Potencjał i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Konferencja: PI: Odnawialne Źródła Energii Lubelszczyzny (e-ozel) system zwiększający zainteresowanie uczniów kontynuacją kształcenia na kierunkach GOW Piotr Janczarek Dyrektor Departamentu Gospodarki i Innowacji Lublin, 18 czerwca 2013 r.
Potencjał i perspektywy Potencjał rozwoju i perspektywy odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim PLAN PREZENTACJI WSTEP Uwarunkowania prawne i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii Wykorzystanie OZE w Polsce i Unii Europejskiej Potencjał OZE w województwie lubelskim Perspektywy rozwoju OZE PODSUMOWANIE
Potencjał i perspektywy Potencjał rozwoju i perspektywy odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim WSTĘP ZJAWISKA, CZYNNIKI I TRENDY ZEWNĘTRZNE (GLOBALNE) Intensywny rozwój energochłonnych gałęzi gospodarki europejskiej i światowej powoduje wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną (obecnie w Polsce i województwie ten wzrost jest pokrywany ze źródeł kopalnych). Kryzys ekonomiczny wywołuje kryzys energetyczny, który powoduje wzrost cen ropy naftowej i następnie wszystkich innych paliw konwencjonalnych. Energetyka bazująca na źródłach odnawialnych odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce europejskiej (bezpieczeństwo energetyczne, poprawa konkurencyjności, tworzenie nowych gałęzi przemysłu i miejsc pracy, rozwój eksportu, ochrona środowiska. Rozwój OZE jest jednym z ważniejszych celów strategii inteligentnego, zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju regionów Unii Europejskiej.
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie unijnym Pakiet klimatyczno-energetyczny (3x20) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Na poziomie krajowym Ustawa Prawo Energetyczne Ustawa o efektywności energetycznej Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych Polityka energetyczna Polski do 2030 r.
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie krajowym Przewodnik dla inwestorów zainteresowanych budową biogazowni rolniczych. Ministerstwo Gospodarki (2011) Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020. Ministerstwo Gospodarki (2011) Analiza możliwości rozwoju produkcji urządzeń energetyki odnawialnej w Polsce dla potrzeb krajowych i eksportu. Instytut Energetyki Odnawialnej na zlecenie Ministerstwa Gospodarki (2010)
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie wojewódzkim Regionalna Strategia Innowacji do 2020 r. (PROJEKT) Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego - aktualizacja (2012) Stan i perspektywy rozwoju hydroenergetyki w województwie lubelskim (2012) Kompleksowa ocena uwarunkowań w zakresie produkcji biogazu w województwie lubelskim (2012) Raport Końcowy projektu Budowa oferty inwestycyjnej województwa lubelskiego w oparciu o zidentyfikowany potencjał odnawialnych źródeł energii (studia celowości) Studia celowości: Budowa biogazowni utylizacyjno-rolniczej (2012) Wykorzystanie granulatu z biomasy do zaspokojenia potrzeb cieplnych budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum (2012) Budowa farmy fotowoltaicznej w układzie hybrydowym z biogazownią (2012) Budowa farmy wiatrowej (2012) Budowa małej elektrowni wodnej (MEW) (2012)
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie wojewódzkim Raport z realizacji Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla (2011) Uwarunkowania lokalizacyjne i proces inwestycyjny budowy biogazowni rolniczych w województwie lubelskim (2010 r.) Program Rozwoju Energetyki dla (2009) Wstępna analiza potencjału biomasy możliwej do wykorzystania na cele energetyczne w województwie lubelskim (2009 r.) Przestrzenne aspekty lokalizacji energetyki wiatrowej w województwie lubelskim (2009 r.) Program Rozwoju Energetyki dla. Diagnoza stanu istniejącego (2009) Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego (2006) Więcej informacji na stronach internetowych: www.bpp.lublin.pl, www.oze.lubelskie.pl, www.rsi.lubelskie.pl
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Regionalna Strategia Innowacji
Wykorzystanie OZE w Polsce i Unii Europejskiej OZE w Polsce i Unii Europejskiej Porównanie mocy/produkcji ze źródeł energii odnawialnej w Polsce i Unii Europejskiej Produkcja Moc energii Liczba nominalna Moc hydroelektrowni fotowolta- z biomasy stałej Moc instalacji elektrycznej biogazowni/ instalacji moc wiatrowych [<10 MW] icznych (elektrownie i zainstalowana w 2011 r. w 2008 r. [MW] w 2008 r. [MW] elektrociepłownie) [MW] [MW] w 2009 r. (TWh) Polska 1 536,70 250 1,6 4,907 178 / 111 UE 84 000 12 932 9 533,30 62,186 b.d.
Potencjał i perspektywy Wykorzystanie OZE w Polsce rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Województwo lubelskie na tle Polski Produkcja energii elektrycznej z OZE w 2010 r. [GWh] 12000 10888,8 10000 8000 6000 4000 2000 2098,2 1519,7 1010,6 927,6 821,6 783,8 770,1 697,6 658,9 429,8 315,7 269,6 236,3 197,1 137,5 14,5 0
Energetyka słoneczna Potencjał OZE w województwie lubelskim Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Hydroenergetyka Potencjał OZE w województwie lubelskim teoretyczne zasoby wodno-energetyczne woj. lubelskiego wynoszą 707,22 GWh/rok, przy wyliczonej mocy 80,7 MW, i stanowią około 3% zasobów teoretycznych kraju. moc MEW woj. lubelskie: istniejące 23 elektrownie - 1,5 MW ok. 30-40 stwarza możliwość realizacji małych elektrowni wodnych aktualnie 8 jazów do wykorzystania energetycznego ~ 250 kw Moc hydroelektrowni PL 250 MW (11/27) w 2008 r. (Włochy 2 595, Francja 2 061, Hiszpania 1 882 Niemcy 1 756 MW) w 2008 r. Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Energetyka wiatrowa Potencjał OZE w województwie lubelskim dla farm wiatrowych do 20 MW ok. 130 lokalizacji bezkolizyjnych, do 30 MW ok. 50 lokalizacji, dla pozostałych wymagana analiza ograniczeń Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Energetyka wiatrowa Potencjał OZE w województwie lubelskim Farma wiatrowa w miejscowości Dęby gmina Lubycza Królewska moc 4x150kW realizacja: 2006 przyłączenie i sprzedaż energii do sieci SN w wyniku uwarunkowań wiatrowych mobilność elektrowni wynosi ok. 30 40% w październiku 2010 r. przyłączono 2 elektrownie (pow. tomaszowski i biłgorajski 0,75 MW) wydano warunki przyłączenia do sieci o łącznej mocy 933 MW) Moc instalacji wiatrowych PL 725 MW (Niemcy 25 777, Hiszpania 19 149)
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim rezerwy gruntów dla celowych upraw energetycznych określa się na ok. 77 tys. ha
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim szacowany roczny potencjał energetyczny Lubelszczyzny z odpadów ok. 18,8 PJ odpady słomy ok. 1,1 mln ton rocznie (równowartość ok. 0,8 mln ton węgla kam.) największe nadwyżki słomy pow. bialski, lubelski, zamojski Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego ; Wstępna analiza potencjału biomasy możliwej do wykorzystania na cele energetyczne w województwie lubelskim
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim Obszary preferowane do lokalizacji biogazowni województwo lubelskie - 13 biogazowni (10 MW) 8 instalacje przy składowiskach odpadów, 3 przy oczyszczalniach ścieków 2 biogazownie rolnicze Produkcja pierwotna z biomasy stałej PL (5,20 TWh) (5/27) (Niemcy 11,22, Francja 9,76, Szwecja 8,61) Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego ; Wstępna analiza potencjału biomasy możliwej do wykorzystania na cele energetyczne w województwie lubelskim
Potencjał i perspektywy Potencjał OZE w województwie lubelskim rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Zdiagnozowany potencjał OZE Teoretyczny potencjał hydroenergetyczny (bez Wisły i Bugu) 707,22 GWh/rok (BPP) Możliwe zainstalowanie turbin wiatrowych o łącznej mocy od 6000 do 11000 MW (BPP) potencjał energetyczny: 2 531,644 GWh/rok Potencjał energetyczny biomasy: 35 016 857 GJ (9 734 746 MWh/rok) Potencjał energii słonecznej 950-1020 kwh/ m 2 potencjał teoretyczny energii słonecznej z systemów fototermicznych: 24 619,012 TWh z systemów fotowoltaicznych: 1 640 275 MWh, Potencjał biogazu: 68 mln m 2 o wartości energetycznej 2,5 mln GJ potencjalnie wytworzona energia elektryczna: 289 082,345 MWh, cieplna: 272 212,245 MWh
Złoża gazy łupkowego w województwie lubelskim Gaz łupkowy Obszary występowania gazu ziemnego W łupkach dolnego paleozoiku
Złoża gazy łupkowego w województwie lubelskim Gaz łupkowy Koncesje na poszukiwanie gazu łupkowego z łupków
Perspektywy rozwoju OZE Studia celowości Budowa oferty inwestycyjnej województwa lubelskiego w oparciu o zidentyfikowany potencjał odnawialnych źródeł energii (studia celowości) 1. Budowa biogazowni utylizacyjno-rolniczej o mocy 0,5 MW e wraz z produkcją brykietu z odpadu pofermentacyjnego w miejscowości Dyniska Nowe. 2. Wykorzystanie granulatu z biomasy do zaspokojenia potrzeb cieplnych budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Strzyżowie. 3. Budowa farmy fotowoltaicznej w układzie hybrydowym z biogazownią o łącznej mocy 4 MW na terenie gminy Wisznice. 4. Budowa farmy wiatrowej o mocy ok. 50 MW w pobliżu miejscowości Borków i Osówka. 5. Budowa małej elektrowni wodnej (MEW) o mocy 0,15 MW na terenie gminy Zalesie w miejscowości Kijowiec, rzeka Krzna.
Perspektywy rozwoju OZE Raport końcowy i Studia Celowości
Potencjał i perspektywy Perspektywy rozwoju OZE rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Budowa biogazowni utylizacyjno-rolniczej Lokalizacja projektu: Dyniska Nowe, gmina Lubycza Królewska, powiat tomaszowski Moc zainstalowana: 0,5 MW mocy elektrycznej i 0,6 MW mocy cieplnej Produkcja roczna: około 4000 MWh energii elektrycznej i około 4800 MWh energii cieplnej Szacowany koszt inwestycji: 9 300 000 PLN Koszt eksploatacji obiektu: 1 310 000 PLN rocznie Łączny przychód dla biogazowni w pierwszym roku działania: 2 314 040 PLN Czas zwrotu bez dofinansowania: 9 lat i 7 miesięcy, z dofinansowaniem 70%: 2 lata i 11 miesięcy
Potencjał i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Wykorzystanie granulatu z biomasy Perspektywy rozwoju OZE Lokalizacja projektu: Zespół Szkół w Strzyżowie, powiat hrubieszowski, gmina Horodło Łączna moc dwóch kotłów typu MAXI BIO: 200 kw Łączny koszt inwestycji: około 130 000 PLN Koszty eksploatacji: około 75 000 PLN Czas zwrotu inwestycji: około 1 roku
Perspektywy rozwoju OZE Budowa farmy fotowoltaicznej w układzie hybrydowym z biogazownią Lokalizacja projektu: okolice miejscowości Kolonia Wisznice oraz Curyn, gmina Wisznice, powiat bialski Farma fotowoltaiczna o mocy 3 MWp, biogazownia o mocy 1 MWel W studium zaproponowano projekt alternatywny budowa farmy bez biogazowni Wytworzona energia z farmy fotowoltaicznej: 2850 MWh Produkcja roczna energii z biogazowni: ok. 8 000 MWh energii elektrycznej i ok. 30 000 GJ energii cieplnej Koszty budowy farmy fotowoltaicznej: około 24,3 mln PLN, koszty budowy biogazowni około 17,6 mln. PLN, koszt projektu w układzie hybrydowym: 41,9 mln. PLN Koszty eksploatacyjne farmy o mocy 3 MWp: 240 000 zł rocznie Przychody z farmy o mocy 3 MWp: około 1,3 mln. PLN Przychód dla biogazowni: 3,35 mln. PLN Zwrot kosztów inwestycji bez dofinansowania: około 16 17 lat, w przypadku dofinansowania na poziomie 70%: około 7 lat.
Budowa farmy wiatrowej Perspektywy rozwoju OZE Lokalizacja - rejon miejscowości Borków - gm. Garbów oraz Osówka - gm. Niemce, powiat lubelski Budowa zespołu elektrowni wiatrowych o mocy całkowitej około 50 MW Zainstalowanie 25 turbin wiatrowych o mocy jednostkowej wynoszącej około 2 MW Szacowana roczna produkcja: około 105 000 MWh Całkowite nakłady inwestycyjne: około 347 500 000 PLN Przychody z tytułu sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenia: około 49 400 000 zł/rok Koszty eksploatacyjne: 24 650 000PLN
Potencjał i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Budowa małej elektrowni wodnej Perspektywy rozwoju OZE Lokalizacja: jaz zlokalizowany jest na rzece Krzna w miejscowości Kijowiec (obręb geodezyjny Kijowiec Kolonia), gmina Zalesie, powiat bialski Moc zainstalowana elektrowni: 0,15 MW, moc średnia 0,11 MW Spadek H = 1,4 m, przepływ średni z wielolecia Q = 10,1m 3 /s Szacowana roczna produkcja energii elektrycznej: 964 MWh Łączne koszty inwestycyjne: 3,5 mln PLN Przychody: 432 739,6 PLN Koszty eksploatacyjne: 40 000 PLN Zwrot inwestycji bez dofinansowania: 8 lat, z dofinansowaniem 70%: 2,5 roku
Przykładowe zrealizowane inwestycje Perspektywy rozwoju OZE Siedliszczki, gm. Piaski, 0,99 MW Dolina Zielawy Zamość, Biłgoraj-kolektory słoneczne Uhnin,1,27 MW
PODSUMOWANIE Preferowane kierunki rozwoju energetyki odnawialnej Energetyczne wykorzystanie zasobów biomasy pochodzenia rolniczego i odpadowej. Rozwój biogazowni rolniczych i utylizacyjnych. Wykorzystanie energii słonecznej do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Rozwój energetyki wiatrowej na obszarach bez istotnych ograniczeń środowiskowych.
Potencjał i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Dziękuję za uwagę Piotr Janczarek ul. Stefczyka 3, 20-151 Lublin Tel. 81 537 16 51 Fax. 81 537 16 37