Mróz czy Mross? (1) Zapomniana posta? szachów?l?skich (1) (Autorem poni?szego artyku?u jest p. Henryk Konaszczuk z Zabrza, którego kilka interesuj?cych tekstów po?wi?conych historii gry mo?na odszuka? w internecie Na pocz?tku kwietnia 1929 roku w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów) odby?y si? pierwsze szachowe Dru?ynowe Mistrzostwa Polski. W rozgrywkach bra?o udzia? sze?? reprezentacji: Warszawy,?odzi, Lwowa, Krakowa oraz?l?ska i Poznania. Ostateczne wyniki Mistrzostw by?y nast?puj?ce: z minimaln? przewag? nad?odzi? wygra?a dru?yna z Warszawy, a na dalszych miejscach znalaz?y si? dru?yny z Krakowa, Lwowa,?l?ska i Poznania. W zespole?l?skim na drugiej szachownicy (na pierwszej gra? Emil Sojka) wyst?pi? m?ody (ur. 23. 01. 1910) Pawe? Mróz. W rozgrywkach pokona? silnego gracza?ódzkiego Hirszbaina, uzyska? cenny remis z mistrzem Lwowa Henrykiem Friedmanem, nie sprosta? natomiast Henrykowi Pogorie?emu z Warszawy. Pozosta?e dwie partie turnieju, ze Spryzerem (Kraków) i Gosty?skim (Pozna?), zako?czy? wynikiem nierozstrzygni?tym. Pawe? Mróz by? zawodnikiem klubu "Wielkie Hajduki" w Wielkich Hajdukach (obecnie Chorzów Batory). W tamtych czasach by? to znany i wielki klub, momentami najwi?kszy na Górnym?l?sku i dzia?aj?cy praktycznie do wybuchu II wojny?wiatowej. W tym miejscu rodzi si? refleksja, jak niewiele wiemy obecnie o bogatym?yciu szachowym na?l?sku w trzeciej i czwartej dekadzie XX wieku i o znanych wówczas zawodnikach: o profesorze (czyli wyk?adowcy w gimnazjum) Stanis?awie Zawadzkim, który dwukrotnie uczestniczy? w mistrzostwach Polski w latach 1935 i 1937 roku, o Emilu Sojce, czo?owym?l?skim szachi?cie tych lat czy te? o naszym bohaterze. Mróz by? wielk? podpor? swego klubu i jego kariera szachowa zapowiada?a si? wielce obiecuj?co. Uzyskany wynik na I DMP nie by? mo?e osza?amiaj?cy, ale je?li bra? pod uwag? m?ody wiek i brak wi?kszego do?wiadczenia w walce z silnymi przeciwnikami, stanowi? dobr? zapowied? na przysz?o??. Czy osi?gn??by znacz?ce wyniki na polskiej arenie szachowej, gdyby jego losy potoczy?y si? inaczej? Tymczasem pró?no szuka? wyników Mroza w tabelach?l?skich i ogólnopolskich turniejów nast?pnych lat. Nie zagra? te? w II DMP w 1934 roku w Katowicach, bo w tym czasie, zmieniwszy nazwisko na Paul Mross, ju? mieszka? na sta?e w Berlinie. Nie znamy kulisów tej decyzji. Powrót do niemieckich korzeni? Studia lub atrakcyjna praca? Sprawy rodzinne? Tak czy owak, w swej nowej stolicy Paul czynnie uczestniczy w?yciu szachowym. Pocz?tkowo nie odnosi wielkich sukcesów, jedynie w pojedynczych partiach demonstruj?c swoje mo?liwo?ci. Stopniowo jednak wspina si? coraz wy?ej w szachowej hierarchii. Dr Bauriedel - P. Mross Strona 1 / 8
Berlin 1934 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Ge2 0-0 6.h4 c5 7.d5 e6 8.h5 exd5 9.cxd5 We8 10.hxg6 hxg6 11.Hc2 Sbd7 12.Sh3 b5! 13.Sg5 Ha5 14.Gd2 b4 15.Sd1 Ga6 16.Gc4 Gxc4 17.Hxc4 Se5! 18.Hb3 Hb5 19.Ge3 Sd3+ 20.Kd2 c4 21.Hc2 Wac8 22.f3 Sxd5! i bia?e podda?y si? (0:1). P. Mross - Kuhlmann Berlin 1934 1.Sf3 Sf6 2.d4 e6 3.Gf4 c5 4.e3 Sc6 5.c3 cxd4 6.exd4 d5 7.Sbd2 Gd6 8.Se5 Hc7! 9.Gb5 a6 10.Gxc6 bxc6 11.b4? a5! 12.a3 Ga6 13.Gg3 0-0 14.f4 Sfd7 15.Hg4 Gb5! 16.Kf2 f5 17.Hf3 Sf6 18.Whc1 Se4+ 19.Sxe4 fxe4 20.Hg4 Wf5 21.Ke3 c5! 22.bxc5 Gxc5! 23.Gf2 Waf8 24.a4 Ga6 25.g3 Ga7 26.Kd2 W8f6 27.c4 dxc4 28.Hd1 W6f8 29.Ge3 Wd8 30.Ke1 c3 31.Hb3 Strona 2 / 8
31....Wxe5! 32.Wxc3 Hd7 33.fxe5 Gxd4 34.Wc1 Hf7! 35.Gf4 Gxa1 36.Wxa1 Gd3 37.Hb6 Wf8 38.Wc1 g5 39.Wc7 Hg6! 40.Gxg5 Wf1+ 0-1. W czerwcu 1935 roku bierze udzia? w turnieju strefowym (jednym z czterech) w?winouj?ciu przed mistrzostwami Niemiec w Bad Aachen. Wspólnie z Elstnerem zajmuje dzielone 3-4. Miejsce, za Lachmanem i K. Richterem, co jednak nie wystarcza, by awansowa? do fina?u mistrzostw. K. Richter - P. Mross Swinemünde 1935 [C60] 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0-0 Sxe4 6.d4 b5 7.d5 Sb8 8.We1 d6 9.Wxe4 bxa4 10.c4 Gf5 11.We1 Ge7 12.Hxa4+ Sd7 13.Sc3 0-0 14.b4 Sb6 15.Hb3 Gd3 16.Sd2 Gg6 17.Sf1 Gd3 18.Se3 Kh8 19.Gb2 f5 20.Wad1 e4 21.f4 Hd7 22.Se2 Sa4 23.Ga1 a5 Strona 3 / 8
24.Sd4 axb4 25.Se6 Wf7 26.Hxb4 Sc5 27.Sxc5 dxc5 28.Hb7 We8 29.Ge5 Gd6 30.a4 Gxe5 31.fxe5 Wxe5 32.a5 We8 33.a6 f4 34.a7 Wff8 35.Sf1 Wa8 36.Wd2 Ha4 37.Hxc7 Hxa7 38.He5 Ha6 39.Wf2 Hxc4 40.Sd2 Hd4 41.Hxd4 cxd4 42.Sb3 Gc4 43.Sxd4 Gxd5 44.h4 Wf6 45.Se2 Waf8 46.Wd1 Ge6 47.Wd6 Gc4 48.Wxf6 Wxf6 49.Sxf4 g6 50.g3 Wa6 51.Wc2 Wa4 52.Kf2 Kg7 53.Ke3 Kf6 54.Wc3 Kf5 55.Sh3 Kg4 56.Sf2+ Kxg3 57.h5 g5 58.Sxe4+ Kh4 59.h6 Kh5 60.Wc1 Gf7 61.Wc5 Wxe4+ 62.Kxe4 0,5-0,5 W listopadzie 1935 roku Mross zagra? w turnieju eliminacyjnym do czempionatu Berlina. Z tego w?a?nie turnieju pochodzi partia z Szyfterem, zako?czona znan? kombinacj?: P. Mross - Szyfter Berlin 1935 Strona 4 / 8
1. H:h7+ K:h7 2. Wh3+ Sh4 3. W:h4+ Kg6 4. Wh6+ Kg5 5. h4+ Kg4 6. Se3+ Kg3 7. Wf3 mat (1:0). Mistrzostwa Berlina odby?y si? w 1936 roku i zako?czy?y zwyci?stwem Kurta Richtera. Mross zaj?? dzielone 7-8 miejsce, zdobywaj?c 6.5 p z 13 partii. W 1938 roku bierze ponownie udzia? w turnieju kwalifikacyjnym do czempionatu Berlina. Tym razem eliminacje s? rozgrywane systemem szwajcarskim w dwu grupach, w ka?dej z nich uczestniczy du?a liczba szachistów. Do fina?u awansuje siedmiu pierwszych z ka?dej grupy. W grupie, w której gra Mross, zwyci??a K. Richter, drugi jest Schlage. Mross zajmuje dzielone 3-7 miejsce i tym samym awansuje do fina?u. Tam, wspólnie z Nowarr? i Rellstabem, dzieli 4-6 miejsce. Turniej ko?czy si? zwyci?stwem K. Richtera. W czerwcu 1938 roku jeden z turniejów strefowych przed mistrzostwami Niemiec odbywa si? znowu równie? w Berlinie. Gra w nim Mross i ostatecznie zajmuje dzielone 1-3 miejsce wspólnie z B. Kochem i Nowarr? W dodatkowej punktacji najlepszy jest Koch i on awansuje do fina?u. Mross i Nowarra maj? tak? sam? punktacj? pomocnicz?, wi?c powinien odby? si? pomi?dzy nimi bara?. Jednak Mross z wa?nych powodów zrezygnowa? z walki o fina? i w Oeynhausen wyst?pi? Nowarra. Wczesn? wiosn? 1939 roku w kawiarnii Victoria w berli?skim Kreuzbergu odby? si? turniej mistrzów. Po efektownej grze (zero remisów!) nieoczekiwanie zwyci??y? F. Moelbitz. Drugie miejsce z niewielk? strat? do zwyci?zcy zaj?? Mross, wygrywaj?c jednak "parti? presti?u". Ca?kowicie zawiód? Nowarra, który z Teschnerem podzieli? 9-10 miejsce. Strona 5 / 8
P. Mross - F. Moelbitz Berlin 1939 1.e4 Sf6 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 Sb6 5.Sc3 Gg4 6.h3 Gh5 7.Gd3 Sc6 8.g4 Gg6 9.exd6 exd6 10.a3 Ge7 11.Se2 Gf6 12.c3 Hd7 13.Sf4 0-0-0 14.Ge3 Wde8 15.Hc2 d5 16.0-0-0 Sc4 17.Sxg6 Sxe3 18.fxe3 hxg6 19.e4 dxe4 20.Gxe4 Hd6 21.Wdf1 Sa5 22.Gd3 We3 23.Sd2 Wexh3 24.Wxh3 Wxh3 25.g5 Gxg5 26.Gf5+ gxf5 27.Hxf5+ He6 28.Hxg5 b6 29.Hxg7 Wh2 30.Hf8+ Kb7 31.Hxf7 Hh6 32.Hf4 Hh7 33.Hf3+ Ka6 34.Hf5 Hh6 35.Hc8+ Kb5 36.Hf5+ Ka6 37.Wf4 Sb3+ 38.Sxb3 Wf2 39.Hc8+ Kb5 40.Hf5+ Ka4 41.Kb1!? (41.Hd7+) Hxf4 42.Hd7+ b5 43.Sc5+ Ka5 44.Sd3 Wf1+? (44...Hf5! 45.Hxc7+ Ka6) 45.Kc2 Hd6 46.Hc8 Wg1 47.Hb7 Hb6 48.b4+ Ka4 49.Hd5 1-0. Mimo wybuchu II wojny?wiatowej?ycie szachowe w III Rzeszy nie zamiera. Zgodnie z regu?ami pa?stwa totalitarnego szachi?ci zostaj? w??czeni do machiny propagandowej. Na terenach okupowanych organizowane s? turnieje szachowe i pokazy symultaniczne mistrzów. Ma to na celu z jednej strony stworzy? pozory normalno?ci, z drugiej za? - dostarczy? rozrywki?o?nierzom walcz?cym na froncie b?d? kuruj?cym rany w szpitalach i sanatoriach. Znani mistrzowie bior?cy udzia? w turniejach szachowych pozwalaj? si? fotografowa? w?o?nierskich mundurach (np. Kohler w krakowskim turnieju 1940). Jeszcze inny cel to pokazanie?wiatu si?y niemieckiego ducha bojowego, czyli si?y niemieckich szachów (którym jak na ironi? od lat przewodzi Rosjanin, ale mo?e Ukrainiec Jefim Bogolubow). Wielkim wielbicielem szachów jest zarz?dca Generalnej Guberni dr Hans Frank. To z jego inicjatywy zostaj? zorganizowane krakowskie turnieje. Woko?o szaleje?mier?, a mimo wszystko organizowane s? turnieje szachowe, rozgrywane mecze i partie pokazowe z Strona 6 / 8
udzia?em funkcjonariuszy pa?stwowych. M W pierwszym turnieju rozegranym w Generalnej Gubernii (Kraków - Krynica -Warszawa) w listopadzie 1940 roku udzia? wzi?? Bogolubow. Ponadto w?ród uczestników jest Kieninger (mia? doskona?y wynik z Bad Oeynhausen), K. Richter i L. Rellstab z Berlina, M. Bluemich z Lipska, Lokvenc i H.Mueller z Wiednia, Kohler z Monachium. Mross w tym czasie przebywa w Krakowie i jako mistrz miasta równie? gra w turnieju. Oprócz wymienionych udzia? bior? jeszcze Gilg i Eisinger. Pierwsze cztery rundy odbywaj? si? w Krakowie, trzy nast?pne w Krynicy a pozosta?e w Warszawie. W turnieju wspólne zwyci?stwo odnosz? Bogolubow i Kohler. Mross zajmuje wspólne, dzielone z H. Muellerem, Bluemichem i Ahuesem, 5-8 miejsce. Rozgrywa doskona?? parti? z Bogolubowem, a z Kohlerem uzyskuje wynik remisowy. W pozosta?ych partiach wygrywa z Muellerem, Bluemichem i Eisingerem, przegrywa natomiast z Richterem, Lokvencem, Ahuesem i Kieningerem. Za naj?adniejsz? parti? turnieju uznano parti? Bluemich - Rellstab. P. Mross - E. Bogolubow Kraków - Krynica - Warszawa 1940 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 e6 6.Ge2 Ge7 7.0-0 a6 8.Ge3 Hc7 9.f4 Sbd7 10.Hd2 b5 11.f5 Sc5 12.fxe6 fxe6 13.Gf3 b4 14.Sce2 e5 15.Sb3 Scxe4 16.Gxe4 Sxe4 17.Hd5 Gb7 18.Hf7+ Kd7 19.Hf5+ Kd8 20.Wad1 Gf6 21.Sd2 Hd7 22.Hh5 Hc6 23.Hg4 Ke7 24.Wxf6! gxf6 25.Hg7+ Ke6 26.Sf3 Hc8 27.Sed4+! exd4 28.Sxd4+ Kd5 29.Hf7+ Kc5 30.Se6+ Kc6 31.Sd4+ Kb6 32.Sb3+ Kb5 33.Sd4+ Kb6 34.Sf5+ Ka5 35.a3 bxa3 36.Wa1 Sc5 37.Sxd6 Hc6 38.Wxa3+ Sa4 39.Wxa4+ Hxa4 40.Hc7+ Kb4 41.Hc3 1-0. Strona 7 / 8
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) M Koniec cz??ci I Mróz czy Mross? (2) Henryk Konaszczuk konash@kki.net.pl Unikalny ID rozwi?zania: #1359 Autor: : polbase Data ostatniej aktualizacji: 2015-03-28 19:55 Strona 8 / 8