Nr SM.5521.37.2011 Analiza działalności Straży Miejskiej w latach 2007 - Straż Miejska w Krotoszynie została powołana z dniem 19 sierpnia 1992 r. Jest zatem formacją o kilkunastoletnim doświadczeniu, której działalność od 1 stycznia 1998 r. reguluje ustawa o strażach gminnych oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia. Zadania straży i uprawnienia strażników określone są w samej ustawie, a w kompetencji burmistrza pozostawiono nadanie straży regulaminu, określającego jej szczegółową strukturę organizacyjną. Oceniając działalność krotoszyńskiej Straży Miejskiej z perspektywy tych kilkunastu lat należy stwierdzić, że w trakcie mijającej właśnie kadencji Rady Miejskiej ponadprzeciętnie zwiększyła stan zatrudnienia i wyposażenie. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie zrozumienie ze strony radnych i wykazana przez nich wola znacznej poprawy stanu bezpieczeństwa w naszej gminie. Prowadząc działalność w latach 2007 Straż Miejska podjęła w związku z popełnionymi wykroczeniami 16.562 interwencje. Kształtowanie się interwencji w poszczególnych latach przedstawia graficznie rysunek 1. Rysunek 1: Ilość podejmowanych interwencji w latach 2007 6000 5000 4000 3000 2000 2007 2008 2009 1000 0
2 Ogółem, w wyniku prowadzonych działań, strażnicy 7.867 osób pouczyli, 8.069 ukarali mandatami karnymi na łączną kwotę 1.249.710 zł oraz skierowali 626 wniosków o ukaranie do Sądu Rejonowego. Ilość ujawnionych wykroczeń z podziałem na kategorie przedstawia poniższa tabela. 2007 2008 2009 Razem Przeciwko ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % bezpieczeństwu osób i mienia 75 2,3 76 1,8 69 1,4 60 1,4 280 1,7 bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji 2457 74,5 3499 81,4 3683 76,6 3033 73,0 12672 76,5 urządzeniom użytku publicznego 504 15,3 389 9,1 331 6,9 310 7,5 1534 9,3 ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 122 3,7 161 3,7 533 11,1 358 8,6 1174 7,1 pozostałe 138 4,2 173 4,0 195 4,0 396 9,5 902 5,4 Razem 3296 100,0 4298 100,0 4811 100,0 4157 100,0 16562 100,0 Statystycznie na 100 mandatów przypadało 97 pouczeń a średnia nałożona grzywna wynosiła 155 zł. Należy jednak podkreślić, że wysokość mandatów karnych za popełnione wykroczenia w zdecydowanej większości przypadków wynika z przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (Dz. U. Nr 208; poz. 2023; z późniejszymi zmianami), i strażnicy miejscy nie mają na nią wpływu. Wśród wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji znaczny udział mają wykroczenia polegające na przekroczeniu prędkości, które strażnicy rejestrują z wykorzystaniem fotoradaru. W 2007 roku przeprowadzono 933 takie postępowania, w 2008 roku 1.820, w 2009 roku 2257, a w 2151. Należy tutaj zaznaczyć, że 2007 r. stał pod znakiem zawirowań prawnych związanych z wykorzystywaniem tych urządzeń przez straże miejskie. Upoważnienie do wykonywania kontroli ruchu drogowego z wykorzystaniem fotoradaru zawarte było w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego, które orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 22 marca 2007 r. utraciło moc z dniem 28 marca 2007 r. Uprawnienie to, wskutek znowelizowania Prawa o ruchu drogowym, straże miejskie uzyskały ponownie z dniem 24 lipca
3 2007 r. Ani Trybunał Konstytucyjny, ani Parlament nie określił jednak co należało zrobić z wykroczeniami ujawnionymi przed 28 marca. Ponadto, bardzo wielu kierujących, na podstawie opinii Rzecznika Praw Obywatelskich oraz artykułów prasowych, podejmowało różnorakie działania w celu uniknięcia odpowiedzialności za ujawnione wykroczenie. Te wszystkie czynniki powodowały, że ściganie przez strażników piratów drogowych w 2007 roku było bardzo utrudnione. Podobne zawirowanie prawne wystąpiło w r., kiedy to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 29 czerwca r. stwierdził, że straże miejskie nie mają uprawnień oskarżyciela publicznego do wniesienia wniosku o ukaranie przeciwko właścicielowi lub posiadaczowi pojazdu o wykroczenie polegające na niewskazaniu osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania (art. 78 ust. 4 PRD). Nagłośnienie przez media tego uzasadnienia spowodowało, że powtórzyła się sytuacja z 2007 r. i wielu właścicieli pojazdów, licząc na bezkarność, nie reagowało na wysyłane przez straże pisma. Należy jednakże zauważyć, że w omawianym okresie corocznie na drogach powiatu krotoszyńskiego zmniejsza się liczba wypadków i kolizji drogowych, a także liczba zabitych i rannych. Pozytywną tendencję potwierdza mniejsza liczba zdarzeń ujawnionych przez fotoradar w r., co nastąpiło pomimo wydłużonego o 18 godzin miesięcznie w stosunku do roku 2009, czasu przeprowadzania kontroli. Rysunek 2: Ilość wypadków i kolizji w latach 2007 880 860 840 820 800 780 760 740 2007 2008 2009 720 700 680
4 Rysunek 3: Ilość zabitych i rannych w wypadkach drogowych w latach 2007 80 70 60 50 40 30 2007 2008 2009 20 10 0 Straż Miejska podczas realizacji swoich zadań ściśle współpracuje z Komendą Powiatową Policji. Wspólnie zabezpieczają imprezy kulturalne (Finały Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, festyny organizowane przez Krotoszyński Ośrodek Kultury i szkoły podstawowe, Folk-Fest, Dni Krotoszyna, imprezy mikołajkowe organizowane przez MAHLE), sportowe (mecze Astry Krotoszyn, Biegi Krotosa, Biegi Wiosny, Puchar Wielkopolski Strong Man ), uroczystości z okazji świąt państwowych, kościelnych (drogi krzyżowe, procesje Bożego Ciała, odpusty w Lutogniewie), a także strażackie (obchody Święta Strażaka oraz uroczystości jubileuszowe w poszczególnych wsiach). Cztery razy w tygodniu wystawiają też wspólne patrole w godzinach nocnych. W minionych latach strażnicy, w ramach swej działalności, przesłali do właściwych wg miejsca zamieszkania sprawcy wykroczenia komend policji 8.325 kart rejestracyjnych Mrd-5, zawierających informacje o punktach karnych nałożonych za popełnione wykroczenia w ruchu drogowym. Strażnicy wykonują także szereg innych czynności służących poprawie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Przez szereg lat wystawiali w godzinach rannych patrole przy Szkołach Podstawowych nr 4 i 8, doprowadzają osoby, które nie stawiają się na komisję poborową, doręczają korespondencję urzędową w przypadkach, gdy adresaci uchylają się od jej odbioru w normalnym trybie, wykonują szereg kontroli wspólnie z pracownikami Urzędu Miejskiego, Okręgowego Urzędu Miar oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, wykonują konwoje dla potrzeb urzędu, a także Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy
5 Społecznej. Prowadzą pogadanki na temat bezpieczeństwa na drogach dla przedszkolaków i uczniów rozpoczynających naukę w szkołach podstawowych oraz konkursy dla dzieci biorących udział w półkoloniach organizowanych przez Centrum Wolontariatu. Podczas tych spotkań wszyscy uczestnicy otrzymują elementy odblaskowe. Brali też udział w ogólnopolskiej akcji STOP-18 skierowanej do sprzedawców papierosów. Ponadto pomagali w przygotowaniu i zabezpieczeniu wyborów prezydenckich, parlamentarnych i samorządowych. Bardzo wiele uwagi straż poświęca problemowi bezpańskich psów. Każdego roku, wspólnie z pracownikiem schroniska dla zwierząt, wyłapują na terenie miasta i gminy kilkadziesiąt psów, które następnie zostają umieszczone w schronisku. W okresie ostatnich kilku lat zdecydowanej poprawie uległo wyposażenie strażników. W lutym 2008 r. Gmina Krotoszyn zakupiła i przekazała Straży Miejskiej do użytkowania samochód Volkswagen Caddy 1,9 TDI, co pozwoliło uniezależnić przeprowadzanie interwencji w terenie od kontroli ruchu drogowego z wykorzystaniem fotoradaru. Wcześniej często bowiem dochodziło do sytuacji, w których straż musiała przeprowadzić pilną interwencję, a samochód stał akurat na drugim końcu gminy. Zwiększyło się także zatrudnienie, co wynikało z realizacji nowych zadań postawionych przed strażą. Działania straży od 2008 r. stoją pod znakiem ekologii, czyli systematycznego kontrolowania stosowania się mieszkańców do uchwalonego w 2007 r. nowego Regulaminu utrzymania czystości i porządku w Gminie Krotoszyn. Kompleksową kontrolę przestrzegania regulaminu strażnicy rozpoczęli we wrześniu 2008 r. i do końca r. dokonali kontroli 3.918 nieruchomości. W ich wyniku udzielono 602 pouczeń oraz nałożono 24 mandaty karne. Kontrole prowadzone były równolegle zarówno w mieście, jak i na terenie wsi. Obecnie straż sprawdza osoby, które wg comiesięcznych informacji przekazywanych przez PGKiM, zrezygnowały z usługi wywozu nieczystości. Kolejny strażnik został zatrudniony w styczniu r. Tym razem powodem ogłoszenia naboru stał się monitoring miasta, uruchomiony jesienią 2009 roku, który jest prowadzony naprzemiennie przez funkcjonariuszy policji i straży miejskiej. Aktualnie w straży pełni więc służbę 14 funkcjonariuszy. Pracuje również jedna urzędniczka, która zajmuje się prowadzeniem postępowań egzekucyjnych. Monitoring w Krotoszynie był wyczekiwany od lat, ale dzięki temu, że został wybudowany trochę później niż w innych miastach, mogliśmy skorzystać z ich doświadczeń. Mamy dzięki temu system nowoczesny, który pozwala uzyskać bardzo dokładny obraz. Aktualnie pracuje dwanaście kamer i prowadzona jest obserwacja Rynku i Małego Rynku wraz z ulicami dojazdowymi, Parku Wojska Polskiego, skrzyżowania ul. Piastowskiej z ul. Sienkiewicza, ul. Słodowej na wysokości browaru, al. Powstańców Wlkp. na wysokości kina i Promenady.
6 Dzięki monitoringowi zostało ujętych i ukaranych wielu sprawców wykroczeń, często o charakterze chuligańskim. Udało się także uratować podpaloną scenę w parku, która nie spłonęła dzięki szybkiej interwencji strażaków. Również ci sprawcy zostali zatrzymani. Duży udział wśród osób ukaranych mają osoby trzymające psy, które nie sprzątają nieczystości pozostawionych przez czworonożnych pupili. Obserwowane miejsca stały się bardziej bezpieczne, co jest argumentem za dalszą rozbudową systemu monitorowania. Porównując dzisiejszą straż miejską z tą sprzed 19 lat szybko dojdziemy do wniosku, że jest to zupełnie inna formacja. Jej działalność, którą początkowo regulowały szczątkowe przepisy ustawy o Policji, obecnie jest regulowana autonomiczną ustawą oraz kilkunastoma rozporządzeniami. Zatrudnienie straży zwiększyło się w tym okresie trzykrotnie, a wyposażenie w sposób zasadniczy. Zmienił się także sposób jej funkcjonowania. Zmiany te spowodowały, że Straż Miejska pełni obok Policji bardzo ważną rolę w zapewnieniu porządku publicznego i bezpieczeństwa na terenie naszej gminy. Znaczenie straży miejskich w skali kraju zostało również dostrzeżone przez Parlament, który począwszy od roku dzień 29 sierpnia ustanowił Dniem Straży Gminnej. Krotoszyn, dn. 07.04.2011 r.