ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 26 lutego 2013 r. AB 097 Nazwa i adres INSTYTUT CERAMIKI I MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH ul. Postępu 9 02-676 Warszawa ODDZIAŁ MATERIAŁÓW OGNIOTRWAŁYCH W GLIWICACH LABORATORIUM BADAŃ MATERIAŁÓW OGNIOTRWAŁYCH ul. Toszecka 99 44-100 Gliwice Kod identyfikacji dziedziny/obiektu badań C/5; C/12 J/5; J/12 N/2, N/4, N/5; N/8, N/12 Dziedzina/obiekt badań: Badania chemiczne ceramiki, materiałów budowlanych Badania mechaniczne, badania metalograficzne ceramiki, materiałów budowlanych, wyrobów budowlanych Badania właściwości fizycznych azbestów, chemikalii, wyrobów chemicznych w tym nawozów, materiałów budowlanych, wyrobów budowlanych, materiałów konstrukcyjnych, ceramiki i szkła KIEROWNIK DZIAŁU AKREDYTACJI LABORATORIÓW BADAWCZYCH TADEUSZ MATRAS Niniejszy dokument jest załącznikiem do Certyfikatu Akredytacji Nr AB 097 z dnia 23.02.2011 r. Status akredytacji oraz aktualność zakresu akredytacji można potwierdzić na stronie internetowej PCA www.pca.gov.pl Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 1/11
Krzemionkowe: - surowce i materiały - pyły - izolacyjne materiały ceramiczne Laboratorium Badań Materiałów Ogniotrwałych Pracownia Chemii Analitycznej ul. Toszecka 99; 44-100 Gliwice Strata przy prażeniu Zakres: (0-10,0)% SiO 2 Zakres: (80,0-93,0)% I Zakres: (93,0-100,0)% II, przez odpędzanie SiO 2 z kwasem fluorowodorowym i kwasem azotowym (V) Fe 2 O 3 (żelazo całkowite) Zakres: (0,01-2,5)% z 1,10-fenantroliną PN-H-04155:2008 Glinokrzemiany: - surowce i materiały - izolacyjne materiały ceramiczne - szkło - cementy glinowe - surowce i materiały korundowe - korundy zawierające domieszki chromu i cyrkonu Zakres: (1,0-5,0)% z kwasem salicylowym Al 2 O 3 Zakres: (1,0-18,0)% I odmiareczkowanie roztworem octanu cynku Zakres: (1,0-18,0)% II miareczkowanie bezpośrednie TiO 2 Zakres: (0,08-3,0)% z nadtlenkiem wodoru Zakres: (0,01-0,2)% z diantypirylometanem CaO i MgO Zakres: (0,1-5,0)% K 2 O Zakres: (0,04-2,8)% Na 2 O Zakres: (0,02-1,4)% Strata przy prażeniu Zakres: (0,1-50,0)% PN-85/H-04154.02 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 2/11
Glinokrzemiany: - surowce i materiały - izolacyjne materiały ceramiczne - szkło - cementy glinowe - surowce i materiały korundowe - korundy zawierające domieszki chromu i cyrkonu SiO 2 Zakres: (0,2-80,0)% z kwasem solnym, stapianie z węglanem sodowym dla materiałów zawierających do 45 % Al 2 O 3 Zakres: (0,2-80,0)% z kwasem solnym, stapianie z mieszaniną węglanu sodowego i czteroboranu sodowego dla materiałów zawierających powyżej 45% Al 2 O 3 Zakres: (0,2-50,0)% z żelatyną z uzupełniającym oznaczaniem fotometrycznym Fe 2 O 3 Zakres: (0,01-2,5)% z o-fenantroliną Zakres: (1,0-100)% z kwasem salicylowym Al 2 O 3 Zakres: (1,0-100)% I; odmiareczkowanie roztworem Zn(CH 3 COO) 2 Zakres: (1,0-100)% II miareczkowanie bezpośrednie TiO 2 Zakres: (0,08-3,0)% z nadtlenkiem wodoru Zakres: (0,01-0,2)% z dwuantypirylometanem CaO Zakres: (0,25-20,0)% MgO Zakres: (0,20-5,0)% K 2 O Zakres: (0,04-2,8)% Na 2 O Zakres: (0,02-1,4)% Odporność na działanie kwasu siarkowego Zakres: (0-100)% PN-85/H-04154.03 PBA-34/wyd.5 z dnia 26.05.2010 PN-85/H-04154.04 PN-85/H-04154.05 PN-85/H-04154.06 PN-85/H-04154.07 PN-85/H-04154.07 PN-85/H-04154.08 PN-85/H-04154.08 PN-EN 993-16:1999 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 3/11
Glinokrzemiany: - surowce i materiały - izolacyjne materiały ceramiczne - szkło - cementy glinowe - surowce i materiały korundowe - korundy zawierające domieszki chromu i cyrkonu Surowce i materiały zawierające tlenek chromu Węglik krzemu i wyroby z węglika krzemu oraz materiały zawierające SiC Odporność na działanie kwasu siarkowego Zakres: (0-20)% Odporność na działanie wodorotlenku sodu Zakres: (0-100)% Strata przy prażeniu Zakres: (0,1-10,0)% SiO 2 Zakres: (1,0-20,0)% Zakres: (0,1-5,0)% Fe całkowite jako Fe 2 O 3 Zakres: (0,5-25,0)% Al 2 O 3 Zakres: (1,0-40,0)% CaO Zakres: (0,5-4,0)% MgO Zakres: (0,5-90,0)% Cr 2 O 3 Zakres: (2,0-65,0)% Metoda dichromianowa P 2 O 5 Zakres: (0,1-3,0)% SiO 2 Zakres: (0,02-2,0)% Metoda kolorymetryczna z molibdenianem SiC Zakres: (0,5-99,0)% II z usuwaniem zanieczyszczeń przez stapianie z K 2 S 2 O 7 SiO 2 Zakres: (1,0-20,0)% Si wolny Zakres: (0,1-4,0)% Metoda gazometryczna Fe 2 O 3 Zakres: (0,01-2,5)% Zakres: (1,0-5,0)% ASTM C980-88 (2007) PN-77/H-12021 PN-83/H-04159.01 PN-83/H-04159.02 PN-83/H-04159.03 PN-83/H-04159.04 PN-83/H-04159.06 PN-83/H-04159.06 PBA-38/wyd. 4 z dnia 26.05.2010 r. PN-83/H-04159.07 PN-85/H-04154 pkt. 5.4.4 PN-86/H-04157 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 4/11
Węglik krzemu i wyroby z węglika krzemu oraz materiały zawierające SiC Surowce i materiały ogniotrwałe oraz SiC Al 2 O 3 Zakres: (1,0-60,0)% CaO Zakres: (0,1-2,0)% MgO Zakres: (0,1-2,0)% K 2 O Zakres: (0,04-2,0)% Na 2 O Zakres: (0,04-1,4)% C wolny Zakres: (0,01-1,0)% Metoda absorpcyjna WC, SiO 2, Al 2 O 3, Fe 2 O 3, CaO, MgO, TiO 2, ZrO 2, Cr 2 O 3, K 2 O, Na 2 O, P 2 O 5 Zakres: SiO 2 (0,01-100)% Al 2 O 3 (0,01 100)% Fe 2 O 3 (0,02 16,00)% CaO (0,02 98,00)% MgO (0,03 100)% TiO 2 (0,01 5,00) % ZrO 2 (0,02 92,00)% Cr 2 O 3 (0,01 4,00)% K 2 O (0,01 4,00)% Na 2 O (0,01 4,00)% P 2 O 5 (0,01 5,00)% WC (0,01 3,00)% Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją długości fali (WDXRF) Cementy SiO 2, Al 2 O 3, Fe 2 O 3, CaO, MgO, TiO 2, ZrO 2, Cr 2 O 3, K 2 O, Na 2 O, P 2 O 5 Zakres: SiO 2 (0,19 87,00)% Al 2 O 3 (0,21 95,00% Fe 2 O 3 (0,05 5,00)% CaO (0,04 98,00)% MgO (0,12 99,10)% TiO 2 (0,01 5,00)% Cr 2 O 3 (0,01 3,00)% K 2 O (0,01 4,00)% Na 2 O (0,01 4,00)% P 2 O 5 (0,01 5,00)% Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją długości fali (WDXRF) PN-86/H-04157 PN-EN ISO 21068-2:2010 pkt. 6.4.5 PN-EN ISO 12677:2011 ISO 29581-2:2010 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 5/11
Materiały i surowce ogniotrwałe Zwarte formowane materiały ogniotrwałe (o porowatości całkowitej do 45 %) Izolacyjne wyroby ogniotrwałe (o porowatości całkowitej nie mniejszej niż 45 %) Ziarniste materiały i surowce ogniotrwałe Nieformowane wyroby ogniotrwałe: betony zwarte i izolacyjne; masy do ubijania Wypalane i niewypalane wyroby ogniotrwałe Zwarte formowane wyroby ogniotrwałe (o porowatości rzeczywistej do 45%) Formowane ogniotrwałe wyroby izolacyjne Zwarte formowane wyroby ogniotrwałe (o porowatości całkowitej do 45%) Formowane izolacyjne wyroby ogniotrwałe (o porowatości całkowitej nie mniejszej niż 45%) Wypalane i niewypalane wyroby ogniotrwałe Laboratorium Badań Materiałów Ogniotrwałych Pracownia Badań Ceramicznych ul. Toszecka 99; 44-100 Gliwice Gęstość rzeczywista Metoda piknometryczna Nasiąkliwość Metoda wodna w próżni Nasiąkliwość Metoda wodna - gotowanie Gęstość pozorna, porowatość otwarta i całkowita Zakres: do 45 % Gęstość pozorna i porowatość całkowita wyrobów izolacyjnych Zakres: od 45 % Gęstość pozorna - Metoda wodna w próżni Porowatość otwarta i nasiąkliwość materiałów ziarnistych Trwała zmiana liniowa Geometryczna gęstość pozorna PN-EN 993-2:1997+A1:2004 PN-92/H-04185 ASTM C20-00(2010) PN-EN 993-1:1998 PN-EN 1094-4:1998 PBC-4-1/wyd. 6 z dnia 18.01.2010 r. PN-EN 1402-6:2005 pkt.7 PN-EN 1402-6:2005 pkt.3 Ogniotrwałość pod obciążeniem PN-69/H-04178 (w piecu kryptolowym) Zakres: do 1700 C Liniowa cieplna rozszerzalność PBC-7-1/wyd. 6 z dnia 18.01.2010 r. i skurczliwość Metoda katetometryczna Zakres: do 1600 C Trwała zmiana wymiarów wskutek PN-EN 993-10:2000 ogrzewania Pomiar liniowy suwmiarką z noniuszem ( Metoda 2 ) Trwała zmiana wymiarów wskutek PN-EN 1094-6:2001 ogrzewania Wytrzymałość na ściskanie PN-EN 993-5:2001 w temperaturze otoczenia Zakres: do 3000 kn ASTM C67-11 Wytrzymałość na ściskanie PN-ISO 10059-1:1996 w temperaturze otoczenia badania rozjemcze Zakres: do 3000 kn Wytrzymałość na ściskanie w temperaturze otoczenia Zakres: do 400 kn Odporność na ścieranie w temperaturze otoczenia i w 1000 C PN-EN ISO 8895:2007 PBC-12-1/wyd. 6 z dnia 18.01.2010 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 6/11
Betony zwarte i izolacyjne, masy do ubijania nienormowane wyroby ogniotrwałe Wymiary próbek: 64x64 mm betony i wyroby zwarte 114x114 mm betony i wyroby izolacyjne Prefabrykaty i wyroby z betonów zwartych i izolacyjnych oraz mas do ubijania Wymiary próbek: 64x64 mm betony i wyroby zwarte 114x114 mm betony i wyroby izolacyjne Wytrzymałość na ściskanie w temperaturze otoczenia Zakres: do 3000 kn PN-EN 1402-6:2005 p. 6 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 7/11
Wyroby, surowce, masy i zaprawy Laboratorium Badań Materiałów Ogniotrwałych Pracownia Badań Strukturalnych, Termicznych i Termomechanicznych Zespół Badań Strukturalnych ul. Toszecka 99; 44-100 Gliwice Mikrostruktura Metoda mikroskopii świetlnej w świetle przechodzącym PBS-1-2/wyd. 6 z dnia 06.05.2010 r. Materiały polikrystaliczne - lite -proszkowe Materiały amorficzne (azbesty, chemikalia, wyroby chemiczne w tym nawozy, wyroby budowlane, materiały budowlane, materiały konstrukcyjne z wyłączeniem metali, szkło ceramika) Materiały i surowce jednoi wielofazowe, w tym także zawierające fazę amorficzną Wyroby i surowce krzemionkowe oraz glinokrzemianowe zawierające: kwarc, trydymit, krystobalit (SiO 2 ) Wyroby i surowce glinokrzemianowe oraz korundowe zawierające: korund (α-al 2 O 3 ) mulit (3Al 2 O 3 * 2SiO 2 ) Mikrostruktura Metoda mikroskopii świetlnej w świetle odbitym Identyfikacja faz Metoda dyfrakcji rentgenowskiej Ilościowy skład fazowy Metoda dyfrakcji rentgenowskiej (metoda Rietvelda) Ilościowy skład fazowy Metoda dyfrakcji rentgenowskiej PBS-1-3/wyd. 6 z dnia 06.05.2010 r. PBS-3-2/wyd. 7 z dnia 05.05.2010 r. PBS-4-5/wyd. 7 z dnia 05.05.2010 r. PBS-4-2/wyd. 7 z dnia 05.05.2010 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 8/11
Materiały ogniotrwałe, ceramiczne, formowane, proszki, granulaty, wyroby zawierające węgiel Wyroby ogniotrwałe: wypalone i niewypalone, formowane i nieformowane Laboratorium Badań Materiałów Ogniotrwałych Pracownia Badań Strukturalnych, Termicznych i Termomechanicznych Zespół Badań Termicznych i Termomechanicznych ul. Toszecka 99; 44-100 Gliwice Przewodność cieplna Zakres: do 25 W/(mxK) Metoda gorącego drutu Rozszerzalność cieplna Zakres temperatury: od 200 o C do 1650 C Rozszerzalność i skurczliwość cieplna (ustawienie centryczne lub boczne układu do pomiaru odkształcenia) Zakres temperatury: od 300 o C do 1650 C Pełzanie przy ściskaniu (ustawienie centryczne układu do pomiaru odkształcenia) Zakres temperatury: od 400 o C do 1650 C Pełzanie przy ściskaniu (ustawienie centryczne lub boczne Zakres temperatury: od 500 o C do 1650 C Ogniotrwałość pod obciążeniem Zakres temperatury: od 400 o C do 1700 C Ogniotrwałość pod obciążeniem Zakres temperatury: od 500 o C do 1700 C Wytrzymałość na zginanie w temperaturze otoczenia Zakres wymiarów próbki: 25x25x150 mm Zakres siły: od 50 dan 500 dan Metoda trójpunktowego zginania Wytrzymałość na zginanie w podwyższonych temperaturach Zakres wymiarów próbki: 25x25x150 mm Zakres siły: od 50 dan 500 dan Zakres temperatury: do 1450 o C Metoda trójpunktowego zginania Zmiany liniowe w funkcji temperatury Zakres temperatury: od 300 o C do 1700 C Metoda dylatometryczna PN-EN 993-15:2006 PN-EN 993-19:2006 PBT-2-1/wyd. 8 z dnia 22.07.2012 r. PN-EN 993-9:1999 PBT-3-1/wyd. 8 z dnia 22.07.2012 r. PN-EN ISO 1893:2009 PBT-4-1/wyd. 9 z dnia 22.07.2012 r. PN-EN 993-6:1998 PN-EN 993-7:2001 PBT-11-1/wyd. 7 z dnia 26.05.2010 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 9/11
Materiały, w których zachodzą przemiany termiczne i grawimetryczne Surowce ceramiczne, w tym ogniotrwałe materiały, szkliwa, topniki, żużle Efekty cieplne i zmiany masy podczas ogrzewania Zakres temperatury: do 1500 C Zakres ubytku masy: od 1% do 100% Metoda DTA/TG Zmiany liniowe w funkcji temperatury Zakres temperatury: do 1600 C Metoda mikroskopowo-fotograficzna PBT-6-1/wyd. 7 z dnia 26.05.2010 r. PBT-7-1/wyd. 7 z dnia 26.05.2010 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 10/11
Wykaz zmian Zakresu Akredytacji Nr AB 097 Status zmian: wersja pierwotna A Zatwierdzam status zmian KIEROWNIK DZIAŁU AKREDYTACJI LABORATORIÓW BADAWCZYCH TADEUSZ MATRAS dnia: 26.02.2013 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 11, 26 lutego 2013 r. str. 11/11