AKCJA BEZPIECZNY PRZEJAZD Zatrzymaj się i żyj!
Kim są zuchy? ZUCHY to dzieci w wieku 6-10 lat Charakterystyczną formą aktywności zuchów jest zabawa w kogoś lub w coś - realizowana zespołowo przez zdobywanie sprawności oraz podczas zbiórek pojedynczych gromady. Animatorem zabawy jest wódz zuchowy - drużynowa/drużynowy.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A po raz czwarty postanowiły kontynuować kampanię społeczną mającą na celu zachowanie bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych oraz kształtowanie świadomości społecznej i w konsekwencji zachowanie życia i zdrowia osób kierowców, pieszych i rowerzystów na skrzyżowaniach dróg kołowych z liniami kolejowymi. Takie sceny zdarzają się codziennie w całym kraju: rozpędzony samochód wpada na skrzyżowanie z torami kolejowymi, choć z daleka widać błyski czerwonych świateł, albo zgrabnym łukiem omija opuszczone rogatki. Piesi i rowerzyści unoszą szlabany aby wygodnie pokonać, często wielotorowy, przejazd. Znak Stop przed przejazdem niestrzeżonym traktowany jest wyłącznie jak ozdobnik. I tylko medialne relacje z kolejnej tragedii trochę przygnębiają znów ktoś nie wróci do domu... Trwałą tendencją w krajach europejskich czy Stanach Zjednoczonych jest rezygnowanie z obsługiwania przejazdów kolejowych przez dróżników. Zastępują ich automaty opuszczające rogatki, sygnały świetlne i dźwiękowe, czy wyraźne znaki drogowe, które powinny natychmiast zapalać czerwoną lampkę w naszym mózgu tu jest niebezpiecznie. Zahamuj, rozejrzyj się, bądź nieufny nawet przed przejazdem obsługiwanym przez pracownika kolei. Wszystko może się zdarzyć i tylko kierowca, który zawsze stosuje zasadę ograniczonego zaufania będzie bezpieczny w każdej sytuacji. Statystyki są nieubłagane: 97 % wypadków na przejazdach kolejowych powodują prowadzący pojazdy. Podobnie nieubłagane są prawa fizyki: samochód, mały czy duży nie ma żadnych szans w spotkaniu z lokomotywą, a kierowcy i pasażerowie najczęściej nie przeżywają zderzenia. To właśnie chcemy wraz z prowadzącymi akcję uświadamiać powtarzając hasło Zatrzymaj się i żyj.
PRZECHODZIEŃ 1. Wiem, jak należy zachować się w drodze do szkoły i gdzie można bezpiecznie przechodzić przez ulicę. Wiem, co to jest zebra. 2. Rozpoznaję znaki drogowe, jakie są na drodze z mojego domu do szkoły i w okolicach mojego miejsca zamieszkania, wiem, co oznacza sygnalizacja świetlna i dźwiękowa. 3. Nauczyłem młodsze dziecko zasad przechodzenia przez ulicę. 4. Wiem, jak oznaczona jest ścieżka rowerowa i kto może się po niej poruszać. 5. Potrafię zachować się w sytuacji, gdy widzę na ulicy wypadek, wiem, kogo należy poinformować o takim zdarzeniu. 6. Umiem poruszać się po drodze, na której nie ma chodnika. Wiem, co muszę mieć przy sobie poruszając się po drodze po zmroku. Uwagi Zuch - Przechodzień bezpiecznie porusza się po drodze, wie, jak prawidłowo przechodzić przez ulicę nie narażając własnego zdrowia i nie będąc zagrożeniem dla innych. Sprawność kształtuje samodzielność, spostrzegawczość, jak również zdolność przewidywania i podporządkowywania się przepisom. Zuchowi zdobywającym tę sprawność należy uświadomić, że poruszanie się po drogach jest szczególnie niebezpieczne, a podczas przechodzenia przez ulicę, nawet przy zielonym świetle, należy zachować szczególną ostrożność. Zuch, który chce poszerzyć swoje umiejętności w tej dziedzinie można zaproponować sprawność rowerzysty. Temat: Niebezpieczna prędkość 1. Gawęda Rozmowa z zuchami: Czy samochód może zatrzymać się w miejscu? A rower? Dlaczego żaden pojazd nie może zatrzymać się w miejscu? Co się dzieje od momentu kiedy kierowca zobaczy pieszego czy jakaś przeszkodę do zatrzymania pojazdu? Czy zatrzymanie pojazdu zawsze trwa tak samo długo? Podsumowanie wypowiedzi zuchów: żaden pojazd nie może zatrzymać się w miejscu żeby zatrzymać pojazd kierowca musi zareagować i zahamować im szybciej pojazd jedzie tym dłuższa jest droga zatrzymania i poważniejsze konsekwencje wypadku. Drużynowy informuje dzieci, że w możliwie najlepszych warunkach przy prędkości jazdy 50km/h kierowca potrzebuje minimum 26m, aby całkowicie zatrzymać pojazd. Zuchy wraz z
drużynowym wychodzą na korytarz, salę gimnastyczną lub boisko i oznaczają odległość 26 m. Odpowiadają na pytanie: Co stanie się z osobą, która nagle znajdzie się na drodze 10 m przed pojazdem? 2. Gry i ćwiczenia: Zuchy dobierają się w pary. Drużynowy wyjaśnia, że każda para ma przygotować krótką argumentację mającą przekonać rodziców, aby zawsze jeździli z bezpieczną prędkością. Po wykonaniu zadania każda para przedstawia swoją propozycję odgrywając rolę rodzica i dziecka. Gromada dokonuje oceny argumentacji. 5. Podsumowanie. Temat: Bądź widoczny 1. Przypomnienie zasad poruszania się po drogach poza obszarem zabudowanym: obowiązek korzystania z chodnika, w razie braku chodnika lub drogi dla pieszych obowiązek poruszania się poboczem po lewej stronie drogi, jeśli nie ma pobocza poruszanie się gęsiego lewą stroną drogi, używanie elementów odblaskowych po zmierzchu. 2. Zuchy wraz z kadrą wychodzą na korytarz lub boisko albo inne bezpieczne miejsce, gdzie można przyciemnić światło. 3. Podział gromady na dwie grupy. Jedna grupa to piesi, grupa druga to kierujący pojazdem. Piesi bez elementów odblaskowych znajdują się na lewej stronie w odległości ok. 40 m od druzynowego, który imituje pojazd. Kierujący pojazdem ustawiają się przy pojeździe. Drużynowy włącza silną latarkę i po chwili ją wyłącza. Na polecenie nauczyciela piesi zakładają elementy odblaskowe, a druzynowy ponownie włącza latarkę. Następnie następuje zamiana ról piesi pełnią rolę kierujących pojazdem i odwrotnie. 4. Powrót do zuchówki. Rozmowa z zuchami. Należy: opowiedzieć przebieg zabawy symulacyjnej, wyjaśnić dlaczego tak ważne jest noszenie elementów odblaskowych, opisać co może się wydarzyć, jeśli kierowca zbyt późno dostrzeże pieszego, wskazać w jakich miejscach należy nosić elementy odblaskowe. Wnioski : kiedy jest ciemno, kierowcy nie widzą pieszych i mogą na nich najechać jeśli nosisz elementy odblaskowe, kierowcy widzą Cię z większej odległości, elementy odblaskowe noś w miejscu widocznym dla kierowców. 5. Majsterka - Drużynowy ogłasza konkurs na plakat Bądź widoczny. Pod koniec ogłasza wyniki konkursu (jurorami mogą być wszystkie dzieci, które głosują przez podniesienie ręki). Zwycięskie projekty powinny być umieszczone w widocznym miejscu w szkole, na obozie itp.
Zasady poruszania się po drogach 1. W czasie wycieczki jej uczestnicy podporządkowują się rozkazom i zaleceniom prowadzącego - wyznaczonego przez komendanta obozu. 2. Uczestnicy idą zwartą grupą w szyku podanym przez prowadzącego, maksymalnie czwórkami, na przedzie grupy zawsze idzie prowadzący wycieczkę, następnie najmłodsi uczestnicy, którzy nadają tempo marszu pozostałym, kolumnę zamykają najstarsi uczestnicy wycieczki i jeden z instruktorów! 3. Kolumna porusza się prawą stroną jezdni lub szosy jak najbliżej jej krawędzi, zajmując nie więcej niż połowę szerokości drogi. Maszerując małymi grupkami lub pojedynczo, w przypadku gdy nie ma chodnika lub specjalnego miejsca przeznaczonego dla pieszych, idziemy lewą stroną drogi jeden za drugim lub przy małym ruchu parami. W czasie marszu należy zwracać uwagę na pojazdy poruszające się po drodze lub szosie. 4. Piesi w wieku do 10 lat mogą iść w kolumnie tylko dwójkami pod nadzorem co najmniej jednej osoby pełnoletniej. 5. Nie wolno zatrzymywać się w miejscach, gdzie utrudniona jest widoczność, np. na zakrętach, za i przed wzniesieniem, które zasłaniają widoczność maszerującym i kierowcom. 6. Jeżeli przemarsz kolumny odbywa się przy niedostatecznej widoczności (noc, silny deszcz), pierwszy i ostatni z maszerujących z lewej strony (od osi jezdni) są zobowiązani nieść zapalone latarki: pierwszy ze światłem białym, skierowanym do przodu, ostatni ze światłem czerwonym, skierowanym do tyłu. 7. W miastach należy poruszać się zwartą grupą po chodnikach lub innych szlakach przeznaczonych dla pieszych. Jezdnię przekraczamy jedynie w miejscach wyznaczonych lub przewidzianych przepisami. Nie wolno: odłączać się od grupy bez zezwolenia prowadzącego, maszerować po jezdni kolumnie pieszych w czasie mgły, a kolumnie pieszych do lat 10 w warunkach niedostatecznej widoczności, prowadzić po jezdni kolumny pieszych przez osobę w wieku poniżej 18 lat.
KOLEJARZ sprawność zuchowa, zespołowa W trakcie zdobywania sprawności zuchy poznają zmiany, jakie zaszły w budowie pociągówa, dworców i urządzeń kolejowych. W trakcie zdobywania sprawności zuchy mają możliwość przekonać się, że punktualność jest bardzo potrzebną cechą. Ten cykl wymaga od drużynowego przygotowania się do poszczególnych zbiórek w taki sposób, aby na pytania zuchów dotyczących kolei dawniej, dziś i w przyszłości oraz różnych rodzajów lokomotyw i wagonów był w stanie odpowiedzieć. Aby zapoznać zuchy z zawodem kolejarza, można się posłużyć makietą, 1. Byliśmy na stacji lub dworcu kolejowym, gdzie obserwowaliśmy pracę kolejarzy, rozmawialiśmy z nimi o ich pracy. 2. Bawiliśmy się w dworzec kolejowy. Byliśmy maszynistami, dró żnikami, dyżurnymi ruchu, konduktorami, pracowaliśmy w kasie, informacji i w Warsie. 3. Zorganizowaliśmy fabrykę budowy wagonów i lokomotyw. 4. Wyruszyliśmy w wielką podróż koleją. 5. Podró żowaliśmy po Polsce. 6. Uczestniczyliśmy w zajęciach w szkole kolejarzy. 7. Wyruszyliśmy na wyprawę w Orient Ekspresie. 8. Pojechaliśmy na wycieczkę pociągiem. 9. Bawiliśmy się w podróż pierwszym pociągiem. 10. Bawiliśmy się w podró ż pociągiem w XXI wieku. 11. Bawiliśmy się modelem kolejki. Zbudowaliśmy do niej makietę. Zbiórka 1 Wizyta kolejarza ZZZOIT - Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki Gawęda - na zbiórce pojawia się tajemniczy gość, który przedstawia się jako kolejarz. Informuje zuchy, że zupełnie stracił pamięć i nic nie wie o swoim zawodzie. Zuchy postanawiają mu pokazać, na czym polega praca na stacji. Same jednak muszą się tego dowiedzieć. Majsterka - wykonanie listy obecności. Każdy zuch wycina i ozdabia swój wagonik i doczepia go do lokomotywy GiĆ - wyścigi pociągów. Zuchy ustawiają się w pozycji stojącej za linią startu, trzymają się za barki tworząc szóstkami pociąg. Na sygnał startera pociąg rusza, pokonując slalom z ustawionych przeszkód, omijając każdą z nich. Po ominięciu ostatniej chorągiewki, zuchy wracają na linię startu. Wygrywa ten zespół, który szybciej pokona trasę wyścigu.
PIP Pociąg krasnoludków Ze stacyjki siedmiu smutków Rusza pociąg krasnoludków Maszynista z kozią bródką Zagwizdał cichutko Wyruszają na wycieczkę Zaczynają w drodze sprzeczkę Czy ma pociąg jechać z planem Czy może w nieznane Jeden prosi do Warszawy Drugi woła Huta Nowa Trzeci chce wziąć kurs na Sopot To ci mieli kłopot Dwóch w pociągu łowi ryby Ten na niby zbiera grzyby Gdy się jeden z drugim kłócił Pociąg się wywrócił GIĆ załadunek towarów. Zuchy ustawiają się szóstkami w rzędach. W pewnej odległości od nich narysowane są 3 kolorowe kółka. Każdy w ręce trzyma mazak lub kredkę w jednym z kolorów, w jakich są kółka. Zadaniem szóstek jest, na dany sygnał, kolejno dobiec do kółek i umieścić swój towar we właściwym polu a następnie powrócić. KR - podejmujemy decyzję, że trzeba kolejarzowi pomóc pokazując mu, jak działa stacja kolejowa. W tym celu musimy się wybrać na prawdziwy dworzec i poobserwować pracę na kolei. ZZZOIT - obrzędowe zakończenie zbiórki. Zbiórka 2 Stacja kolejowa ZZZOIT obrzędowe powitanie, sprawdzenie listy obecności przez doczepienie wagoników do lokomotywy Zwiad na stację kolejową rozmowa z pracownikiem PKP, poznawanie wnętrza pociągu, sygnałów dawanych na stacji światłem i głosem, obserwowanie podłączania wagonów i lokomotyw. KR Wymieniamy ludzi i czynności, które chcemy pokazać kolejarzowi. Zadaniem międzyzbiórkowym jest dowiedzieć się, jakie rodzaje pociągów jeżdżą w Polsce. Każda szóstka dostaje inny (podmiejski, osobowy, pospieszny, ekspres, Eurocity, Intercity) i dowiaduje się jak najwięcej na jego temat. ZZZOIT obrzędowe pożegnanie.
Zbiórka 3 ZZZOIT obrzędowe powitanie, sprawdzenie obecności Gawęda podsumowanie zadania międzyzbiórkowego. Szóstki przygotowują plakaty reklamujące ich rodzaj pociągów. Plakaty wieszane są w harcówce. GIĆ Wsiadać, drzwi zamykać. Przypominamy zuchom zaobserwowane na stacji ruchy konduktorów. Sygnał Wsiadać Dzienny i nocny: jeden długi ton gwizdawką ustną Sygnał Gotów do odjazdu Dzienny: podniesienie chorągiewki sygnałowej, Nocny: podniesienie latarki z białym światłem. Sygnał 14 Odjazd pociągów pasażerskich Dzienny: ręka podniesiona do góry przez kierownika pociągu lub konduktora znajdującego się najbliżej lokomotywy, zwróconego w kierunku maszynisty oraz wypowiedzenie głośno słowo Odjazd. Nocny: podniesienie do góry latarki z białym światłem zwróconym w kierunku maszynisty przez kierownika pociągu znajdującego się najbliżej lokomotywy oraz wypowiedzenie głośno słowa Odjazd. Na sygnał wsiadać zuchy siadają w rzędzie, na gotów do odjazdu ustawiają się w szeregu, na odjazd dobierają się w ósemki.
PIP - Dziesięciu kolejarzy (na podstawie Dziesięciu Murzynków ) GIĆ - każdy zuch buduje swoją lokomotywę z pudełka po zapałkach. Lokomotywy ustawiają się na linii startu. Na dany znak wyjeżdżają w podróż napędzane podmuchami swoich maszynistów. Teatrzyk - szóstki budują z siebie: silnik do lokomotywy, parę, zapchany przedział. KR - podsumowanie dotychczasowej wiedzy o PKP. Okazuje się, że nie wiemy, jak kupić bilet na stacji, jak nadać bagaż. Postanawiamy jeszcze raz udać się na dworzec ZZZOIT - obrzędowe zakończenie. Zbiórka 4 ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki, sprawdzenie obecności Gawęda - pracownik dworca wyjaśnia nam zasady nadawania przesyłek konduktorskich. Rozpracowujemy rozkład jazdy pociągów. Majsterka - mamy już całą wiedzę niezbędną do tego, aby dobrze przedstawić pracę dworca - trzeba teraz wyposażyć harcówkę i zuchy w niezbędne rekwizyty. Szóstki robią czapki kolejarzy, semafory, chorągiewki sygnałowe, oznaczenia peronów i torów, rozkład jazdy, bilety. Szykowana jest kasa i przechowalnia bagażu. Można też urządzić wagon Warsu. Teatrzyk - czytamy fragmenty Lokomotywy Juliana Tuwima. Zuchy zamieniają się w pociąg i naśladują jego jazdę. Lokomotywa Julian Tuwim Stoi na stacji lokomotywa, Ciężka, ogromna i pot z niej spływa - Tłusta oliwa. Stoi i sapie, dyszy i dmucha, Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha: Buch - jak gorąco! Uch - jak gorąco! Puff - jak gorąco! Uff - jak gorąco! Już ledwo sapie, już ledwo zipie, A jeszcze palacz węgiel w nią sypie. Wagony do niej podoczepiali Wielkie i ciężkie, z żelaza, stali, I pełno ludzi w każdym wagonie, A w jednym krowy, a w drugim konie, A w trzecim siedzą same grubasy, Siedzą i jedzą tłuste kiełbasy. A czwarty wagon pełen bananów, A w piątym stoi sześć fortepianów, W szóstym armata, o! jaka wielka! Pod każdym kołem żelazna belka! W siódmym dębowe stoły i szafy,
W ósmym słoń, niedźwiedź i dwie żyrafy, W dziewiątym - same tuczone świnie, W dziesiątym - kufry, paki i skrzynie, A tych wagonów jest ze czterdzieści, Sam nie wiem, co się w nich jeszcze mieści. Lecz choćby przyszło tysiąc atletów I każdy zjadłby tysiąc kotletów, I każdy nie wiem jak się natężał, To nie udźwigną - taki to ciężar! Nagle - gwizd! Nagle - świst! Para - buch! Koła - w ruch! Najpierw powoli jak żółw ociężale Ruszyła maszyna po szynach ospale. Szarpnęła wagony i ciągnie z mozołem, I kręci się, kręci się koło za kołem, I biegu przyspiesza, i gna coraz prędzej, I dudni, i stuka, łomoce i pędzi. A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost! Po torze, po torze, po torze, przez most, Przez góry, przez tunel, przez pola, przez las I spieszy się, spieszy, by zdążyć na czas, Do taktu turkoce i puka, i stuka to: Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to, Gładko tak, lekko tak toczy się w dal, Jak gdyby to była piłeczka, nie stal, Nie ciężka maszyna zziajana, zdyszana, Lecz raszka, igraszka, zabawka blaszana. A skądże to, jakże to, czemu tak gna? A co to to, co to to, kto to tak pcha? Że pędzi, że wali, że bucha, buch-buch? To para gorąca wprawiła to w ruch, To para, co z kotła rurami do tłoków, A tłoki kołami ruszają z dwóch boków I gnają, i pchają, i pociąg się toczy, Bo para te tłoki wciąż tłoczy i tłoczy,, I koła turkocą, i puka, i stuka to: Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to!...
KR - decydujemy, że na następną zbiórkę zapraszamy kolejarza, aby pokazać mu, na czym polega jego praca. Dzielimy role ZZZOIT- obrzędowe zakończenie. Zbiórka 5 ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki, sprawdzenie obecności Gawęda - przedstawiamy kolejarzowi przygotowane przez zuchy części dworca i zapraszamy do zabawy Zabawa tematyczna w dworzec kolejowy KR - zachwycony swoim zawodem kolejarz postanawia okazać zuchom swoją wdzięczność i zaprasza ich na wycieczkę pociągiem. ZZZOIT - obrzędowe zakończenie zbiórki. Zbiórka 6 Wielka podróż koleją ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki, sprawdzenie obecności Gawęda - drużynowy opowiada o tym, jak zmieniała się kolej w historii, jak zmienia się nadal, aby bezpiecznie przewozić ludzi i towary. W opowieści można wykorzystać wiersz: Parowóz - Broniewski Władysław Stoi na szynach ciężka maszyna, dymem i parą bucha z komina, Gwiżdże i syczy, stęka i sapie, tłusta oliwa z boków jej kapie. To jest parowóz. Po to zrobiony, żeby po szynach ciągnął wagony. Węgla mu sypią, wody mu leją, żebyśmy mogli jeździć koleją, Zwiedzać dalekie, obce krainy wszędzie dojechać tam, gdzie są szyny. Hstoria kolei Bardzo dawno, blisko 200 lat temu, człowiek wymyślił kolej. Była ona jednym z pierwszych pojazdów, który poruszał się samodzielnie (dzięki parze wodnej), po specjalnie zbudowanych torach. Dotychczas karety, wozy czy sanie ciągnięte były przez zwierzęta. Pierwsze pociągi powstały w Anglii. Tory prowadziły do kopalni i jeździł po nich pociąg wiozący górników do pracy. Parowóz i wagoniki nie były osłonięte dachami.
Niedługo potem, w Niemczech, powstały drogi żelazne dla pociągów pasażerskich. Wagoniki, które tam jeśdziły były już zakryte dachami, a parowóz, na dachu, miał wysoki czarny komin. Kolej, którą zbudowano w Ameryce, by przemierzać wielkie odległości, miała wagony i lokomotywę dobrze zabezpieczone przed deszczem, słoƒcem i Śniegiem, a także przed napadami Indian i bandytów. Żeby skrócić drogę kolei, nad dolinami wznoszono wysokie drewniane mosty, a w zboczach gór drążono tunele. Dzisiaj kolej wygląda zupełnie inaczej. Tory łączą ze sobą odległe zakątki ziemi, a pociągi osobowe i towarowe mkną po nich z zawrotną szybkością. W Japonii inżynierowie zbudowali kolej jeszcze nowocześniejszą. Błyskawicznie porusza się ona po jednym torze, a zamiast kół zaprojektowano specjalne poduszki powietrzne. Wraz z kolejarzem wyruszamy na wycieczkę pociągiem (warto, aby zuchy miały szansę przejechać chociaż jedną stację). Podczas podróży następuje wręczenie sprawności przez kolejarza. KR podsumowanie cyklu ZZZOIT obrzędowe zakończenie zbiórki.