WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO ZACHODNIOPOMORSKIM W WOJEWÓDZTWIE WROCŁAW 2016

Podobne dokumenty
WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO NA DOLNYM ŚLĄSKU WROCŁAW 2016

WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO W WIELKOPOLSCE WROCŁAW 2016

WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO NA DOLNYM ŚLĄSKU WROCŁAW 2016

WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO NA DOLNYM ŚLĄSKU POWIAT WROCŁAWSKI 2018

WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO. Wrocław

WIELKIM SMOGU MINIPRZEWODNIK PO. Wrocław

SMOG w Dąbrowie Górniczej. Rafał Psik Zagłębiowski Alarm Smogowy Dąbrowa Górnicza, Strzemieszyce

Raport z pomiarów jakości powietrza. pod kątem zawartości pyłu PM10. wykonanych na terenie gminy Stryszów. w okresie zimowym (

Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA

SMOG: co to takiego? Dlatego

Jakość powietrza to jakość życia

Niska emisja sprawa wysokiej wagi

Aby jakość powietrza w województwie łódzkim służyła dobremu zdrowiu. Skąd się bierze zanieczyszczenie powietrza i czym ono jest?

Prezentacja przygotowana w ramach realizowanego przez Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła projektu Oczyść atmosferę dofinansowanego przez Wojewódzki

ANALIZA STANU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA TLE KRAJU WG OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2015 ROK

S T O W A R Z Y S Z E N I E 2 1

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Dębica, grudzień 2017 r.

WEDŁUG RAPORTU EUROPEJSKIEJ AGENCJI ŚRODOWISKA. POLSKA NA ZANIECZYSZCZENIU POWIETRZA WEDŁUG ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA (WHO, 2015)

Działania Województwa Małopolskiego w zakresie ochrony powietrza Jacek Krupa

Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych

W trosce o czyste powietrze. Jak małopolskie samorządy wykorzystują unijne środki na walkę ze smogiem?

ABC działań ANTYSMOGOWYCH

Stanowisko WIOŚ w Krakowie- skala zanieczyszczeń powietrza w Małopolsce i Krakowie

Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Dębica, grudzień 2016 r.

łączenie budynków w do miejskiej sieci ciepłowniczej

ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

Zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Zagrożenia zdrowotne

Uchwały antysmogowe wynikiem działań zmierzających do poprawy jakości powietrza

Kierunki zmian prawnych i możliwości działańpodejmowanych przez samorządy lokalne dla ograniczenia niskiej emisji

Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Energetycznego

Aktualny stan jakości powietrza w Warszawie

Powietrze w powiecie kutnowskim

Uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego określająca rodzaje paliw dopuszczonych do stosowania na obszarze Gminy Miejskiej Kraków

Synteza publikacji "Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie" W imieniu Polskiego Alarmu Smogowego: Jakub Jędrak

Narażenie ludności miejskiej na powietrze zanieczyszczone ozonem

Projekty uchwał w sprawie ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw dla województwa dolnośląskiego

Wzory komunikatów dla kaŝdego poziomu alertu w wypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10

Projekt uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego określającej rodzaje paliw dopuszczonych do stosowania na obszarze Gminy Miejskiej Kraków

Poniżej prezentujemy opracowane wyniki pomiarów stężeń zanieczyszczeń, natomiast szczegółowe zestawienie danych zawiera załącznik nr 1.

Stan jakości powietrza

Małopolska walczy o czyste powietrze

zawał serca bezpłodność rak udar mózgu Wymień piec! Ekodoradca pomoże Ci astma otrzymać dotację!

Poziomy alarmowania i informowania o zanieczyszczeniach powietrza w Polsce i w Europie dobre praktyki

Założenia do aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2019 roku

PO CO NAM TA SPALARNIA?

"Jakość powietrza w typowej małopolskiej miejscowości: analiza na przykładzie Suchej Beskidzkiej" W imieniu Polskiego Alarmu Smogowego: Jakub Jędrak

Jakość powietrza w województwie zachodniopomorskim

CZYM ODDYCHAMY? Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Adam Ludwikowski. Warszawa kwiecień 2012 r.

zawał serca bezpłodność rak udar mózgu Wymień piec! Ekodoradca pomoże Ci astma otrzymać dotację!

CZYSTE POWIETRZE ODDECH DLA OPOLA

Czym oddychamy? Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska

Zanieczyszczenie powietrza

Jak małopolskie gminy radzą sobie z wdrażaniem uchwały antysmogowej?

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka

Departament Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Zielona Góra, 23 lutego 2010 r.

Projekt zintegrowany LIFE. Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego Małopolska w zdrowej atmosferze

Pompa ciepła zamiast kotła węglowego? Jak ograniczyć niską emisję PORT PC

XIII Konferencja BGK dla JST

UCHWAŁA ANTYSMOGOWA Marcin Podgórski

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska

Uchwała antysmogowa - wyniki prac zespołu ds. jakości powietrza w województwie dolnośląskim

Polska bez smogu. Propozycja ustawy

Monitoring powietrza w Szczecinie

TARGI POL-ECO-SYSTEM strefa ograniczania niskiej emisji października 2015 r., Poznań JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE

Jak zwiększyć skuteczność programów ochrony powietrza?

SO2 KRAŚNIK BYTÓW. NOx SZCZYTNO TARNOWSKIE GÓRY CHRZANÓW PM 10 WWA PM 2,5 DIOKSYNY

KONFERENCJA: JAK DBAĆ O CZYSTE

Departament Zrównoważonego Rozwoju Biuro Ochrony Przyrody i Klimatu

Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

USTAWA ANTYSMOGOWA. Tadeusz Arkit Poseł na Sejm RP

KRAKÓW 2018 Czyste powietrze

Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego Tomasz Pietrusiak

Polityka antysmogowa w województwie dolnośląskim

WYDAWCA:

Program Czyste Powietrze Szkolenie dla pracowników socjalnych Ośrodków Pomocy Społecznej

HEAL Polska - Health and Environment Alliance

Program Czyste Powietrze Szkolenie dla pracowników socjalnych Ośrodków Pomocy Społecznej

CZYM ODDYCHAMY? Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie. Płock, styczeń 2014 r.

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. W imieniu Polskiego Alarmu Smogowego: Jakub Jędrak. Warszawa Bez Smogu, Krakowski Alarm Smogowy

Rozkład stężeń benzo(a) pirenu w województwie śląskim

Monitoring i ocena środowiska

PGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta

Eliminacja smogu przez zastosowanie kotłów i pieców bezpyłowych zintegrowanych z elektrofiltrem

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska

Świadomi dla czystego powietrza

Założenia i realizacja Programu Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego

SMOG NA DWORZE? NAWIEWNIK CI SMOGU NIE PRZEPUŚCI!

JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W LATACH

dla Gminy Miejskiej Wrocław Zespół ds. jakości powietrza w woj. dolnośląskim kwiecień 2017 r.

Czyste powietrze. Eco Fest Myślenice

Jakość powietrza w województwie lubuskim na podstawie badań WIOŚ

Palący problemsmog w mieście ile nas to kosztuje?

z Programu ochrony powietrza

ZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA

Wojciech Kozak. Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

Zielona Góra, październik 2015r.

Działania proekologiczne w walce z niską emisją na wsi. Violetta Kurkiewicz-Zajączkowska Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska

Zanieczyszczenie powietrza we Wrocławiu

Transkrypt:

MINIPRZEWODNIK PO WIELKIM SMOGU W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM WROCŁAW 2016 Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach projektu "Od niskiej emisji do wysokiej jakości powietrza". Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, w partnerstwie ze społeczną inicjatywą na rzecz czystego powietrza Dolnośląski Alarm Smogowy oraz z Fundacją Ekorozwoju. Za treść broszury odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA.

SŁOWNIK POJĘĆ Smog nazwa pochodzi od zbitki angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła). Mieszanina z trujących zanieczyszczeń w powietrzu spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych naturalnych zjawisk atmosferycznych. Niska emisja zanieczyszczenie powietrza, dominujące w Polsce, jako wynik spalania węgla, drewna, a często również śmieci w domowych piecach, kotłach i kominkach. Uwaga nazwa pochodzi od niskich kominów, nie od niskiego poziomu zanieczyszczeń! Pyły zawieszone [PM] drobne, niewidoczne dla oka, cząsteczki krążące w powietrzu. Wojewódzka Inspekcja Ochrony Środowiska (WIOŚ) mierzy dwa rodzaje stężeń pyłów: PM10 [średnica mniejsza od 10 µm (mikrometrów)] oraz PM2,5 [średnica mniejsza niż 2,5 µm]. JAK DUŻE SĄ PYŁY ZAWIESZONE? PORÓWNANIE Źródło: Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska PM 2,5: <2,5 mikrometrów PM: <10 mikrometrów ludzki włos: 50-70 mikrometrów ziarnko piasku: 90 mikrometrów Benzo(a)piren [B(a)P] to substancja silnie rakotwórcza i mutagenna. Jest głównym przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) i powstaje podczas spalania węgla, drewna i odpadów. Jego nośnikiem jest pył. Dwutlenek azotu [NO 2 ] zanieczyszczenie gazowe, którego głównym źródłem są spaliny samochodów. Emitowany jest także przez zakłady przemysłowe. NORMY ZANIECZYSZCZEŃ Prawo UE określa te normy w µg/m 3 (mikrogramy/m 3 ) lub ng/m 3 (nanogram/m 3 ) poziom dopuszczalny średnioroczny dla PM10 40 µg/m 3, dla PM2,5 25 µg/m 3 poziom dopuszczalny średniodobowy dla PM10 50 µg/m 3 norma średniodobowa dla PM10 nie może być przekroczona więcej niż 35 dni w roku w danej lokalizacji poziom dopuszczalny średnioroczny dla benzo(a)pirenu - 1 ng/m 3 Zalecane normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są ostrzejsze i wynoszą: norma średnioroczna dla PM10 20 µg/m 3, dla PM2,5 10 µg/m 3 norma średniodobowa dla PM2,5 25 µg/m 3 (od 2020 r. 20 µg/m 3 ) Poziomy informowania i alarmowania o smogu w Polsce: 200 µg/m3 (stężenie średniodobowe PM10) - poziom informowania społeczeństwa o ryzyku wystąpienia poziomu alarmowego 300 µg/m3 (stężenie średniodobowe PM10) - poziom alarmowy Komentarz Dolnośląskiego Alarmu Smogowego: Jeszcze w 2012 r. poziom alarmowy wynosił w Polsce 200 µg/m3. Podnosząc znacznie ten poziom rząd zmniejszył ochronę obywateli przed smogiem. Dla porównania, we Francji poziom alarmowy wynosi 80 µg/m3 średniodobowo. Czy Polacy mają żelazne płuca? 1

SKĄD SIĘ BIERZE SMOG? 1. NISKA EMISJA Głównym powodem zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest spalanie węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Odpowiada ono za ponad 50% emisji pyłów (PM10) i 87% emisji rakotwórczego benzo(a)pirenu. Aż 70% domów wykorzystuje tzw. kopciuchy najbardziej prymitywne piece emitujące duże ilości pyłów i substancji rakotwórczych. Wrzuca się do nich wszystko: śmieci (np. plastikowe butelki lub lakierowane drewno), w tym też odpady węglowe muł i miał z wysoką zawartością siarki, chloru czy popiołu. W Polsce nie ma żadnych norm jakości węgla sprzedawanego do gospodarstw domowych ani żadnych norm emisyjnych dla urządzeń grzewczych na paliwa stałe! Od 2004 r. Najwyższa Izba Kontroli zwraca na to uwagę kolejnym rządom. 2. KOMUNIKACJA W polskich miastach przypada znacznie więcej samochodów na mieszkańców niż w innych miastach Europy Zachodniej. Najbardziej uciążliwe są stare samochody z silnikami diesla, często bez filtrów cząstek stałych. W skali kraju transport emituje ponad 28% tlenków azotu, 27% tlenku węgla oraz powyżej 15% pyłów zawieszonych. 3. PRZEMYSŁ Zakłady przemysłowe oraz elektrownie węglowe są również jedną z przyczyn zanieczyszczenia powietrza. Sektory te odpowiadają łącznie za 26% emisji pyłu PM10 i 11% emisji benzo(a)pirenu w skali kraju. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH ŹRÓDEŁ W EMISJI BENZO(A)PIRENU (Źródło: Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) 2% Energetyka 11% Przemysł 87% Niska emisja UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH ŹRÓDEŁ W EMISJI PM10 (Źródło: Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) 4% Rolnictwo 8% Inne źródła 9% Energetyka 10% Transport drogowy 17% Przemysł 52% Niska emisja 2

STAN POWIETRZA W ZACHODNIOPOMORSKIEM Główny problem w zakresie jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim stanowią ponadnormatywne stężenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pierenu, występujące przede wszystkim w okresie grzewczym (od listopada do kwietnia). Powodem tych przekroczeń jest przede wszystkim niska emisja z sektora komunalnego (indywidualne ogrzewanie mieszkań) oraz emisja z transportu. PYŁ ZAWIESZONY PM10 W Polsce norma przekroczenia stężeń średniodobowych pyłu PM10 powyżej 50 ug/m3 wynosi 35 dni w roku. W Zachodniopomorskiem w 2014 r. zanotowano przekroczenia tej normy na następujących stanowiskach pomiarowych WIOŚ: Stanowisko Myślibórz, ul. Za Bramką Szczecinek, ul. Artyleryjska Szczecinek, ul. Przemysłowa Szczecin, ul. Piłsudskiego ilość dni 57 50 46 39 Myślibórz Szczecinek Szczecin 39 50 0 50 100 dni 57 BENZO(A)PIREN Wyniki pomiarów średniorocznych stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu uzyskane w 2014 r. wskazują na przekroczenie normy 1 ng/m3 na wszystkich 7 stanowiskach pomiarowych WIOŚ. Niechlubnym rekordzistą jest Myślibórz prawie 500% normy! Koszalin 1,7 Stanowisko ng/m3 Myślibórz, ul. Za Bramką Szczecinek, ul. Artyleryjska Szczecinek, ul. 1 Maja Szczecin, ul. Piłsudskiego Widuchowa Szczecin, ul. Andrzejewskiego Koszalin, ul. Spasowskiego 4,9 3,5 3,0 2,5 2,2 1,9 1,7 Szczecin 2,5 Widuchowa 2,2 4,9 Szczecinek 3,5 Myślibórz Komentarz Dolnośląskiego Alarmu Smogowego: Te wyniki oznaczają, że we wszystkich badanych miejscach, a zapewne też w wielu innych, przez cały rok mieszkańcy zachodniopomorskiego oddychają dzień po dniu, noc po nocy powietrzem zawierającym niedopuszczalne stężenia rakotwórczej substancji jaką jest benzo(a)piren. 3

JAKIE SĄ POWODY PRZEKROCZENIA NORM? 1. To głównie efekt spalana złej jakości węgla (a także drewna i nielegalnie śmieci ) w domowych piecach i kotłach grzewczych. Na obszarze województwa zachodniopomorskiego transport drogowy oraz zakłady przemysłowe w znacznie mniejszym stopniu wpływają na wysokość stężeń omawianych substancji (PM10 oraz B(a)P). Świadczy o tym sezonowa zmienność mierzonych wartości poszczególnych substancji w powietrzu, gdzie poza sezonem grzewczym przeważnie nie odnotowuje się przekroczeń poziomów dopuszczalnych. Oddziaływanie spalin z transportu drogowego widoczne jest przede wszystkim w wielkości stężeń dwutlenku azotu. Jednak na obszarze województwa zachodniopomorskiego nie występują przekroczenia stężeń tej substancji, nawet na obszarze dużych miast jak Szczecin i Koszalin. 2. Kumulacji zanieczyszczeń sprzyjają niekorzystne warunki pogodowe niska temperatura (powodująca wzmożoną niską emisję), mgła, brak opadów, przyziemna inwersja temperaturowa, okresy bezwietrzne lub o małej prędkości wiatru to wszystko powoduje stagnację mas zanieczyszczonego powietrza. 3. Zabudowywanie korytarzy przewietrzania miast, co powoduje zatrzymanie lub zaburzenie cyrkulacji powietrza. POLSKA NA TLE EUROPY W Polsce aż 97% Polaków oddycha powietrzem uznawanym przez WHO za szkodliwe dla zdrowia. Polska obok Bułgarii ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w całej Unii Europejskiej. ŚREDNIOROCZNE STĘŻENIA PM 2,5 W UJĘCIU 3-LETNIM: 2011-2013 W 27 KRAJACH UE (Źródło: Europejska Agencja Środowiska) PM 2,5 (μg/m 3 ) 30 20 10 0 Finlandia Szwecja Estonia Portugalia Hiszpania Litwa Irlandia Malta Wlk. Brytania Dania Luksemburg Łotwa Holandia Niemcy Francja Belgia Grecja Austria Rumunia Węgry Włochy Słowenia Czechy Cypr Słowacja Polska Bułgaria PORÓWNANIE STĘŻEŃ ŚREDNIOROCZNYCH BENZO(A)PIRENU W MIASTACH ZACHODNIOPOMORSKICH I EUROPY [ng/m 3 ] (Źródło: Polski Alarm Smogowy) Londyn 0. 21 Paryż 0. 24 Barcelona 0. 15 Mediolan 0.17 Berlin 0. 4 Szczecin 2,5 Widuchowa 2,2 4,9 Myślibórz 1,7 Koszalin Szczecinek 3,5 Polska od lat przoduje w Unii Europejskiej w przekraczaniu poziomów stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu. Komentarz Dolnośląskiego Alarmu Smogowego: Czy normy europejskie są zbyt restrykcyjne? Nic bardziej mylnego. WHO alarmuje, że aktualne normy stężeń zanieczyszczeń powietrza w UE nie są bezpieczne. Pomimo znacznej poprawy jakości powietrza w wielu krajach UE, wciąż obserwowany jest negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie (szczególnie pyłu PM2,5). Tak naprawdę nie można zidentyfikować progu stężeń PM, poniżej którego nie stwierdza się negatywnych skutków dla zdrowia, gdyż niektóre osoby są zagrożone nawet przy najniższym progu stężeń. 4

JAK SMOG WPŁYWA NA NASZE ZDROWIE? Według danych OECD ponad 3,5 mln osób na świecie umiera rocznie z powodu zanieczyszczenia powietrza. Zanieczyszczenie powietrza również w Polsce stanowi kluczowy problem zdrowia publicznego. Oblicza się, że w Polsce w ciągu roku z tego powodu traci życie ok. 45 000 osób. Najgroźniejszych zanieczyszczeń często nie widać. Pyły zawieszone PM2,5 po upływie 1 minuty od wdechu, znajdowane są we krwi, następnie w wątrobie i moczu. Skutki wieloletniej ekspozycji na smog wpływają negatywnie na działanie większości organów człowieka: Problemy z pamięcią i koncentracją, wyższy poziom niepokoju, stany depresyjne, zmiany anatomiczne w mózgu, Alzheimer, przyśpieszone starzenie się układu nerwowego, udar mózgu. Astma, rak płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc, częstsze infekcje dróg oddechowych. Problemy z oddychaniem, podrażnienie oczu, nosa i gardła, kaszel, katar, zapalenie zatok. Bezpłodność, obumarcie płodu, przedwczesny poród. Zawał serca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca. Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do masowo występującej, groźnej Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (POChP). To nieuleczalna choroba zapalna płuc i oskrzelików, na którą cierpi ponad 2 mln osób w Polsce. Około 90% chorych na POChP to palacze papierosów. Palenie papierosów zwielokrotnia efekt wdychania zanieczyszczeń powietrza. Benzo(a)piren to bardzo silnie kancerogenny składnik zarówno smogu jak i dymu papierosowego. PORÓWNANIE JAKOŚCI POWIETRZA MIAST ZACHODNIOPOMORSKICH I EUROPY W PRZELICZENIU NA WYPALONE PAPIEROSY: (Źródło: kalkulator papierosowy Krakowskiego Alarmu Smogowego) Myślibórz 1200 Szczecinek 800 Szczecin / Widuchowa 550 Koszalin 420 Wiedeń 160 Londyn 25 Od niemowlaka do stulatka, każdy mieszkaniec Szczecina, Szczecinka, Koszalina, Myśliborza, czy Widuchowej, oddychając powietrzem, przyjmuje rocznie ilość benzo(a)pirenu odpowiadającą wypaleniu od 420 do 1200 papierosów! Skażenie powietrza przyczynia się do występowania i nasilenia astmy oraz alergii. Alergia występuje w rejonach miejskich 2-4 krotnie częściej niż w rejonach wiejskich, pomimo iż w tych ostatnich jest znacznie więcej alergenów. 40% Polaków ma objawy jednej lub kilku chorób alergicznych. Liczba osób z alergią stale rośnie, co szczególnie widoczne jest u dzieci. Z alergią wiąże się astma. Na tę przewlekłą chorobę zapalną oskrzeli choruje ok. 30 mln ludzi w Europie, z czego ponad 4 mln to Polacy. Zaledwie połowa z nich jest świadoma choroby i się leczy. 5

CZY JESTEŚMY SKAZANI NA SMOG? Nie jesteśmy skazani na smog. Walka o czyste powietrze nie jest łatwa i potrwa lata. Musimy działać wspólnie. WŁADZE CENTRALNE W Polsce ciągle brakuje rozwiązań prawnych. Potrzebujemy całościowej polityki poprawy jakości powietrza w kraju, w tym norm jakości paliw i urządzeń grzewczych. SAMORZĄD WOJEWÓDZKI I GMINNY Ustawa antysmogowa umożliwia sejmikom wojewódzkim określanie norm jakości paliwa oraz norm emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe. Regulacje te mogą obejmować poszczególne gminy lub całe województwa. W styczniu 2016 r. sejmik samorządowy w Małopolsce uchwalił zakaz palenia węglem i drewnem w Krakowie od 01.09.2019 r. Również na Dolnym Śląsku określenie takich norm w porozumieniu z gminami byłoby bardzo pożądane. Wiele samorządów opiera swoje dochody na turystyce, wypoczynku oraz ochronie zdrowia. Czyste powietrze to niezbędny element jakości środowiska i wizerunku tych gmin. Gminy powinny wdrażać programy eliminacji niskiej emisji, oraz przeznaczyć fundusze na program likwidacji kopciuchów, sięgając m.in. po środki z RPO 2014-2020, programu Kawka, budżetu samorządu oraz źródeł prywatnych. Powinien zostać przygotowany i wdrożony program osłonowy, zapewniający ludziom najuboższym pokrycie kosztów termorenowacji, wymiany ogrzewania oraz ewentualnej różnicy w opłatach za ogrzewanie w zamian za trwałą rezygnację ze starych pieców. Odpowiednie władze powinny dbać o rzetelne informowanie obywateli o zanieczyszczeniu powietrza. Informacja o prognozowanym przekroczeniu norm zanieczyszczeń z wyprzedzeniem i ostrzeżeniem powinna trafiać do wszystkich mieszkańców za pośrednictwem mediów. CO TY SAM MOŻESZ ZROBIĆ? OCIEPL DOM ORAZ WYMIEŃ PIEC NA OGRZEWANIE PRZYJAZNE POWIETRZU W wielu domach energia marnuje się, uciekając przez nieszczelne okna i drzwi, czy ściany i dach. Poprzez odpowiednie ocieplenie domów i instalację nowych okien i drzwi zużycie energii cieplnej można obniżyć nawet o połowę. Większość kotłów na węgiel i drewno dostępnych na rynku emituje bardzo duże ilości pyłów i substancji rakotwórczych. Źródła ciepła, które nie pogarszają jakości powietrza to: gaz, ciepło sieciowe, prąd, pompy ciepła, źródła odnawialne. Jeśli jednak zdecydujesz się na ogrzewanie dobrej jakości drewnem lub węglem, wybierz kocioł 5 klasy emituje on znacznie mniej zanieczyszczeń niż kopciuchy! Pytaj w gminie i w urzędzie marszałkowskim o programy wspierające termomodernizację oraz wymianę pieców. EMISJA PYŁÓW Z DOMOWYCH URZĄDZEŃ GRZEWCZYCH (miligramy/m 3 ) (Źródło: Polska Izba Ekologii) 420 Niskosprawny kocioł węglowy 40 Kocioł węglowy klasa 5 20 Kocioł na pelet drzewny klasa 5 0,0080 Kocioł gazowy 0 Pompa ciepła SPRAWDZAJ JAKOŚĆ POWIETRZA Na stronie WIOŚ w Szczecinie: powietrze.wios.szczecin.pl lub GIOŚ w Warszawie: www.powietrze.gios.gov.pl możesz skorzystać z aplikacji na telefony komórkowe (np. Zanieczyszczenie powietrza, czy Jakość powietrza w Polsce) podającej aktualne stężenia poszczególnych zanieczyszczeń. NIE PAL ŚMIECI I REAGUJ JEŚLI KTOŚ TO ROBI! Palący śmieciami zatruwają nie tylko nas, ale i siebie oraz swoje rodziny. Jeśli widzisz to i czujesz powiadom straż miejską lub policję i przypilnuj by podjęli działanie. Palenie śmieciami jest karalne (do 500 zł mandatu), jest także grzechem o czym mówi papież Franciszek! 6

BĄDŹ AKTYWNY! Podziel się wiedzą o smogu z rodziną i znajomymi, nie bój się interweniować, wspieraj organizacje walczące o czyste powietrze. Twój głos jest ważny: pisz do gazet, działaj w Internecie, odwiedź stronę oraz profil na facebooku. SPOŁECZNA INICJATYWA DOLNOŚLĄSKI ALARM SMOGOWY www.dolnoslaskialarmsmogowy.pl POLSKI ALARM SMOGOWY www.polskialarmsmogowy.pl Kontakty: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA ul. Białoskórnicza 26, 50-134 Wrocław tel./fax 71 344 22 64 email: info-ekounia@eko.org.pl www.eko-unia.org.pl Fundacja EkoRozwoju ul. Św. Wincentego 25 A, C, 50-252 Wrocław tel/fax: 71 343 60 35, 71 324 17 41 email: biuro@eko.org.pl www.fer.org.pl