Il. 101Germigny-des-Pres (Francja) kościół Zbawiciela, (po 800), a- przekrój pionowy, b- schemat, c- plan, d- widok obecny.
Il. 102 Perigueux (Dordogne) (Francja) kościół z ok.1120, a-plan, b- widok na kopuły.
Il. 103 Kijów, Sobór Sofijski (Mądrości Bożej) Jarosława Mądrego, (pocz. XI w.), tzw. Matka ruskich cerkwi, a- elewacja wschodnia- szkic, b- plan, c- elewacja wschodnia.
Il. 104 Nowogród, Sobór Sofijski (połowa XI w), a- elewacja wschodnia -szkic, b- widok od południowego- wschodu, c- elewacja zachodnia.
Il. 105 Włodzimierz Wołyński, Sobór Zaśnięcia MB, XII w. Il. 106 Smoleńsk, cerkiew Piotra i Pawła, XII w.
Il. 107 Włodzimierz, Sobór św. Dymitra, (koniec XII w.), a- elewacja zachodnia, b- elewacja wschodnia.
Il. 108 Włodzimierz, cerkwi Opieki MB (Pokrowy) na Nerli, (XII w.) a- elewacja zachodnia, b- wewnątrz.
Il. 109 Moskwa, Kreml Sobór Zwiastowania MB (1484-1489), a-elewacja zachodnia, b- portal z drugiej połowy XVI w.
Il. 110 Moskwa, Kreml Sobór Archangielski (1505-1509).
Il. 111 Zagorsk, pod Moskwą, Monaster św. Trójcy i Sergiusza z Radoneża, cerkiew św. Trójcy (1422).
Il. 112 Moskwa, Kreml, Sobór Pokrowski (Opieki MB), tzw. cerkiew Wasyla Błażennogo (1555-1561), a- plan, b- wygląd obecny.
Il. 113 Moskwa, Kreml Sobór Zaśnięcia MB (1475-1479), a- elewacja zachodnia i południowa, b- freski wewnątrz.
Il. 114 a- Połock (Białoruś)Sobór Sofijski (Mądrości Bożej), rekonstrukcja XII w., (obecny wygląd zawdzięcza przebudowie z XVIII w.) Il. 114 b- Połock (Białoruś) cerkiew monasterska Zbawiciela i św. Eufrozyny (XII w.), plan, przekrój poprzeczny, oraz aksonometria.
Il. 115 Kołoża pod Grodnem (Białoruś), cerkiew św. Borysa i Gleba, (XII w.), a- plan, b- wnętrze, c- elewacja północna.
Il. 116 a Österlars (Bornholm) kościół obronny, przekrój i plan, 2 połowa XII w. Il. 116 b Kalundborg (Szwecja) kościół obronny na planie krzyża, przekrój i plan, XII w.
Il. 117 Avilla (Hiszpania) kościół obronny z umocnionym prezbiterium, XII w.
Il. 118 Les- Saintes- Maries- de-la-mer (Francja) kościół obronny pielgrzymkowy, XII w. Il. 119 Rudelle (Francja) kościół obronny, XII w.
Il. 120 Coimbra (Portugalia) katedra obronna (XII w.), a- widok prezbiterium, b- elewacja zachodnia.
Il. 121 Siedmiogród, plany kościołów obronnych, a-dirjiu, b-schönberg, c-seica Mica, d- Axente Sewer, 1959, Rys. W. Kamocki.
Il. 122 Densus (Siedmiogród) cerkiew X w.
Il. 123 Prejmer (Siedmiogród) kościół obronny a- plan, b- widok współczesny.
Il. 124 Biertan (Siedmiogród) kościół obronny, XVI w. Il. 125 Wurmloch-Valea Viilor (Siedmiogród) kościół obronny, (XV/XVI w.) a- szkic, b- widok na prezbiterium.
Il. 126 Brochów (Mazowsze) kościół obronny (1551-1561), a-plan założenia, b- rysunek systemu obronnego, Rys. Sosnowski; c-widok od zachodu, 1915, fot. S. Zaborowski
Il. 127 Sutkowice (Podole), cerkiew obronna (1623), a- widok od południowego- wschodu, b- próba rekonstrukcji wyglądu pierwotnego partii nawowej, A. Grygorowicz.
Il. 128 Ostróg (Wołyń), cerkiew Bohojawlenia (1521r.), a-widok z lotu ptaka, b- elewacja zachodnia.
Il. 129 Ostróg (Wołyń) cerkiew Bohojawlenia (1521r.) a- plan, wg rys. J. Tarchalskiego, b- przed odbudową, elewacja północna, fot. Paszkiewicz.
Il. 130 Frombork, katedra w otoczeniu murów, (XIV w.) a- plan założenia, b- widok od południowego zachodu.
Il. 131 Haga (Holandia), tzw. Binnenhof rezydencja hrabiów (2 połowa XIII w), a- szkic sytuacyjny, b- widok od zachodu.
Il. 132 Smoleńsk (Rosja), kościół obronny w granicach miasta. Il. 133 Ostaszyno (Białoruś) zbór kalwiński, (2 poł. XVI w.), a- elewacja południowa, b- elewacja zachodnia, ok. 1930.
Il. 134 Zasławl (Białoruś) zbór kalwiński, (2 poł. XVI w) a-plan, b- rzut całego założenia, c- widok od zachodu.
Il. 135 Dzierżyńsk (Białoruś) zbór kalwiński, (2 połowa XVI w.), nie zachowany, a- plan, b- szkic, c- widok od południowego zachodu, fot. ok. 1920.
Il. 136 Smorgonie (Białoruś) zbór kalwiński, (1606-1612) a- plan, b- elewacja zachodnia, c- elewacja południowa.
Il. 137 Kiejdany (Białoruś) zbór kalwiński, 1653, a- widok od zachodu, XIX w., rys. N. Ordy, b- widok obecny od północy.
Il. 138 Komaje (Białoruś) kościół obronny (1603-1606), a- plan, b- widok od południowego- zachodu, rys. XIX w., c- elewacja zachodnia.
Il. 139 Góra Athos, Wielka Ławra z Katolikonem (X w), a- plan, b- widok ogólny z lotu ptaka.
Il. 140 Suczawa (Mołdawia) a- monaster (XV w.) otoczony murem z wieżami narożnymi, b- cerkiew monasterska.
Il. 141 Dragonmirna (Rumunia), a-monaster otoczony murem, b- cerkiew (1609), widok od wschodu.
Il. 142 Troki, zamek z czterema wieżami okrągłymi na rogach, ok. 1400
Il. 143 Przykłady planów zamków z czterema okrągłymi wieżami na rogach: a-w Coucy (płn. Francja), b- Muyden (Holandia), c- Cleydael (Antwerpia).
Il. 144 Zamek w Chambord (1519 1547) (Francja), największy z zamków w dolinie Loary, a-plan, b- widok od zachodu.
Il. 145 Zamek w Sully nad Loarą (XII, 1540).
Il. 146 Zamki we Francji: a- Vincennes (XIV w.), b- Chaumont (XV w.)
Il. 147 Zamek w Saumur (X, XII w.) (Francja).
Il. 148 Kolonia, kasztel rzymski z czterema basztami na rogach. Il. 149 Castel del Monte (Włochy) (ok. 1240-50);, a- plan, b- widok zewnętrzny.
Il. 150 Zamek Angers (Francja) XIII w.