AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY ŚWIEBODZIN NA LATA 2013-2028 Część 08 System gazowniczy
W 864.08 2/16 SPIS TREŚCI 8.1 Informacje ogólne...3 8.2 System gazowniczy stan aktualny...4 8.2.1 Obszar działania...4 8.2.2 Sieci wysokiego ciśnienia...4 8.2.3 Stacje redukcyjno pomiarowe I-go stopnia...4 8.2.4 Sieci średniego ciśnienia...4 8.2.5 Stacje redukcyjno pomiarowe II-go stopnia...5 8.2.6 Sieci niskiego ciśnienia...6 8.3 Zapotrzebowanie na paliwa gazowe stan aktualny...6 8.4 Ocena stanu aktualnego...10 8.5 Zapotrzebowanie na paliwa gazowe przewidywane zmiany...11 8.5.1 Wprowadzenie...11 8.5.2 Zapotrzebowanie gazu w perspektywie bilansowej...12 8.5.2.1 Tereny rozwojowe...12 8.5.2.2 Prognoza zapotrzebowania gazu przez budownictwo jednorodzinne...13 8.5.2.3 Prognoza zapotrzebowania gazu przez usługi i przemysł...14 8.6 Zamierzenia modernizacyjne i inwestycyjne...15
W 864.08 3/16 8.1 Informacje ogólne Ocena pracy istniejącego systemu gazowniczego zasilającego w gaz odbiorców z terenu Gminy Świebodzin oparta została na informacjach uzyskanych z: o EWE energia Sp. z o.o. o Dolnośląska Spółka Gazownicza Sp. z o.o. (oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu), o PGNiG SA (oddział w Zielonej Górze), o PGNiG SA Dolnośląski Oddział Handlowy we Wrocławiu, o Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-System SA (oddział we Wrocławiu). Na terenie Gminy Świebodzin dostarczany jest gaz ziemny wysokometanowy typu E, który dostarczany jest przez spółkę EWE energia. Realizacja dostaw gazu na teren gminy odbywa się za pomocą gazociągów średniego ciśnienia. Gaz ten pobierany jest ze stacji redukcyjno pomiarowej I stopnia leżącej w Międzyrzeczu a dostarczany do miejscowości Jordanowo i Gościkowo, zlokalizowanych w północnym obszarze gminy. Poniżej przedstawiono najważniejsze parametry gazu E dostarczanego przez firmę EWE energia Sp. z o.o.: Rodzaj gazu E (wg normy PN-C-04750) Ilość stacji redukcyjno-pomiarowych I 0 Ilość stacji redukcyjno-pomiarowych II 0 Łączna liczba odbiorców gazu 72 Roczne zużycie gazu 163,1 tys.m 3 Na terenie Gminy Świebodzin dostarczany jest również gaz ziemny zaazotowany Lw. Gaz ten dostarczany jest wyłącznie na terenie miasta Świebodzin zarówno z poziomu średniego jak i niskiego ciśnienia. Przesył gazu grupy Lw realizowany jest poprzez Dolnośląską Spółkę Gazowniczą. Poniżej przedstawiono najważniejsze parametry gazu E: Rodzaj gazu E, wg PN-C-04750 Ilość stacji redukcyjno-pomiarowych I 1 Ilość stacji redukcyjno-pomiarowych II 4 Łączna liczba odbiorców gazu 7 983 Roczne zużycie gazu 12 369,9 tys.m 3 Ponadto częściowo na obszarze Gminy Świebodzin zlokalizowany jest obszar i teren górniczy Radoszyn I.
W 864.08 4/16 8.2 System gazowniczy stan aktualny. 8.2.1 Obszar działania Zgazyfikowane tereny Gminy Świebodzin to miejscowości Jordanów i Gościkowo (zaopatrywane w gaz typu E przez spółkę EWE energia) a także miasto Świebodzin, do którego to jest dostarczany gaz typu Lw przez spółkę PGNiG SA Dolnośląski Oddział Handlowy we Wrocławiu. 8.2.2 Sieci wysokiego ciśnienia Gmina Świebodzin posiada na swoim terenie elementy infrastruktury gazowej wysokiego ciśnienia. Przez teren gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia, należące do spółki GAZ-System, a transportowany jest nimi gaz typu Lw. Gazociąg przesyłowy gazu posiada na terenie gminy dwa odgałęzienia: Świebodzin (DN 150/100) oraz Skąpe (DN100). 8.2.3 Stacje redukcyjno pomiarowe I-go stopnia Na ternie Gminy Świebodzin występuje jedna stacja redukcyjna I, nale żące do spółki GAZ- System i redukująca ciśnienie gazu typu Lw do poziomu średniego ciśnienia. Parametry w/w stacji redukcyjnej I scharakteryzowa no w poniższej tabeli: Tabela 08.1 Lp. Nazwa stacji Lokalizacja stacji Ciśnienie wlotowe, MPa Przepustowość nominalna, Nm 3 /h Rok budowy 1 SRP Świebodzin Świebodzin 6,3 6000 1989 8.2.4 Sieci średniego ciśnienia Wszyscy odbiorcy gazu typu E na terenie gminy Świebodzin zasilani są z poziomu średniego ciśnienia. Na terenie Gminy Świebodzin znajduje się łącznie ok. 7,26 km gazociągów średniego ciśnienia transportujących gaz grupy E do odbiorców zlokalizowanych w miejscowościach Jordanowo i Gościkowo. Wszystkie te gazociągi wykonane są z materiału PE, wybudowanych po roku 2000. Zarówno sieć gazowa dostarczająca gaz typu E do odbiorców z terenu gminy Świebodzin, jak i stacja I zlokalizowana w Międzyrzeczu posiadają duże rezerwy przesyłowe i istnieje możliwość zaspokojenia obecnych potrzeb odbiorców gazu, jak i gazyfikacja nowych terenów.
W 864.08 5/16 Stan gazociągów można określić ogólnie jako bardzo dobry a całą sieć gazociągów można określić jako sprawną. Jedyne awarie sieci gazowej dotyczyły jej zerwania w trakcie prowadzenia prac budowlanych w obszarze występowania sieci gazowej. Do odbiorców na terenie gminy Świebodzin dostarczany jest również gaz ziemny typu Lw, których łączna długość wynosi ok. 12,3 km. Gazociągi średniego ciśnienia, transportujące gaz typu Lw, znajdują się w posiadaniu i obsługiwane przez Dolnośląską Spółkę Gazowniczą, które to zasilane są ze stacji I Świebodzin, należącej do GAZ-system. W wypadku sieci gazowej średniego ciśnienia gazu typu Lw, zaleca się, aby stopniowo przestawić całość sieci średniego ciśnienia na wykonane z materiału PE. Działania te winny być realizowane stopniowo w miarę corocznych możliwości finansowej operatora gazociągów. Stan sieci gazowej średniego ciśnienia gazu typu Lw uznaje się jako dobry a jedyna awaria w ostatnich latach sieci gazowej była spowodowana jej zerwaniem w trakcie prowadzenia prac budowlanych w obszarze występowania sieci gazowej. Również w przypadku przepustowości gazociągów średniego ciśnienia gazu typu Lw, występują znaczne rezerwy przepustowości. 8.2.5 Stacje redukcyjno pomiarowe II-go stopnia Stacje redukcyjno pomiarowe II-go stopnia są ostatnim etapem transformacji parametrów gazu. Na terenie gminy Świebodzin występują stacje II transformujące ciśnienie gazu typu Lw i występują wyłącznie na terenie miasta Świebodzin. Zidentyfikowano 4 takie stacje. Odbiorcy gazu typu E są zasilani wyłącznie z poziomu średniego ciśnienia. Parametry stacji redukcyjno pomiarowych II stopnia przedstawiają się następująco: Tabela 08.2 Lp. 1 2 3 4 Świebodzin ul. Kolejowa Świebodzin ul. Sulechowska Świebodzin oś. Widok Świebodzin ul. Za Groblą Lokalizacja stacji Przepustowość nominalna [Nm 3 /h] 1500 600 2000 100
W 864.08 6/16 Również w przypadku stacji redukcyjnych II występują rezerwy. W związku z czym nie przewiduje się zagrożeń związanych z realizacją dostaw do odbiorców gazu na terenie Świebodzina. 8.2.6 Sieci niskiego ciśnienia Sieci niskiego ciśnienia wyprowadzone ze stacji redukcyjno pomiarowej II-go stopnia. Ich zadaniem jest dostawa gazu bezpośrednio do odbiorców z wykorzystaniem przyłączy do poszczególnych odbiorców. Obecnie na terenie gminy zainstalowanych jest ok. 28,6 km rurociągów niskiego ciśnienia. Nie uzyskano danych dotyczących podziału gazociągów wg materiału, z którego są wykonane. Tak jak w wypadku sieci gazowej średniego ciśnienia tak i dla powyższych gazociągów zaleca się, aby stopniowo przestawić całość sieci na wykonane z materiału PE. Stan sieci gazowej niskiego ciśnienia należącej do DSG Sp. z o.o. uznaje się jako dobry. 8.3 Zapotrzebowanie na paliwa gazowe stan aktualny Struktura odbiorców gazu typu Lw, dostarczanego z poziomu średniego ciśnienia, realizowana przez PGNiG SA Dolnośląski Oddział Handlowy we Wrocławiu wygląda następująco: Tabela 08.3 Lata Odbiorcy domowi (bez ogrzewania) Odbiorcy domowi z ogrzewaniem Przemysł Usługi, Handel Ogółem szt szt szt szt szt 2010 5 149 2 469 70 274 7 962 2011 5 199 2 494 63 258 8 014 2012 4 737 2 782 79 385 7 983
W 864.08 7/16 Wykres 08.1 94,19% odbiorców gazu to odbiorcy domowi. Drugą największą grupą odbiorców stanowią obiekty usługowo-handlowe ok. 4,82%. Występuje tu zmienna tendencja ilości odbiorców. Struktura zużycia gazu wygląda następująco: Tabela 08.4 Lata Odbiorcy domowi (bez ogrzewania) Odbiorcy domowi z ogrzewaniem Przemysł Usługi, Handel Ogółem tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok 2010 2 827,8 3 535,9 3 761,5 3 190,4 13 315,6 2011 2 487,0 3 227,8 3 517,3 2 477,8 11 709,9 2012 1 910,0 4 135,2 3 847,1 2 477,6 12 369,9
W 864.08 8/16 Wykres 08.2 Pod względem zużycia gazu odbiorcy domowi stanowią również grupę dominującą i zużywają 48,87% gazu tylu Lw dostarczanego do gminy Świebodzin. Drugą największą natomiast grupą odbiorców tego gazu są obiekty przemysłowe 31,1%. Łączne zużycie gazu typu Lw w roku 2012 na ternie gminy Świebodzin wyniosło 12 369,9 tys. m 3, a w ostatnich trzech latach występowała zmienna tendencja co do jego zużycia. Gaz typu Lw jest dostarczany do odbiorców z poziomu średniego i niskiego ciśnienia. Struktura odbiorców gazu typu E, dostarczanego z poziomu średniego oraz niskiego ciśnienia, realizowana przez spółkę EWE energia wygląda następująco: Tabela 08.5 Lata Odbiorcy domowi (bez ogrzewania) Odbiorcy domowi z ogrzewaniem Przemysł Usługi, Handel Ogółem szt szt szt szt szt 2010 0 56 1 7 64 2011 0 60 1 6 67 2012 0 64 1 7 72
W 864.08 9/16 Wykres 08.3 88,9% odbiorców gazu to odbiorcy domowi. Drugą największą grupą odbiorców stanowią punkty usługowe i handlowe ok. 9,72%. Występuje tu nieznaczna tendencja rosnąca. Struktura zużycia gazu wygląda następująco: Tabela 08.6 Lata Odbiorcy domowi (bez ogrzewania) Odbiorcy domowi z ogrzewaniem Przemysł Usługi, Handel Ogółem tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok tys. m3/rok 2010 0 102,6 47,1 144,9 294,6 2011 0 106,1 32,5 116,7 255,3 2012 0 163,1 12,7 53,7 229,6
W 864.08 10/16 Wykres 08.4 Również pod względem zużycia gazu odbiorcy domowi stanowią grupę dominującą i zużywają 71,1% gazu dostarczanego przez spółkę EWE energia. Kolejnym jest segment handlu i usług 23,4%. Łączne zużycie gazu typu E w roku 2012 na ternie gminy Świebodzin wyniosło 163,12 tys. m 3, a w ostatnich trzech latach występowała rosnąca tendencja co do jego zużycia. Gaz typu E jest dostarczany do odbiorców z poziomu średniego ciśnienia. 8.4 Ocena stanu aktualnego a. Miasto Świebodzin zasila jedna stacja redukcyjno-pomiarowe I o redukująca ciśnienie gazu typu Lw zlokalizowana na terenie miasta Świebodzin. Miejscowości Jordanowo oraz Gościkowo zasilane są poprzez stację I zlokalizowaną poza terenem gminy (gaz typu E). b. Systemy gazownicze gminy Świebodzin posiadają rezerwę przesyłową, zdolną do podłączenia nowych odbiorców, a także do pozwalającą na gazyfikację nowych terenów. c. Odbiorcy gazu na terenie gminy zasilani są z poziomu średniego i niskiego ciśnienia. Aczkolwiek odbiorcy z poziomu niskiego ciśnienia występują jedynie na terenie miasta Świebodzin. Spółka EWE zaopatruje wszystkich swoich odbiorców z poziomu średniego ciśnienia.
W 864.08 11/16 d. Ogólny stan infrastruktury gazowej dla gazu typu Lw na terenie gminy można uznać za dobry. Stan infrastruktury gazowej dla gazu typu E na terenie gminy można uznać za bardzo dobry. e. Sieć gazowa na bieżąco jest rozwijana a nowi odbiorcy są systematycznie przyłączani do sieci gazowej. f. Awarie systemu gazowniczego na terenie Gminy Świebodzin zdarzają się sporadycznie i w ostatnich latach spowodowane były wyłącznie niewłaściwymi działaniami firm trzecich. g. Przewidywane zwiększenie zapotrzebowania na gaz w perspektywie roku 2028 powinno być zaspokojone poprzez istniejącą infrastrukturę gazową i nie zachodzi potrzeba jej znaczącej rozbudowy (np. poprzez zwiększenie przepustowości stacji redukcyjnych czy zwiększanie średnicy gazociągów). h. Biorąc powyższe pod uwagę jak również planowane działania modernizacyjne należy stwierdzić, iż stan systemu gazowniczego nie stanowi zagrożenia co do pewności zasilania w najbliższych latach. 8.5 Zapotrzebowanie na paliwa gazowe przewidywane zmiany 8.5.1 Wprowadzenie Zmiany zapotrzebowania na paliwa gazowe w zakresie odbiorców komunalnych w najbliższej perspektywie będą powodowane z jednej strony podłączaniem budynków już istniejących, a z drugiej budynków nowo budowanych. Dla wyliczenia rocznego zapotrzebowania na gaz wykorzystano następujące wskaźniki: Standard wyposażenia I II III dla bud. jednorodzinnego dla bud. wielorodzinnego Wskaźnik zużycia energii GJ/rok 4,17/mieszkanie 14,46/ mieszkanie 14,46/ mieszkanie + na ogrzewanie: 120/odbiorcę 45/ odbiorcę Użyte powyżej określenie standard wyposażenia oznacza, że gaz wykorzystywany jest dla: Standard I przygotowanie posiłków (kuchenka gazowa),
W 864.08 12/16 Standard II - przygotowanie posiłków oraz ciepłej wody użytkowej (kuchenka gazowa oraz grzejnik wody przepływowej), Standard III - przygotowanie posiłków, ciepłej wody użytkowej oraz ogrzewania pomieszczeń (kuchenka gazowa, grzejnik wody przepływowej i kocioł gazowy), Przewidywane godzinowe zapotrzebowanie na gaz przez poszczególne jednostki bilansowe obliczono na podstawie następujących wzorów: a) na cele komunalno-bytowe (odbiorcy indywidualni, usługi) Qk A = 8760h / rok xksg[ m3n / h] gdzie: Qk zużycie gazu przez ww odbiorców na cele kom-byt. [m 3 n/rok] Ksg współczynnik szczytowego poboru gazu 50 Ksg = Mzg + 1,5 b) cele grzewcze Qg B = 8760h / rok x3,2[ m3n / h] gdzie: Qk zużycie gazu przez ww odbiorców na cele grzewcze [m 3 n/rok] 3,2 współczynnik szczytowego poboru gazu na cele grzewcze w dzień 8.5.2 Zapotrzebowanie gazu w perspektywie bilansowej 8.5.2.1 Tereny rozwojowe Nowa zabudowa będzie występowała głównie na terenach rozwojowych przedstawionej w części 05 niniejszego opracowania.
W 864.08 13/16 W niniejszym opracowaniu wykonano podział obszarów ze względu na rodzaj nośnika ciepła. Obszary zakwalifikowane do zasilania z systemu gazowniczego zostały pokazane w części 05 opracowania. Obliczenia wykonano przy założeniu, iż tereny rozwojowe zostaną całkowicie wypełnione. Wykonane obliczenia wykazały następujące zapotrzebowania na gaz sieciowy: o Budownictwo jednorodzinne 11,0 tyś Nm 3 /h, 517,4 ha, o Tereny usługowo - handlowe 9,6 tyś Nm 3 /h, 423,7 ha, o Tereny przemysłowo-produkcyjne 22,8 tyś Nm 3 /h, 737,5 ha. Łączne maksymalne potrzeby wynikające z terenów rozwojowych to ok 30,8 tys. Nm 3 /h. Należy jednak stwierdzić, iż wartość ta jest wartością maksymalną, która może wystąpić przy pełnym zagospodarowaniu terenów rozwojowych gminy i nie wydaje się prawdopodobna do osiągnięcia w najbliższej przyszłości. 8.5.2.2 Prognoza zapotrzebowania gazu przez budownictwo jednorodzinne Zmiany zapotrzebowania na paliwa gazowe w zakresie odbiorców komunalnych w najbliższej perspektywie będą powodowane z jednej strony podłączaniem budynków już istniejących, a z drugiej budynków nowo budowanych głównie jednorodzinnych. Na dzień wykonywania założeń znaczna liczba budynków jednorodzinnych nie jest podłączona do systemu gazowniczego, są one zatem potencjalną grupą nowych odbiorców gazu. Dla tej grupy wykonano prognozę wzrostu zapotrzebowania na paliwo gazowe przy założeniu, że co rok do systemu gazowniczego będzie podłączanych ok. 20 budynków istniejących. Wyniki zamieszczono w poniższej tabeli. Tabela 08.7 Liczba odbiorców Zapotrzebowanie gazu m 3 /h pp+cwu ogrzewanie pp+cwu łącznie 2013-2015 64 23 80 103,5 2016-2020 105 32 132 163,1 2021-2025 90 29 113 141,5 2026-2028 57 22 71 93,2 suma 316 106 396 501,3
W 864.08 14/16 Ponadto do systemu gazowniczego będą podłączane budynki nowo powstające. Korzystając z danych zawartych w części 04 opracowania wykonano prognozę zapotrzebowania gazu dla wariantu odniesienia jako wariantu najbardziej realistycznego. W wariancie tym zakłada się, że rocznie na terenie gminy będzie powstawało około 18 budynków jednorodzinnych. Przyjmując założenie, że w poszczególnych latach od 40-70% tych budynków będzie wykorzystywało paliwo gazowe otrzymamy następujące wyniki: Tabela 08.8 Liczba odbiorców Zapotrzebowanie gazu m 3 /h pp+cwu ogrzewanie pp+cwu łącznie 2013-2015 45 19 56 75,4 2016-2020 60 23 75 97,7 2021-2025 65 24 81 105,0 2026-2028 33 16 41 57,2 suma 203 81 254 335,3 Podsumowując powyższe prognozy należ stwierdzić, że podłączanie do systemu gazowniczego budynków istniejących jak też budynków nowoprojektowanych spowoduje wzrost zapotrzebowania na paliwo gazowe o około 0,84 tys. Nm 3 /h, czyli o około 8,1MW. Powyższa analiza nie ujmuje ewentualnych odłączeń od systemu, co niewątpliwie spowoduje spadek zapotrzebowania na gaz. 8.5.2.3 Prognoza zapotrzebowania gazu przez usługi i przemysł W zakresie odbioru gazu przez istniejącą, jak i prognozowaną sferę usługową, jak też zakłady przemysłowe trudno jest prognozować ich zapotrzebowanie z uwagi na zbyt wiele zależności i nie do końca sprecyzowane plany rozwojowe. W związku z czym wykonane prognozy obarczone byłyby zbyt dużym marginesem błędu a otrzymane wyniki mogłyby okazać się zupełnie nieprzydatne.
W 864.08 15/16 8.6 Zamierzenia modernizacyjne i inwestycyjne Nie zakłada się w najbliższych latach rozbudowy systemu gazowniczego wysokiego ciśnienia na terenie Gminy Świebodzin. W przypadku pojawienia się potencjalnego odbiorcy gazu z sieci wysokiego ciśnienia należy przeanalizować możliwości techniczno-ekonomiczne jego podłączenia, po czym podjąć decyzję o ewentualnej rozbudowie sieci gazowej. W razie realizacji takiego podłączenia konieczna będzie ścisła współpraca pomiędzy gminą a Operatorem Gazociągów Przesyłowych GAZ- System SA (oddział we Wrocławiu). Ponadto należy nadmienić, iż lokalizacja obiektów budowlanych względem istniejącej sieci gazowej w/c powinna być zgodna z wymaganiami zawartymi w przepisach według których sieć została wybudowana. W związku z powyższymi, lokalizacjami obiektów budowlanych względem sieci gazowej, dla której pozwolenie na budowę wydano przed 10.08.1989r. powinna być zgodna z przepisami rozporządzenia Ministra Górnictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (DZ.U. z 1987r nr 21 poz. 94) oraz normami branżowymi BN-80/8976-31. Wynika z nich, iż maksymalna odległość podstawowa lokalizacji obiektów budowlanych względem istniejącej sieci gazowej w/c wynosi: - dla gazociągu DN 500-65m na stronę od jego osi, - dla gazociągu DN 50-35 m na stronę jego osi, - dla stacji gazowej w/c - 35 m od granicy terenu stacji. Przywołane powyżej przepisy określają wszelkie odległości bezpieczne/podstawowe, które muszą być zachowane przy lokalizacji obiektów budowlanych, terenowych, infrastruktury podziemnej i naziemnej względem sieci gazowej w/c. Dla niektórych odcinków gazociągów w/c mogą mieć zastosowanie zmniejszone odległości podstawowe, które będą mogły być rozpatrywane na etapie uzgadniania i opiniowania szczegółowych planów lokalizacji obiektów budowlanych względem wyżej wymienionych gazociągów w/c. W związku z powyższym, w przypadku jakichkolwiek planów lokalizacji obiektów budowlanych względem istniejącej sieci gazowej wysokiego ciśnienia w odległości mniejszych niż wskazane powyżej, zachodzi konieczność szczegółowego uzgodnienia wszelkich zbliżeń, kolizji oraz ingerencji w powyższe odległości Operatora Gazociągów Przemysłowych GAZ-SYSTEM S.A. we Wrocławiu.
W 864.08 16/16 Rozwój sieci gazowej na terenie gminy w następnych latach będzie polegać przede wszystkim na zwiększeniu liczby odbiorców gazu poprzez budowanie przyłączy gazowych oraz w koniecznych sytuacjach rozbudów sieci, co będzie się wiązało z przeprowadzeniem analizy ekonomicznej opłacalności rozbudowy sieci gazowej. Zakłada się, ze względu m.in. na istniejącą rezerwę w systemie dystrybucyjnym oraz rezerw zasilania, iż na bieżąco sieć gazowa będzie rozbudowywana, w miarę występowania potrzeb zgłaszanych przez nowych odbiorców. W ramach planowanych działań modernizacyjnych należy wskazać modernizację stacji gazowej II zlokalizowanej przy ulicy Kolejowej, należącej do Dolnośląskiej Spółki Gazowniczej Sp. z o.o. Plany rozwoju przedsiębiorstw gazowniczych powinny dążyć do jak najpełniejszego zgazyfikowania zabudowanej części miasta i gminy, mając na uwadze również analizę terenów rozwojowych, przedstawionych w części 05 opracowania, i przeanalizowanie możliwości doprowadzenia sieci gazowych w poszczególne, niezgazyfikowane dotąd rejony Niezbędne środki na działania rozwojowe i modernizacyjne przedsiębiorstw mogą pochodzić z następujących źródeł: środki własne, środki pochodzące z amortyzacji, środki pochodzące z kredytów, dofinansowania z WIOŚ, BOŚ lub EkoFunduszu, dofinansowanie z funduszy rozwojowych Unii Europejskiej. Nowi potencjalni odbiorcy gazu, w przypadku przebiegającej w pobliżu sieci gazowej, powinni regularnie być podłączani do systemu gazowniczego po wpłynięciu wniosków o takie przyłączenie. Zaleca się podłączanie nowych odbiorców gazu z poziomu średniego ciśnienia, a dopiero w przypadku braku takiej możliwości z poziomu niskiego ciśnienia. Zamierzenia przedsiębiorstw gazowniczych powinny również ujmować nakłady na bieżącą modernizację oraz konserwację elementów systemu gazowniczego, w tym dążenie do jak najpełniejszej wymiany gazociągów stalowych na gazociągi z materiału PE.