1 Program funkcjonalno-użytkowy Montaż mikroinstalacji prosumenckich na terenie Gminy Świebodzin w ramach działania Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 OPRACOWAŁ : Artur Panas Poznań, maj 2015 1
2 Program funkcjonalno-użytkowy Montaż mikroinstalacji prosumenckich na terenie Gminy Świebodzin Spis treści 1. WYKAZ KODÓW CPV...4 1.1. PRZEDMIOT PROGRAMU FUNKCJONALNO-UŻYTKOWEGO...4 1.1.1 Ogólny opis instalacji fotowoltaicznej...5 1.1.2 Ogólny opis przedmiotu zamówienia...6 1.1.3 Zakres zamówienia...6 1.2. WYMAGANIA STAWIANE URZĄDZENIOM I USŁUGOM...7 1.2.1. Panele fotowoltaiczne...7 1.2.1.1. Wymogi dotyczące ogniw...7 1.2.1.2. Dobór ilości paneli...8 1.2.2. Posadowienie paneli...8 1.2.3. Inwertery...8 1.2.3.1. Informacje ogólne...8 1.2.3.2. Wymogi dotyczące inwertera....9 1.2.4. Okablowanie...9 1.2.4.1. Informacje ogólne...9 1.2.4.2. Wymogi dotyczące okablowania...9 1.2.5. Konektory MC4...10 1.2.6. Ochrona przeciwporażeniowa...10 1.2.7. Wizualizacja i komunikacja...10 1.2.7.1. Informacje ogólne...10 1.2.7.2. Moduł komunikacyjny...10 1.2.7.3. Wymogi dotyczące komunikacji i wizualizacji...10 1.3. REALIZACJA ROBÓT...11 1.3.1. Przygotowanie terenu budowy...11 1.3.2. Transport materiałów...11 1.3.3. Odbiory...11 1.4. POZOSTAŁE USTALENIA...12 1.4.1. Usługi serwisowe...12 1.4.1.1 Serwis naprawczy...12 1.4.2 Ubezpieczenie instalacji...12 1.4.3. Wymagania techniczne i eksploatacyjne, jakie muszą spełniać mikroinstalacje..13 1.4.4. Przyłączenie mikroinstalacji na podstawie zgłoszenia..13 2. ANALIZA SZACOWANEJ PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ...15 2.1. DLA INSTALACJI O MOCY 3 kwp...15 2.1.1. ZAŁOŻENIA...15 2.1.2. WYNIKI SYMULACJI...16 2.1.2.1. PROGNOZA UZYSKU ENERGII.. 16 2.1.2.2. BILANS ENERGETYCZNY INSTALACJI PV...17 2
3 2.1.2.3. ANALIZA RENTOWNOŚCI....18 2.1.2.3.1. Dane instalacji....18 2.1.2.3.2. Parametry rentowności......18 2.1.2.3.3. Przegląd płatności....18 2.1.2.3.4. Wynagrodzenie i oszczędności....18 2.2. DLA INSTALACJI O MOCY 2 kwp...19 2.2.1. ZAŁOŻENIA...19 2.2.2. WYNIKI SYMULACJI...21 2.2.2.1. PROGNOZA UZYSKU ENERGII. 21 2.2.2.2. BILANS ENERGETYCZNY INSTALACJI PV..22 2.2.2.3. ANALIZA RENTOWNOŚCI..22 2.1.2.3.1. Dane instalacji.....22 2.1.2.3.2. Parametry rentowności....23 2.1.2.3.3. Przegląd płatności.. 23 2.1.2.3.4. Wynagrodzenie i oszczędności.... 23 3. SCHEMAT ELEKTRYCZNY ELEKTROWNI SŁONECZNEJ...25 3.1. DLA INSTALACJI O MOCY 2 kwp...25 3.2. DLA INSTALACJI O MOCY 3 kwp...26 ZAŁĄCZNIKI : ZAŁĄCZNIK NR 1 wzór zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji do sieci..27 ZAŁĄCZNIK NR 2 wzór umowy o świadczenie usług dystrybucji przez operatora sieci....32 ZAŁĄCZNIK NR 3 - wzór oświadczenia prosumenta o wyborze kupującego energię...35 ZAŁĄCZNIK NR 4 zestawienie projektowanych instalacji PV.36 ZAŁĄCZNIK NR 5 kosztorys szacunkowy wykonania instalacji PV..41 ZAŁĄCZNIK NR 6 zestawienie szacunkowych nakładów rzeczowych na wykonanie zadania.42 ZAŁĄCZNIK NR 7 - MAPA, POŁOŻENIE I DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA OBIEKTÓW.(osobne opr.) 3
4 1. WYKAZ KODÓW CPV 09 331 200-0 Słoneczne moduły fotoelektryczne 09 332 000-5 Instalacje słoneczne 45 311 200-2 Roboty w zakresie instalacji elektrycznych 45 315 600-4 Instalacje niskiego napięcia 45 315 300-1 Instalacje zasilania elektrycznego 45 311 100-1 Roboty w zakresie okablowania elektrycznego 45 315 100-9 Instalacyjne roboty elektrotechniczne 1.1. PRZEDMIOT PROGRAMU FUNKCJONALNO-UŻYTKOWEGO Przedmiotem opracowania jest zdefiniowanie zakresu rzeczowego w zakresie prac mających na celu montaż i eksploatację mikroinstalacji prosumenckich wykorzystujących energię odnawialną, w szczególności małych elektrowni słonecznych (fotowoltaicznych) o mocy do 3 kwp, służących do wytwarzania energii elektrycznej z przeznaczeniem na własne potrzeby gospodarstw domowych osób fizycznych, zamieszkujących tereny wiejskie gminy Świebodzin. Inwestycja ma być sfinansowana ze środków PROW 2007-2013, Działanie 321 "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej". Jednym z podstawowych warunków uzyskania dofinansowania w ramach działania jest zużycie wyprodukowanej energii w 100% na potrzeby własne danego użytkownika mikroinstalacji i co jest równoznaczne z brakiem możliwości odsprzedaży nadwyżki wyprodukowanej energii w okresie 5 letniej trwałości projektu. Na podstawie wizji lokalnych w terenie moc każdej projektowanej instalacji PV została tak dobrana, aby wyprodukowana przez nią energia nie przekroczyła rzeczywistego zużycia energii elektrycznej w danym gospodarstwie domowym, dlatego program funkcjonalno-użytkowy przewiduje montaż dwóch typów instalacji PV : o mocy 2 kwp oraz 3 kwp. Ponadto w umowie użyczenia instalacji zostanie zawarty warunek, że w przypadku wyprodukowania większej ilości energii przez instalację PV niż zużyje jej gospodarstwo, Mieszkaniec nie otrzyma zapłaty za tą nadwyżkę z zakładu energetycznego. Odpowiedni dobór mocy instalacji PV oraz zapis w umowie użyczenia zapewnią spełnienie warunku zużycia wyprodukowanej energii wyłącznie na potrzeby własne gospodarstwa domowego. Gmina będzie wnioskodawcą, inwestorem oraz właścicielem instalacji przez okres trwałości projektu tj. 5 lat. W drodze użyczenia Gmina przekaże urządzenia dla gospodarstw domowych, natomiast po zakończeniu okresu trwałości projektu (5 lat) instalacja będzie przekazana użytkownikowi. Wysokość dofinansowania z PROW wynosi maksymalnie 90% wartości netto instalacji. Po stronie zainteresowanych mieszkańców będzie pokrycie 10% wkładu własnego netto plus podatek VAT, łącznych kosztów wykonania projektu technicznego, montażu instalacji, nadzoru inwestorskiego oraz ewentualny podatek dochodowy przy przekazaniu wybudowanej instalacji po zakończeniu okresu trwałości projektu. Wysokość dofinansowania z PROW wynosi maksymalnie 90% wartości netto instalacji. Po stronie zainteresowanych mieszkańców będzie pokrycie 10% wkładu własnego netto plus podatek VAT, łącznych kosztów wykonania projektu technicznego, montażu instalacji, nadzoru inwestorskiego oraz ewentualny podatek dochodowy przy przekazaniu wybudowanej instalacji po zakończeniu okresu trwałości projektu. 4
5 Pomiędzy Mieszkańcem a Gminą Świebodzin zostanie podpisana umowa użyczenia, która zawierać się będzie podstawowe zasady współpracy (lokalizację, dane właściciela/li budynku, nr księgi wieczystej, zasady udostępnienia budynku na czas montażu urządzeń, zasady użytkowania, partycypacja w kosztach projektu i terminy wpłat oraz inne niezbędne warunki współpracy). Program funkcjonalno-użytkowy stanowi podstawę wymagań względem jednostki realizującej niniejsze zadanie w zakresie obejmującym kompleksową realizację zamówienia. Oferta powinna być zgodna z niniejszą specyfikacją. 1.1.1 Ogólny opis instalacji fotowoltaicznej ( elektrowni słonecznej ). Elektrownia słoneczna to przede wszystkim ogniwo fotowoltaiczne służące bezpośredniej konwersji energii promieniowania słonecznego, na energię elektryczną. Ogniwa pracują na zasadzie zjawiska fotowoltaicznego. Zjawisko to polega na powstaniu siły elektromotorycznej pod wpływem promieniowania świetlnego. Ogniwa przechwytują ładunki energii słonecznej, po czym rozdzielają je i tworzą prąd elektryczny, przepływający między przeciwnymi biegunami. Doskonale sprawdzają się jako przydomowa elektrownia słoneczna. Elektrownia słoneczna to doskonały pomysł na wykorzystanie niezagospodarowanej przestrzeni dachowej. Zasada działania jest niezwykle prosta, ale też skuteczna, a wszystko to dzięki zastosowanym najnowocześniejszym technologiom. Wytwarzany przez moduły fotowoltaiczne prąd, trafia dalej do inwertera, będącego sercem całego systemu, który przetwarza prąd stały na zmienny. Całość przystosowana jest do połączenia z siecią energetyczną, co poprzez zamontowanie odpowiedniego systemu pomiarowego, umożliwia rozliczanie się z zakładem energetycznym na podstawie różnicy energii zużytej przez gospodarstwo domowe i energii oddanej do sieci (wytworzonej w elektrowni słonecznej). 5
6 Posiadanie instalacji fotowoltaicznej niesie za sobą wiele korzyści zarówno finansowych jak i środowiskowych: Powstała energia elektryczna jest darmowa jesteśmy niezależni od rosnących cen energii Panele fotowoltaiczne nie emitują hałasu i są przyjazne otoczeniu Najwięcej darmowej energii pozyskiwane jest w czasie jej największego zapotrzebowania Zmniejszamy straty związane z przesyłem energii Zainstalowany system podnosi wartość nieruchomości Zarządzanie instalacją jest łatwe i bezawaryjne Szybki zwrot inwestycji Żywotność paneli jest bardzo wysoka sięgająca nawet 35 lat 1.1.2 Ogólny opis przedmiotu zamówienia Zakres prac należy wykonać w oparciu o własną dokumentacja projektową (branża ogólnobudowlana oraz elektryczna)przygotowany przez osoby do tego uprawnione (zlecony przez Wykonawcę i uzgodniony z Zamawiającym). Ww projekty należy wykonać zgodnie z: Wymaganiami Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, Programem funkcjonalno-użytkowym Dokumentacja projektowa powinna zawierać: część opisową niezbędne obliczenia techniczne niezbędne rysunki wymagane prawem oświadczenia karty katalogowe oraz certyfikaty dopuszczenia do użytku zastosowanych komponentów 1.1.3 Zakres zamówienia Faza 1 : Wykonanie dokumentacji projektowej dla każdego obiektu obejmującej: 1) ocenę stanu technicznego dachu dachów 2) Projekt wykonawczy, przedmiar robót i STWIOR 3) Opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ), 4) Uzgodnienie z Zakładem Energetycznym zabezpieczenia różnicowoprądowego instalacji fotowoltaicznej i przedłożenie tych opracowań do weryfikacji Zamawiającemu, Faza 2 : Roboty budowlano-montażowe : 1) Wykonanie robót budowlanych: montażowych instalacyjnych i ogólnobudowlanych 2) Dobór, dostawa i montaż całej infrastruktury technicznej towarzyszącej, tzn. falowników, paneli, zabezpieczeń etc. 3) Dobór i dostawa konstrukcji wsporczej do montażu paneli 4) Budowa połączeń kablowych między panelami 6
7 5) Instalacja ochrony odgromowej i przepięciowej zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. 6) Montaż elektrowni na konstrukcji wsporczej 7) Budowa przyłącza nn (wewnętrznej kablowej linii zasilającej na trasie instalacja PV istniejąca tablica rozdzielcza), 8) Przyłączenie elektrowni do wewnętrznej instalacji elektrycznej Faza 3 : przyłączenie instalacji do zewnętrznej sieci energetycznej (po stronie Mieszkańca gminy) 1) Zgłoszenie zamiaru przyłączenia instalacji do operatora systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej (np. ENEA Operator) załącznik C wypełniony przez wykonawcę (wzór zgłoszenia w załączeniu) 2) wykonanie przez operatora systemu pomiarowego, umożliwiającego pomiar energii zużytej i energii oddanej do sieci 3) podpisanie z operatorem umowy sprzedaży elektrycznej z mikroinstalacji (wniosek i wzór umowy w załączeniu) 4) włączenie przez operatora instalacji do swojej sieci energetycznej Faza 4 : usługi serwisowe 1) świadczenie usług serwisowych przez okres trwania projektu, a więc nie krótszy niż 5 lat od daty uruchomienia ostatniej elektrowni 1.2. WYMAGANIA STAWIANE URZĄDZENIOM I USŁUGOM Należy stosować wyłącznie urządzenia, wyroby i materiały posiadające świadectwo dopuszczenia do stosowania w budownictwie lub świadectwo kwalifikacji jakości, względnie oznaczonych znakiem jakości lub znakiem bezpieczeństwa, wydanymi przez uprawnione jednostki kwalifikujące. Zaleca się zainstalowanie modułów fotowoltaicznych pochodzących od rzetelnych producentów/dostawców ze względu na dobrą jakość produktu, dostępność, parametry, gwarancję, ubezpieczenie, serwis i sposób reklamacji. 1.2.1. Panele fotowoltaiczne 1.2.1.1. Wymogi dotyczące ogniw maksymalna moc znamionowa pojedynczego modułu = 250 Wp tolerancja mocy wyłącznie dodatnia -0/+5 Wp maksymalne napięcie systemowe = 1000 V napięcie obwodu otwartego (jałowe) panelu > 35 V napięcie maksymalne panelu > 30 V maksymalny prąd panelu > 6 A 7
8 prąd zwarciowy > 6 A sprawność panelu > 15 % wytrzymałość na obciążenie dodatkowe (np śniegiem) 5400 Pa (5,4 kn/m 2 ) temperatura robocza = od -40 o C do +85 o C maksymalna roczna liniowa degresja mocy 0,35 %/rok (moc po 20 latach > 90%, po 30 latach > 85% mocy początkowej) zbudowany z krzemu monokrystalicznego obramowanie = aluminium anodowane czarne ochrona przed czynnikami środowiskowymi = szklenie z przodu i tyłu modułu (szkło solarne o grubości min 2 mm z powłoką antyrefleksyjną od strony zewnętrznej + szkło solarne o grubości min 2 mm z nadrukowaną siatką odbiciową dyfrakcyjną od strony wewnętrznej) ciężar < 22 kg/moduł powierzchnia antyrefleksyjna serwis gwarancyjny producenta paneli zapewniony na terenie Polski panel spełniający normy CE, IEC61215, IEC61730, IEC 62716 gwarancja stałej mocy 30 lat dodatkowo 20 lat gwarancji na min. 90% sprawności nominalnej oraz 30 lat gwarancji na min. 85% sprawności nominalnej 1.2.1.2. Dobór ilości paneli W projekcie koncepcyjnym zastosowane zostały panele o mocy 250 kwp. Dla mocy elektrowni 3 kwp należy zastosować 12 szt. paneli, a dla mocy 2 kwp należy zastosować 8 szt. paneli. 1.2.2. Posadowienie paneli Panele zamontowane zostaną na systemowych dedykowanych konstrukcjach z aluminium i stali szlachetnej. Konstrukcja ma składać się z szyn nośnych oraz klem i uchwytów mocujących system do dachu płaskiego lub skośnego. Panele należy zorientować w prawidłowy sposób w kontekście ich nasłonecznienia. Podział i rozmieszczenie ogniw należy dokonać z uwzględnieniem konfiguracji dachu i elementów zacieniających. Należy zabezpieczyć wyrównanie potencjałów pomiędzy modułem a uchwytem montażowym w całym systemie poprzez montaż zacisku wyrównawczego i modułowego posiadającego certyfikat. System montażowy powinien nadawać się do montażu modułów zarówno w pionie jak i w poziomie. Ciężar systemu nie powinien przekraczać 2,5 kg/m 2. System montażowy powinien utrzymać panele przy prędkości wiatru do 150 km/h. 1.2.3. Inwertery 1.2.3.1. Informacje ogólne 8
9 W projekcie koncepcyjnym zastosowany zostały 1 inwerter o napięciu pracy 230 V AC i mocy wyjściowej 3,0 kw dla mocy instalacji PV= 3 kwp oraz o mocy wyjściowej 2,0 kw dla mocy instalacji PV= 2 kwp. 1.2.3.2. Wymogi dotyczące inwertera liczba falowników = 1 szt max moc PV DC = 3,2 kwp (2,2 kwp dla instalacji 2 kwp) nominalne napięcie wejściowe DC = 230 V max napięcie wejściowe DC = 950 V min napięcie wejściowe DC = 160 V max prąd wejściowy DC = 9 A zakres napięć MPPT = 380-850 V moc nominalna na wyjściu AC (230 V, 50 Hz) > 2,8 kw (1,85 kwp dla instalacji 2 kwp) nominalny prąd znamionowy wyjściowy AC = 12 A nominalne napięcie Ac = 230 V nominalna częstotliwość AC = 50 Hz przyłącze do sieci AC = 1 / N / PE, AC, 230 V europejska sprawność maksymalna Euro-ETA > 93 % zakres regulacji współczynnika mocy cos ϕ = -0,9/+1 zabezpieczenie inwertera - rozłącznik DC + AC, bezpiecznik, ochronnik przepięciowy zabezpieczenie wewnętrzne zgodnie z IEC 60529 = IP 55 interfejsy danych = Ethernet RJ45, RS485, S0, wejścia analogowe (4) gwarancja 10 lat 1.2.4. Okablowanie 1.2.4.1. Informacje ogólne Połączenia pomiędzy poszczególnymi panelami mają zostać wykonane kablami fabrycznymi za pomocą dedykowanych złączek w standardzie MC4. Powstały łańcuch składający się z paneli zostanie włączony do inwertera. Połączenie wykonane zostanie specjalnym kablem odpornym na promieniowanie UV, dedykowanym do stosowania w elektrowniach fotowoltaicznych. Przekrój oraz typ kabla wg rysunków nr 1 i 2 (pkt.3. Schemat elektryczny). Kable układane będą w sposób, który nie obciąża złącz konektorowych. Układając kable należy zachować szczególną ostrożności by nie uszkodzić izolacji o ostre krawędzie konstrukcji. Kable należy układać blisko siebie by zminimalizować możliwość indukowania się w nich przepięć. Włączenie inwertera do sieci wewnętrznej budynku odbędzie się za pomocą kabli typu YKY przekroje oraz typy wg rysunków nr 1 i 2 (pkt.3. Schemat elektryczny) 1.2.4.2. Wymogi dotyczące okablowania: przewody giętkie miedziane projektowana żywotność ponad 30 lat 9
10 zastosowanie również w ziemi dobór przewodów w taki sposób, aby strata przy mocy maksymalnej na drodze panel inwerter przyłącze nn wynosiła 1% temperatura pracy od -400C do + 1200 C zabezpieczone przed zwarciem oraz przeciekami gruntowymi nadaje się do użycia w oraz na urządzeniach i systemach podwójnie izolowanych (II klasa ochronności) odporny na UV, Ozon i Amoniak przekrój i typ kabli zgodny z rysunkiem nr 1 i 2 (pkt.3. Schemat elektryczny) 1.2.5. Konektory MC4 Połączenia pomiędzy poszczególnymi panelami wykonane zostaną kablami fabrycznymi za pomocą dedykowanych złączek w standardzie MC4. Złącza MC4 zapewniają doskonały kontakt elektryczny (rezystancja na poziomie 0,5 Ω), charakteryzują się również odpornością na warunki atmosferyczne przez okres około 30 lat. Złącza MC4 zostaną również zastosowane do połączenia poszczególnych rzędów z inwerterem. 1.2.6. Ochrona przeciwporażeniowa Dla spełnienia wymogów ochrony przeciwporażeniowej oprócz izolacji podstawowej zastosowano samoczynne wyłączenie zasilania (wyłączniki różnicowoprądowe typu B). 1.2.7. Wizualizacja i komunikacja 1.2.7.1. Informacje ogólne Do monitoringu ilości wyprodukowanej energii oraz wizualizacji pracy elektrowni można wykorzystać moduł komunikacyjny, który powinien współpracować z urządzeniami wielu producentów 1.2.7.2. Moduł komunikacyjny Urządzenie musi stale zbierać wszystkie dane z falownika po stronie systemu, informując o statusie instalacji w danym momencie. W swojej budowie powinien zawierać wielofunkcyjny efektywny rejestrator danych, oferujący opcje wyświetlania, archiwizacji i przetwarzania danych.. 1.2.7.3. Wymogi dotyczące komunikacji i wizualizacji: powinien bezpłatnie zapewnić pełny zdalny i lokalny dostęp dla użytkownika (załączanie, wyłączanie, powiadomienie sms i e-mail o wystąpieniu awarii), powinien zapewnić rejestrację i archiwizację podstawowych parametrów elektrycznych: moc, napięcie, prąd, 10
11 rejestracja oraz możliwość edycji powyższych danych: minimalnych, średnich, maksymalnych, w interwałach odpowiednio 10-min., godzinowych, dobowych, miesięcznych oraz z dowolnie wybranego okresu 1.3. REALIZACJA ROBÓT 1.3.1. Przygotowanie terenu budowy Na czas wykonania robót Wykonawca ma obowiązek wykonać lub dostarczyć na swój koszt, tymczasowe urządzenia zabezpieczające, takie jak płoty, światła ostrzegawcze, sygnały, rusztowania itp. o ile będą wymagane. Wykonawca zobowiązuje się do wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową i polskimi normami oraz aktualnym stanem wiedzy technicznej. W trakcie realizacji zamówienia do obowiązków Wykonawcy i na jego koszt, należy: wyłączne stosowanie do robót montażowych materiałów najwyższej jakości, dopuszczonych do obrotu i stosowania zgodnie z art. 10 Ustawy Prawo budowlane, koordynacja robót branżowych wykonywanych na obiekcie, zapewnienie dostaw urządzeń zgodnie z programem funkcjonalno-użytkowym, specyfikacją projektową i specyfikacją techniczną wykonaną w dokumentacji projektowej, wykonanie wszystkich wymaganych normami, warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót montażowych zawartych w niniejszym programie oraz wykonanie prób oraz rozruchów. udział w technicznych odbiorach częściowych oraz końcowym robót montażowych 1.3.2. Transport materiałów Transport materiałów na plac montażu zapewnia Wykonawca na własny koszt. 1.3.3. Odbiory Zamawiający zastrzega sobie prawo do kontrolowania stanu zaawansowania realizowanych robót Zgłoszenie do Odbioru Końcowego robót po ich zakończeniu następuje na piśmie Zamawiającemu. Zamawiający zobowiązuje się do zorganizowania Odbioru Końcowego na wykonane roboty w terminie 7 dni od daty zgłoszenia. Odbiór Końcowy Przedmiotu Zamówienia nastąpi po zrealizowaniu całego zakresu Umowy Przy odbiorze końcowym Przedmiotu Zamówienia Zamawiający dokonuje rozliczenia ilościowego i jakościowego Wykonawcy z wykonanych robót. Warunkiem dokonania Odbioru Końcowego jest posiadanie przez Wykonawcę wszelkich wymaganych prawem protokołów odbiorów technicznych oraz kompletna dokumentacja 11
12 wykonawcza, obejmująca w szczególności projekty, atesty na materiały, gwarancje, instrukcje, protokoły pomiarów, certyfikaty. 1.4. POZOSTAŁE USTALENIA Prace wykonywane będą zgodnie ze sztuką budowlaną Wykonawca przed podpisaniem umowy przedstawi Zamawiającemu harmonogram realizacji prac Materiały stosowane przez Wykonawcę przy realizacji zamówienia muszą posiadać aktualne atesty dopuszczające je do stosowania Wykonawca odpowiedzialny będzie za utrzymanie należytego porządku na terenie robót i przestrzeganie przepisów BHP 1.4.1. Usługi serwisowe Wymagany zakres świadczenia usług serwisowych przez Wykonawcę przez okres 5 lat od daty uruchomienia instalacji (bez dodatkowego wynagrodzenia). 1.4.1.1. Serwis naprawczy Usuwanie usterek na miejscu Jeśli naprawa nie będzie możliwa, dostawa i instalacja niezbędnych części zapasowych Koordynacja i kontrola napraw wykonywanych w ramach gwarancji 1.4.2. Ubezpieczenie instalacji W związku z tym, że właścicielem instalacji PV przez okres trwania projektu tj. 5 lat będzie Gmina Świebodzin, Wykonawca zobowiązany jest ubezpieczyć każdą instalację oddzielnie w pełnym zakresie bez udziału własnego na okres 5 lat. Ubezpieczenie musi obejmować wszystkie elementy konstrukcji instalacji fotowoltaicznej dostarczonej przez Wykonawcę i zabezpieczać : Ubezpieczenie od zdarzeń losowych m.in. o spięcia w instalacji, przepięcia o nad- lub podciśnienia o wody i wilgoci o pożaru, uderzenia piorunem, eksplozji o burzy, gradu, mrozu, oblodzenia, zatopienia, załamania pod ciężarem śniegu o przegryzienia przez zwierzęta Ubezpieczenie od szkód niespodziewanych oraz utraty ubezpieczonych przedmiotów przez kradzież, kradzież z włamaniem, rozbój lub grabież Ubezpieczenie od błędów wykonawczych m.in. o w obsłudze przez niezręczność lub działanie osób trzecich o nieprawidłową pracę urządzeń kontrolujących, mierzących i zabezpieczających o niedobór środków chłodzących, smarujących 12
13 W przypadku szkód częściowych, powinny być naprawione lub wymienione uszkodzone elementy. Przy szkodach totalnych, zwrot kosztów zakupu instalacji (wartość nowej instalacji). 1.4.3. Wymagania techniczne i eksploatacyjne, jakie muszą spełniać mikroinstalacje. Zgodnie z art. 7 ust. 8d9 Prawa Energetycznego przyłączane mikroinstalacje muszą spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w art. 7a ust. 1 PE, to jest w szczególności zapewniać: bezpieczeństwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego oraz współpracujących z tą siecią urządzeń lub instalacji; zabezpieczenie systemu elektroenergetycznego przed uszkodzeniami spowodowanymi niewłaściwą pracą przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci; zabezpieczenie przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci przed uszkodzeniami w przypadku awarii lub wprowadzenia ograniczeń w poborze lub dostarczaniu energii; dotrzymanie w miejscu przyłączenia urządzeń, instalacji i sieci parametrów jakościowych energii; spełnianie wymagań w zakresie ochrony środowiska; możliwość dokonywania pomiarów wielkości i parametrów niezbędnych do prowadzenia ruchu sieci oraz rozliczeń za energię. Ponadto instalacje muszą spełniać wymogi określone w przepisach prawa budowlanego, o ochronie przeciwporażeniowej, o ochronie przeciwpożarowej oraz w instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej operatora. 1.4.4. Przyłączenie mikroinstalacji na podstawie zgłoszenia (art. 7 ust. 8d4 PE) 1. Procedura ma zastosowanie do podmiotów spełniających łącznie następujące warunki: a) Przyłączenie dotyczy mikroinstalacji należącej do przyłączonego odbiorcy końcowego; b) Zainstalowana moc mikroinstalacji, która ma zostać przyłączona nie jest większa niż istniejąca moc określona dla tego odbiorcy końcowego. 2. Procedura: a) Wykonanie mikroinstalacji we własnym zakresie przez podmiot przyłączany. Mikroinstalacja powinna być wykonana zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w art. 7a ust. 1 i 2 PE i w PN- EN 50438. Osoba wykonująca mikroinstalację, powinna zaprojektować i wykonać daną instalację w taki sposób, aby zapewnić, w przypadku mikroinstalacji należącej do osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej miejsce do zabudowy przez operatora układu pomiarowego mierzącego energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji. 13
14 b) Zgłoszenie wykonanej instalacji do operatora celem przyłączenia (wzór- Załącznik nr 1). Zgłoszenie powinno zawierać w szczególności: oświadczenie instalatora o zainstalowaniu mikroinstalacji zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami, w tym w szczególności z art. 7a ust. 1 i 2 PE i z PN-EN 50438. oświadczenie podmiotu przyłączanego o następującej treści: "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny oświadczam, że posiadam tytuł prawny do nieruchomości na której jest planowana inwestycja oraz do mikroinstalacji określonej w zgłoszeniu." c) Potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. Operator potwierdza przyjęcie zgłoszenia w terminie do 30 dni od otrzymania kompletnego zgłoszenia. W potwierdzeniu zgłoszenia wskazywany jest dalszy tryb postępowania zmierzający do zainstalowania przez operatora sieci odpowiedniego układu zabezpieczającego i układu pomiarowo rozliczeniowego, a w przypadku osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej również zainstalowania układu pomiarowego mierzącego energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji. W przypadku niekompletności zgłoszenia operator występuje o uzupełnienie zgłoszenia do właściciela mikroinstalacji d) Zawarcie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej na rzecz prosumenta (wzór Załącznik nr 2) związanej z wprowadzaniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji - w przypadku mikroinstalacji należącej do osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej e) Złożenie oświadczenia o wyborze Kupującego energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji (wzór Załącznik nr 3) - w przypadku mikroinstalacji należącej do osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej f) Zainstalowanie przez operatora sieci odpowiedniego układu zabezpieczającego i układu pomiaroworo-zliczeniowego energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji i wprowadzonej do sieci, a w przypadku osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej również układu pomiarowego mierzącego energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji. Za przyłączenie mikroinstalacji nie pobiera się opłaty za przyłączenie do sieci g) Przyłączenie do sieci 2. ANALIZA SZACOWANEJ PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2.1. DLA INSTALACJI O MOCY 3 kwp 2.1.1. ZAŁOŻENIA 14
15 W programie PV*SOL wykonano analizę produkcyjności przykładowego systemu fotowoltaicznego zlokalizowanego na terenie gminy Świebodzin uwzględniając typowe położenie geograficzne, kąt nachylenia oraz straty energii wywołane zacienieniem oraz stratami w przewodach. Poniżej przedstawiono wyniki symulacji. Dane klimatyczne : gmina Świebodzin Moc generatora PV : 3 kwp Powierzchnia generatora PV : 20,1 m 2 Liczba modułów PV : 12 Liczba falowników : 1 Rodzaj instalacji : instalacja PV podłączona do sieci pełne zasilanie Lokalizacja modułów : powierzchnia dachu skośnego Nachylenie : 30 o Orientacja : południe (180 o ) Rodzaj montażu : równolegle z dachem 15
16 Straty : o Falownik Konfiguracja : MPP 1: 1x12 o Sieć AC Liczba faz : 3 Napięcie sieciowe (jednofazowe): 230 V Współczynnik mocy (cos phi) : +/- 1 o Kabel o Strata całkowita : 0,59 % 2.1.2. WYNIK SYMULACJI Moc generatora PV : 3 kwp Spec. uzysk roczny : 1 054,78 kwh/kwp Stosunek wydajności (PR) : 85,4% Zmniejszenie uzysku na skutek zacienienia : 0,3%/rok Energia oddana do sieci : 3 164 kwh/rok Energia oddana do sieci w pierwszym roku (łącznie z degradacją modułu) : 3 154 kwh/rok Pobór w trybie czuwania : 5 kwh/rok Emisja CO 2, której udało się uniknąć : 1 896 kg/rok 2.1.2.1. PROGNOZA UZYSKU ENERGII 16
17 2.1.2.2. BILANS ENERGETYCZNY INSTALACJI PV Promieniowanie globalne, poziomo : 1 084,5 kwh/m 2 Odchylenie od standardowego widma : -10,84 kwh/m 2 (- 1,00 %) Orientacja i nachylenie modułów PV : 159,54 kwh/m 2 (14,86 %) Zacienienie promieniowania dyfuzyjnego przez horyzont : 0,00 kwh/m 2 (0,00 %) Odbicia na powierzchni modułu : -54,90 kwh/m 2 (-4,45 %) Globalne nasłonecznienie na moduł : 1 178,3 kwh/m 2 Globalne nasłonecznienie PV = 1 178,3 kwh/m 2 x 20,12 m 2 = 23 707,1 kwh Zanieczyszczenie : 0,00 kwh (0,00 %) Konwersja STC (współczynnik sprawności znamionowej modułu 14,93 %) : -20 167,28 kwh (-85,07 %) Znamionowa energia PV : 3 539,9 kwh Zacienienie częściowe specyficzne dla modułu : -51,79 kwh (-1,46 %) Zachowanie w warunkach słabego oświetlenia : 88,82 kwh (2,55 %) Odchylenie od znamionowej temperatury modułu : -79,12 kwh (-2,21 %) Diody : -1,59 kwh (0,05 %) Niedopasowanie (dane producenta) : -69,92 kwh (-2,00 %) Niedopasowanie (konfiguracja/zacienienie) : -4,17 (-0,12 %) Przewód fazowy : -1,72 kwh (-0,05 %) Energia PV (prądu stałego) bez regulacji falownika : 3 346,8 kwh Regulacja zakresu napięcia MPP : 0,00 kwh (0,00 %) Regulacja maks. prądu stałego : 0,00 kwh (0,00 %) Regulacja maks. mocy prądu stałego : 0,00 kwh (0,00 %) Regulacja maks. mocy prądu przemiennego phi : 0,00 kwh (0,00 %) Adaptacja : -3,42 kwh (-0,10 %) Energia Pv (DC) : 3 417,0 kwh Energia na wejściu falownika : 3 417,0 kwh Odchylenie napięcia wejściowego znamionowego : -51,89 kwh (-1,52 %) Konwersja z prądu stałego na przemienny : -197,17 kwh (-5,86 %) Pobór w trybie czuwania : -4,60 kwh (-0,15 %) Przewód AC : -3,56 kwh (-0,11 %) Energia PV (AC) po odjęciu zużycia podczas czuwania : 3 159,7 kwh Energia oddana do sieci : 3 164,3 kwh 2.1.2.3. ANALIZA RENTOWNOŚCI 2.1.2.3.1. Dane instalacji : Energia oddana do sieci w pierwszym roku (łącznie z degradacją modułu) : 3 154 kwh 17
18 Moc generatora PV : 3 kwp Włączenie instalacji do eksploatacji (sieci) : 01-01-2016 Rozważany przedział czasowy : 25 lat 2.1.2.3.2. Parametry rentowności : Zwrot całkowitych nakładów : 45,65 % Skumulowany cashflow : 30 642,43 PLN Okres amortyzacji : 2,2 lata 2.1.2.3.3. Przegląd płatności : Całkowite koszty inwestycyjne netto : 20 600 PLN Nierefundowany VAT (8 %) : 1 648 PLN Całkowite koszty inwestycyjne brutto : 22 248 PLN Koszty inwestycyjne na 1 KWp : 6 867 PLN/kWp Koszty inwestycyjne netto po uwzględnieniu dotacji : 2 060 PLN Koszty inwestycyjne do poniesienia przez inwestora po uwzględnieniu dotacji i kosztów VAT : 2 060 + 1 648 = 3 708 PLN Płatności jednorazowe : 0,00 PLN Koszty roczne : 500 PLN/rok Pozostałe zyski lub zaoszczędzone kwoty : 0,00 PLN/rok 2.1.2.3.4. Wynagrodzenie i oszczędności Wynagrodzenie całkowite w pierwszym roku : 2 365,19 PLN Prosument 3 KWp Mikro 3 kwp o Ważność : 01-01-2016.31-12-2030 o Wynagrodzenie zasilania spec. : 0,75 PLN/kWh o Wynagrodzenie zasilania : 2 365,19 PLN/rok 18
19 2.2. DLA INSTALACJI O MOCY 2 kwp 2.2.1. ZAŁOŻENIA W programie PV*SOL wykonano analizę produkcyjności przykładowego systemu fotowoltaicznego zlokalizowanego na terenie gminy Świebodzin uwzględniając typowe położenie geograficzne, kąt nachylenia oraz straty energii wywołane zacienieniem oraz stratami w przewodach. Poniżej przedstawiono wyniki symulacji. Dane klimatyczne : gmina Świebodzin Moc generatora PV : 2 kwp Powierzchnia generatora PV : 13,4 m 2 Liczba modułów PV : 8 Liczba falowników : 1 Rodzaj instalacji : instalacja PV podłączona do sieci pełne zasilanie 19
20 Lokalizacja modułów : powierzchnia dachu skośnego Nachylenie : 30 o Orientacja : południe (180 o ) Rodzaj montażu : równolegle z dachem Straty : o Falownik Konfiguracja : MPP 1: 1x8 o Sieć AC Liczba faz : 3 Napięcie sieciowe (jednofazowe): 230 V Współczynnik mocy (cos phi) : +/- 1 o Kabel 20
21 o Strata całkowita : 0,47 % 2.2.2. WYNIK SYMULACJI Moc generatora PV : 2 kwp Spec. uzysk roczny : 1 025,71 kwh/kwp Stosunek wydajności (PR) : 83,6 % Zmniejszenie uzysku na skutek zacienienia : 1,9 %/rok Energia oddana do sieci : 2 051 kwh/rok Energia oddana do sieci w pierwszym roku (łącznie z degradacją modułu) : 2 044 kwh/rok Pobór w trybie czuwania : 21 kwh/rok Emisja CO 2, której udało się uniknąć : 1 218 kg/rok 2.2.2.1. PROGNOZA UZYSKU ENERGII 2.2.2.2. BILANS ENERGETYCZNY INSTALACJI PV 21
22 Promieniowanie globalne, poziomo : 1 084,5 kwh/m 2 Odchylenie od standardowego widma : -10,84 kwh/m 2 (- 1,00 %) Orientacja i nachylenie modułów PV : 152,00 kwh/m 2 (14,16 %) Zacienienie promieniowania dyfuzyjnego przez horyzont : 0,00 kwh/m 2 (0,00 %) Odbicia na powierzchni modułu : -52,08 kwh/m 2 (-4,25 %) Globalne nasłonecznienie na moduł : 1 173,6 kwh/m 2 Globalne nasłonecznienie PV = 1 173,6 kwh/m 2 x 13,41 m 2 = 15 741,6 kwh Zanieczyszczenie : 0,00 kwh (0,00 %) Konwersja STC (współczynnik sprawności znamionowej modułu 14,93 %) : -13 391,10 kwh (-85,07 %) Znamionowa energia PV : 2 350,5 kwh Zacienienie częściowe specyficzne dla modułu : -28,39 kwh (-1,21 %) Zachowanie w warunkach słabego oświetlenia : 27,93 kwh (1,20 %) Odchylenie od znamionowej temperatury modułu : -51,75 kwh (-2,20 %) Diody : -5,98 kwh (0,26 %) Niedopasowanie (dane producenta) : -45,85 kwh (-2,00 %) Niedopasowanie (konfiguracja/zacienienie) : -7,49 (-0,33 %) Przewód fazowy : -1,73 kwh (-0,08 %) Energia PV (prądu stałego) bez regulacji falownika : 2 237,2 kwh Regulacja zakresu napięcia MPP : -1,29 kwh (0,06 %) Regulacja maks. prądu stałego : 0,00 kwh (0,00 %) Regulacja maks. mocy prądu stałego : 0,00 kwh (0,00 %) Regulacja maks. mocy prądu przemiennego phi : 0,00 kwh (0,00 %) Adaptacja : -14,01 kwh (-0,63 %) Energia PV (DC) : 2 221,9 kwh Energia na wejściu falownika : 2 221,9 kwh Odchylenie napięcia wejściowego znamionowego : -30,63 kwh (-1,38 %) Konwersja z prądu stałego na przemienny : -138,36 kwh (-6,31 %) Pobór w trybie czuwania : -21,24 kwh (-1,03 %) Przewód AC : -1,60 kwh (-0,08 %) Energia PV (AC) po odjęciu zużycia podczas czuwania : 2 030,1 kwh Energia oddana do sieci : 2 051,4 kwh 2.2.2.3. ANALIZA RENTOWNOŚCI 2.2.2.3.1. Dane instalacji : Energia oddana do sieci w pierwszym roku (łącznie z degradacją modułu) : 2 044 kwh Moc generatora PV : 2 kwp Włączenie instalacji do eksploatacji (sieci) : 01-01-2016 22
23 Rozważany przedział czasowy : 25 lat 2.2.2.3.2. Parametry rentowności : Zwrot całkowitych nakładów : 33,34 % Skumulowany cashflow : 12 279,88 PLN Okres amortyzacji : 3,0 lata 2.2.2.3.3. Przegląd płatności : Całkowite koszty inwestycyjne netto : 14 700 PLN Nierefundowany VAT (8 %) : 1 176 PLN Całkowite koszty inwestycyjne brutto : 15 876 PLN Koszty inwestycyjne na 1 KWp : 7 350 PLN/kWp Koszty inwestycyjne netto po uwzględnieniu dotacji : 1 470 PLN Koszty inwestycyjne do poniesienia przez inwestora po uwzględnieniu dotacji i kosztów VAT : 1 470 + 1 176 = 2 646 PLN Płatności jednorazowe : 0,00 PLN Koszty roczne : 500 PLN/rok Pozostałe zyski lub zaoszczędzone kwoty : 0,00 PLN/rok 2.2.2.3.4. Wynagrodzenie i oszczędności Wynagrodzenie całkowite w pierwszym roku : 1 226,36 PLN Prosument 3 KWp Mikro 3 kwp o Ważność : 01-01-2016.31-12-2030 o Wynagrodzenie zasilania spec. : 0,60 PLN/kWh o Wynagrodzenie zasilania : 1 222,67 PLN/rok 23
24 24
25 3. SCHEMAT ELEKTRYCZNY ELEKTROWNI SŁONECZNEJ 3.1. DLA INSTALACJI O MOCY 2 kwp 25
26 3.2. DLA INSTALACJI O MOCY 3 kwp Opracował : Artur Panas 26