Praca z mapą Jak wiadomo mapa jest swego rodzaju odzwierciedleniem rzeczywistości. Stanowi jej dwuwymiarowy, pomniejszony i uogólniony obraz. Poprzez matematyczne sparametryzowanie (skala, podziałka, siatka) i oznakowania geograficzne komunikuje się, (z uwzględnieniem legendy) z korzystającymi z niej. Zakres możliwości wykorzystania map jest trudny do przecenienia. Służą zarówno do bardzo prostych turystycznych celów jak i do skomplikowanej nawigacji. Bez wątpienia jednak zdolność do posługiwania się mapą niezależnie od nośników jest wielce pożyteczną umiejętnością. Bardzo ważna jest skala mapy. Ten sam fragment mapy w skali 1:5000, 1:10 000 i 1:15 000. Łatwo zauważyć, że na mniejszej skali nie możemy pomieścić wielu szczegółów mapa staje się nieczytelna Dla przykładu zapis 1:1000 oznacza że 1 cm odpowiada 10 m w terenie. Dzięki sparametryzowaniu na podstawie mapy możemy między innymi oznaczać odległość w terenie, a także określać rozmiary, czy też proporcje przedstawionych obiektów i zjawisk. Dodatkowo każda mapa ma oznaczony kierunek północy magnetycznej, tak aby można było zorientować mapę za pomocą kompasu. W zależności od tego do czego wykorzystywana będzie mapa, ilość i jakość informacji znajdujących się na niej może być różna. Każda mapa powinna posiadać legendę z zaznaczonymi i opisanymi wszystkimi rodzajami elementów jakie możemy znaleźć na mapie.
Zasady korzystania z map do biegów na orientację (BnO) nie odbiegają od standardów, odmienna jest tylko ich symbolika. Zwróćmy uwagę, iż las w którym można swobodnie biec zaznaczony jest kolorem biały. Im bardziej bieg jest utrudniony tym kolor zielony jest ciemniejszy. Tereny otwarte oznacza się kolorem czerwonym. Widać zatem, iż symbolika map do orientacji sportowej jest trochę inna niż w tradycyjnych mapach.
Poza tym dodatkowe informacje dotyczące położenia punktów kontrolnych zawiera dane, których nie można odczytać z mapy (głębokość dołu, wielkość głazu). Prezentują to opisy lub piktogramy.
Jakie informacje możemy odczytać z piktogramów prezentują poniższe ryciny
Poniższa rycina prezentuje sposób zapisu startu, punktów kontrolnych i mety na mapach do orientacji sportowej. Nieco inne są oznaczenia na mapach do rowerowej jazdy na orientację (RJnO). Zmienia się symbolika dróg, które są podzielone na 2 kategorie szerokości: wąskie (ścieżki) do 1,5 m szerokości i szerokie (drogi) powyżej 1,5 m szerokości, oraz na 3 kategorie szybkości jazdy: jazda szybka, powolna i trudna. Drogi są rysowane grubszą linią niż na mapach biegowych i dzięki temu bardziej czytelne. Budynki zaznacza się kolorem szarym. Na tych mapach używa się tylko jednego odcienia koloru zielonego to las o utrudnionej przebieżności. Na naszej mapie kolor zielony nie został użyty z uwagi na sytuację w terenie przebieżność jest bardzo zróżnicowana, zmienia się w sposób płynny i tym samym nie stanowi istotnego elementu orientacji. Mapy rowerowej możemy używać również do marszu na orientację, oczywiście wykorzystując drogi. Symbole występujące na mapach rowerowych
Punkt kontrolne i karty (chip) startowe Do weryfikacji prawidłowego pokonania tras służą punkty kontrolne. Miejsca te są oznakowane w sposób doraźny lub trwały wg zunifikowanej formy i formuły. Punkt kontrolny Stały punkt kontrolny Do potwierdzenia odnalezienia punktu kontrolnego służy specjalna karta startowa lub coraz częściej stosowany elektroniczny system potwierdzania. Karta startowa. Tu zawodnik wystartował w 23 minucie, przybiegł na metę w 54 min. i 37 sek., czyli biegał 31 min. 37 sek. Trasa miała 8 punktów kontrolnych. Jak widać, na każdym pk kasownik (inaczej perforator) pozostawiał na karcie inny układ dziurek.
W projekcie BieGaj Nadleśnictwa Krynki do weryfikacji pokonania określonej trasy służą stałe punkty kontrolne z perforatorami. Do potwierdzenia odnalezienia punktu kontrolnego służy specjalnie przygotowana karta startowa.