DKZU-WOK.054.5.2015.JP Warszawa, 14 maja 2015 r. Pan Radosław Sikorski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku, odpowiadając na interpelację (K7INT32422) Pani Poseł Elżbiety Królikowskiej-Kińskiej w sprawie nowego systemu egzaminów zawodowych, uprzejmie wyjaśniam. Konsekwencją podziału zawodów na kwalifikacje odrębnie potwierdzane w systemie egzaminów zewnętrznych, są egzaminy przeprowadzane dla uczniów w trakcie ich nauki w szkole. Zmiana formuły egzaminu zawodowego w porównaniu ze starym i przeprowadzanie go dla uczniów w trakcie nauki, było podyktowane koniecznością przesunięcia w czasie zdawania egzaminu maturalnego i zawodowego, o co zabiegały środowiska oświatowe. Wyodrębnienie kwalifikacji w zawodach wynika z potrzeb rynku pracy oraz konieczności uelastycznienia kształcenia w zawodach. Dyrektor szkoły na podstawie ramowego planu nauczania ustala szkolny plan nauczania, w którym określa dla poszczególnych klas tygodniowy wymiar godzin zajęć edukacyjnych 1. Przyjęta w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania minimalna ogólna liczba godzin przeznaczona na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne została obliczona w przypadku technikum na 30-tygodniowe lata szkolne (roczne zajęcia 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 w sprawie ramowych planów nauczania (Dz. U. poz. 204z późn. zm.)
w najwyższych programowo klasach technikum kończą się 6-7 tygodni wcześniej niż w pozostałych klasach), w zasadniczej szkole zawodowej na 32-tygodniowe lata szkolne, będące wystarczającym czasem na realizację programów nauczania, ponieważ w każdym roku szkolnym jest ok. 35-36 tygodni nauki. Zgodnie z przepisami w sprawie organizacji roku szkolnego 2 dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki, a w przypadku szkół lub placówek, w których rada nie została powołana, rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, biorąc pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły lub placówki, może, w danym roku szkolnym, ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, w wymiarze dla: 1) zasadniczych szkół zawodowych, szkół policealnych oraz placówek kształcenia praktycznego i placówek kształcenia ustawicznego - do 6 dni, 2) techników - do 10 dni. Dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych mogą być ustalone w dni, w których w szkole lub placówce odbywa się egzamin zawodowy. Ponadto w szczególnie uzasadnionych przypadkach, dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki, a w przypadku szkoły lub placówki, w której rada nie została powołana, rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, może, za zgodą organu prowadzącego, ustalić inne dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, pod warunkiem zrealizowania zajęć przypadających w te dni w wyznaczone soboty. Zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych 3 egzamin zawodowy może być przeprowadzany w ciągu całego roku szkolnego w terminie ustalonym przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej, w uzgodnieniu z dyrektorem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Zatem zgodnie z obowiązującymi przepisami egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie może być przeprowadzany w okresie ferii i wakacji. Podczas ferii i wakacji egzamin zawodowy jest przeprowadzany obligatoryjnie dla osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, dla osób przystępujących do egzaminu zawodowego eksternistycznego, dla osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu 2 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. Nr 46, poz.432 ze zm.) 3 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.)
dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych oraz w uzasadnionych przypadkach dla uczniów szkół prowadzących kształcenie w zawodzie. Udział dyrektora i nauczycieli w przeprowadzaniu egzaminu zawodowego, w tym praca w zespołach nadzorujących wynika z przepisów ustawy Karta Nauczyciela 4. Zgodnie z przepisami ustawy 5 dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej zawiera z egzaminatorem umowę określającą zakres jego obowiązków oraz wysokość wynagrodzenia. Jeżeli obserwacja i ocenianie przez egzaminatora części praktycznej egzaminu zawodowego nie koliduje czasowo z prowadzeniem przez niego obowiązkowych zajęć dydaktycznych i wychowawczych w miejscu stałego zatrudnienia, nie ma przeszkód formalnoprawnych, aby za pracę na egzaminie uzyskał on wynagrodzenie, z równoczesnym zachowaniem prawa do wynagrodzenia w miejscu stałego zatrudnienia. Aby sprawnie przeprowadzić egzamin w szkole: dyrektor szkoły zawodowej dla młodzieży może zorganizować egzamin w godzinach popołudniowych lub w czasie trwania praktyk zawodowych wymaga to współpracy ze szkołą, w której zatrudniony jest egzaminator, dyrektor szkoły może dla nauczyciela będącego egzaminatorem przewidzieć jeden dzień wolny w tygodniowym rozkładzie zajęć, korzystając z uprawnienia, o którym mowa w art. 42c ust.1 Karty nauczyciela tak, aby mógł w tym dniu uczestniczyć w egzaminie jako egzaminator. W zakresie wyrażania przez dyrektorów zgód na udział ich nauczycieli będących egzaminatorami w przeprowadzaniu egzaminów w innych niż macierzysta szkoła ośrodkach egzaminacyjnych, powinna obowiązywać zasada wzajemności. W związku z sesją egzaminacyjną, w wielu przypadkach w szkołach będących ośrodkami egzaminacyjnymi niezbędna jest odmienna od przyjętej organizacja procesu kształcenia, polegającą m. in. na: wcześniejszej realizacji skumulowanych zajęć w pracowniach przewidzianych do przeprowadzenia części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, a także umożliwienie nauczycielom będącym egzaminatorami przeprowadzenie zajęć, przypisanych im w szkolnych planach nauczania, w terminach niekolidujących z datami egzaminowania. 4 Art. 42 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) 5 Art. 9c ust. 10 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz okręgowe komisje egzaminacyjne na bieżąco współpracują ze środowiskiem oświatowym. W okresie wrzesień-październik 2014 r. zostały przeprowadzone szkolenia dyrektorów szkół zawodowych podczas cyklicznych spotkań organizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Podczas spotkań prezentowany był materiał pomocniczy dla dyrektorów szkół zawodowych dotyczący organizacji roku szkolnego z uwzględnieniem harmonogramu przeprowadzania egzaminu zawodowego. Prezentowany materiał przedstawiał organizację roku szkolnego uwzględniając zarówno realizację podstawy programowej, jak i przeprowadzenie egzaminów zawodowych. Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz okręgowe komisje egzaminacyjne zaplanowały kolejny cykl spotkań z dyrektorami szkół zawodowych tak, aby wesprzeć dyrektorów szkół w rozstrzyganiu pojawiających się problemów. Podczas tych spotkań dyrektorzy szkół zostaną zapoznani ze zmianami w przepisach dotyczących organizacji roku szkolnego oraz rozporządzenia w sprawie sposobu organizowania i przeprowadzania egzaminu zawodowego, z uwzględnieniem nowelizacji przepisów ustawy o systemie oświaty 6, które wejdą w życie od 1 września 2015 r. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom szkół, do przepisów w sprawie organizacji roku szkolnego 7 wprowadzono zmiany polegające m.in. na przesunięciu terminu przekazywania przez dyrektora szkoły informacji o planowanych dniach wolnych na dany rok szkolny, w tym dniach przeznaczonych na egzamin zawodowy z 30 września na 31 grudnia. W przepisach 8 rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie wprowadzono zmiany w stosunku do obecnie obowiązującego rozporządzenia w celu ułatwienia organizacji egzaminu zawodowego. Zmiany te polegają m.in. na: - zmniejszeniu z 3 do 2 liczby członków zespołu nadzorującego zarówno w części pisemnej jak i w części praktycznej egzaminu; - możliwości powołania więcej niż jednego zastępcy przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego; - ustanowieniu egzaminatora członkiem zespołu nadzorującego. Przedmiotowa nowelizacja nałożyła obowiązek przeprowadzania egzaminu zawodowego przez podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy dla 6 Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. Poz. 357) 7 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2015 r. Poz. 408) 8 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie
uczestników tego kursu, co powinno przyczynić się do lepszej organizacji egzaminu zawodowego zarówno przez szkoły, placówki jak i przez te podmioty. Ponadto znowelizowane przepisy art. 9c ust. 4 ww. ustawy ułatwiają pracodawcom dostęp do uzyskania statusu egzaminatora. Okręgowe komisje egzaminacyjne na bieżąco przeprowadzają szkolenia dla osób, które chciałyby uzyskać status egzaminatora, co w efekcie powinno przyczynić się do większej liczby egzaminatorów, którzy oceniają zadania egzaminacyjne. Modernizacja kształcenia zawodowego to proces trwający kilka lat, którego efekty dla uczniów i absolwentów szkół zawodowych można ocenić po zakończeniu jednego cyklu kształcenia, po wdrożeniu podstawy programowej kształcenia w danym zawodzie tj. po pełnym cyklu kształcenia, który zakończy się w roku szkolnym 2015/2016. Wówczas będzie też możliwa analiza czasu trwania egzaminu dla poszczególnych kwalifikacji i wprowadzenie ewentualnej korekty. Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, uprzejmie proszę o ich przyjęcie. Z poważaniem, Z upoważnienia MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Tadeusz Sławecki Sekretarz Stanu / podpisany cyfrowo/