienia jarego dt 59 3,00 177 3,00 177 3,00 177 ziarno mieszanki zbożowej dt 58 2,82 164 2,82 164 2,82 164 ziarno pszenżyta ozimego dt 54 3,41 184 3,41 184 3,41 184 ziarno kukurydzy dt 58 1,12 65 1,12 65 1,12 65 INNE KOSZTY 334 334 334 inseminacja - locha 80 2,0 160 2,0 160 2,0 160 usługi weterynaryjne - locha 150 1,0 150 1,0 150 1,0 150 środki czystości - locha 20 1,0 20 1,0 20 1,0 20 znakowanie - locha 2 2,0 4 2,0 4 2,0 4 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 368 1 388 1 408 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 546 901 1 257 praca maszyn własnych 85 87 89 koszty utrzymania budynków 159 159 159 koszty ogólnogospodarcze 137 139 141 KOSZTY POŚREDNIE 381 385 389 KOSZTY CAŁKOWITE 1 749 1 773 1 797 KOSZT JEDNOSTKOWY (PROSIĘ) 109 93 82 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 165 516 868 34
LOCHA (mieszanka uzupełniająca 2,5% + śruta zbożowa) kalkulacja chowu 1 szt. ILOŚĆ ODCHOWANYCH PROSIĄT 16 szt. 19 szt. 22 szt. Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 1 914 2 289 2 664 prosię szt. 125,00 16,0 2 000 19,0 2 375 22,0 2 750 locha wybrakowana kg 2,70 66,0 178 66,0 178 66,0 178 loszka hodowlana (-) kg 8,00 33,0 264 33,0 264 33,0 264 PASZE Z ZAKUPU 1,78 388 1,88 419 1,98 451 m. uzupełniająca 2,5% dla loch luźnych dt 480 0,04 19 0,05 24 0,05 24 m. uzupełniająca 2,5% dla loch prośnych dt 495 0,11 54 0,12 59 0,14 69 m. uzupełniająca 2,5% dla loch karmiących dt 510 0,10 51 0,12 61 0,14 71 prestarter dla prosiat dt 195 0,13 25 0,15 29 0,17 33 starter dla prosiąt dt 183 0,20 37 0,24 44 0,28 51 śruta sojowa dt 168 1,20 202 1,20 202 1,20 202 PASZE POTENCJALNIE TOWAROWE 10,72 609 10,72 609 10,72 609 ziarno jęczmienia jarego dt 59 3,20 189 3,20 189 3,20 189 ziarno mieszanki zbożowej dt 58 2,50 145 2,50 145 2,50 145 ziarno pszenżyta ozimego dt 54 3,90 211 3,90 211 3,90 211 ziarno kukurydzy dt 58 1,12 65 1,12 65 1,12 65 INNE KOSZTY 334 334 334 inseminacja - locha 80 2,0 160 2,0 160 2,0 160 usługi weterynaryjne - locha 150 1,0 150 1,0 150 1,0 150 środki czystości - locha 20 1,0 20 1,0 20 1,0 20 znakowanie - locha 2 2,0 4 2,0 4 2,0 4 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 332 1 363 1 394 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 583 926 1 270 praca maszyn własnych 85 87 89 koszty utrzymania budynków 159 159 159 koszty ogólnogospodarcze 133 136 139 KOSZTY POŚREDNIE 378 383 388 KOSZTY CAŁKOWITE 1 709 1 745 1 782 KOSZT JEDNOSTKOWY (PROSIĘ) 107 92 81 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 205 544 883 35
TUCZNIK kalkulacja chowu 1 szt. TECHNOLOGIA ŻYWIENIA Cena MIESZANKA UZUPEŁNIAJĄCA 10% MIESZANKA UZUPEŁNIAJĄCA 2,5% WARTOŚĆ PRODUKCJI 330 330 tucznik kl. I kg 4,00 105,0 420 105,0 420 prosię (-) kg 6,00 15,0 90 15,0 90 PASZE Z ZAKUPU 0,83 164 0,67 140 m. uzupełniająca 10% dla tuczników I dt 289 0,17 49 m. uzupełniająca 10% dla tuczników II dt 289 0,18 52 m. uzupełniająca 2,5% dla tuczników I dt 495 0,04 21 m. uzupełniająca 2,5% dla tuczników II dt 495 0,04 21 śruta sojowa dt 168 0,32 54 0,58 97 otręby pszenne dt 59 0,16 9 PASZE POTENCJALNIE TOWAROWE 2,37 134 2,53 144 ziarno jęczmienia jarego dt 59 1,21 71 1,00 59 ziarno mieszanki zbożowej dt 58 0,53 31 ziarno pszenżyta ozimego dt 54 1,16 63 1,00 54 INNE KOSZTY 26 26 usługi weterynaryjne - tucznik 25 1,0 25 1,0 25 znakowanie - tucznik 1 1,0 1 1,0 1 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 324 310 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 6 20 praca maszyn własnych 22 22 koszty utrzymania budynków 10 10 koszty ogólnogospodarcze 32 31 KOSZTY POŚREDNIE 64 63 KOSZTY CAŁKOWITE 389 373 KOSZT JEDNOSTKOWY 4,32 4,14 DOCHÓD ROLNICZY NETTO -59-43 36
KROWA MLECZNA (sianokiszonka + kiszonka z kukurydzy) kalkulacja chowu 1 szt. WYDAJNOŚĆ 4500 l 5 500 l Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 5 894 6 926 7 959 mleko l 1,13 4 500,0 5 085 5 500,0 6 215 6 500,0 7 345 krowa wybrakowana kg 5,00 120,0 600 120,0 600 120,0 600 cielę do 2 tyg. kg 15,00 45,0 675 45,0 675 45,0 675 jałówka cielna hodowlana (-) szt. ###### 0,2 780 0,2 878 0,2 975 płatność do krów szt. 314,30 1,0 314 1,0 314 1,0 314 PASZE Z ZAKUPU 419 645 944 śruta rzepakowa dt 103 1,0 103 1,5 155 2,0 206 śruta sojowa dt 168 0,5 84 1,0 168 2,0 336 mieszanka mineralna kg 5 36,0 180 54,0 270 70,0 350 lizawka szt. 13 4,0 52 4,0 52 4,0 52 PASZE POTENCJALNIE TOWAROWE 351 525 670 mleko pełne l 1,13 80,0 90 80,0 90 80,0 90 ziarno mieszanki zbożowej dt 58 4,5 261 7,5 435 10,0 580 PASZE WŁASNE NIETOWAROWE 563 634 704 sianokiszonka (motylkowe z trawami) (245 dt/ha dt 4,6 50,0 231 55,0 254 60,0 277 kiszonka z kukurydzy (390 dt/ha) dt 4,7 70,0 332 80,0 380 90,0 427 INNE KOSZTY 655 715 793 inseminacja - krowa 120 1,8 216 2,0 240 2,2 264 usługi weterynaryjne - krowa 180 1,0 180 1,2 216 1,5 270 środki czystości - krowa 250 1,0 250 1,0 250 1,0 250 znakowanie - krowa 9 1,0 9 1,0 9 1,0 9 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 1 988 2 519 3 112 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 3 906 4 408 4 847 6 500 l praca maszyn własnych 985 993 1 001 koszty utrzymania budynków 205 205 205 koszty ogólnogospodarcze 510 582 660 koszty produkcji pasz własnych 709 801 892 KOSZTY POŚREDNIE 2 409 2 580 2 758 KOSZTY CAŁKOWITE 4 398 5 099 5 869 KOSZT JEDNOSTKOWY (MLEKO) 0,98 0,93 0,90 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 1 497 1 828 2 089 37
KROWA MLECZNA (GPS + buraki pastewne) kalkulacja chowu 1 szt. WYDAJNOŚĆ 4500 l 5 500 l 6 500 l Cena WARTOŚĆ PRODUKCJI 5 894 6 926 7 959 mleko l 1,13 4 500,0 5 085 5 500,0 6 215 6 500,0 7 345 krowa wybrakowana kg 5,00 120,0 600 120,0 600 120,0 600 cielę do 2 tyg. kg 15,00 45,0 675 45,0 675 45,0 675 jałówka cielna hodowlana (-) szt. ###### 0,2 780 0,2 878 0,2 975 płatność do krów szt. 314,28 1,0 314 1,0 314 1,0 314 PASZE Z ZAKUPU 606 883 1 150 śruta rzepakowa dt 103 2,0 206 3,0 309 4,0 412 śruta sojowa dt 168 1,0 168 1,5 252 2,0 336 mieszanka mineralna kg 5 36,0 180 54,0 270 70,0 350 lizawka szt. 13 4,0 52 4,0 52 4,0 52 PASZE POTENCJALNIE TOWAROWE 322 409 554 mleko pełne l 1,13 80,0 90 80,0 90 80,0 90 ziarno mieszanki zbożowej dt 58 4,0 232 5,5 319 8,0 464 PASZE WŁASNE NIETOWAROWE 833 916 1 037 zielonka z pastwiska (300 dt/ha) dt 3,7 90,0 337 100,0 374 120,0 449 siano z motylkowych (80 dt/ha) dt 12,2 5,0 61 5,0 61 5,0 61 kiszonka - GPS (224 dt/ha) dt 5,2 30,0 155 35,0 181 40,0 207 burak pastewny (650 dt/ha) dt 4,0 70,0 280 75,0 300 80,0 320 INNE KOSZTY 655 715 793 inseminacja - krowa 120 1,8 216 2,0 240 2,2 264 usługi weterynaryjne - krowa 180 1,0 180 1,2 216 1,5 270 środki czystości - krowa 250 1,0 250 1,0 250 1,0 250 znakowanie - krowa 9 1,0 9 1,0 9 1,0 9 KOSZTY BEZPOŚREDNIE 2 416 2 924 3 534 NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA 3 478 4 002 4 425 praca maszyn własnych 985 993 1 001 koszty utrzymania budynków 205 205 205 koszty ogólnogospodarcze 554 622 699 koszty produkcji pasz własnych 725 794 862 KOSZTY POŚREDNIE 2 470 2 613 2 767 KOSZTY CAŁKOWITE 4 886 5 537 6 302 KOSZT JEDNOSTKOWY (MLEKO) 1,09 1,01 0,97 DOCHÓD ROLNICZY NETTO 1 008 1 389 1 658 38
Informacja dla rolników o negatywnych konsekwencjach zakupu paliwa od oszusta Na terytorium Polski zaobserwowano nasilenie zjawiska oszustw w obrocie paliwami. Do resortu finansów docierają niepokojące sygnały, że nabywcami paliwa od oszustów mogą być w coraz większym stopniu rolnicy, prawdopodobnie nieświadomi uczestnictwa w takim procederze. Należy wskazać, że uczestnictwo w oszustwie wiąże się z określonymi negatywnymi konsekwencjami również dla nabywców paliw, którymi mogą być rolnicy. Do najbardziej istotnych konsekwencji uczestnictwa w takim procederze należą: 1. Zakwestionowanie u rolnika prawa do odliczenia podatku naliczonego w podatku VAT Organy podatkowe mogą zakwestionować prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup paliwa przez rolnika, w przypadku gdy rolnik dokonujący odliczenia podatku (tj. rolnik, który rozlicza podatek VAT) wiedział lub powinien był wiedzieć, że kupił paliwo od oszusta, który nie zapłaci podatku do urzędu skarbowego. W związku z powyższym przed nabyciem paliwa rolnik powinien zasięgnąć dokładnych i sprawdzonych informacji na temat podmiotu, od którego zamierza nabyć paliwo, w celu upewnienia się co do jego wiarygodności. Ponadto rolnik powinien zwrócić uwagę, czy zakup paliwa odbywa się w warunkach typowych dla takich transakcji. Na fakt, że transakcja zakupu paliwa odbiega od typowych warunków mogą wskazywać następujące okoliczności: możliwość zapłaty za paliwo wyłącznie gotówką kierowcy, wyjątkowo atrakcyjne warunki cenowe zakupu paliwa, brak wszystkich właściwych dokumentów sprzedaży (dokumentu wydania tzw. Wz, świadectwa jakości, koncesji, niewystawienie faktury),nietypowe pozabiurowe okoliczności zawierania transakcji (parkingi, lokale ogólnodostępne, internet, SMS, telefon), brak możliwości bezpośredniego kontaktu z podmiotem sprzedającym paliwo (kontakt wyłącznie telefoniczny, dostawa paliwa przez inne podmioty, brak możliwości omówienia warunków współpracy w siedzibie podmiotu, brak możliwości zawarcia umowy w formie pisemnej, brak możliwości odbioru paliwa w miejscu prowadzenia działalności przez podmiot sprzedający paliwo), przywóz paliwa w pojazdach/zbiornikach nieprzeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych. 2. Nałożenie na rolnika obowiązku zapłaty podatku VAT za sprzedawcę w drodze odpowiedzialności solidarnej Możliwe jest nałożenie na rolnika obowiązku zapłaty podatku VAT od zakupionego paliwa, w przypadku gdy podatku nie rozliczy nieuczciwy sprzedawca. Dotyczy to zarówno rolników rozliczających podatek VAT, jak również tzw. rolników ryczałtowych. Rolnicy mogą uwolnić się od ryzyka płacenia podatku za nieuczciwego sprzedawcę w przypadku gdy kupują paliwo u sprawdzonych sprzedawców, co ma miejsce m.in. w przypadku nabywania paliwa od podmiotów wpisanych do prowadzonego przez Ministra Finansów w formie elektronicznej wykazu podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną (www.mf.gov.pl, Administracja podatkowa/działalność/kaucja gwarancyjna). 3. Nałożenie na rolnika obowiązku zapłaty podatku akcyzowego za sprzedawcę Kupując paliwo niewiadomego lub nielegalnego pochodzenia, gdy nie jest znane źródło pochodzenia paliwa i nie jest możliwe ustalenie sprzedawcy paliwa, rolnik może zostać zobowiązany do zapłacenia akcyzy, jeżeli nie zrobił tego sprzedawca. 4. Nałożenie na rolnika obowiązku zapłaty opłaty paliwowej za sprzedawcę Jeżeli rolnik zostanie zobowiązany do zapłacenia akcyzy w związku z zakupem paliw z niewiadomego lub nielegalnego źródła, to konsekwencją tego będzie konieczność opłacenia przez rolnika również opłaty paliwowej. 39
5. Możliwość zakwestionowania u rolnika zwrotu akcyzy, o który ubiegają się rolnicy w urzędzie gminy W przypadku, gdy faktury przedstawione przez rolnika nie będą dokumentować rzeczywistego zakupu oleju napędowego (będą to tzw. puste faktury), zwrot podatku akcyzowego może zostać zakwestionowany. W sytuacji natomiast, gdyby okazało się w terminie późniejszym, że rolnik pobrał nienależnie zwrot podatku akcyzowego będzie on zobowiązany do jego zwrotu wraz z odsetkami. 6. Odpowiedzialność karno-skarbowa Nabycie paliwa od oszusta na podstawie faktur, które są niezgodne z rzeczywistością oraz posługiwanie się przez podatnika takimi fakturami przed organami podatkowymi w ramach dokonywania rozliczenia podatku (przykładowo VAT czy akcyzowego) może prowadzić do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe na podstawie ustawy Kodeks karny skarbowy, za co grozi kara grzywny (od 175 zł do 16,8 mln zł), kara pozbawienia wolności do 5 lat albo obie te kary łącznie. Mając na uwadze powyższe, nabywając paliwo w dobie nasilenia zjawiska oszustw w sektorze paliwowym, rolnicy mogą ustrzec się uczestnictwa w takim procederze w następujący sposób: bardzo uważnie dobierać kontrahentów, od których zakupią paliwo, dokonywać zakupu w firmach o niebudzącej wątpliwości renomie, zawierać transakcje - umowy grupowo, z wyznaczeniem lidera fachowca paliwowo-finansowego, celem zmniejszenia kosztów biurokracji oraz zapewnienia możliwości negocjacji dużego upustu, zawierać transakcje w biurze (najlepiej firmy sprzedającej z udziałem jej właściciela lub szefa) w godzinach pracy biura, unikać zakupu paliwa w przypadku gdy okoliczności, w jakich odbywa się sprzedaż są nietypowe i budzą wątpliwości, zawierać transakcje bezgotówkowe, w przypadku płatności w formie gotówkowej należy upewnić się, że osoba przyjmująca należność jest wskazana z imienia i nazwiska na dowodzie KP oraz jest upoważniona przez sprzedawcę do odbioru gotówki, w przypadku dokonywania transakcji z udziałem pośrednika żądać dowodów, że osoba podająca się za pośrednika może występować w imieniu sprzedawcy (umowa pośrednictwa, telefon do sprzedawcy), żądać oryginalnych dokumentów (KRS, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, REGON, NIP, koncesja), z których należy pewne dane wynotować celem sprawdzenia nr dokumentu, data wydania, organ wystawiający dokument, data ważności od... do... nawet zażądać kserokopii tych dokumentów, przy każdej dostawie żądać oprócz faktury obowiązkowo świadectwa jakości paliwa, które również należy poddać sprawdzeniu (telefon do wystawcy), sprawdzać czy sprzedawcy paliwa są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT (sprawdzenie statusu podmiotu w VAT jest dostępne pod linkiem https://pfr.mf.gov.pl/?link=vat) sprawdzać czy sprzedawcy paliwa są wymienieni w prowadzonym przez Ministra Finansów w formie elektronicznej wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną, sprawdzać czy sprzedawcy paliwa są w bazie przedsiębiorstw posiadających koncesje w zakresie obrotu paliwami (baza przedsiębiorstw posiadających koncesje znajduje się na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki pod linkiem: http://bip.ure.gov.pl/bip/import/35,baza-przedsiebiorstwposiadajacych-koncesje.html) przy zakupie znaczących ilości paliwa pobrać próbki w obecności dostawcy przed zlaniem, które należy dobrze zabezpieczyć i zachować do ewentualnych sporów (pobór próbek powinien być w miarę fachowy i do właściwych naczyń). Źródło informacji: www.mf.gov.pl 40