NR (2) czerwiec 2012 www.fundusze.malopolska.pl ISSN 2299-0577 Sprawdź jak się wypoczywa w Małopolsce Odnowa i uporządkowanie centrum miejscowości Skała Wystawa najciekawszych projektów Małopolski Budowa Miejskiej Biblioteki Publicznej w Oświęcimiu BIULETYN INFORMACYJNY FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA MAŁOPOLSKI
W numerze: Aktualności 4 Spacer po europejskich inwestycjach 6 Ruszyła Małopolska Przemiana" 10 Jeden z cudów Małopolski 11 Szansa dla zdolnych 12 Centrum uporządkowane 13 Więcej niż biblioteka 14 Kwalifikowalność wydatków w ramach MRPO 15 Osiągnąć synergię w każdym działaniu 17 Konkurs Sprawdź swoją wiedzę! 18 Biuletyn Informacyjny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Egzemplarz bezpłatny Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Funduszy Europejskich, Centrum Informacyjne FEM, ul. Wielicka 72B 30-552 Kraków, tel. (12) 630 31 07, faks (12) 299 07 41 fem@umwm.pl www.fundusze.malopolska.pl Copyright Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Wszelkie Prawa Zastrzeżone Współpraca z redakcją: Andrzej Bańka, Katarzyna Balicka Opracowanie redakcyjne i graficzne, skład: Publikator Sp. z o.o., Białystok Zdjęcia na okładce: Jacek Leśniewski Biuletyn współfinansowany przez Unię Europejską ze środków go Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 oraz Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, ze środków finansowych z go Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach schematu II Działania informacyjne i promocyjne Pomoc Techniczna Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków finansowych z go Funduszu Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 Oś 5 Pomoc Techniczna. 2
słowo od... Szanowni Państwo Gorąco polecam już drugi z czterech numerów biuletynu. W tym numerze w sposób szczególny prezentujemy obiekty zrealizowane z udziałem środków europejskich, dzięki którym wypoczynek w naszym regionie to prawdziwa przyjemność nie tylko dla Małopolan, ale też turystów z kraju i z zagranicy. Lato zachęca bowiem do aktywnego spędzania wolnego czasu. Inwestycje unijne zaliczane są nie tylko do tych najciekawszych w Małopolsce, ale też tych najbardziej użytecznych. I tak magnesem Małopolski są inwestycje w tzw. przemysł czasu wolnego do którego możemy zaliczyć prezentowane w biuletynie: park miniatur w Inwałdzie, tarnowski aquapark, wybudowana według najnowszej technologii pasywna hala sportowa w Słomnikach, czy też pijalnia wód mineralnych w Szczawie. Właśnie te obiekty zrealizowane dzięki funduszom europejskim chcemy Państwu w sposób szczególny przedstawić i zarekomendować. Chcemy też polecić wydarzenia w Małopolsce związane z funduszami unijnymi. To m.in. V cykl Małopolskich Pikników Europejskich, gdzie podczas dobrej, wakacyjnej zabawy można dowiedzieć się, jak pieniądze europejskie pozytywnie zmieniają Małopolskę oraz zasięgnąć fachowej porady jak pozyskać dofinansowanie dla swojego przedsięwzięcia. Realizujących już projekty zachęcam szczególnie do zapoznania się z poradnikiem beneficjenta, w którym przybliżamy procedurę rozliczenia i zakwalifikowania środków. Liczę, że wskazówki w nim zawarte będą dla Państwa pomocne i pozwolą uniknąć błędów finansowych przy rozliczaniu projektów. Życzę miłej lektury dr Stanisław Sorys Członek Zarządu Województwa Małopolskiego 3
aktualności Sezon piknikowy rozpoczęty W pierwszy weekend czerwca br., w miejscowości Bochnia rozpoczął się cykl Małopolskich Pikników Europejskich, organizowany już po raz piąty przez Samorząd Województwa Małopolskiego. Podczas dobrej zabawy można dowiedzieć się jak pozytywnie zmieniają Małopolskę. W ponad 20 miastach województwa małopolskiego zawita specjalny namiot, który będzie można odwiedzać w trakcie letnich weekendów z Małopolskimi Piknikami. W tym czasie każdy może odwiedzić stoisko promocyjno-informacyjne Województwa Małopolskiego oraz wziąć udział w konkursach i zabawach. Wśród najciekawszych atrakcji czekających na zwiedzających należy wymienić sztandarowe punkty programu: Europuzzle konkurs o inwestycjach współfinansowanych ze środków unijnych i Małopolska w 3D wystawę, prezentującą inwestycje w formie przestrzennych zdjęć. Wszystkie dzieci, które przychodzą wraz z rodzicami do stoiska mogą wziąć udział w warsztatach plastycznych i lekcjach europejskich, podczas których Pani Profesor dzieli się z nimi mnóstwem ciekawostek o Unii j. W tym czasie dorośli mogą skorzystać z porad konsultanta Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich, dotyczących bieżących możliwości pozyskania środków europejskich. Cykl imprez Fot. archiwum UMWM zakończą (2 września br.) Dni Miasta Oświęcimia, warto więc sprawdzić czy w twoim mieście też odbędzie się piknik: www.fundusze.malopolska.pl/ pikniki/strony/default.aspx (OPR. RZ) Na każdego, kto bierze udział w konkursach czekają wspaniałe nagrody, m.in.: zestaw do jazdy na rolkach i gry w tenisa oraz rower turystyczny. Partnerstwo na rzecz rozwoju Jak połączyć formułę partnerstwa publiczno-prywatnego z wykorzystaniem Funduszy Europejskich? Na te i inne pytania szukali odpowiedzi uczestnicy konferencji Patrząc w przyszłość partnerstwo publiczno-prywatne perspektywą rozwoju regionalnego przy wykorzystaniu Funduszy Europejskich. Konferencja, która odbyła się 30 maja br. w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, zorganizowana została głównie z myślą o małopolskich jednostkach samorządu terytorialnego i przedsiębiorcach. W trakcie jej trwania zaprezentowano praktyczne aspekty działania w ramach PPP oraz omówiono przykłady najciekawszych inwestycji realizowanych w Polsce. Spotkanie stało się też dobrą okazją do debaty na temat specyfiki współpracy między podmiotami działającymi w sektorze publicznym i prywatnym. Czy PPP może być skutecznym środkiem do pobudzenia inwestycji w regionach? Wszyscy uczestnicy konferencji zgodzili się że partnerstwo sektora publicznego i prywatnego jest ważnym narzędziem, pozwalającym na rozwój inwestycji w województwie małopolskim, pod warunkiem że zostaną zachowane proporcje między odpowiedzialnością, ryzykiem i korzyściami płynącymi ze wspólnego działania. (OPR. RZ) Pierwsze konsultacje na szlakach Od lipca br. będą udzielane jednodniowe konsultacje w najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejscach Małopolski. W trakcie ich trwania każdy może zasięgnąć informacji jak pozyskać środki na otwarcie działalności gospodarczej lub na rozwój istniejącej firmy. W poprzednim roku konsultanci Punktów Informacyjnych przeprowadzili w dziesięciu miejscach turystycznych Małopolski ponad 100 indywidualnych rozmów z osobami zainteresowanymi Funduszami Europejskimi. Fot. archiwum UMWM Województwo małopolskie to atrakcyjny obszar turystyczny nie tylko w skali Polski. Dlatego z myślą o aktywnie spędzających czas Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego przygotował projekt pn. na małopolskich szlakach turystycznych, polegający na informowaniu o Funduszach Europejskich na najciekawszych trasach turystycznych regionu. Szczegółowy plan wraz z terminami akcji w danym miejscu jest dostępny na stronie: www.fundusze.malopolska.pl (OPR. KB) 4
Konkurs rozstrzygnięty Komisja konkursowa, która obradowała 14 maja br., wyłoniła zwycięzców konkursu pn. Przestudiuj. Poziom prac był na tak wysokim i wyrównanym poziome, że jury konkursowe postanowiło przyznać dodatkowych pięć wyróżnień. W konkursie zorganizowanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, wzięło udział 57 studentów krakowskich uczelni. Najciekawszą pracę konkursową pt. Niezapomniany spływ doliną Dunajca dzięki Funduszom Europejskim przygotowała Anna Wróbel, studentka Akademii Górniczo-Hutniczej, która otrzymała główną nagrodę laptopa. Drugie miejsce w konkursie przypadło studentowi Uniwersytetu Jagiellońskiego Piotrowi Bielowi, który za pracę pt. znane i nieznane został nagrodzony netbookiem. Aparat cyfrowy, trzecią nagrodę w konkursie otrzymała studentka, także Akademii Górniczo-Hutniczej Karolina Czaja, autorka pracy Blisko nie znaczy nudno. Więcej informacji na temat nagrodzonych i wyróżnionych prac na stronie: www. fundusze.malopolska.pl/przestudiujfundusze/strony/laureaci.aspx (OPR. KB) Fot. archiwum UMWM Uroczyste wręczenie nagród laureatom i wyróżnionym w konkursie odbyło się 17 maja br., podczas największego koncertu plenerowego tegorocznych Juwenaliów Krakowskich. aktualności Prestiżowe wyróżnienie Centrum Informatyki budynku dydaktycznego Wydziału Elektromechaniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie zdobyło prestiżowy tytuł Budowy Roku 2011. Nowo wybudowane Centrum Komputerowe Informatyki AGH daje studentom możliwość poznania najnowocześniejszych technologii komputerowych. Fot. Zbigniew Sulima Biuletyn AGH Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa co roku przyznaje nagrody w dziesięciu kategoriach tym obiektom budowlanym, które wyróżniają się: jakością wykonania, funkcjonalnością oraz zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych, jak i organizacją procesu budowy oraz poziomem bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska. Te kryteria spełniła budowa budynku dydaktycznego WEAIiE AGH w Krakowie, którą nagrodzono w XXII edycji konkursu Budowy Roku w kategorii budynki nauki i kultury. Otwarty 28 marca br. obiekt powstał w ciągu 27 miesięcy. Całkowita wartość projektu wyniosła blisko 65 mln zł, z czego prawie 55 mln zł pochodziło ze środków unijnych. Dzięki wsparciu Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego powstało jedno z najnowocześniejszych centrów komputerowych w Europie, gdzie wprowadzono koncepcję Żywych Laboratoriów. Polega ona na uzbrojeniu budynku w infrastrukturę IT, dzięki której studenci mogą w praktyce wykorzystać innowacyjne technologie komputerowe. (OPR. MG) Wykadruj inwestycje W trakcie wakacyjnych podróży często spotykamy obiekty wybudowane i zmodernizowane, dzięki Funduszom Europejskim. Samorząd Województwa Małopolskiego zaprasza do robienia i nadsyłania zdjęć na konkurs fotograficzny. W konkursie może wziąć udział każdy wystarczy sfotografować inwestycję dofinansowaną ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Ale to nie wszystko. W konkursie każdy może też zostać jurorem, gdyż oprócz tradycyjnego głosowania, również internauci będą mogli wskazać swojego faworyta. Zwycięzcy konkursu otrzymają atrakcyjne nagrody: lustrzankę cyfrową, netbooka i oprogramowanie Adobe Photoshop Elements, zaś dla wszystkich finalistów przygotowano ciekawe upominki. Nie czekaj, pokaż efekty działania Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego i wygraj nagrodę! Na zgłoszenia czekamy do 28 września br. Szczegóły na stronie: http://apps.facebook.com/wykadrujinwestycje (OPR. AK) 5
małopolska inspiruje Spacer po europejskich inwestycjach Mimo że lato zachęca nas do aktywnego spędzania czasu wolnego to przecież szybko przeminie. Jednak dzięki zrealizowanym inwestycjom takim jak budowa parku miniatur w Inwałdzie, czy też hali sportowej w Słomnikach można ciekawie i zdrowo wypoczywać w Małopolsce przez cały rok. Bądźmy aktywni! Aktywność to moja natura. Dlatego cieszy mnie każdy nowy obiekt sportowy czy turystyczny. Myślę, że jesteśmy na takim etapie rozwoju społeczeństwa, że coraz większą wagę ma dla nas aktywność fizyczna, a sposób spędzania wolnego czasu kształtuje naszą jakość życia. W efekcie przemysł kultury i czasu wolnego to dynamicznie rozwijające się sektory gospodarki. Szybki rozwój małopolskich firm i instytucji w tej branży wsparły dodatkowo środki z programów unijnych. Funduszy Europejskich nie możemy jednak postrzegać tylko przez pryzmat nowych obiektów, budynków czy hal. dały nam gigantyczny impuls dla wyzwolenia naszej energii i kreatywności. Każda inwestycja nowa hala sportowa, obiekt kulturalny czy muzealny, drobna infrastruktura turystyczna, wpływa na życie jej użytkowników. To nie tylko ściany, cegły, ale sposób użytkowania tej przestrzeni setki drobnych aktywności podejmowanych przez ludzi decydują o wartości i znaczeniu konkretnego projektu. Takie inwestycje jak Park Wodny w Tarnowie czy Park Miniatur w Inwałdzie to oferta dla całych rodzin możliwość aktywnego odpoczynku i wspólnej zabawy. Teraz możemy być bardziej kreatywni wobec tego, jak planujemy swój wolny czas i spędzanie go z rodziną. to konkretne pieniądze na konkretne inwestycje. W jakim stopniu i w jaki sposób zmieniają nasze życie, zależy już tylko od nas i naszej wyobraźni. Bądźmy aktywni! Kreatywnie korzystajmy z tego, co już udało nam się zbudować. Warto! Zapraszam na spacer po europejskich inwestycjach aktywnej Małopolski! Robert Korzeniowski Dzięki środkom pozyskanym z Unii turyści, jak i mieszkańcy Małopolski mogą podziwiać i zwiedzać wierne odwzorowaną XV-wieczną Warownię wraz z podzamczem. Architektura w miniaturze Park Miniatur Świat Marzeń w Inwałdzie, w województwie małopolskim, to obiekt jedyny w swoim rodzaju. Tylko tutaj w jeden dzień można obejrzeć największe architektoniczne cuda świata. Na powierzchni 75 tys. m² można podziwiać ponad 50 modeli najsławniejszych architektonicznych obiektów świata, m.in.: Świątynię Akropolu, Koloseum, Krzywą Wieżę w Pizie, Statuę Wolności, Mur Chiński, Wieżę Eiffla, Łuk Triumfalny, Big Bena, Sfinksa, Biały Dom. Prawie wszystkie miniatury zostały zbudowane w skali 1:25. Dodatkową atrakcją jest nowo powstała miniatura Stadionu Narodowego, wiernie odtworzonego w skali 1:50, z której nie tylko ucieszą się najwierniejsi kibice piłki nożnej, ale też i przyjezdni turyści. W ciągu ostatnich trzech lat, dzięki dotacji unijnej obiekt został rozbudowany o kolejne elementy, a tym samym jego atrakcyjność znacznie wzrosła. W ramach inwestycji znacznie powiększono powierzchnię parku, wybudowano też kolejne obiekty. Nowe atrakcje to: XV-wieczna warownia wraz z podzamczem, Bajkowy Zamek oraz kompleks wenecki, czyli Plac św. Marka, Bazylika św. Marka i Dzwonnica św. Marka. Warow- Fot. Jacek Leśniewski PROJEKT: Rozbudowa Parku Miniatur w Inwałdzie przyczyniająca się do lepszego wykorzystaniu potencjału turystycznego i rozwoju oferty turystycznej Małopolski Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: MWD Spółka z o.o. Wartość dofinansowania: 5 000 000 zł 6
Fot. Jacek Leśniewski W parku odnajdziemy modele najsławniejszych architektonicznych obiektów, takich jak Krzywa Wieża w Pizie. małopolska inspiruje Więcej atrakcji dla turystów Agnieszka Bylica, menedżer ds. marketingu w Parku Miniatur Świat Marzeń" w Inwałdzie Najważniejsze korzyści z rozbudowy obiektu to przede wszystkim rozszerzenie i urozmaicenie dotychczasowej oferty dla turystów, zapewnienie turystom zarówno dorosłym jak i dzieciom nowych, ciekawych atrakcji, ale również urozmaicenie oferty kulinarnej, umożliwienie łatwiejszej i bardziej komfortowej komunikacji dzięki budowie parkingu. Turyści, którzy tutaj przyjadą, powinni być zadowoleni z utworzenia kompleksu weneckiego, ponieważ dzięki temu można wejść w samo serce Wenecji, czyli na Plac św. Marka i poczuć romantyczno-nostalgiczną atmosferę włoskiego miasta. Spacerując po placu, można z bliska podziwiać Bazylikę św. Marka oraz górującą nad placem Dzwonnicę. Jest też kanał wodny, otaczający kompleks z trzech stron. Plusk wody, obijającej się o gondole, jest bardzo realny, podobnie jak odgłosy toczących się dookoła rozmów. A nad wszystkim unosi się aromat tutejszej kawy. nia w pełni oddaje klimat starej twierdzy. Bajkowy Zamek to obiekt wzorowany na architekturze zaczerpniętej z bajek, zaś kompleks wenecki pozwala doskonale wczuć się w klimat zabytkowego włoskiego miasta. Warownia i Bajkowy Zamek to budowle naturalnej wielkości (1:1), natomiast kompleks wenecki to makieta w skali 1:10. Nowe obiekty, a także zaplecze gastronomiczne oraz parking powstały w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, z go Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa. Całkowita wartość projektu to ponad 15 mln zł. Przy określaniu zakresu inwestycji zarząd firmy MWD kierował się doświadczeniami innych parków miniatur zlokalizowanych w Europie i na świecie, które dywersyfikują swoją ofertę tak, aby była ona atrakcyjna przez cały rok bez względu na warunki pogodowe. Odpłynąć w Tarnowie Projekt Centrum Sportowo-Rekreacyjnego w Tarnowie pokazuje, jak małymi krokami tworzy się szeroką bazę wypoczynkową zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Fot. Jacek Leśniewski Tarnów, znany jako polski biegun ciepła, to urokliwe, wiekowe miasto we wschodniej części województwa małopolskiego. Wypełnia go galicyjska atmosfera kreowana urodziwym Starym Miastem, średniowiecznym planem ulic, gotyckimi i renesansowymi budowlami. Te zalety miasta doceniają również turyści, zaś lokalne władze wspólnie z samorządowymi podejmują kolejne działania, by w Tarnowie można było nie tylko zwiedzać zabytki, ale po nacieszeniu się klimatem miasteczka pobawić się lub odpocząć. Stąd między innymi pomysł na budowę Centrum Sportowo-Rekreacyjnego, które jest nie tylko miejscem rozrywki i wypoczynku, ale też będzie świadczyło usługi np. z zakresu rehabilitacji (takie jak odnowa biologiczna czy wodolecznictwo). Jego budowę zapoczątkowano w 2008 roku pracami nad PROJEKT: Budowa Ponadregionalnego Centrum Sportowo-Rekreacyjnego przy ul. Piłsudskiego w Tarnowie Budowa Parku Wodnego Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Miasto Tarnów Wartość dofinansowania: 4 589 407 zł Park Wodny w Tarnowie jest pierwszym etapem budowy Ponadregionalnego Centrum Sportowo-Rekreacyjnego. 7
małopolska inspiruje Z myślą o mieszkańcach Edward Rusnarczyk, dyrektor Tarnowskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji Nowo powstały Park Wodny to jedyny tego typu obiekt w Tarnowie. Drugi basen w mieście, zlokalizowany przy ul. Traugutta, to typowa pływalnia bez atrakcji wodnych. Potrzeba budowy Parku Wodnego wynikała z analiz korzystania z Pływalni Krytej, która posiadała dość ograniczoną strefę z atrakcjami wodnymi. Większa część klientów, w tym tych najmłodszych, z uwagi na znaczne obciążenie części rekreacyjnej musiała długo oczekiwać w kolejce na możliwość skorzystania ze zjeżdżalni, wanny do masażu i innych urządzeń. To, jak potrzeby był tego typu obiekt w mieście, zdradzają statystyki. Z rejestru wejść wynika, że nastąpił dynamiczny wzrost ilości klientów: w latach 2001-2010 średnio na rok pływalnię odwiedzało 259 tys. osób. W 2011 roku ta liczba wzrosła do 341 tys., czyli o ponad 30%. Cieszy nas też, że bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się usługi zespołu saunowego. parkiem wodnym (w planach jest też amfiteatr oraz hala widowiskowo-sportowa). Park wodny, którego realizacja współfinansowana z Funduszy Europejskich kosztowała ponad 10,5 mln zł, oddano do użytku z końcem 2010 roku. Obok istniejącej już krytej pływalni powstała kolejna, dwukondygnacyjna z wiele bogatszym wyposażeniem i zróżnicowaną ofertą. Obie pływalnie mają łącznie 5366 m² (nowy obiekt: 2233 m², istniejący wcześniej: 3133 m²) powierzchni użytkowej, z której jednocześnie może korzystać nawet 430 osób. Rozbudowa kompleksu polegała przede wszystkim na wzniesieniu budynku mieszczącego zespół rekreacyjno-rozrywkowy z nową halą basenową i atrakcjami typu gejzery, sztuczna rzeka, bąbelkowa zatoka, sztuczna fala czy urządzenia do masażu. Dzięki temu obiekt jest nie tylko miejscem rozrywki, ale też i wypoczynku, z którego mogą korzystać zarówno dorośli, jak i dzieci. W sąsiedztwie nowego basenu rekreacyjnego powstał też zespół SPA, w którym mieszczą się sauny: fińska, parowa i aromatyczna. Budowa nowego obiektu pozwoliła przede wszystkim na zwiększenie liczby osób, które jednocześnie mogą korzystać z pływalni. A ta jest dostosowana zarówno do potrzeb dorosłych, jak i dzieci czy osób niepełnosprawnych. Pasywna hala w Słomnikach Budownictwo energooszczędne zyskuje coraz większą popularność. Doceniają to również samorządy, które w swoich inwestycjach coraz częściej sięgają po ekologiczne i niskoenergetyczne rozwiązania budowlane. Fot. Jacek Leśniewski Jedną z takich jednostek samorządowych jest gmina Słomniki (laureat Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej w 2007 roku, w kategorii najlepsza gmina miejsko-wiejska). To tu powstała hala rekreacyjno-sportowa zbudowana w technologii budownictwa pasywnego pierwszy w Polsce obiekt użyteczności publicznej o takim charakterze. Tym, co stanowi o wyjątkowości obiektu, jest technologia w jakiej został zrealizowany. Technologia budownictwa pasywnego to jedno z najbardziej ekologicznych rozwiązań konstrukcyjnych. Postawienie na odnawialne źródła energii gwarantuje niskie rachunki za energię, a zarazem wyjątkowy i zbilansowany komfort użytkowania. Takie właśnie rozwiązania zastosowano w przypadku hali rekreacyjno-sportowej w Słomnikach. Posiada ona niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe wspomaga- Decyzja gruntownie przemyślana Grzegorz Szczęśniak, inspektor ds. inwestycji i zamówień publicznych w Gminie Słomniki Przy projektowaniu obiektu wzorowaliśmy się na standardach budownictwa pasywnego niemieckiego Passivhaus Institut w Darmstadt. Przy wyborze technologii wykonania i programu funkcjonowania hali rekreacyjno-sportowej kierowaliśmy się zasadą minimalizacji strat przy równoczesnym dążeniu do jak najlepszego wykorzystania zysków energetycznych. Dzięki temu podejściu przez następne lata budżet gminy nie będzie zbytnio obciążany kosztami eksploatacji hali. Co ważne koszt budowy hali w technologii pasywnej jest o ok. 12% wyższy w stosunku do obiektu w technologii tradycyjnej, ale z przeprowadzonych analiz rocznych kosztów eksploatacyjnych wynikało, że taki budynek będzie o ok. 50% tańszy w utrzymaniu, niż budynek hali wybudowany w technologii tradycyjnej (chodzi o koszt energii elektrycznej i gazu). Szacujemy, że wyższe nakłady na etapie budowy zwrócą się po ok. 8 latach, z oszczędności eksploatacyjnych. Mogę powiedzieć, że podsumowania kosztów eksploatacji hali za rok 2011 potwierdzają nasze założenia. Hala rekreacyjno-sportowa w Słomnikach posiada boiska do dziesięciu różnych dyscyplin sportowych oraz ścianę wspinaczkową o powierzchni 175 m². PROJEKT: Budowa hali rekreacyjno-sportowej w Słomnikach Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Gmina Słomniki Wartość dofinansowania: 1 606 937 zł 8
Fot. Jacek Leśniewski Pijalna wód mineralnych w Szczawie to nowoczesny, w pełni wyposażony budynek, w którym każdy może skosztować dobroczynnych wód mineralnych. małopolska inspiruje ne odzyskiem ciepła z wentylacji mechanicznej. Jak oceniają autorzy projektu: eksploatacja tego budynku w porównaniu ze standardowymi będzie mieć znacząco lepsze wskaźniki oddziaływania na środowisko, gdyż zastosowana technologia powoduje ograniczenie emisji CO 2 do atmosfery. Wyliczenia mówią same za siebie: w tego typu budynku komfort cieplny można zapewnić już przy zużyciu energii cieplnej wynoszącej ok. 15 kwh/m² w skali roku. Dla porównania zapotrzebowanie energii na cele grzewcze w budynkach tradycyjnie wznoszonych wynosi 120 kwh/m² na rok To prawie ośmiokrotnie więcej. To oznacza ok. 87% oszczędności w zużyciu energii oraz zmniejszenie emisji CO 2 o przeszło 90%. Projekt: Budowa centrum turystyczno- -uzdrowiskowego w Szczawie z pijalnią wód mineralnych Typ programu: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Beneficjent: Gmina Kamienica Wartość dofinansowania: 389 207 zł Po zdrowie do Szczawy Po kilkunastu latach przerwy znów można napić się wody w nowoczesnej pijalni wód mineralnych w miejscowości Szczawa, niewielkiej wsi w gminie Kamienica. Dzięki placówce z prawdziwego zdarzenia Szczawa ma szansę w przyszłości dołączyć do uzdrowiskowej elity. Jest to jedna z większych atrakcji turystycznych powiatu limanowskiego. Otwarcie pijalni to jeden z etapów w staraniach o długo oczekiwany przez mieszkańców miejscowości status gminy uzdrowiskowej. Jej budowa pochłonęła ponad 633 tys. zł w ramach działania Odnowa i rozwój wsi Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Realizację projektu rozpoczęto w roku 2006 i w listopadzie 2010 centrum turystyczno- -uzdrowiskowe uroczyście zainaugurowało swoją działalność. Szczawa od lat słynie z bogactwa wód o właściwościach leczniczych. O jej bogactwach mineralnych wspomniał Jan Długosz opisując okolicę, a po nim Stanisław Staszic w słynnym dziele O ziemiorództwie Karpatów. Walory Szczawskiego mikroklimatu zaczęto w pełni doceniać w latach międzywojennych, kiedy to w roku 1939 płytkimi odwiertami ujęto 3 z sześciu źródeł wód mineralnych. Dziś dzięki inwestycjom unijnym Szczawa to w pełni przystosowane miejsce, w którym każdy może skorzystać z dobrodziejstw, jakie oferują tamtejsze wody, wysoce nasycone dwutlenkiem węgla. Powstały w ramach projektu kompleks uzdrowiskowy stanowi niezwykle atrakcyjną ofertę dla okolicznych mieszkańców i turystów. Elegancki, nasłoneczniony obiekt zachęca do skorzystania z największych atutów tego miejsca odpoczynku w ciszy i spokoju oraz dobroczynnych właściwości wody. Najwartościowszym źródłem jest Hanna, która wpływa na działanie nerek i leczy choroby układu krwionośnego. Ujęcie Krystyna korzystnie wpływa na drogi oddechowe, a zdrój Dziedzilla z kolei na układ pokarmowy. Zmodernizowana pijalnia stała się również centrum kulturalnym wsi. Z myślą o społeczności całej gminy, a także licznie odwiedzających to miejsce turystach, organizowane są tu różnorodne wydarzenia artystyczne, imprezy sportowe, zebrania, koncerty i festyny. Beata MIChALIK, Arkadiusz Kaczanowski, Alicja Pietrowska Ożywia Centrum Jarosław Augustyniak, inspektor ds. funduszy unijnych w gminie Kamienica Budynek pijalni to obecnie najważniejszy punkt miejscowości Szczawa. Zagospodarowana przestrzeń wokół budynku (alejka, ławki) to miejsce spotkań i spacerów okolicznych mieszkańców i turystów. Coraz więcej osób zatrzymuje się przy budynku i korzysta z leczniczych wód mineralnych. Ponadto, pijalnia wód mineralnych ukształtowała centrum Szczawy. Jego konstrukcja wpisała się w lokalną architekturę, stając się wizytówką całej gminy. Nowo powstały kompleks oprócz funkcji turystycznej, rekreacyjnej czy uzdrowiskowej, pełni nie mniej ważną funkcję kulturalną. W budynku i na placu przed nim odbywają się zebrania, uroczystości lokalne i koncerty. Budynek posiada też sieć WIFI. 9
relacja Ruszyła Małopolska Przemiana Czy rzeczywiście Małopolska przeistacza się w coraz bardziej nowoczesny i piękniejszy region? Żeby to sprawdzić wystarczy obejrzeć wystawę prezentującą najciekawsze projekty z województwa małopolskiego zrealizowane dzięki finansowemu wsparciu z Funduszy Europejskich. Fot. archiwum UMWM Wystawa zorganizowana w miejscowości Limanowa cieszyła się ogromnym zainteresowaniem wśród jej mieszkańców. Kalendarium wystaw Małopolska Przemiana! w 2012 r. data miejscowość 26.06-01.07 Gorlice 03.07-08.07 Myślenice 17.07-22.07 Brzesko 24.07-29.07 Dąbrowa Tarnowska 01.08-08.08 Tarnów 14.08-21.08 Kraków 27.08-01.09 Nowy Sącz 03.09-09.09 Krynica-Zdrój 11.09-13.09 Miechów 18.09-23.09 Oświęcim 25.09-30.09 Olkusz Wystawę, zorganizowaną przez Samorząd Województwa Małopolskiego wraz z największymi miastami Małopolski, która ruszyła 26 maja br. będzie można jeszcze zwiedzić w 11 miejscowościach Małopolski do końca października br. Ekspozycję obejrzeli już mieszkańcy i turyści w Chrzanowie, Limanowej, Nowym Targu i Zakopanem. Ideą wystawy pn. Małopolska - Przemiana! Sukcesy wdrażania Funduszy Europejskich w Małopolsce jest zaprezentowanie Atrakcyjna formuła Andrzej Bańka, zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego Główną ideą przyświecającą organizacji wystawy Małopolska Przemiana! jest przedstawienie zrealizowanego w latach 2007-2013 budżetu Unii j poprzez projekty, które wywarły największy wpływ na życie mieszkańców województwa i przyczyniły się do rozwoju całego regionu. Nie zapomnieliśmy też o atrakcyjnej formule prezentacji naszych dokonań. Projekty te są prezentowane na podświetlanych totemach, co nie tylko ułatwi odnalezienie najciekawszych inwestycji, ale przede wszystkim umożliwi oglądanie wystawy przez całą dobę. Totemy usytuowane są na mapie Małopolski o powierzchni przeszło 300 m². Integralną częścią wystawy jest katalog, zawierający wszystkie prezentowane na wystawie zdjęcia wraz z ich szczegółowym opisem. jak największej liczbie mieszkańców województwa małopolskiego jaki ogromny i pozytywny wpływ na ich życie i najbliższe otoczenie ma wykorzystanie środków unijnych, bez których nie mogłaby się odbyć realizacja wielu ważnych inwestycji. Oczywiście w całym regionie jest realizowanych wiele projektów współfinansowanych ze środków unijnych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Dzięki tym działaniom, wdrażanym przez Samorząd Województwa Małopolskiego, możliwy jest szybszy rozwój gospodarczy całej Małopolski. Jednak głównym celem wystawy jest przybliżenie zwiedzającym najbardziej oryginalnych, prestiżowych i użytecznych. Najlepszym przykładem jest prezentowany na wystawie budynek Miejskiej Biblioteki Publicznej w Oświęcimiu, która jest promowana na stronach serwisu World Architecture News, pokazującego najnowocześniejsze projekty architektoniczne ze świata architektury i designu w Europie. To jedna z wielu inwestycji zaprezentowana na wystawie. Na zwiedzających czekają inne ciekawe obiekty, z którymi będzie można się dokładnie zapoznać i samodzielnie ocenić efekty związane z realizacją budżetu UE 2007-2013 w Małopolsce. radosław zieniewicz 10
Jeden z cudów Małopolski relacja Fot. Jacek Leśniewski Małopolskie projekty zrealizowane dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich zaliczają się do tych najciekawszych i najbardziej użytecznych. Potwierdza to projekt pn. Budowa Lotniczego Parku Kulturowego w Krakowie, w tym Gmachu Głównego Muzeum Lotnictwa Polskiego, nagrodzony podczas gali finałowej konkursu Polska Pięknieje 7 cudów Funduszy Europejskich. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wyróżniło najciekawsze i najlepsze projekty podczas gali wręczania nagród w konkursie Polska Pięknieje 7 cudów Funduszy Europejskich, która odbyła się 23 maja br. w warszawskim teatrze IMKA. Po raz piąty nagrodzono te projekty, które rzeczywiście przyczyniają się do rozwoju Polski, jak i wpływają pozytywnie na życie Polaków. W tegorocznej edycji konkursu napłynęła rekordowa liczba 256 zgłoszeń, które uczestnicy zgłaszali w siedmiu kategoriach: obiekt turystyczny, produkt promocyjny, turystyka aktywna, turystyka zagraniczna i międzynarodowa, miejsce przyjazne dzieciom oraz rewitalizacja. W pierwszym etapie Kapituła Konkursu przeprowadziła gruntowną selekcję nadesłanych projektów i nominowała 19 najlepszych. W następnym etapie, spośród nominowanych członkowie jury wybrali najlepsze inwestycje, czyli 7 Cudów Funduszy Europejskich. Wirujące Skrzydło Małopolski Kapituła Konkursowa nominowała w kategorii obiekt turystyczny aż dwa projekty z województwa małopolskiego wspomniany Lotniczy Park Kulturowy w Krakowie oraz Uzdrowisko Kopalni Soli Bochnia. Ostatecznie to pomysł budowy Lotniczego Parku Kulturowego urzekł jury. Projekt Budowy Lotniczego Parku Kulturowego wyróżniał się przede wszystkim bryłą, przypominającą z lotu ptaka wirujące skrzydło. Docenioną również przez ekspertów z dziedziny architektury, o czym świadczą przyznane mu branżowe nagrody podkreśla Anita Noskowska-Piątkowska, przewodnicząca Kapituły Konkursu Polska Pięknieje 7 Cudów Funduszy Europejskich. Niepowtarzalny design i funkcjonalność Lotniczego Parku Kulturowego nie tylko zostały docenione w Polsce, ale też i na świecie, co potwierdzają liczne wyróżnienia m.in. Cemex Buildnig Award (dla najlepszego betonowego budynku na świecie) oraz PLGBC Green Building. Poza tym Kapituła Konkursowa uzasadniając wybór lotniczej inwestycji dostrzegła jej ogromny potencjał, który przyspieszy rozwój turystyczny Krakowa. W muzeum coś dla siebie znajdzie pasjonat lotnictwa poszukujący jedynych zachowanych na świecie polskich samolotów PZL P.11c i RWD 21 oraz bezogonowych IS-6X Nietoperz. Miłośnik historii obejrzy unikatowe pamiątki z czasów II Wojny Światowej. A dzieci i młodzież doświadczą symulacji lotu na fotelu lotniczym lub sprawdzą swą wytrzymałość w tzw. wirówce podsumowuje Anita Noskowska-Piątkowska. Jednak aby rzeczywiście doświadczyć i przekonać się jak cudownym obiektem jest Lotniczy Park Kulturowy w Krakowie trzeba go osobiście zobaczyć i zwiedzić. Radosław Zieniewicz Krzysztof Radwan, dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego z nieukrywaną radością odebrał statuetkę Polska Pięknieje 7 Cudów Funduszy Europejskich z rąk Elżbiety Bieńkowskiej Minister Rozwoju Regionalnego, podczas uroczystej gali w Warszawie. Fot. archiwum MRR 11
dobre praktyki Szansa dla ZDOLNYCh Zdolni, pochodzący z niezamożnych rodzin uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w województwie małopolskim mają okazję otrzymać stypendium w wysokości 500 zł miesięcznie na lata szkolne 2012-2015. Stypendium finansowane jest z go Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz budżetu Województwa Małopolskiego. Projekt: Małopolski Program Stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych Typ programu: Program Operacyjny Kapitał Ludzki Beneficjent: Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Wartość dofinansowania: 18 900 000 zł Zdopingować do działania Jan Ryba, dyrektor III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Tarnowie Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych od samego początku wzbudził nasze zainteresowanie. Pracę zaplanowałem tak, aby każdy nauczyciel starał się od początku roku szkolnego zdobyć stypendystów, zdopingować ich do złożenia wniosku, ale przede wszystkim, aby zaopiekował się zdolnym uczniem. Już w pierwszym roku naszej akcji stypendialnej mieliśmy 22 stypendystów, za co otrzymaliśmy Nagrodę Jakości Nauczania Sapere Auso. W obecnym roku szkolnym mamy 32 stypendystów. Zdolni uczniowie kończący gimnazjum chętnie wybierają naszą szkołę m.in. dlatego, że umiemy im pomóc w zdobyciu stypendium. W tym roku szkolnym 14 uczniów dotarło do najwyższego centralnego etapu olimpiad przedmiotowych, spośród nich jest siedmiu laureatów, a dwóch będzie reprezentowało Polskę na olimpiadach międzynarodowych w Singapurze (biologia) i Kolonii (geografia). Fot. Tomasz Sobczak Uczniowie III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Tarnowie z dyrektorem Janem Rybą podczas Gali Małopolskiego Programu Stypendialnego w 2010 r. Na co może uczeń przeznaczyć stypendium? Na dowolny cel, który służy rozwojowi jego pasji i zainteresowań naukowych, np. na kursy językowe, nowy komputer, programy multimedialne, wyjazdy edukacyjne. Aby uzyskać stypendium wymagana jest m.in. średnia ocen powyżej 4, osiągnięcia edukacyjne w konkursach, olimpiadach i turniejach na odpowiednim szczeblu. Dofinansowanie dla uczniów jest przyznawane na okres 12 miesięcy (od września do sierpnia). Procedury ubiegania się o stypendium są proste. W formularzu wniosku uczeń oraz jego rodzic lub opiekun prawny uzupełniają dane osobowe oraz informacje o członkach rodziny ucznia ubiegającego się o stypendium. Do wniosku załączają oświadczenia dokumentujące sytuację materialną rodziny ucznia. Wzory oświadczeń dostępne są na stronie: www.stypendia.mcp.malopolska.pl. W przygotowaniu wniosku pomaga również opiekun dydaktyczny opracowujący razem z uczniem Indywidualny Plan Rozwoju. Ważne jest, by dyrektorzy szkół i zainteresowani projektem nauczyciele pamiętali o szansie, jaką projekt daje uczniom z mniej zamożnych rodzin powiedziała Monika Wrzosek, koordynator projektu z Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości Takie stypendium jest dla uczniów wyrównaniem szans. Dlatego zachęcamy nauczycieli, by przyjmowali na siebie obowiązki opiekunów dydaktycznych, a dyrektorów szkół by promowali projekt w swoich placówkach. Małopolski program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych jest realizowany przez Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości stanowiące jednostkę organizacyjną Województwa Małopolskiego. Program stypendialny oznacza nie tylko korzyści dla uczniów, ale też dla samej szkoły. Projekt ten stał się pewnym wyznacznikiem jakości nauczania w danej szkole. Szkoły w Małopolsce, które mają największą liczbę stypendystów w ramach projektu to szkoły o najwyższym poziomie kształcenia w województwie. Potwierdzają to rankingi małopolskich szkół. Urszula Koronczewska 12
Centrum uporządkowane Przyjazny spacerującym i odpoczywającym, estetyczny, a do tego bezpieczny taki jest dziś rynek małopolskiej miejscowości Skała. W 2010 roku, dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych miejsce to udało się odnowić i uporządkować. dobre praktyki Projekt: Odnowa centrum miejscowości Skała poprzez poprawę estetyki i funkcjonalności płyty rynku, a także bezpieczeństwa mieszkańców Typ programu: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Beneficjent: Gmina Skała Wartość dofinansowania: 112 308 zł Uporządkowanie architektury w centrum Skały zostało zrealizowane w ramach zakończonego w sierpniu 2010 roku zadania współfinansowanego ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 w ramach działania Odnowa i rozwój wsi. Projekt pn. Odnowa centrum miejscowości Skała poprzez poprawę estetyki i funkcjonalności płyty rynku, a także bezpieczeństwa mieszkańców miał na celu przede wszystkim poprawę jakości życia mieszkańców. Jego całkowita wartość wyniosła nieco ponad 182 tys. zł, zaś kwota dofinansowania unijnego rzędu 112 tys. zł stanowiła 75% kosztów kwalifikowalnych. Przeprowadzona w Skale inwestycja składała się z dwóch zadań. Pierwsze dotyczyło remontu i modernizacji małej architektury na rynku. W jego ramach wymieniono zniszczone płyty i zamontowano okładziny z płyt granitowych na klombach kwiatowych, a także dokonano takich prac jak: wymiana drzwiczek w skrzyniach rozdzielni elektrycznych, montaż nowych słupków miejskich i słupów oświetleniowych wraz z oprawami świetlnymi. Znajdująca się w centrum rynku fontanna została odnowiona, a wokół niej ustawiono estetyczne ławeczki parkowe. Zupełnie inny wymiar miało drugie zadanie, które zostało zrealizowane w ramach inwestycji. Polegało ono na wykonaniu systemu monitoringu płyty rynku w Skale zwiększyło poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. Podstawę systemu monitoringu stanowi 5 kamer, które obejmują całą płytę rynku. Obraz przez nie rejestrowany przekazywany jest w dwa miejsca do Urzędu Gminy, gdzie jest również nagrywany i na posterunek policji. Z perspektywy kilku miesięcy bez wątpienia mogę stwierdzić, że monitoring znacząco przyniósł poprawę bezpieczeństwa w Skale. Wiemy że policja korzysta z tego systemu np. podczas poszukiwań sprawców drobnych przestępstw i wykroczeń komunikacyjnych, gdyż już kilka razy udostępnialiśmy funkcjonariuszom nagrania. mówi Przemysław Jakubek, inspektor w Biurze Strategii Urzędu Miasta i Gminy Skała. Katarzyna hryniewicka Znajdująca się w centrum Skały wyremontowana fontanna jest dziś prawdziwą ozdobą tej miejscowości. Fot. Jacek Leśniewski 13
dobre praktyki Więcej niż biblioteka Niespełna dwa lata zajęła realizacja innowacyjnej inwestycji w Oświęcimiu. Powstała Miejska Biblioteka Publiczna nowoczesny obiekt, którego przeznaczenie daleko wykracza poza ramy wyznaczane dotąd tego typu placówkom. O tym, jak bardzo jest potrzebna w Oświęcimiu, świadczy liczba osób korzystających z jej usług codziennie odwiedza ją ponad 1500 osób, z czego 400-500 to czytelnicy. PROJEKT: Budowa Miejskiej Biblioteki Publicznej w Oświęcimiu wraz z infrastrukturą towarzyszącą Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Miasto Oświęcim Wartość dofinansowania: 12 241 656 zł Wizytówka Oświęcimia Janusz ChWIERUT, Prezydent Miasta Oświęcim Niespełna rok od otwarcia biblioteka stała się miejscem nie tylko wypożyczania książek, ale prawdziwą Galerią Książki, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie niezależnie od wieku i zainteresowań. Ilość osób, które codziennie odwiedzają bibliotekę świadczy o tym, że był to dobry pomysł i trafił w gusty i zapotrzebowanie mieszkańców. Atutem naszej Galerii Książki jest niewątpliwie jej lokalizacja, która pozwala na skupienie w jednym miejscu wszystkich usług i zbiorów. Do momentu jej wybudowania biblioteka funkcjonowała w sześciu budynkach, rozproszonych po całym mieście. Duże i przestronne pomieszczenia zapewniają prawidłowe gromadzenie, udostępnianie i ekspozycję zbiorów, i co bardzo istotne pozwalają na organizację różnego rodzaju przedsięwzięć kulturalnych o charakterze lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Nowy, architektonicznie ciekawy i nowoczesny budynek biblioteki stał się kolejną wizytówką Oświęcimia. Galeria Książki dzięki swojej aktywności stała się wiodącą jednostką kultury, a poprzez ciekawe propozycje trafia do odbiorców nie tylko z Oświęcimia. Fot. Jacek Leśniewski Miejska Biblioteka Publiczna w Oświęcimiu to zarówno perełka architektoniczna (co potwierdza ulokowanie obiektu na prestiżowej międzynarodowej liście wzorcowych projektów wyróżniających się innowacyjnością i nowoczesnością, opublikowanej przez serwis World Architecture News), jak też przyjazna, otwarta placówka o charakterze rodzinnym oraz kulturalnym. Inwestycja kosztowała ponad 16,5 mln zł. Objęła nie tylko budowę budynku biblioteki, ale też ciągów komunikacyjnych oraz obiektów małej architektury lokowanych przy nich. Powierzchnia użytkowa czterokondygnacyjnego obiektu wynosi 5205 m². Charakter wnętrza określają otwarte przestrzenie komunikacyjne, które stanowią naturalne zaproszenie do wejścia i przebywania w tym miejscu. Jednak największą zachętą jest wielofunkcyjność placówki, m.in. sale multimedialne umożliwiające bezpłatne korzystanie ze zbiorów specjalnych (muzycznych i filmowych), bawialnia dla dzieci, dająca szansę ich opiekunom na skorzystanie z oferty biblioteki, dział obcojęzyczny, który użytkują głównie turyści, oraz świetnie wyposażone pracownie internetowe i komfortowa sala audytoryjna, w której odbywają się spotkania autorskie, wydarzenia kulturalne, zebrania klubów, stowarzyszeń i różnych organizacji. Wnętrze obiektu doskonale spełnia też rolę przestrzeni ekspozycyjnej, w której artyści mogą prezentować swój dorobek. Dzięki swoim licznym zaletom oświęcimska książnica, jako jedyna polska biblioteka została ujęta w internetowym serwisie najlepszych europejskich bibliotek www.librarybuildings.info. Agnieszka BŁAChOWSKA 14
KWALIFIKOWALNOŚĆ WYDATKÓW w ramach MRPO Rozliczenie i zakwalifikowanie kosztów, podlegających refundacji z Funduszy Unijnych może spędzić sen z powiek niejednemu beneficjentowi, jak i pracownikowi instytucji zarządzających programami operacyjnymi. Jednak metodyczne podejście ze strony beneficjentów oraz wykorzystanie dokumentów precyzujących kwalifikowalność sprawiają, że nie taki straszny diabeł jak go malują. poradnik beneficjenta Każdy beneficjent wykorzystujący wsparcie finansowe z Funduszy Europejskich wcześniej czy później będzie musiał rozliczyć się ze sposobu w jaki je wykorzystał. W celu uniknięcia problemów związanych z niezakwalifikowaniem kosztów poniesionych przez beneficjenta na poczet realizacji projektu najlepiej zapoznać się wcześniej z zapisami Podręcznika kwalifikowania wydatków objętych dofinansowaniem w ramach MRPO na lata 2007-2013, (Podręcznik) oraz zapisami MRPO, a zwłaszcza z Uszczegółowienia MRPO. Natomiast, z punktu widzenia rozliczania projektu, zasadnicze znaczenie mają Wytyczne Instytucji Zarządzającej dotyczące zasad rozliczania i poświadczania poniesionych wydatków dla projektów realizowanych w ramach MRPO 2007-2013 z wyłączeniem II i IX Osi Priorytetowej (Wytyczne), które precyzują sposób rozliczania wydatków. Dzięki tym dokumentom sami możemy dowiedzieć się jak uniknąć niepotrzebnych kłopotów finansowych związanych z rozliczaniem projektów i weryfikacją kwalifikowalności wydatków. Podkreślić należy, iż wybór danego projektu i podpisanie umowy o dofinansowanie nie oznacza, że wszystkie wydatki Etapy weryfikacji Badanie kwalifikowalności wydatków nie ogranicza się do etapu oceny projektu, czy też wyłącznie do momentu weryfikacji wniosków o płatność, analiza zasad kwalifikowalności zamieszczonych w Podręczniku pozwala określić, co najmniej cztery etapy weryfikacji kwalifikowalności. Po pierwsze na etapie wyboru projektu sprawdzana jest potencjalna kwalifikowalność wydatków przedstawionych przez beneficjenta we wniosku aplikacyjnym. Po drugie, kluczowy moment, w którym potwierdza się kwalifikowalność wydatków to weryfikacja wniosków o płatność, kiedy badaniu, w oparciu o dokumenty, podlegają już realnie poniesione koszty. Po trzecie, podczas kontroli końcowej kwalifikowalność badana jest kompleksowo w aspektach merytorycznych, finansowych i zgodności z prawem, w szczególności zgodności z Prawem Zamówień Publicznych. Badanie to bazuje na dokumentach, ale odbywa się także w miejscu realizacji projektu. Po czwarte, istnieje także potencjalne ryzyko, że część wydatków może nie spełniać kryteriów kwalifikowalności na etapie trwałości projektu, czyli do 5 lat po zakończeniu realizacji i wypłaceniu środków unijnych. określone w projekcie, które beneficjent przedstawi do rozliczenia po jego realizacji będą uznane za kwalifikowalne. Co więcej możliwa jest sytuacja, w której wydatki już rozliczone we wniosku o płatność zostaną zakwestionowane podczas kontroli końcowej. Szczególnym przypadkiem uznania części kosztów za niekwalifikowalne są korekty finansowe wynikające z naruszeń Prawa Zamówień Publicznych (PZP). W takiej sytuacji niespełniona jest zasada zgodności wydatku z prawem. Beneficjent złamał zapisy ustawy PZP realizując dane zamówienie publiczne, zatem nie można uznać wydatku wynikającego z tego zamówienia za kwalifikowalny. Jednakże aby nie karać beneficjenta w nadmierny sposób opracowano tzw. Taryfikator, który określa procentowe stawki korekt za poszczególne naruszenia. Mechanizm ten pozwala uznać za niekwalifikowalne jedynie określony odsetek, a nie całość wydatków. Jednym z obszarów największego ryzyka w zakresie kwalifikowalności wydatków jest podatek VAT. Podatek VAT jest co do zasady kosztem niekwalifikowalnym, za wyjątkiem sytuacji kiedy łącznie spełniono dwa warunki: po pierwsze został faktycznie poniesiony, a po drugie beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT w myśl ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. z późn. zm. i przepisów wspólnotowych (Dyrektywa Rady 2006/112/ WE z dnia 28 listopada 2006 r.). Co istotne, chodzi tu jedynie o prawną możliwość odzyskania podatku, wiec sam fakt iż beneficjent nie odzyskuje podatku VAT, nie ma w tym przypadku znaczenia. Kwalifikowalność podatku VAT jest trudnym obszarem w realizacji projektu, na zasady wynikające z realizacji projektu MRPO nakładają się uwarunkowania prawne dotyczące podatku VAT. Przykładowo, beneficjent w momencie aplikowania o środki deklaruje (w formie oświadczenia), iż nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT, co uprawnia go do uznania kosztów podatku VAT za wydatki kwalifikowalne, jednakże w trakcie realizacji projektu, a częściej w okresie trwałości beneficjent zaczyna prowadzić działalność opodatkowaną wykorzystując infrastrukturę powstałą w projekcie (np. najem powierzchni), a to oznacza, iż pojawia się prawna możliwość odzyskania podatku VAT. Taka zmiana powoduje, że nie można uznać za koszty kwalifikowalne tej części podatku VAT, którą beneficjent może odzyskać. 15
poradnik beneficjenta Zasady kwalifikowalności wydatków Potwierdzenie kwalifikowalności wydatków, to nic innego jak sprawdzenie czy dany wydatek spełnia określone zasady: zgodność wydatku z postanowieniami MRPO czy zapisy MRPO lub Uszczegółowienia MRPO przewidują taki typy wydatku jako możliwy do sfinansowania w ramach konkretnego priorytetu, działania oraz schematu, czy wydatki są zgodne z zapisami Podręcznika; poniesienie wydatku zgodnie z kategoriami wydatków wynikającymi z umowy o dofinansowanie projektu czy wydatki wpisują się w kategorie określone w umowie o dofinansowanie (wniosek aplikacyjny stanowi załącznik do umowy); niezbędność wydatku dla wdrażania i realizacji projektu czy wydatki są niezbędne, aby zrealizować projekt (wykonać zaplanowane działania i produkty) i osiągnąć jego cele (rezultaty); racjonalność i efektywność wydatku oraz dokonanie wydatku w sposób oszczędny czy relacja poniesionych nakładów i osiągniętych efektów jest właściwa (np. odniesienie kosztów do poziomu cen rynkowych), czy wydatku dokonano w oparciu o zasadę dążenia do uzyskania założonych efektów przy jak najniższej kwocie wydatku; poniesienie wydatku w okresie kwalifikowania wydatków czy wydatek został poniesiony w okresie realizacji projektu (okres kwalifikowania wydatków dla danego projektu określa umowa o dofinansowanie; przy założeniu, iż najwcześniejszą datą kwalifikowania może być: 1.01.2007 r. a najpóźniejszą: 31.12.2015 r.); poniesienie wydatku zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wspólnotowego oraz prawa krajowego a także Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju np. czy wydatki zostały poniesione zgodnie z prawem zamówień publicznych, prawem ochrony środowiska, prawem budowlanymi, ale np. także w zgodzie z ustawą o rachunkowości itp.; należyte udokumentowanie wydatku czy wydatek jest udokumentowany np. zapłaconą fakturą lub innym dokumentem księgowym o równoważnej wartości dowodowej wraz z dołączonym wyciągiem bankowym; w przypadku płatności gotówkowej dowodem jest faktura lub inny dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej z adnotacją zapłacono gotówką opatrzony podpisem upoważnionej osoby wystawcy, sprzedawcy oraz w przypadku sporządzania przez beneficjenta wyciąg z raportu kasowego potwierdzający płatność; brak podwójnego finansowania czy wydatek, który jest weryfikowany w ramach danego projektu dofinansowanego środkami publicznymi krajowymi lub wspólnotowymi, nie był wcześniej uznany za wydatek kwalifikowany w ramach innego projektu. Wychodząc naprzeciw problemom beneficjentów w zakresie kwalifikowania podatku VAT, Instytucja Zarządzająca MRPO przygotowała ankietę VAT. Beneficjent jest zobowiązany do jej wypełnienia podczas procesu aplikacyjnego, ankieta stanowi załącznik do wniosku, a przede wszystkim jest Wydatek kwalifikowany zgodnie z zapisami Podręcznika to wydatek lub koszt poniesiony przez beneficjenta w związku z realizacją projektu w ramach MRPO, zgodnie z zasadami obowiązującymi w Podręczniku, który kwalifikuje się do refundacji (rozliczenia) ze środków przeznaczonych na realizację MRPO w trybie określonym w umowie o dofinansowanie projektu. ona wypełniana w okresie trwałości projektu i przekazywana wraz ze sprawozdaniem monitoringowym. Ankieta pozwala beneficjentowi na dokonanie szczegółowej analizy swojej sytuacji z punktu widzenia podatku VAT i podjęcie właściwej decyzji w zakresie uznania lub nieuznania tych kosztów za kwalifikowalne. Mechanizmem, który zabezpiecza beneficjenta w tym obszarze jest uzyskanie interpretacji izby skarbowej w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT. Weryfikacja kwalifikowalności kosztów to obowiązek spoczywający na instytucji zarządzającej, ale także na beneficjencie, który odpowiada za właściwą realizację projektu. Szczególnym przypadkiem kosztów, których kwalifikowalność nie jest szczegółowo badana na etapie weryfikacji wniosków o płatność, są wydatki, których wartość jednostkowa na podstawie pojedynczych dokumentów księgowych jest niższa niż 10 tys. zł. W przypadku takich wydatków beneficjent nie dostarcza kserokopii dokumentów księgowych, natomiast zobowiązany jest do załączenia oświadczenia potwierdzającego faktyczne poniesienie wydatków oraz posiadanie dokumentacji dotyczącej tych wydatków. Dokumentacja ta jest badana, na etapie kontroli końcowej projektu, ale tylko w oparciu o próbę doboru dokumentów. W takim przypadku moment weryfikacji przesunięty jest, aż do chwili kontroli końcowej i to na beneficjencie spoczywa odpowiedzialność za właściwą kwalifikację tego typu wydatków na etapie ich rozliczania. Podsumowanie Celem opisanych procedur jest potwierdzenie, że wydatki są kwalifikowalne, czyli można je rozliczyć w ramach projektu. Co w przypadku, gdy dany wydatek nie spełnia jednak kryteriów kwalifikowalności? Ścieżka postępowania uzależniona jest od faktu, czy beneficjent otrzymał już na niego środki finansowe (refundację bądź zaliczkę). Jeżeli beneficjent pokrył wydatek uznany za niekwalifikowalny ze swoich środków, pozostanie on nierozliczony w ramach projektu, natomiast jeśli wydatek został zapłacony (zrefundowany) środkami europejskimi, beneficjent zobowiązany jest do zwrotu tych środków wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych od dnia przekazania środków do dnia zwrotu. Zespół ds. Weryfikacji i Potwierdzeń Płatności MRPO 16
O zasadach i wymaganiach, które należy spełnić, aby uzyskać dofinansowanie z Programu Operacyjnego RYBY 2007-2013 z Pawłem Knapczykiem, zastępcą dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich UMWM ds. PROW i PO RYBY rozmawia Radosław Zieniewicz. Osiągnąć synergię w każdym działaniu poradnik beneficjenta Dlaczego Małopolska została objęta Osią 4 PO RYBY 2007- -2013? O podział ponad 313 mln euro ubiegały się stowarzyszenia z całej Polski, w tym 2 z Małopolski: Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka Dorzecze Soły i Wieprzówki oraz Stowarzyszenie Dolina Karpia. W przypadku stowarzyszeń z Małopolski starania te zakończyły się pełnym sukcesem. Stowarzyszenia już mamy. Teraz nadszedł czas ubiegania się o dotacje przez różne podmioty oraz mieszkańców gmin na terenie których działają stowarzyszenia a zatem od czego zacząć? Bezsprzecznie od nawiązania kontaktu z właściwą Lokalną Grupą Rybacką (LGR). Osoby chcące realizować projekty na terenie gmin: Oświęcim, Brzeszcze, Kęty, Wieprz i Porąbka niezbędną pomoc uzyskają w LGR Dorzecze Soły i Wieprzówki (www.dsiw.pl). Pracownicy Stowarzyszenia Dolina Karpia (www.dolinakarpia.org) swoją pomocą służą wnioskodawcom chcącym uzyskać dofinansowanie na operacje w gminach: Zator, Brzeźnica, Osiek, Przeciszów, Polanka Wielka, Tomice i Spytkowice. W biurach LGR można bezpłatnie dowiedzieć się, czy dane przedsięwzięcie może uzyskać dofinansowanie, jak wypełnić wniosek, jakie złożyć dokumenty. Proszę wskazać najważniejsze warunki, które muszą spełniać wszyscy zainteresowani uzyskaniem dotacji? Ubiegający się o dofinansowanie wnioskodawcy zobowiązani są spełnić 2 kluczowe warunki. Pierwszy polega na spełnieniu wymogów Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie 4 osi priorytetowej PO RYBY. Drugi warunek jaki należy spełnić to zgodność projektu z założeniami Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich (LSROR), czyli najważniejszym dla każdej LGR dokumentem. gospodarcza; udział w kursach i stażach; zakup maszyn lub środków transportu; systemy sprzedaży bezpośredniej produktów rybactwa; podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej polegającej na drobnej wytwórczości lub świadczeniu usług; inwestycje melioracyjne; likwidacja skutków klęsk żywiołowych; ochrona przyrody. Pierwsze konkursy już się zakończyły, czy mógłby Pan wskazać przykłady ciekawych projektów, które zostały złożone w ramach LSROR? Program umożliwia np. realizację wzajemnie uzupełniających się operacji. Osobiście uważam, że tego rodzaju przedsięwzięcia niosą za sobą największe pozytywne skutki. Wokół jednego kluczowego projektu powstają kolejne inwestycje, które z jednej strony korzystają z jego walorów, a jednocześnie potęgują już uzyskane efekty. Takie podejście znacznie wzmacnia siłę oddziaływania, do poziomu nieosiąganego przez niepowiązane projekty. Jak dowodzą przykłady już złożonych projektów, takie podejście jest już z powodzeniem realizowane przez sektor gospodarczy z terenów objętych LSROR. A zatem warto spróbować? Warto wziąć udział w zaplanowanych w Małopolsce naborach wniosków. Myślę, że większość środków zostanie rozdzielona jeszcze w tym roku. Nie należy zwlekać z decyzją, jeśli ktoś myśli o skorzystaniu ze środków PO RYBY za pośrednictwem LGR. Zachęcam do odwiedzenia strony z planowanymi naborami: http://www.fundusze.malopolska.pl/poryby/strony/nabory_planowane.aspx Ogólnodostępny ośrodek rekreacji nawodnej Na realizację jakich konkretnych zadań można uzyskać dotację? Katalog jest bardzo obszerny, obejmuje między innymi takie operacje jak: rewitalizacja miejscowości; remont zabytków; mała infrastruktura turystyczna; tworzenie muzeów, izb regionalnych; promocja obszaru LGR; budowa i wyposażenie obiektów, w których ma być lub jest prowadzona działalność Fot. archiwum UMWM Parking dla kamperów Pokoje wypoczynkowe Pomosty dla wędkarzy Punkty widokowe Centrum odnowy biologicznej i rehabilitacji Pensjonat z bazą gastronomiczną 17
Konkurs Sprawdź Swoją Wiedzę! relaks Sprawdź, jak uważnie czytasz nasz biuletyn i prawidłowo odpowiedz na poniższe pięć pytań: 1. Ile rozmów odbyli konsultanci Punktów Informacyjnych na szlakach turystycznych w 2011 r.? 2. Ile projektów z województwa małopolskiego w kategorii obiekt turystyczny nominowano do drugiego etapu konkursu Polska Pięknieje? 3. Czy podatek VAT zaliczamy, co do zasady, do kosztów kwalifikowanych? 4. Jaka jest dodatkowa, nowo powstała atrakcja w Parku Miniatur Świat Marzeń? 5. Jaki jest sztandarowy konkurs organizowany podczas Małopolskich Pikników Europejskich? Na zwycięzców Czekają: I miejsce odtwarzacz MP4 4GB i pamięć USB 2.0 16 GB II miejsce pamięci USB 2.0 16 GB i mysz optyczna III miejsce mysz optyczna Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest też przesłanie na adres e-mail: fem@publikator.com.pl lub pisemnie na adres Publikator, ul. Andersa 38, 15-113 Białystok, z dopiskiem Sprawdź Swoją Wiedzę! następujących informacji: swoich danych osobowych (imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu); prawidłowe odpowiedzi na pięć pytań Nagrody otrzymają trzy osoby, których prawidłowe odpowiedzi otrzymamy jako pierwsze! Konkurs rozpoczyna się 26.06.2012 r. i potrwa do 01.08.2012 r. Lista nagrodzonych zostanie opublikowana w numerze 3/2012 biuletynu. O wygranej poinformujemy zwycięzców także telefonicznie lub e-mailem. Regulamin konkursu dostępny jest na stronie internetowej: www.fundusze.malopolska.pl Rebus literowy Łamigłówka Sprawdź, jak uważnie czytasz nasz biuletyn i rozwiąż nasz rebus literowy Zasady rebusu Aby zdobyć nagrody należy przesłać na adres e-mailowy: fem@publikator.com.pl swoje imię i nazwisko, adres i telefon kontaktowy wraz z prawidłowym hasłem rebusowym. Nie zapomnij w temacie wiadomości wpisać Łamigłówka! Na Wasze e-maile czekamy do końca lipca br. Nagrody otrzymają trzy osoby, których prawidłowe odpowiedzi otrzymamy jako pierwsze! Zdobądź atrakcyjne nagrody: pamięć USB 8 GB zestaw trzech gier: szachy, domino, bierki kubek termiczny WY + + A MAŁO + 20 gr. mąki 3 łyżki cukru 1 kostka masła 2 szklanki mleka PIS + MIANA Fot. Shutterstock 18
Mapa Projektów MRPO www.mapy.fundusze.malopolska.pl Biuletyn współfinansowany przez Unię Europejską ze środków go Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 oraz Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, ze środków finansowych z go Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach schematu II Działania informacyjne i promocyjne Pomoc Techniczna Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków finansowych z go Funduszu Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 Oś 5 Pomoc Techniczna.