ZESPÓŁ DE QUERVAINA Zespół do Quervaina jest jednostką chorobową z grupy entezopatii, opisaną po raz pierwszy w 1895 roku. Obejmuje zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników ścięgna prostownika krótkiego i ścięgna mięśnia odwodziciela długiego kciuka. Występuje głównie u kobiet między 25 a 50 rokiem życia. Choroba jest nazywana również kciukiem matki, ponieważ często występuje u matek na skutek wielokrotnego podnoszenia dziecka. Rysunek 1: Pochewka ścięgnista pierwszego przedziału prostowników PRZYCZYNY: Zespół de Quervaina powstaje, na skutek przewlekłego drażnienia pochewki ścięgnistej, która reaguje przekrwieniem, obrzękiem i wysiękiem, a później włóknieniem, doprowadzającym do pogrubienia ścian i zwężenia jej światła. Przyczyny podrażnień nie są do końca poznane, bowiem choroba występuje u osób w różnych grupach wiekowych i wykonujących różne zawody. Jednak jako możliwe powody, wymienia się: zaburzenia hormonalne (ciąża, połóg) powtarzające się urazy i przeciążenia (praca- fryzjerzy, sport- tenis, kajakarstwo)) używanie telefonów komórkowych! zmiany kostne w obrębie dalszej nasady kości promieniowej zaburzenia przemiany materii anomalie rozwojowe ścięgien
Rysunek 2: Pisanie smsów jako jedna z przyczyn zespołu de Quervaina OBJAWY ZESPOŁU DE QUERVAINA: przewlekły ból po stronie promieniowej nadgarstka (w okolicy wyrostka rylcowatego) przy zaciskaniu pięści nierzadko promieniujący w kierunku kciuka oraz przedramienia zwykle najsilniejszy przy wykonywaniu ruchów chwytania i szczypania tkliwość w okolicach kciuka obrzęk ścięgna są wyczuwalnie napięte zmniejszenie zakresu ruchów kciuka zmniejszenie siły chwytu czasem trzaski i skrzypienia podczas ruchów palec trzaskający charakteryzujący się trudnością z wyprostowaniem zgiętego palca, czemu towarzyszy bolesne przeskakiwanie Rysunek 3: Schematyczne oznaczenie strefy bólu w zespole de Quervaina Jeśli zauważymy powyższe objawy, należy zgłosić się do lekarza lub fizjoterapeuty.
LECZENIE: Rysunek 4: Przykładowe ortezy unieruchamiające dłoń i przedramię z ujęciem kciuka Początkowo, jak w większości entezopatii stosujemy zazwyczaj działanie profilaktyczne, jednak w niektórych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne. Stosuje się: unieruchomienie w ortezie obejmującej przedramię (do ustąpienia objawów zapalnych w obrębie pochewki) zaprzestanie wszelkich działań wywołujących objawy stosowanie częstych przerw podczas wykonywania powtarzających się ruchów ręki i kciuka miejscowo i ogólnie leki przeciwzapalne ostrzykiwanie przez wykwalifikowaną służbę zdrowia glikokortykosteroidami, lidokainą fizykoterapia w pierwszym okresie przeważnie krioterapia, ultradźwięki, pole magnetyczne w celu zmniejszenia bólu ostrego i stanu zapalnego w późniejszym okresie np.: elektroterapia, ciepłolecznictwo ćwiczenia po ustąpieniu stanu zapalnego (opisane dalej) kinesiotaping ostatecznie i w ciężkich przypadkach - leczenie chirurgiczne
Rysunek 5: Przykład plastrowania w zespole de Quervaina Rysunek 6: Plastry do kinesiotapingu ĆWICZENIA: Po ustąpieniu stanu zapalnego, zaczynamy delikatne ćwiczenia początkowo głównie rozciągające. Stopniowo przechodzimy do ćwiczeń czynnych, oporowych i innych podanych niżej. Przykłady zaprezentowane poniżej mają na celu nakreślenie tego jak może wyglądać rehabilitacja. Nie zastąpi to wizyty u lekarza, ani fizjoterapeuty! Ćwiczenia czynne, rozciągające, oporowe, treningu zawodowego, automasaż (wolne i z przyborami) mają na celu: zmniejszenie nacisku na ścięgna złagodzenie objawów wzmocnienie mm. nadgarstka i ręki
przywrócenie siły chwytu przeciwdziałanie nawrotowi choroby przywrócenie bezbolesnego poślizgu ścięgna, pełnego zakresu ruchu i siły Rysunek 7: Przykładowe ćwiczenia Rysunek 8: Przybory do ćwiczeń dłoni
Opracowanie: lic. Katarzyna Waszkiewicz fizjoterapeuta PRZYDATNE INFORMACJE DLA PACJENTA http://azmmedical.pl/ortezy-obejmujace-nadgarstek-i-dlon.html http://azmmedical.pl/pilki-rehabilitacyjne.html http://azmmedical.pl/pozostale-artykuly-do-rehabilitacji.html Bibliografia: 1. M. Machnia, N. Cichoń, E. Miller "Zindywidualizowna terapia polem magnetycznym niskich częstotliwości na przykładzie zespołu de Quervaina". Fizjoterapia Polska nr 4/2015 (15), str. 116-122 2. A. Dębek, Z. Czyrny, P. Nowicki Zmiany patologiczne ręki w badaniu ultrasonograficznym. Journal of Ultrasonography 2014; 14: 74-88 3. M. Bożek, E. Czerwiński, A. Grzegorzewski pod red. T. Gaździk: Ortopedia i traumatologia ; 2009 4. http://fizjoplaner.pl/choroba-de-quervaina.html