Śląska Izba Aptekarska, 40-637 Katowice ul. Kryniczna 15 tel.: +48 (32) 6089760, fax: 48 (32) 6089769, kom. 668220354, email: katowice@oia.pl www.katowice.oia.pl Sz.P. Agnieszka Pachciarz Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia Szanowna Pani Prezes Często interpretuję i przybliżam aptekarzom przepisy dotyczące ich pracy m. in. w zakresie realizacji recept na leki refundowane. Z uwagi na częste pytania dotyczące realizacji recept z rozbiciem kuracji na kilka recept (wypełnionym polem - data realizacji "od dnia"), pozwolę sobie zwrócić uwagę na konieczność ujednolicenia interpretacji tego tematu w oddziałach NFZ. Różne traktowanie tego zagadnienia przez poszczególne oddziały NFZ, często niezgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, skutkuje kwestionowaniem prawidłowo zrealizowanych recept. Załączam swoją interpretację obowiązujących zapisów w tym zakresie, a także propozycję ich zmiany w kolejnej nowelizacji rozporządzenia. Będę wdzięczny za ustosunkowanie się do mojej interpretacji i zwrócenie uwagi na konieczność ujednolicenia podejścia do tego zagadnienia we wszystkich oddziałach NFZ. Z uszanowaniem Wiceprezes Rady ŚIA dr farm. Stanisław Piechula do wiadomości: - Ministerstwo Zdrowia, - izby aptekarskie
Recepty z datą realizacji od dnia, czyli na następujące po sobie okresy stosowania!? Na wstępie zaznaczam, że w związku z różnymi interpretacjami i podejściem do realizacji recept przez poszczególne oddziały NFZ, wyrażam tylko własną interpretację przepisów. Co moim zdaniem wynika z obecnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie recept lekarskich w zakresie wystawiania i realizacji recept z wpisaną datą realizacji od dnia? WNIOSKI: I. Data wystawienia i realizacji recepty: Recepty z wpisaną drugą datą czyli datą realizacji od dnia należy realizować w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od wpisanej daty realizacji od dnia. Data wystawienia recepty nie ma żadnego znaczenia choć musi być. Apteka nie może realizować recept wcześniej niż na to wskazuje data realizacji od dnia. II. Zapis daty realizacji od dnia 3. 1. Recepta, na której co najmniej jeden z przepisanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, dla którego wydano decyzję o objęciu refundacją w rozumieniu przepisów ustawy o refundacji, ma być wydany za odpłatnością, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o refundacji, obejmuje: 6) datę realizacji recepty od dnia, a jeżeli nie dotyczy znak X ; 16. 1. Jeżeli na recepcie nie wpisano danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z rozporządzeniem, osoba wydająca może ją zrealizować w następujących przypadkach: 1) jeżeli na recepcie nie wpisano, wpisano w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z rozporządzeniem: f) datę realizacji recepty od dnia osoba wydająca przyjmuje, że wpisano znak X, III. Ilość wydawanego leku: Na jedną receptę z wpisaną datą realizacji od dnia można wydać standardowo dwa najmniejsze opakowania leku przy braku dawkowania lub tyle leku ile zapisał lekarz z uwzględnieniem dawkowania, jednak ilość wynikająca z dawkowania musi być mniejsza niż na 90 dni ( przy środkach antykoncepcyjnych mniejsza niż na 180 dni). Najbezpieczniej przy dwóch lub większej ilości opakowań leku, którego ilość zbliża się do 90 dni stosowania (przy antykoncepcyjnych do 180 dni) wydać o jedno opakowanie mniej, zakładając, że to jedno opakowanie mogło być wypisane na drugiej recepcie do tego okresu stosowania*. Należy też uwzględnić inne zasady i odstępstwa dotyczące wydawania określonej ilości leków, które są zdefiniowane dla wszystkich recept, jeżeli należałoby je uwzględnić. * - wyjaśnienia w uzasadnieniu. Farmaceutyczny Serwis Prawny LexPharma www.prawo.farmacja.pl 1
UZASADNIENIE Z czego wyciągam powyższe wnioski? W rozporządzeniu bardzo uproszczono zapis o rozpisaniu kuracji na kilka recept, jednak nie do skorelowano te zapisy z innymi, przeanalizujmy szczegóły: 17. 1. Termin realizacji recepty nie może przekroczyć 30 dni od daty jej wystawienia, a w przypadkach określonych w 8 ust. 3, 30-dniowy termin realizacji jest liczony od naniesionej na recepcie daty realizacji od dnia. Tym sposobem, jeżeli mamy receptę z datą realizacji od dnia, to możemy ją realizować do 30 dnia od tej daty i jest to jedyny wymagany warunek. Termin 30 dniowy od daty wystawienia recepty nie odnosi się do recept z wpisaną datą realizacji od dnia, a żadnych innych obostrzeń dla tych recept nie wprowadzono, np. takiego zapisu jak: jednak dodatkowo termin realizacji recept z wpisaną datą realizacji od dnia nie może być dłuższy nić 90 dni od daty wystawienia tych recept. Dlatego recepty z dodatkowo wpisaną datą realizacji od dnia można realizować niezależnie od daty jej wystawienia, a lekarz nawet mógłby wystawić takie recepty na dowolny okres w przyszłości, który zdecydowanie przekraczałby 90 dni od daty ich wystawienia, co. Dlatego też NFZ nie powinien kwestionować w zestawieniach elektronicznych recept, które zostały zrealizowane po okresie dłuższym niż 90 dni od daty ich wystawienia, jeżeli zachowany był warunek 30 dni od daty realizacji od dnia. Lekarze czasami mylą możliwość rozbicia kuracji na kilka recept z nie istniejącą w przepisach możliwością wypisania recepty na przyszłość, by pacjent mógł rozpocząć kurację w okresie późniejszym niż 30 dni bez ponownego przychodzenia do lekarza po receptę. Pomijając fakt, że taka możliwość przydałaby się w rozporządzeniu, to jednak apteka nie jest w stanie odróżnić takiej pomyłkowej jednej recepty na przyszłość od poszczególnych recept z rozpisanej kuracji. Dlatego apteka nie ma podstaw odmówić realizacji recepty spełniającej zapisy rozporządzenia. Powyższe można także odnieść do środków antykoncepcyjnych uwzględniając że można je wypisywać na 180 dni. 8. 3. Osoba uprawniona może wystawić do trzech recept na następujące po sobie okresy stosowania nieprzekraczające łącznie 90 dni stosowania, a w przypadku recept na środki antykoncepcyjne do sześciu recept na następujące po sobie okresy stosowania nieprzekraczające łącznie 6-miesięcznego stosowania. Jakie z takiego zapisu można wyciągnąć wnioski: 1 - lekarz może wystawić DO TRZECH (czyli 2 lub 3 ) recept na NASTĘPUJĄCE po sobie ale NIEOKREŚLONE CO DO DŁUGOŚCI okresy stosowania. W skrajnych przypadkach mogłyby to być nawet np. dwa okresy o długości 89 i 1 dzień lub trzy 88, 1 i 1 dzień; Apteka nie ma wiedzy czy lekarz wypisał 2 lub 3 recepty i jakie okresy obejmują poszczególne recepty, wiemy tylko, że w sumie nie na dłużej niż 90 dni stosowania. 2 na wystawianych receptach lekarz może przepisać leku w sumie i maksymalnie na 90 dni stosowania, Farmaceutyczny Serwis Prawny LexPharma www.prawo.farmacja.pl 2
Apteka analizując jaką ilość leku może wydać wie tylko, że przy braku dawkowania może wydać maksymalnie dwa najmniejsze opakowania, zaś przy podanym dawkowaniu warto wziąć pod uwagę, że: - teoretycznie leku można by wydać na 89 dni zakładając, że lekarz mógł wystawić 2 recepty z których jedna była na jeden dzień a druga na 89 (rozporządzenie nie wyklucza takiej możliwości); - opakowań nie dzieli się, więc na ewentualnej drugiej recepcie musiało być przynajmniej jedno opakowanie (z wyjątkiem tych leków, które należy dzielić); - przy niektórych lekach dawkowanie jest dość restrykcyjnie zdefiniowane, choć nawet wyroki sądowe wskazują, że lekarz może je sobie dowolnie zmienić; Uwzględniając powyższe uważam, że bezpiecznie dla apteki byłoby wydać maksymalnie taką ilość leku, która by te powyższe możliwości uwzględniała, a więc gdy lekarz wypisze dwa lub większą ilość opakowań z dawkowaniem, a ta ilość za bardzo się zbliża do 90 dni stosowania, to warto wydać o jedno opakowanie mniej, zakładając, że to opakowanie powinno być na drugiej recepcie. Przy lekach, które należy dzielić nie można wykluczyć teoretycznej możliwości, że na drugiej recepcie znajduje się jedna jednostka dawkowania. 3 powyższe obliczenia można odpowiednio odnieść do środków antykoncepcyjnych na okres 180 dni i możliwości ich wypisania na 2, 3, 4, 5 i 6 receptach. Warto zauważyć, że choć rozporządzenie nie jest spójne w zakresie środków antykoncepcyjnych i możliwości ich wydania na 6 miesięcy, to intencją ustawodawcy była możliwość wydawania tych leków na 6 miesięczną kuracje. *************************************************************************************** Jak mogłyby brzmieć proste i jasne zapisy w tym zakresie? Trudno rozpisywać wszelkie możliwości w tym zakresie nie wiedząc na co ustawodawca zechciałby się zgodzić, ale zakładając że należałoby dążyć do jak najbardziej jasnych i prostych zapisów, to chętnie zaproponowałbym kilka rozwiązań, a mianowicie: 1 - dałbym lekarzom możliwość zarówno rozbicia kuracji jak i wypisania pojedynczej recepty na przyszłość, nie ograniczając terminu realizacji tych recept; 2 można nadal ograniczać sumaryczną ilość leku wypisanego na receptach z dodatkowo naniesioną datą realizacji od dnia do 90 dni stosowania. X. Y. Osoba uprawniona może wystawić recepty uwzględniając dodatkowo ich datę realizacji od dnia, na stosowanie nieprzekraczające łącznie 90 dni, a w przypadku środków antykoncepcyjnych 6-miesięcy. 3 gdyby się ktoś upierał przy ograniczaniu i uszczegóławianiu, to ewentualnie można jeszcze dopisać, że recepty z dodatkowo wpisaną datą realizacji od dnia są receptami tylko na miesięczne stosowanie leku, co niepotrzebnie komplikuje zapis, ale: X. Y. Osoba uprawniona może wystawić recepty uwzględniając dodatkowo ich datę realizacji od dnia, na stosowanie nieprzekraczające łącznie 90 dni, a jednej recepty 30 dni. W przypadku recept na środki antykoncepcyjne na stosowanie nieprzekraczające łącznie 6-miesięcy, a jednej recepty 30 dni. Gdyby ustawodawca nie próbował rozporządzeniem określać niepotrzebnych szczegółów, a wymagał i kontrolował błędne wystawiania i realizacje, to rozporządzenie w sprawie recept mogłoby w przyszłości być jasne i proste, a tak mamy ciągły galimatias i kolejne hybrydy tego skomplikowania. Farmaceutyczny Serwis Prawny LexPharma www.prawo.farmacja.pl dr farm. Stanisław Piechula 3