UZIEMIACZ PRZENOŚNY OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA ( U ) Uziemiacz przenośny ogólnego przeznaczenia (uniwersalnego zastosowania U ) służy do zabezpieczenia miejsca pracy przy elektroenergetycznych urządzeniach liniowych i stacyjnych wyposażonych w przewody o przekroju okrągłym lub szyny płaskie odłączone od źródła energii elektrycznej - przez połączenie z uziomem. Uziemiacz zapewnia dla odłączonych lub odizolowanych części instalacji kontrolowany przepływ prądu zwarciowego oraz zapobiega wzrostowi napięcia w obwodzie uziemianym. W zależności od liczby zacisków fazowych wykonywane są uziemiacze jedno lub wielozaciskowe połączone ze sobą w sposób równoległy lub szeregowy w wersji normalnej lub lekkiej dla wszystkich prądów znamionowych (4 do 31,5 ka) dla czasu znamionowego =1s i znamionowego współczynnika szczytu =2,5 zgodnie z poniższą tabelą. TYP UZIEMIACZA DANE ZNAMIONOWE PRĄD ZNAMIONOWY CZAS ZNAMIONOWY (s) ZNAMIONOWY WSPÓŁCZYNNIK SZCZYTU CAŁKA JOULE A (A 2 s) PRZEKRÓJ PRZEWODÓW (mm 2 ) WSZYSTKIE WERSJE TYLKO JEDNO, DWU I TRÓJZACISKOWE 4 6,5 9 13 18,5 25 31,5 1 1 1 1 1 1 1 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 16 42 81 168 342 625 992 16 25 35 50 95 120 150 Uziemiacze przenośne U mogą być stosowane w zakresie temperatur od -25⁰C do +55⁰C dla przewodów z osłonie PCV oraz w zakresie od - 40⁰C do +70⁰C dla przewodów w osłonie silikonowej - rodzaje wiązek przewodów oraz ich zalecane długości przedstawiono na tablicach na stronie 7. W sieciach niebezpośrednio uziemionych mogą być zastosowane uziemiacze przenośne lekkie, których przewód uziemiający ma przekrój mniejszy od przekroju przewodów zwierających. Właściwy dobór minimalnych przekrojów przewodów zwierających przedstawia TABLICA 3 na str. 7 niniejszego KATALOGU. Uziemiacz w wykonaniu podstawowym jest produkowany z zaciskiem uziomowym WR-2z w dwóch wersjach (RYS.1) w zależności od prądu znamionowego. Zastosowanie lżejszego zacisku do linek o mniejszych przekrojach ułatwia transport, zakładanie i demontaż uziemiaczy o małych prądach znamionowych. Na życzenie klienta może być użyty inny zacisk dobrany z tabeli na stornie 2 KATALOGU. RYS.1. ZACISK UZIOMOWY WR-2z wykonany ze stopu aluminium AK11 w dwóch wersjach: - WR-2z/13 w uziemiaczach o znamionowym prądzie zwarcia I r1 do 13kA. - WR-2z/31,5 w uziemiaczach o znamionowym prądzie zwarcia I r1 od 18,5 do 31,5 ka.
Rodzaje zacisków fazowych stosowanych w uziemiaczach przenośnych ogólnego zastosowania ( U ) opisane są szczegółowo w tabeli na stronach 3 i 4 KATALOGU. Wykonane są one ze stopu AK11 lub mosiądzu. Ich podstawowe rodzaje to zaciski: - WT-2 do przewodów okrągłych RYS.2. - WT-3 do przewodów okrągłych RYS.3. - PO do przewodów okrągłych i szyn płaskich RYS.4. - WT-P do szyn płaskich RYS.5. Wszystkie zaciski zapewniają łatwe i pewne mocowanie przy użyciu niewielkiego momentu obrotowego. Są trwałe i czytelnie oznaczone zgodnie z wymogami obowiązującej normy. Sprężyny w zaciskach zapewniają stały docisk i zabezpieczają przed ich poluzowaniem. DOBÓR UZIEMIACZA Uziemiacz dobiera się uwzględniając przede wszystkim kształt i wymiar przyłącza, na które zakładamy zaciski. Bardzo pomocne są do tego tablice na stronach 2 do 5 KATALOGU, które dokładnie opisują możliwość zastosowania poszczególnych zacisków fazowych i uziomowych. Przekrój przewodu uziemiacza powinien być tak dobrany, aby wytrzymywał prąd zwarcia o maksymalnej spodziewanej wartości. Warunek ten jest spełniony jeżeli uziemiacz posiada odpowiednią dużą wartość znamionowego prądu zwarcia przy określonym czasie znamionowym i znamionowym współczynniku szczytu (patrz opis na stronie 6 i 7 KATALOGU). Uziemiacze przenośne ogólnego przeznaczenia wykonywane są na prąd znamionowy w zakresie 4 do 31,5 ka, co odpowiada wartościom przekroju przewodu uziemiającego i zwierających odpowiednio od 16 150 mm² (patrz TABELA 1 na str. 6). Długość przewodu uziemiającego i zwierających powinna być dostosowana do odległości między punktami przyłączenia (patrz TABELA 2 na str. 7 KATALOGU). Należy unikać zbyt krótkich i zbyt długich przewodów, szczególnie zwierających. RYS.2. Zaciski WT-2 WT-2 WT-2/A WT-2/B do przewodów okrągłych do przewodów okrągłych do przewodów okrągłych wykonanie podstawowe mocowanie w głowicy mocowanie w zatrzasku drążka UDI drążka UDI
RYS.3. Zaciski WT-3 Zacisk fazowy typu WT-3 do przewodów okrągłych o przekroju do 525 mm². RYS.4. Zaciski PO PO PO/A PO/B do przewodów okrągłych do przewodów okrągłych do przewodów okrągłych i szyn płaskich i szyn płaskich i szyn płaskich Wykonanie podstawowe Mocowanie w głowicy Mocowanie w zatrzasku drążka UDI drążka UDI
RYS.5. Zaciski WT-P do szyn płaskich Znamionowy prąd Ir1 do 31,5 ka Znamionowy prąd do 13 ka BUDOWA UZIEMIACZY PRZENOŚNYCH OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA U Poniżej przedstawiono rysunki typowych uziemiaczy przenośnych ogólnego zastosowania. Zacisk WT-2/B Zacisk WT-2/A Zacisk WT-2 Zacisk WR-2z Zacisk WT-3 RYS. 6. Budowa uziemiacza jednozaciskowego na przewody okrągłe: 1 zacisk fazowy WT-2 lub WT-3, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód uziemiający
Zacisk WT-2/B Zacisk WT-P Zacisk WR-2z RYS. 7. Budowa uziemiacza jednozaciskowego na szyny płaskie: 1 zacisk fazowy WT-P, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód uziemiający Zacisk PO/A Zacisk PO RYS.8. Budowa uziemiacza jednozaciskowego na szyny płaskie i przewody okrągłe: 1 zacisk fazowy PO, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód uziemiający WT-2 lub WT-3 Wykonanie równoległe Wykonanie szeregowe RYS.9. Budowa uziemiacza przenośnego trój zaciskowego na przewody okrągłe: 1 zacisk fazowy WT-2 lub WT-3, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód zwierający, 4 przewód uziemiający, 5 złącze środkowe izolowane
WT-P Wykonanie równoległe WR-2z WT-P/A Wykonanie szeregowe RYS. 10. Budowa uziemiacza przenośnego trójzaciskowego na szyny płaskie: 1 zacisk fazowy WT-P, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód zwierający, 4 przewód uziemiający, 5 złącze środkowe izolowane RÓWNOLEGŁY UKŁAD PRZEWODÓW SZEREGOWY UKŁAD PRZEWODÓW RYS. 11 Budowa uziemiacza przenośnego na szyny płaskie i przewody okrągłe: 1 zacisk fazowy PO, 2 zacisk uziomowy WR-2z, 3 przewód zwierający, 4 przewód uziemiający, 5 izolowane złącze środkowe
SPOSÓB OZNACZANIA WERSJI UZIEMIACZA PRZENOŚNEGO OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA ( U ) I. UZIEMIACZ PRZENOŚNY JEDNOZACISKOWY gdzie: U1 A L I/t S (C) A- oznaczenie zacisku fazowego O-WT-2 zacisk fazowy WT-2 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/A zacisk fazowy WT-2/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/B zacisk fazowy WT-2/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3 zacisk fazowy O-WT-3 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/A zacisk fazowy O-WT-3/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/B zacisk fazowy O-WT-3/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s PO zacisk fazowy PO na szyny płaskie i przewody okrągłe do 13kA/1s PO/A zacisk fazowy PO/A na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13 ka/1s PO/B zacisk fazowy PO/B na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13kA/1s P zacisk fazowy WT-P na szyny płaskie do 31,5 ka/1s P-WT-P/A zacisk fazowy WT-P/A na szyny płaskie do 31,5 ka/1s L długość przewodu uziemiającego (od 0,3 m do 24 m, co 0,1 m ) I I r znamionowy prąd zwarcia dla czasu zwarcia t r [ka] t t r znamionowy czas zwarcia [s] S przekrój przewodu uziemiacza wynikający ze znamionowego prądu i czasu zwarcia [mm 2 ] C oznaczenie zacisku uziomowego (wg tabeli na str. 2 KATALOGU) UWAGA: W przypadku przewodów w osłonie silikonowej należy na końcu oznaczenia uziemiacza umieścić symbol (SI) Przykłady oznaczenia: 1. Uziemiacz przenośny jednozaciskowy na przewody okrągłe (zacisk WT-2/B) z przewodem uziemiającym w osłonie PCV o długości L=8m i prądzie znamionowym I r =13kA/1s z zaciskiem uzi omowym WR-2z: U1-O-WT-2/B-8-13/1-50 (WR-2z) 2. Uziemiacz przenośny jendozaciskowy na szyny płaskie i przewody okrągłe (zacisk PO) z przewodem uziemiającym w osłonie silikonowej o długości L=12m i prądzie znamionowym I r =6,5 ka/1s z zaciskiem uzi omowym ZB-25: U1-PO-12-6,5/1-25-(ZB-25)-(SI) 3. Uziemiacz przenośny jednozaciskowy na szyny płaskie (zacisk WT-P) z przewodem Uziemiającym o długości L=6m wykonanym z linki miedzianej w osłonie PCV, prądzie znamionowym I r =18,5 ka/1s z zaciskiem uziomowym WR-2z: U1-P-6-18,5/1-95-(WR-2z) 4. Uziemiacz przenośny jednozaciskowy na przewody okrągłe (zacisk WT-3) z przewodem uziemiającym o długości L=5m i prądzie znamionowym I r =31,5 ka/1s, wykonanym z linki miedzianej w osłonie silikonowej o przekroju 150 mm 2 z zaciskiem uziomowym WR-K25: U1-O-WT-3-5-31,5/1-150-(WR-K25)-(SI)
gdzie: II. UZIEMIACZ PRZENOŚNY WIELOZACISKOWY Ux A - L/L1 -I/t s - (B)(C) x ilość zacisków fazowych (od 2 do 5) A oznaczenie zacisku fazowego O-WT-2 zacisk fazowy WT-2 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/A zacisk fazowy WT-2/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/B zacisk fazowy WT-2/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3 zacisk fazowy O-WT-3 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/A zacisk fazowy O-WT-3/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/B zacisk fazowy O-WT-3/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s PO zacisk fazowy PO na szyny płaskie i przewody okrągłe do 13 ka/1s PO/A zacisk fazowy PO/A na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13 ka/1s PO/B zacisk fazowy PO/B na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13 ka/1s P zacisk fazowy WT-P na szyny płaskie do 31,5 ka P-WT-P/A zacisk fazowy WT-P/A na szyny płaskie do 31,5 ka L długość przewodu uziemiającego (od 0,3 m co 0,1 m) L1 długość przewodu zwierającego (od 0,3 m co 0,1 m) I I r znamionowy prąd zwarcia dla czasu zwarcia t r [ka] t t r znamionowy czas zwarcia [s] S przekrój przewodów uziemiacza wynikający ze znamionowego prądu i czasu zwarcia [mm 2 ] B sposób przyłączenia przewodów uziemiacza wielozaciskowego I uziemiacz ze złączem środkowym izolowanym tulejowym S uziemiacz w wykonaniu szeregowym C oznaczenie zacisku uziomowego (wg tabeli na str. 2 KATALOGU) UWAGA: W przypadku przewodów w osłonie silikonowej należy na końcu oznaczenia uziemiacza umieścić symbol (SI) Przykład oznaczenia: 1. Trójzaciskowy uziemiacz przenośny na przewody okrągłe (zacisk WT-3/A) z przewodem uziemiającym o długości L 1 =1m i prądzie znamionowym I r =31,5 ka/1s wykonanymi z linki miedzianej w osłonie z silikonu o przekroju 150 mm 2 ze złączem środkowym izolowanym i zaciskiem uzi omowym WR-2z: U3-O-WT-3/A-3/1-31,5/1-150-(I)(WR-2z)-(SI) 2. Czterozaciskowy uziemiacz przenośny na szyny płaskie (zaciski WT-P/A) z przewodem uziemiającym o długości L 1 =2m i prądzie znamionowym I r =9 ka/1s wykonanymi z linki miedzianej w osłonie PCV o przekroju 35 mm 2 w wykonaniu szeregowym i zaciskiem uziomowym WR-2z: U4-WT-P/A-5/2-9/1-35-(S)(WR-2z) 3. Trójzaciskowy uziemiacz na przewody okrągłe lub szyny płaskie (zacisk PO/B) z przewodem uziemiającym o długości L 1 =1m i prądzie znamionowym I r =6,5kA/1s, wykonanymi z linki w osłonie PCV o przekroju 25 mm 2 ze złączem środkowym izolowanym i zaciskiem uziomowym WR-K25: U3-PO/B-3/1-6,5/1-25-(I)(WR-K25)
gdzie: III. UZIEMIACZ PRZENOŚNY WIELOZACISKOWY LEKKI Uziemiacz lekki w którym przewód uziemiający ma przekrój mniejszy niż przekrój przewodów zwierających oznaczony jest w sposób następujący: UxL A L /L1 I/t S/I1/t - S1 (B)(C) x ilość zacisków fazowych (od 2 do 5) A oznaczenie zacisku fazowego O-WT-2 zacisk fazowy WT-2 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/A - zacisk fazowy WT-2/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-2/B zacisk fazowy WT-2/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3 zacisk fazowy O-WT-3 na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/A zacisk fazowy O-WT-3/A na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s O-WT-3/B zacisk fazowy O-WT-3/B na przewody okrągłe do 31,5 ka/1s PO zacisk fazowy PO na szyny płaskie i przewody okrągłe do 13kA/1s PO/A zacisk fazowy PO/A na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13 ka/1s PO/B zacisk fazowy PO/B na szyny płaskie i przewody okrągłe - do 13 ka/1s P zacisk fazowy WT-P na szyny płaskie do 31,5 ka/1s P-WT-P/A zacisk fazowy WT-P/A na szyny płaskie do 31,5 ka/1s L długość przewodu uziemiającego (od 0,3 m co 0,1 m) L1 długość przewodu zwierającego (od 0,3 m co 0,1 m) I I r znamionowy prąd zwarcia dla czasu zwarcia t r [ka] dotyczy przewodu uziemiającego t t r znamionowy czas zwarcia [s] S przekrój przewodu uziemiającego [mm 2 ] I1 znamionowy prąd zwarcia dla czasu zwarcia t r [ka] dotyczy przewodów zwierających S1 przekrój przewodów zwierających [mm 2 ] B sposób połączenia przewodów uziemiacza wielozaciskowego: I uziemiacz ze złączem środkowym izolowanym tylejowym S uziemiacz w wykonaniu szeregowym C oznaczenie zacisku uziomowego (wg tabeli na str. 2 KATALOGU) UWAGA: W przypadku przewodów w osłonie silikonowej należy na końcu oznaczenia uziemiacza umieścić symbol (SI) Przykład oznaczenia: 1. Trójzaciskowy uziemiacz przenośny lekki na przewody okrągłe (zaciski WT-2) z przewodem uziemiającym o długości 5m i prądzie znamionowym 6,5 ka/1s, wykonany z linki miedzianej w osłonie PCV o przekroju 25 mm 2, z przewodami zwierającymi o długości L1=3m i prądzie znamionowym I r =13 ka/1s, wykonanymi z linki miedzianej w osłonie PCV o przekroju 50 mm 2 ze złączem środkowym izolowanym i zaciskiem uziomowym WR-2z: U3L-O-WT-2-5/3-6,5/1-25/13/1-50-(I)(WR-2z) Uziemiacze przenośne ogólnego, uniwersalnego zastosowania ( U ) w zakresie niskich napięć są oznaczone znakiem CE.