Wieloletnia pasja zrodziła pomysł. Pomysł dojrzewał i przerodził się w plan. Przez pół roku plan się materializował i oto powstał on! KciukFestival Autostopowe Opowieści! Cały weekend 5-6 kwietnia 2014 r. mury Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie nasiąkały niezwykłymi opowieściami z autostopowych podróży przez pięć kontynentów. Była to pierwsza edycja tego festiwalu i zarazem pierwsza w Polsce możliwość zdobycia tytułu oraz statuetek w konkursie w dwóch kategoriach - na najlepszy film krótkometrażowy o tematyce autostopowej oraz na najlepszą prezentację wyprawy autostopowej. Organizatorami KciukFestivalu były Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie oraz uczelniany oddział nr 6 Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego przy AWF w Krakowie. Impreza powstała dzięki przychylności władz uczelni oraz zaangażowaniu studentów turystyki i rekreacji. Wydarzenie sponsorowali: firma Neptis twórca aplikacji Yanosik Autostop, Pismo Kulturalne Fragile, pinkass, Wydawnictwo Compass, Uczestników witali uśmiechnięci wolontariusze Kraina Zabaw Dziecięcych Anikino, Grupa Migawki, Fundacja Korporacja Ha!art, Docent Catering, Krakowska Księgarnia Kultury Fizycznej, punkt usługowy ksero: "Pokaż Się!", zlokalizowany w Domu Studenckim nr 3 przy AWF. Pani Magdalena Ziemiańska zaprojektowała i wykonała logo festiwalu. O imprezie informowali patroni: Radio Kraków, największe w Polsce forum autostopowe - autostopowicze.org, dlastudenta.pl, Fundacja Wspierania Alpinizmu Polskiego im. Jerzego Kukuczki, Klub Podróżników Atlantyda, Turystyczne Koło Naukowe Wagabunda, Klub Meta Akademickie Centrum Kultury, Serwis Imprezy Podróżnicze, portal podróżomaniak.pl oraz podróżomaniacy.com.pl, Fabryka Podróżnika, Travelbit oraz imprezy-dla-podróżników, a także "STOP! Zacznij marzyć!". Partnerami byli: Uczelniana Rada Samorządu Studenckiego AWF Kraków, Stowarzyszenie Lokalnych Ośrodków Twórczych oddział krakowski, Krakostop oraz Ogólnopolski Studencki Festiwal Podróży Kormorany z Olsztyna. Natalia Gomolińska opowiadała dziennikarzom o swoich podróżach autostopowych i pracy nad festiwalem Przez dwa dni na Auli AWF gościliśmy podróżników, którzy swoimi autostopowymi opowieściami rozbudzali w zgromadzonych chęć wyruszenia przed siebie. Prelegenci rozśmieszali nas do łez, skłaniali do refleksji, porywali w ciekawe zakątki świata i uczyli historii, której nie 1
poznamy w szkołach. Na KciukFestival mógł przyjść każdy (wstęp wolny) i posłuchać, jak zwykli-niezwykli ludzie jeżdżą po świecie i spełniają swoje marzenia. Jeśli tylko ktoś potrzebował inspiracji, by wreszcie zrobić swój pierwszy autostopowy krok, z pewnością ją znalazł. Pierwsza na scenie pojawiła się uśmiechnięta od ucha do ucha Agata Brzoza. Opowiadała o swojej podróży poślubnej po Ameryce Południowej, którą przemierzyła wzdłuż i wszerz od brazylijskich plaż po wietrzną Patagonię. Jej towarzyszem był mąż Sławomir, który nie mógł dotrzeć na KciukFestival, ale zerkał na publiczność z licznych zapierających dech w piersiach zdjęć. Agata i Sławek wędrowali przez latynoski Agata Brzoza, czekająca na pytania od publiczności kontynent przez osiem miesięcy, kąpiąc się z krokodylami, oglądając ogromne kopalnie diamentów. Spotkali nawet Adama Małysza podczas Rajdu Dakar. Na zakończenie swojej opowieści Agata, jak i każdy prelegent, odpowiadała na pytania widzów. Po czym następowała zmiana - to ona zadawała pytania, a znający odpowiedź otrzymywali nagrody fundowane przez sponsorów imprezy. Z latynoskiej włóczęgi przenieśliśmy się na antypody, by wysłuchać relacji z Asia Trip 2013 Daniela Małajowicza i Pawła Krzepiny. Odmienne zainteresowania i podejście do podróżowania nie przeszkodziło im wspólnie przemierzyć na kciuka Tajlandię, Indonezję i Malezję. Słuchaliśmy o rasizmie do białych w Indonezji, o tym, jak w Tajlandii byli podrywani przez niewiasty, które okazywały się mężczyznami Podróż obfitowała w niezwykłe przypadki. Pewnego słonecznego dnia zostali zaproszeni na prywatną wyspę przez jej właściciela. Mogli tam (dla odmiany od zakurzonych azjatyckich ulic) pławić się w luksusach po autostopowemu - za darmo. Dwumiesięczna tułaczka obfitowała jeszcze w wiele innych przygód, jak choćby odwiedziny na "niebiańskiej plaży" Phi Phi Le, znanej dzięki filmowi z Leonardem di Caprio. Daniel Małajowicz i Paweł Krzepina uzupełnili swoje wystąpienie relacją filmową Po kontynencie azjatyckim stopowali także inni prelegenci. Roman Husarski, student Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybrał się do Krainy Księcia Persji Iranu. Przebyte 4000 km obaliły stereotypowe postrzeganie tego państwa, które tak starannie jest pielęgnowane w mediach. Wbrew pozorom Irańczycy mają poczucie humoru, nawet gdy chodzi o politykę, ale należy uważać, gdyż jest to zarówno chwytliwy jak i zdradliwy temat, zwłaszcza 2
Alternatywny gest dla łapania okazji w Iranie zaproponowany przez Romana Husarskiego Tym razem rodzina Tulejów wystąpiła wyjątkowo bez ośmioletniego Mikołaja, który wyjechał na zieloną szkołę 3 rozmawiając ze starszymi. Pierwsza zasada Romka na temat stopowania po Iranie brzmi: "nie zatrzymuj na kciuka". W Iranie ten znak jest obraźliwy. Pewną "pułapką" są ukryte taksówki. Jeżdżą one między miastami, ale są nieoznakowane. By uniknąć zbędnych kosztów, należy zawsze spytać, czy kierowca weźmie nas za darmo. Cenną radą, którą podzielił się z nami Romek, jest także napisanie listu po persku, zwłaszcza z frazą z Hafeza cenionego tam pisarza, ponieważ jest wysoce prawdopodobne, że złapany na kciuka kierowca nie mówi ani po angielsku, ani w innym powszechnie znanym w Europie języku. Warto także zwrócić uwagę, czy nasz kierowca nie jest pod wpływem opium, gdyż Iran jest krajem zmagającym się z problemem narkomanii. Do Iranu aż trzykrotnie zawitał także nasz niedzielny prelegent Daniel Pochaba. Dwukrotnie dotarł tam samotnie, a za trzecim razem już z żoną Martą. Daniel, założyciel krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Lokalnych Ośrodków Twórczych (SLOT), stołował się u irańskich studentów, rozbijał namiot na skwerach miejskich (co prawie wszędzie jest tam dozwolone) i zetknął się z prawdziwą Daniel Pochaba, otwierający swoje wystąpienie o Iranie perską gościnnością. Dzięki temu poznał tamtejsze życie "od kuchni". Na jego szczęście imię Daniel jest kojarzone pozytywnie, odnosi się bowiem do proroka, który ma znaczenie w trzech wielkich religiach. Na festiwalu prezentowali się autostopowicze początkujący, jak i podróżnicy bardziej doświadczeni. Do tych drugich należeli z pewnością wszyscy goście specjalni. Beata, Konrad i Mikołaj Tulejowie, czyli Rodzinka z Dzieckiem w Plecaku wystąpili jako nasi pierwsi goście specjalni. Konrad, tata Mikołaja i jednocześnie absolwent naszej Akademii Wychowania Fizycznego, twierdzi, że jego syn jest mistrzem autostopu. Ulubioną destynacją Rodzinki jest Kaukaz. W zbliżające się wakacje wybierają się tam ponownie. Podczas jednej z wypraw w tamte rejony dokonali, a właściwie Mikołaj dokonał, historycznego wyczynu. Jako najmłodszy alpinista o własnych siłach zdobył szczyt Tikanadze w Gruzji, który mierzy 3456 m n.p.m. Te podróże są dla Mikołaja nieustanną lekcją m.in. tolerancji, otwartego umysłu oraz geografii.
Na 10 dni przed KciukFestivalem odbyły się warsztaty podróżniczoautostopowe dla dzieci z Przedszkola nr 110 im. Marii Kownackiej - Oddział I. Ich częścią był konkurs plastyczny "Autostopowicz". Prace maluchów można było oglądać na terenie festiwalu. Po swojej prelekcji Beata i Konrad Tulejowie wręczyli zwycięzcom upominki ufundowane przez Krainę Zabaw Dziecięcych Anikino. Szczęśliwe przedszkolaki odebrały wejściówki do Anikino, kolorowe balony i inne upominki Aleksandra Koźmińska zaprezentowała także działalność Stowarzyszenia Lokalnych Ośrodków Twórczych Najwięcej jest autostopowiczów podróżujących po Europie, dlatego nie mogło zabraknąć wielu relacji z tego kontynentu. Tę część świata, a przede wszystkim Francję i Włochy oswajali Aleksandra Koźmińska i Dominik Zając. Zafascynowani rzymskimi freskami oraz detalami architektonicznymi, dostrzegali ciekawe zachowania turystów i niezwykłą sztukę uliczną. Bardzo popularnym kierunkiem europejskim dla autostopowiczów są Bałkany. Zwiedziła je Magdalena Dietrich, czyli kobieta podróżująca autostopem solo. Opowiadała o przygodach w trasie, o ludziach, dzięki którym mogła dotrzeć do niezwykłych miejsc i wielu innych ciekawych zdarzeniach na "rudych bezdrożach". Bałkański klimat wciągnął także Julię Stańczyk i Marcina Przybytko, a kosztowało ich to "jeden uśmiech". To dwójka przyjaciół, która poznała się na dwa dni przed wyjazdem. Uczestnicy mogli dzięki temu przekonać się, że przy dobrych chęciach łapanie okazji z nieznaną osobą może być bardzo pozytywną przygodą. O wybranym bałkańskim kraju Czarnogórze opowiadał Marcin Budzyn. Kierunek zachodni wybrały Jolanta Szkudlarek i Anna Szumska, których celem dwumiesięcznej wyprawy po Europie było dotarcie do Afryki, gdzie "skoczyły" na jeden dzień. Z kolei Piotr Ryczek w prezentacji pod tytułem "Thumbing the Stans: Tadżykistan, Uzbekistan i Afganistan" wplatał w swoje autostopowe opowieści spostrzeżenia o polityce i historii. Podróżował po obszarach objętych wojną. Jak sam o sobie mówi: "Wędruję tam gdzie jest źle, by zrozumieć, czemu tak jest." Niezwykłe opowieści Piotra doskonale uzupełnił gość specjalny Marian Bała. Przygody Mariana Bały sięgały pół wieku wstecz 4
Podkreślił on zmiany, jakie dokonały się w Afganistanie. 50 lat temu wracał on stamtąd autostopem do Polski przez Iran i Turcję. Marian Bała jest alpinistą, taternikiem i mimo dostojnego wieku (83 lata) wciąż jest w fenomenalnej formie. Swoimi opowieściami zaczarował wszystkich słuchaczy na auli. W niedzielę o tym, "jak się drzewiej stopa łapało" mówił twórca Travelbitu, czyli Andrzej Urbanik. Była to ciekawa konfrontacja przeszłości z teraźniejszością, na co uwagę zwróciło wielu autostopowiczów. Historię autostopu przybliżył Andrzej Urbanik O przygodach z pogranicza Azji i Europy opowiadał Michał Marciniak Z pogranicza Azji i Europy swoje historie przywiózł Michał Marciniak. Opowiedział on o zjawisku wizzaryzacji, czyli zmianach w Gruzji spowodowanych wzmożonym ruchem turystycznym. Gruzja powoli przestaje być egzotyką dla Polaka, ponieważ tanie linie otworzyły połączenie między Polską a Gruzją. Gdzie zapodziała się gruzińska gościnność? Jest, ale trzeba się oddalić od turystycznych szlaków. Gdzie można postrzelać z kałasznikowa? Na granicach, gdzie porządku pilnują pijani celnicy. A gdzie ukrywa się zapomniany już olimpijczyk z igrzysk moskiewskich? W górach, chowając psa na śmietanie. Michał wędrował przez gruzińskie krajobrazy starając się rozszyfrować tę dziwną kulturę. Jak sam powiedział, jeszcze tam wróci, gdyż ta kultura to skarbnica i potrzeba wiele czasu by ją zgłębić. Niezwykłą interakcją z publicznością zachwyciła Katarzyna Czemplik. Samotnie podróżowała przez 10 miesięcy, docierając do Gambii. Najwięcej czasu spędziła w Maroko. Poznała wielu fascynujących ludzi. O doborze historii decydowali widzowie, wybierając kilka z zaproponowanych przez Kasię tematów. Taka koncepcja spotkała się z uznaniem publiczności. Kasia Czemplik czuła się na scenie bardzo swobodnie 5
Bartłomiej Kiraga, uciekający ze sceny ze swoimi cennymi zdobyczami Drugim afrykańskim samotnikiem był Bartłomiej Kiraga. Energicznemu i uśmiechniętemu prelegentowi przygody same pchały się do plecaka. Pojawiały się często. Zalicza do nich malarię, przez którą stracił ostatnie pieniądze. Nie ominęły go również zjawiska paranormalne, jak spotkanie z duchem proroka, który grzecznie go poprosił, by ten nie nocował przy jego grobowcu. Wystąpienie to zajęło pierwsze miejsce w konkursie na najlepszą prezentację wyprawy autostopowej. Przy ocenie pod uwagę były brane: skala osiągnięcia, pomysł na podróż, jakość prezentacji, w tym interakcja z publicznością, umiejętność jej zaciekawienia i jakość prezentowanych materiałów. Bartek zdobył kciukową statuetkę oraz atrakcyjne nagrody rzeczowe: plecak (ufundowany przez firmę Neptis), do którego wpakował pakiet map, książek i przewodników ufundowanych przez pozostałych sponsorów. Nagrodę odebrał z rąk ostatnich gości specjalnych festiwalu - Los Wiaheros - czyli Alicji Rapsiewicz i Andrzeja Budnika, którzy opowiedzieli, jak to jest jachtostopować przez morza Azji i Australii. Ich prezentacja była rodzajem warsztatów z jachtostopu. Przekazali nam wiele cennych porad na ten temat. Wyróżnione zostały dodatkowo prelekcje Katarzyny Czemplik "Bluehamsa - ochrona przed złym okiem" oraz Agaty i Sławomira Brzozów z prezentacją "Latynoska włóczęga". Statuetkę za najlepszy film krótkometrażowy do 5 minut o tematyce autostopowej otrzymała z rąk Andrzeja Urbanika studentka AWF w Krakowie Adriana Czerwińska. Jej film o Islandii najlepiej spełnił kryteria oceny. Pomysł na stworzenie filmu, jego przekaz i jakość okazały się trafione. Film wzbudził silne i pozytywne emocje, co także było brane pod uwagę przy ocenie. Link do zwycięskiego filmu znajduje się na festiwalowym fanpage u. W ramach integracji środowisk autostopowych oraz podróżniczych, tych lokalnych, jak i tych o szerszym zasięgu, a także w celu podniesienia świadomości uczestników KciukFestivalu, organizatorzy przewidzieli osobny blok wystąpień klubów podróżniczych, stowarzyszeń, kół naukowych i innych osób działających na rzecz autostopu, bądź szerzej rozumianego podróżowania. Mieli możliwość zaprezentować swoją działalność oraz zachęcali do aktywnego udziału w różnego typu akcjach i inicjatywach. Wystąpił przedstawiciel największego w Polsce forum autostopowego autostopowicze.org, zachęcając wszystkich do udziału w imprezach autostopowych organizowanych przez członków forum. Poza tym publiczność miała okazję dowiedzieć się, czym jest aplikacja Yanosik Autostop i jak pomaga w złapaniu okazji. Dominika Dąbrowska z Klubu Podróżników Atlantyda, opowiadała o podejmowanych inicjatywach, mających na celu przybliżanie odległego świata mieszkańcom Krakowa oraz przyjezdnym w każdy poniedziałek o godzinie 19:00 w Artefakt 6 Statuetka i nagrody, będące własnością Adriany Czerwińskiej
Możliwości aplikacji Yanosik Autostop zaprezentowała Joanna Ciemny Café. Najnowszym projektem Klubu jest sztafeta Głównym Szlakiem Beskidzkim. We wtorki także na 19:00 na slajdowiska podróżnicze na Uniwersytet Ekonomiczny zapraszało Turystyczne Koło Naukowe Wagabunda. To jednak nie wszystko, czym koło się zajmuje - od 11 lat jego członkowie organizują KFG Krakowski Festiwal Górski, pomagają także w organizacji m.in. Trzech Żywiołów. Krakowski oddział Stowarzyszenia Lokalnych Ośrodków Twórczych (SLOT) zaprosił na organizowane przez jego członków festiwale, imprezy i akcje kulturalno-podróżnicze. Organizatorzy KciukFestivalu mają nadzieję, że zaproponowana przez nich forma szerzenia świadomości na temat tego, co się dzieje i z czego można korzystać, przyniesie przewidywany pozytywny efekt. Po emocjonującym pierwszym dniu KciukFestivalu przyszedł czas na dalszą integrację środowiska podróżników. Organizatorzy uzyskali oficjalną dyspensę od samego kardynała Stanisława Dziwisza na After Party w Klubie Meta. Kto miał szczęście podczas festiwalu i odpowiadał poprawnie na pytania prelegentów lub został wylosowany przez konferansjera mógł zrealizować tam kupony na trunki, ufundowane przez Metę. Na koniec KciukFestivalu została rozlosowana i wręczona główna Andrzej Budnik z Los Wiaheros, absolwent turystyki i rekreacji na AWF w Krakowie, pomagał w losowaniu głównej nagrody dla publiczności nagroda dla publiczności, którą był voucher na warsztaty "taniego latania", ufundowany przez Łowców Lotów oraz inne upominki. Łączna wartość nagrody przekroczyła 250 zł. 6 kwietnia wieczorem KciukFestival Autostopowe Opowieści przeszedł do historii. Wygłoszono 17 prelekcji, rozdano setki nagród, zainspirowano do stanięcia przy drodze z wyciągniętym kciukiem jednych po raz pierwszy, innych do dalszego odnajdywania w autostopie tego, co najlepsze. Festiwal spotkał się z ciepłym przyjęciem przez publiczność i gości. Przez dwa dni KciukFestival odwiedziło ponad 200 osób, co dla organizatorów pierwszej edycji festiwalu jest ogromnym sukcesem. Projekt udało się zrealizować dzięki zaangażowaniu studentów turystyki i rekreacji oraz wsparciu Oddziału Akademickiego PTTK Kraków i władz krakowskiej Akademii Wychowania Fizycznego, która udostępniła na czas KciukFestivalu aulę wraz z zapleczem technicznym. Zdjęcia zamieszczone w artykule wykonały wolontariuszki: Justyna Mrózek, Kinga Kasperczyk, Ewa Juraszek oraz Malwina Skubińska. Wsparcia udzielili także liczni sponsorzy, patroni i partnerzy. Dzięki ich 7
pomocy pojawiły się kolorowe koszulki festiwalowe, każdy z prelegentów i gości otrzymał upominek, a zwycięzcy i wyróżnieni w konkursie oraz najaktywniejsi widzowie opuszczali KciukFestival z mapami, książkami, magazynami kulturalnymi, kuponami zniżkowymi na różne usługi oraz sprzętem turystycznym. Dziękujemy z całego serca wszystkim tym, którzy wsparli nasze działania. Mamy nadzieję, że widzowie zachwycili się relacjami z podróży i dzięki temu namówiliśmy Ciekawscy autostopowicze mieli wiele pytań do prelegentów ich do spakowania plecaka i ruszenia w świat na kciuka. Ruszajcie, podróżujcie, przeżywajcie przygody, pstrykajcie zdjęcia! Czekamy na Wasze relacje podczas drugiej edycji imprezy podróżniczej KciukFestival Autostopowe Opowieści! Autorzy tekstu: Justyna Mrózek Kinga Kasperczyk Rafał Bedrunka Natalia Gomolińska 8