Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z historii w klasie IV Aby uzyskać ocenę: Dopuszczającą uczeń powinien wykazać się znajomością elementarnej wiedzy, wyjaśniać z pomocą nauczyciela znaczenie podstawowych terminów, dokonywać opisów przeszłości i porównywać ją z teraźniejszością na podstawie materiałów ilustracyjnych. Dostateczną - uczeń powinien posiadać podstawową wiedzę, czytać teksty ze zrozumieniem, dostrzegać związki teraźniejszości z przeszłością, opanować najprostsze umiejętności przedmiotowe, takie jak: dokonywanie oceny zdarzenia, opis, porównanie, określanie, w którym wieku rozegrało się dane wydarzenie, porządkowanie zdarzeń w kolejności chronologicznej, odczytywanie daty wydarzenia z osi czasu. Dobrą uczeń powinien opanować wiedzę na dobrym poziomie, wykazywać się aktywnością na lekcjach, wyrażać własną opinię, dostrzegać ciągłość rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego, integrować wiedzę uzyskana z różnych źródeł, samodzielnie poszukiwać informacji o swoim regionie i rodzinnej miejscowości, umiejętnie posługiwać się mapą, odczytywać wiadomości z wykresów i tabel. Bardzo dobrą uczeń musi wykazać się dużą wiedzą oraz zrozumieniem procesów historycznych; powinien również samodzielnie wyciągać wnioski, ujmować treści historyczne w związki przyczynowo-skutkowe, krytycznie odnosić się do wydarzeń z przeszłości oraz porównywać epoki i okresy. Celującą uczeń powinien samodzielnie rozwijać swoje zainteresowania i wykazywać się wiedzą ponadprogramową, uczestniczyć w pracach przedmiotowych kółek zainteresowań, łączyć i wykorzystywać wiadomości z różnych dziedzin, brać udział w konkursach przedmiotowych. OCENA ŚRÓDROCZNA ROCZNA-jak na ocenę śródroczną i: dopuszczająca - rozumie, jaką rolę odgrywa rodzina w życiu człowieka, - potrafi wymienić ludzkie potrzeby, - podaje przykłady praw i obowiązków członków rodziny, - wymienia osoby, które wchodzą w skład szkolnej społeczności, - zna swoje szkolne prawa i obowiązki, ocenia, które są najważniejsze, - rozumie, w czym przejawiają się uprzejmość i tolerancja, - tłumaczy pochodzenie nazwy Polska, - zna daty najważniejszych polskich świąt państwowych, zna polskie symbole narodowe i najważniejsze miejsca pamięci narodowej, - recytuje tekst Mazurka Dąbrowskiego, - wymienia regiony Polski, odnajduje je na mapie Polski, - wie, czym zajmuje się historia jako nauka, wyjaśnia, kim jest historyk, - wie, czym są źródła historyczne, i podaje ich przykłady, - rozumie znaczenie terminów: chronologia, data, era, rok, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna, okres przed naszą erą i naszej ery, - wskazuje narodziny Jezusa z Nazaretu jako początek naszej ery, - wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, plan, legenda mapy, - odczytuje skróty: p.n.e. i n.e., - umie narysować os czasu i zaznaczyć na niej daty, oblicza upływ czasu między poszczególnymi wydarzeniami, - ustala wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie, - zapisuje cyframi rzymskimi liczby arabskie i na odwrót, -- wie, jak zmieniał się wygląd człowieka, - rozumie, jakie znaczenie dla praludzi miała umiejętność rozpalania ognia, - wymienia narzędzia praludzi, - porównuje koczowniczy i osiadły tryb życia, - rozumie znaczenie terminów: pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, rozpoznaje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, - odnajduje na mapie starożytne Egipt i Mezopotamię, rzeki Eufrat, Tygrys i Nil, Babilon, Grecję i Ateny, Rzym, Kartaginę, Półwysep Apeniński (Italię), Palestynę i obszary objęte chrześcijaństwem u schyłku starożytności, - wymienia imiona najważniejszych bogów greckich, - wie, czym jest teatr, wskazuje Grecję jako miejsce narodzin tej dziedziny sztuki, - tłumaczy znaczenie terminów: filozofia, bogowie olimpijscy, mit, politeizm, heros, igrzyska olimpijskie, olimpiada,: pięściak, ziemianka, dymarka, epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza, cywilizacja, miasto-państwo, mumia, sarkofag, piramida, faraon, kanał nawadniający, Sumerowie, Babilon, Mezopotamia, Bliski Wschód, - podaje rok pierwszych igrzysk olimpijskich, - wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju olimpijskiego, - opisuje wygląd teatru greckiego i występujących w nim aktorów, - wie, co to jest Forum Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukt, droga, łuk triumfalny, termy, - objaśnia znaczenia terminów: mesjasz, apostoł, Ewangelia, Biblia, Stary i Nowy Testament, poganin, - wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin chrześcijaństwa, wiąże początki
dostateczna uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą i: - zna uprawnienia władz szkolnych i statut szkoły, - wie, czym jest samorząd uczniowski, podaje przykłady działań samorządu, - tłumaczy znaczenie terminów: ojczyzna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, patriotyzm lokalny, herb, naród - rozumie znaczenie terminów: Rzeczpospolita Polska, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, Polonia, - omawia okoliczności powstania tekstu Mazurka Dąbrowskiego, - wie, jaka jest symbolika barw polskiej flagi narodowej, - potrafi określić sposoby zaspokajania różnych potrzeb człowieka, - wyjaśnia znaczenie praw i obowiązków poszczególnych członków rodziny, - charakteryzuje społeczność szkolną z uwzględnieniem praw i obowiązków, - zbiera informacje o władzy lokalnej i jej zadaniach, - prezentuje informacje związane z ważnymi postaciami i wydarzeniami z dziejów regionu, - opisuje główne regiony Polski, - przedstawia na wybranych przykładach mniejszości narodowe zamieszkujące współczesną Polskę, - wskazuje główne skupiska Polonii na mapie świata, - zna sposoby badania wydarzeń z przeszłości przez historyków, - zna podstawy myślenia przyczynowo-skutkowego dotyczącego wydarzeń, - podaje przykłady efektów pracy historyków, - wyjaśnia znaczenie terminów: zabytek, muzeum, archiwum, skansen, ród, archeolog, pamiątka rodzinna, genealogia, drzewo genealogiczne, - wie, gdzie gromadzi się źródła historyczne, - odróżnia postacie historyczne od bohaterów baśniowych i legendarnych, - kwalifikuje różne źródła historyczne zgodnie z podziałem na źródła materialne (pisane, niepisane) i niematerialne, - przedstawia pamiątki rodzinne i określa ich znaczenie, odczytuje informacje o przodkach na podstawie pamiątek, - prezentuje swoją opinię na temat podtrzymywania tradycji rodzinnych, - tłumaczy zasadę tworzenia osi czasu i sposób umieszczania na niej dat, - posługuje się cyframi rzymskimi i arabskimi w celu oznaczania jednostek czasu, - wymienia epoki historyczne oraz podaje ich daty graniczne, - wymienia elementy, z jakich składa się mapa historyczna, - porządkuje daty na linii chronologicznej, - określa datę danego wydarzenia, używając określeń I połowa lub II połowa wieku, chrześcijaństwa z postacią Jezusa z Nazaretu, - rozumie, na czym polega różnica między monoteizmem a politeizmem uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą i: - wymienia materiały pisarskie od starożytności do dziś, - umieszcza na osi czasu przybliżone daty wynalezienia pisma i powstania pierwszego pisma alfabetycznego, - wskazuje, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miał wynalazek pisma, - charakteryzuje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, wskazuje różnice między nimi, - rozumie wpływ położenia geograficznego Grecji na zajęcia ludności, - wyjaśnia znaczenie terminów: Hellada, Hellenowie, wielka kolonizacja, kolonia, Akropol, agora, polis, demokracja, - wie, kim był Perykles, - zna genezę starożytnego teatru, - wymienia rodzaje sztuk granych w greckim teatrze, omawia różnice między nimi, - podaje cechy charakterystyczne demokracji ateńskiej, - tłumaczy, kim byli Spartanie, - zna postacie Heraklesa i Odyseusza jako bohaterów mitów greckich, opowiada co najmniej jeden mit grecki, - wymienia najważniejszych filozofów greckich (Sokrates, Platon, Arystoteles), - wskazuje, gdzie odbywały się najsłynniejsze igrzyska starożytności, - umieszcza na osi czasu daty: wojny trojańskiej, ukształtowania się greckich polis, rządów Peryklesa w Atenach, narodzin teatru greckiego, pierwszych igrzysk olimpijskich, - opisuje na przykładzie starożytnych Aten wygląd greckiej polis, - podaje rok założenia Rzymu, zna legendarne początki Rzymu, - wyjaśnia, w jakim celu starożytni Rzymianie budowali drogi i wodociągi, - rozumie znaczenie terminów: prawo rzymskie, prawo XII tablic, kodeks, Kodeks Justyniana, Imperium Rzymskie, legionista, języki romańskie, bazylika, gladiator, prowincja, barbarzyńca, zgromadzenie ludowe, senat, - podaje najważniejsze zasady nauki Jezusa z Nazaretu, - zna przyczyny prześladowań chrześcijan w państwie rzymskim, - wymienia symbole pierwszych chrześcijan, omawia ich genezę, - wie, kim był Konstantyn Wielki, opisuje zmiany sytuacji chrześcijan w państwie rzymskim w okresie jego panowania, - umieszcza na osi czasu daty założenia Rzymu, zabójstwa Juliusza Cezara, ukrzyżowania Jezusa z Nazaretu i upadku cesarstwa zachodniorzymskiego, określa, w którym wieku odbyły się poszczególne wydarzenia, - omawia różnice między republiką a cesarstwem,
- dostrzega różnice w określaniu, do której połowy wieku należą daty przed naszą erą i naszej ery, - odczytuje z mapy podstawowe informacje, dobra uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną i: - wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina dwupokoleniowa, rodzina wielopokoleniowa, - wyjaśnia znaczenie terminów: rada pedagogiczna, rada szkoły, rada samorządu uczniowskiego, - omawia sposoby okazywania patriotyzmu w czasie wojny i w okresie pokoju, - zna sposoby zdobywania wiedzy o historii małej ojczyzny, - wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny, - podaje przykłady dzieł sztuki i architektury, należące do dziedzictwa narodowego, - wyjaśnia, kim był Józef Wybicki, - wylicza prawa przysługujące mniejszościom narodowym i etnicznym w Polsce, - wie, gdzie znajdują się główne skupiska Polaków na świecie, - porównuje prawa i obowiązki poszczególnych członków rodziny, - opisuje wygląd herbów wybranych miejscowości, - wymienia główne zadania historii, - wymienia przykłady postaci historycznych oraz bohaterów baśniowych i legendarnych, - dokonuje podziału źródeł historycznych na materialne i niematerialne, wyróżnia wśród źródeł materialnych pisane i niepisane, - wymienia informacje pozyskiwane na podstawie poszczególnych źródeł historycznych, - wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum a skansenem, - potrafi zaprezentować myślenie przyczynowo-skutkowe, - wyjaśnia wpływ tradycji rodzinnych na umacnianie poczucie wspólnoty w rodzinie, - rozumie, że daty graniczne poszczególnych epok mają charakter umowny, - tłumaczy, czym są legenda i skala mapy, porównuje mapy historyczną i geograficzną, bardzo dobra uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczająca, dostateczną, dobrą i: - objaśnia, dlaczego wybrane dzieła sztuki i architektury są ważną częścią naszej kultury narodowej, - wymienia wydarzenia, na pamiątkę których ustanowiono święta państwowe, - analizuje, w jaki sposób mniejszości narodowe i etniczne mogą zachować swoją odrębność, - opisuje kulturę i tradycje wybranej mniejszości narodowej bądź etnicznej żyjącej - wymienia zasługi Rzymian w dziedzinie architektury i budownictwa, używając terminów: Forum Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukty, drogi, łuki triumfalne, termy, rozpoznaje na ilustracjach budowle wznoszone przez starożytnych Rzymian. uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną i: - tłumaczy, jakie znaczenie miało wynalezienie pisma, - wie, że alfabety grecki i łaciński stanowią podstawę alfabetów współczesnych, - umieszcza na osi czasu przybliżoną datę pojawienia się człowieka rozumnego oraz daty powstania pierwszych państw sumeryjskich, - opisuje materiały pisarskie od starożytności do czasów współczesnych, - podaje najważniejsze osiągnięcia pierwszych cywilizacji: system nawadniający, koło, koło garncarskie, szkło, cegłę, kalendarz, - wymienia najważniejsze zabytki starożytnych Mezopotamii i Egiptu, - opowiada, w jakim celu wznoszono piramidy i w jaki sposób one powstawały, - podaje najważniejsze fakty z życia faraona Ramzesa II, - wyjaśnia, czym były Wielkie Dionizje, gimnazjon, - wie, jakimi dziedzinami życia opiekowali się poszczególni bogowie greccy, zna ich atrybuty, -wie, kim był Homer, wymienia jego dzieła, - opisuje przebieg starożytnych igrzysk olimpijskich, tłumaczy rolę sportu w życiu starożytnych Greków, - wie, jak termin olimpiada rozumiano w starożytności i objaśnia, co oznacza on współcześnie, - tłumaczy jaką rolę w Atenach odgrywał sąd skorupkowy, - ocenia znaczenie teatru dla starożytnych Greków, - wie, że państwo rzymskie było królestwem, republiką, cesarstwem, - wymienia i opisuje grupy społeczne starożytnego Egiptu i Rzymu, - nazywa poszczególne elementy stroju i uzbrojenia rzymskiego legionisty, - wskazuje cechy rzymskiego budownictwa, wie, dlaczego Rzymianie budowali łuki triumfalne i termy, objaśnia, w jaki sposób budowano drogi w Rzymie, - wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian, z których korzystamy współcześnie, - porównuje rozrywki, wierzenia starożytnych Greków, Rzymian, Egipcjan, - przedstawia związki chrześcijaństwa z judaizmem, uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą i: - tłumaczy, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miało posługiwanie się mową, - przedstawia dokonania umożliwiające przejście do osiadłego trybu życia, - charakteryzuje koczowniczy i osiadły tryb życia, ocenia, który był korzystniejszy dla praludzi, - porównuje życie praludzi z życiem współczesnego człowieka, - przedstawia ewolucję materiałów pisarskich,
w Polsce, - przedstawia na przykładzie przenikanie się faktów historycznych z legendą, - ocenia, jakie znaczenie dla współczesnej nauki mają odkrycia archeologiczne, - uzasadnia, dlaczego należy dbać o źródła historyczne i chronić obiekty zabytkowe, - dociera do rodzinnych źródeł, które pozwalają mu sporządzić drzewo genealogiczne, przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny, - zna przyczyny powstawania kronik i dostrzega w nich źródło ważnych informacji, - wskazuje wydarzenia, które oznaczają początek i koniec poszczególnych epok, - rozumie, jaką rolę odgrywa mapa w poznawaniu przyczyn i przebiegu wydarzeń historycznych, - krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne, - opisuje, jak dawniej wyglądały mapy i na tej podstawie określa, jakie wyobrażenie o świecie mieli ludzie w przeszłości, - wskazuje przebieg, przyczyny i skutki wybranych wydarzeń historycznych, - wymienia mniejszości narodowe, które żyły w przedwojennej Polsce, - analizuje tekst hymnu Polski i wyjaśnia znaczenie wybranych zwrotów, - porównuje strukturę narodowościową II Rzeczypospolitej i współczesnej Polski, celująca uczeń spełnia wymagania na ocenę dop, dst, db, bdb i: - Roczną ocenę celującą może uzyskać uczeń, który nie otrzymał w przeciągu całego roku szkolnego ani jednej oceny niedostatecznej oraz dopuszczającej, brał udział w konkursach przedmiotowych i osiągał w nich sukcesy, ze sprawdzianów, kartkówek, testów otrzymał oceny celujące lub bardzo dobre. - wymienia przyczyny i skutki wielkiej kolonizacji, wskazuje na mapie główne jej kierunki, - ocenia osiągnięcia i dokonania starożytnej Mezopotamii, Egiptu, Grecji i Rzymu, - wymienia najważniejsze osiągnięcia Peryklesa, - przedstawia, w jaki sposób działał sąd skorupkowy, - podaje imiona najważniejszych tragedio- i komediopisarzy greckich (Sofokles, Arystofanes, Eurypides), - opisuje, jaki był przebieg konkursów teatralnych w starożytnej Grecji, - wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia: koń trojański, pięta Achillesa i stajnia Augiasza, - przedstawia poglądy Sokratesa, Platona i Arystotelesa, - porównuje teatr współczesny ze starożytnym teatrem greckim, - wskazuje na rolę sportu w starożytnej Grecji jako tematu sztuki, - porównuje starożytne igrzyska olimpijskie ze współczesnymi olimpiadami, - wymienia zalety i wady wychowania spartańskiego, - omawia podobieństwa i różnice między demokracją ateńską a współczesną, - porównuje demokrację ateńską z władzą w starożytnym Egipcie, - ocenia dokonania Juliusza Cezara. - omawia drogę państwa rzymskiego do potęgi oraz określa zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego, - omawia genezę chrześcijańskich symboli, - wie, że w czasach późniejszych doszło do podziałów chrześcijaństwa, wymienia różne odłamy chrześcijaństwa, - charakteryzuje różne typy ustroju państwa rzymskiego: królestwo, republikę, cesarstwo, - opisuje grupy tworzące społeczeństwo rzymskie, greckie, egipskie, - tłumaczy, czym był szlak bursztynowy, określa jego znaczenie dla Rzymian, przyczyny i skutki jego funkcjonowania, uczeń spełnia wymagania na ocenę dop, dst, db, bdb i: - Roczną ocenę celującą może uzyskać uczeń, który nie otrzymał w przeciągu całego roku szkolnego ani jednej oceny niedostatecznej oraz dopuszczającej, brał udział w konkursach przedmiotowych i osiągał w nich sukcesy, ze sprawdzianów, kartkówek, testów otrzymał oceny celujące lub bardzo dobre. 1. OCENY CZĄSTKOWE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII
Uczeń otrzymuje oceny cząstkowe za aktywność, sprawdziany, kartkówki, testy podsumowujące, zeszyt ćwiczeń, odpowiedzi, pracę z kartą pracy, zadania domowe. 2. SPRAWDZIANY, KARTKÓWKI, TESTY a) sprawdziany, testy: w formie pisemnej : odpowiedzi na pytania są oceniane i punktowane; uzyskany stopień zależeć będzie od ilości wykonanych pytań, zadań / ocena uwzględnia wybór treści, wiedzę merytoryczną, poprawność wypowiedzi, znajomość faktów historycznych; b) krótkie wypowiedzi pisemne /kartkówki z trzech ostatnich lekcji/ jako forma odpytania z bieżącego materiału : - uczeń nieobecny na trzech ostatnich lekcjach może nie pisać kartkówki, musi ją uzupełnić w terminie dwóch tygodni. Ocenę niedostateczną z kartkówki, testu, sprawdzianu można poprawić (tylko raz) na zajęciach dydaktyczno wyrównawczych w nieprzekraczalnym terminie dwóch tygodni od jej otrzymania. c) odpowiedzi ustne : - ocenie podlega poziom wiedzy, jak również sposób jej przekazania, - ocenie podlega umiejętność czytania mapy, d) zadania domowe : - w ciągu semestru można cztery razy nie odrobić zadania domowego( braki zadań odnotowywane są w zeszycie uwag), - pięć braków i następne - to ocena niedostateczna, zadania powinny być uzupełnione na następną lekcję, - brak zeszytu i zeszytu ćwiczeń traktowane jest jako brak zadania domowego, - jakościowo zadanie domowe ocenia nauczyciel / najczęściej u wybranych uczniów, ewentualnie zbiera zeszyty lub ćwiczenia całej klasy /, - uczeń musi umieć wytłumaczyć zadanie zwłaszcza dla chętnych/ na szóstkę/, Jeżeli podczas sprawdzania zeszytu lub ćwiczeń okaże się, że zadanie nie zostało uzupełnione uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i ma obowiązek uzupełnić braki. e) postawa na lekcji : - uczniowie czynnie uczestniczący w lekcji mają szansę uzyskania plusa-3 plusy to ocena bardzo dobra, - nie wyklucza się otrzymania minusów za negatywną postawę na lekcji- 3 minusy to ocena niedostateczna. f) praca samodzielna ucznia : - przygotowanie referatu, - przygotowanie pomocy, prac dodatkowych; - przygotowanie i udział w konkursach. 3. UZUPEŁNIANIE ZALEGŁOŚCI Uczeń ma obowiązek uzupełnić zaległości (notatki w zeszycie, ćwiczenia) powstałe podczas nieobecności. Jeżeli jest to nieobecność spowodowana chorobą ma na uzupełnienie tydzień. Jeżeli natomiast uczeń był nieobecny w szkole jeden dzień, kilka godzin (zawody
sportowe, konkursy, wizyta u lekarza, sprawy rodzinne) notatka musi być uzupełniona w tym samym dniu, tak aby uczeń w dniu następnym nie miał w zeszycie, ani w ćwiczeniach braków. Musi również uzupełnić zadane w dniu nieobecności zadanie domowe. 4. OCENA KOŃCOWA NIE JEST ŚREDNIĄ ARYTMETYCZNĄ OCEN: - oceny z prac pisemnych (sprawdziany, kartkówki, testy) są ocenami wiodącymi przy wystawianiu ocen śródrocznych i rocznych, a pozostałe np. za zadania domowe, stanowią uzupełnienie, - prace klasowe, kartkówki i testy pozostają w szkole, są do wglądu dla rodziców w czasie zebrań i dni otwartych, - oceny, uwagi oraz inne informacje dla rodziców wpisywane są do zeszytów przedmiotowych, - informacje o zagrożeniu oceną niedostateczną przekazywane są rodzicom na osobnych kartkach do podpisu. 5. Ustala się następujące wagi ocen: a) waga 4 sprawdziany, testy, zadania klasowe; b) waga 3 kartkówki, dyktanda, wypowiedź ustna, praca dodatkowa na sprawdzianie; c) waga 2 zadanie domowe, zeszyt ćwiczeń, prace dodatkowe; d) waga 1 praca na lekcji, aktywność; -Ocena poprawiona ma taką samą wagę. - Waga oceny śródrocznej i rocznej decyduje przy ustalaniu ocen klasyfikacyjnych. - Jeżeli waga w rzędzie setek jest wyższa bądź równa 75 to ocenę zaokrągla się na wyższą. 6. Procedura dotycząca warunków o trybu uzyskania przez ucznia oceny klasyfikacyjnej wyższej niż przewidywana 1. Wniosek od rodzica lub ucznia. 2. Analiza zasadności wniosku w oparciu o 44 ust. 3 Statutu Szkoły oraz wagę ocen cząstkowych ustalonych przez nauczyciela. 3. Po uznaniu zasadności wniosku ustalenie formy poprawy oceny np. sprawdzian całoroczny, sprawdzian z danego działu, praca dodatkowa, praca praktyczna itp. 4. Ustalona przez nauczyciela w ten sposób ocena nie może być niższa niż przewidywana. 5. W przypadku niezasadności wniosku nauczyciel sporządza pisemne uzasadnienie.