Po drugiej fali. Jak to się robi w Barczewie

Po drugiej fali Jak to się robi w Barczewie

ni, które minęły, ukazały Dprawdziwą, rzadko widzianą twarz naszej Służby. Wytrwałość, ofiarność, wspaniałą organizację i odwagę. Również odwagę podejmowanych decyzji. Po raz kolejny jako Służba Więzienna daliśmy przykład, że w systemie bezpieczeństwa państwa jesteśmy jednym z najważniejszych jego filarów. Więziennicy to ludzie, których działania są natychmiastowe i przemyślane. Przyzwyczajeni do pracy w sytuacjach kryzysowych biorą na siebie obowiązki i odpowiedzialność. To nie tępy dozorca z pałą, ale świadomy i wykształcony funkcjonariusz staje na pierwszej linii, a właściwie na brzegu rwącej rzeki i ratuje ludzkie dobro. A wraz z nim robią to ci, którzy wcześniej to dobro mieli za nic. Tak właśnie działa nasza Służba w kryzysowych warunkach. Niektórzy z nas stracili wiele, nawet dorobek życia. Nie zostawiajmy ich samych. Niech wiedzą, że na kolegów można liczyć. Czasy są trudne, pełne wyzwań. Jeszcze nie raz staniemy na wałach. Oby jak najrzadziej. Jeszcze nie raz wysoka fala będzie starała się udowodnić, że nasze wysiłki mogą pójść na marne. Podobno z przyrodą nie można wygrać. Ale tylko z przyrodą. FORUM PENITENCJARNE Lipiec 2010 r. OKŁADKA: Zawsze gotowy Semper paratus, odznaczenie dla najlepszych na służbie, fot. Piotr Kochański Z KRAJU 3 Nasz wkład w bezpieczeństwo Konferencja nt. roli Służby Więziennej w strukturach bezpieczeństwa państwa 4 Filantropi z Nowej Huty Przyznano honorowy tytuł 4 Przeciwko wykluczeniom Międzynarodowa konferencja w Białej Podlaskiej 5 Po służbie do sauny Nowy kompleks sportowo- -rekreacyjny w ZK w Iławie 5 Stop pedofilom! Konferencja Rzecznika Praw Dziecka 6 Atak na Łupków Ćwiczenia pod kryptonimem Ucieczka Wtecza 2010 6 Jednym śladem Zjazd motocyklowy w Sulejowie 22 Podpis z certyfikatem Przygotowania do podpisu elektronicznego 22 Wymiana uzbrojenia w toku Nadchodzi czas na Walther P99 PO DRUGIEJ FALI 8 24 godziny na dobę Rozmowa z ppłk. JackiemKwiecińskim, szefem zespołu antykryzysowego ds. powodzi w CZSW 9 Na nich można liczyć Służba w walce z żywiołem 10 Tam wszędzie była woda Niewiele brakowało, a ZK w Jaśle zostałby zalany 11 Nad Nerem Funkcjonariusze i osadzeni z ZK Garbalin pomagali powodzianom 12 W brunatnym rozlewisku Wody Wisły pochłonęły dobytek funkcjonariuszy TERAPIA 14 Koleżeńska superwizja Rozmowa z dr Ewą Woydyłło- -Osiatyńską, terapeutką uzależnień 15 Kobieta w terapii 15 lat działalności oddziału Atlantis w Grudziądzu 16 Kryminał uratował im życie Narkomani leczeni w ZK w Rawiczu 18 Waldkowi może się udać W Ośrodku dla osób Uzależnionych w Nowym Dworku POMOC POSTPENITENCJARNA 18 Biletów nie dajemy Adaptacja do życia na wolności ODDZIAŁY PENITENCJARNE 20 Jak to się robi w Barczewie Praktyczna realizacja założeń reformy struktury organizacyjnej PRAWO 23 Świadek pod specjalnym nadzorem Na czym polega ochrona świadka koronnego PORTRETY 24 Czasem wystarczy być Małżeństwo psychologów pracuje razem w ZK w Czarnem ZE ŚWIATA 25 Po wzorce do Polski Wizyta szefa mongolskiego więziennictwa HISTORIA 26 Służbę rozpoczynali w Policji Funkcjonariusze z policyjnym rodowodem 32 Na Fiołkowej wszystko się zmienia Obóz, hotel, a teraz ZK nr 2 we Wrocławiu KULTURA 28 Więzienna satyra w Łodzi Wystawa prac nadesłanych na VII Ogólnopolski Konkurs Plastyczny 29 Z literacką wizytą Skazani z Włocławka na Uniwersytecie Warszawskim 29 Książka czyni wolnym Studenci zbierają książki dla osadzonych MOIM ZDANIEM 30 Forum dla wszystkich Gdzie zamieszczać opinie i uwagi o działalności SW? NSZZFiPW 30 Dzień Dziecka w Popowie W aurze radości i autentycznego święta SPORT 31 Trzeci w Europie Piłkarska reprezentacja polskiego więziennictwa na podium 31 Olimpijczyk w areszcie Szymon Kołecki odwiedził AŚ w Inowrocławiu ISSN 1505-2184 Forum Penitencjarne miesięcznik funkcjonariuszy i pracowników SW Redakcja: ul. Wiśniowa 50 02-520 Warszawa e-mail: redakcja@sw.gov.pl Maria Sodomirska, sekretariat, łączność z czytelnikami, msodomirska@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-68 faks: (22) 640-86-67 Wydawca: Centralny Zarząd Służby Więziennej Ministerstwo Sprawiedliwości ul. Rakowiecka 37a 02-521 Warszawa Zespół redakcyjny: Krzysztof Kowaluk, redaktor naczelny, kkowaluk@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-65 Małgorzata Nowotny, sekretarz redakcji, mnowotny@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-68 Grzegorz Korwin-Szymanowski, gszymanowski@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-64 Aneta Łupińska, alupinska@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-64 Agata Pilarska-Jakubczak, apilarska@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-64 Łukasz Stec, lstec@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-68 Grażyna Wągiel-Linder, glinder@sw.gov.pl, tel. (22) 640-86-69 Piotr Kochański, fotoreportaż, fotoedycja, archiwum, tel. (22) 640-86-68 Rada programowa: Krzysztof Keller, przewodniczący Grzegorz Breitenbach Artur Cyruk Kajetan Dubiel Zbigniew Głodowski Jacek Moczulski Lidia Olejnik Edward Wasilewski Warunki prenumeraty: Miesięcznik kolportowany jest w systemie prenumeraty, którą przyjmuje redakcja. Cena prenumeraty rocznej 30 zł, płatne na konto: Centralny Zarząd Służby Więziennej 76 1010 1010 0401 5222 3100 0000 NBP o/o W-wa z adnotacją: Forum Penitencjarne. Reklama w Forum Penitencjarnym : Cała strona 1500 zł. + 22% VAT; 1/2 strony 1000 zł. + 22% VAT; 1/4 strony 700 zł. + 22% VAT. Na stronach czarno-białych 50% ceny. Ogłoszenia drobne bezpłatne. Należność płatna przelewem na konto: Drukarnia Offsetowa ATU 66 1240 1095 1111 0000 0324 8115 PKO S.A. X o/w-wa, ul. Omulewska 27. Łamanie i druk: Drukarnia Offsetowa ATU, ul. Działyńczyków 21 i 21a, 04-495 Warszawa, tel./fax (22) 673-46-48, biuro@drukarniaatu.pl. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, adiustacji i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Numer zamknięto 25 czerwca 2010 r. Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. 2

Nasz wkład w bezpieczeństwo Zagrożeni wielką powodzią mogliśmy liczyć na pomoc trzeciej pod względem wielkości siły mundurowej w Polsce, a także tych, przed którymi nas chroni. I byliśmy bezpieczni. Tak akcję ratowniczą podsumował minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. odczas konferencji w Areszcie Śled- w Warszawie Mokotowie oma- Pczym wiano rolę Służby Więziennej w strukturach bezpieczeństwa państwa. SW jest formacją widzianą przez społeczeństwo szczególnie przez pryzmat tzw. nieprawidłowości w działaniu. Tym razem było inaczej. W obliczu niebezpieczeństwa spowodowanego kataklizmem osadzeni, ramię w ramię z funkcjonariuszami, ratowali zagrożone miejsca. Przypominając te fakty i dziękując funkcjonariuszom i więźniom, Krzysztof Kwiatkowski podkreślił, że dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu osadzeni nie stanowili zagrożenia dla lokalnej społeczności. W czasie majowej powodzi w akcje ratownicze zaangażowanych było 6 tys. więzienników i osadzonych. Z gorącymi podziękowaniami za otrzymaną od SW pomoc wystąpił także burmistrz Łomianek Wiesław Pszczółkowski. Nowe wyzwania Dbając o swoje bezpieczeństwo państwo wypełnia dwie funkcje: zewnętrzną i wewnętrzną. Zewnętrzna to układy polityczne z UE i NATO. Funkcja wewnętrzna wynika z kkw i w kontekście bezpieczeństwa polega głównie na izolacji. Rola SW w systemie bezpieczeństwa państwa jest istotna, chociaż niedoceniana. Ustawa, która wejdzie w życie 13 sierpnia, włącza SW w funkcję zewnętrzną, przewidując np. możliwość wyjazdu na misje zagraniczne. Fakt, że Polska jest krajem granicznym Unii sprawia, że za jakiś czas w naszym systemie penitencjarnym odczujemy zwiększoną liczbę osadzonych z innych państw. To są wyzwania, do których już teraz musimy się przygotowywać stwierdził płk Kajetan Dubiel, dyrektor generalny SW. Zgromadzona w zamknięciu duża grupa osób z problemami to olbrzymi potencjał energii, która niezagospodarowana musi od czasu do czasu wybuchnąć. Trzymanie ludzi w izolacji to sztuka opanowania tej energii, konstatował w swym wystąpieniu dr Paweł Moczydłowski, były szef więziennictwa. I pytał: Co takiego się stało, że można wypuścić 6 tys. ludzi, aby poszli pomagać innym, a po skończonej i, co należy podkreślić, nieodpłatnej pracy, wrócili do więzienia? To wy sprawiliście, że więzienia są teraz bezpieczne, co poprawia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Ostatnie ogniwo Adam Rapacki, wiceminister MSWiA zwrócił uwagę, że SW jako ostatnie ogniwo w łańcuchu służb w systemie bezpieczeństwa państwa najbardziej wpływa na resocjalizację osób wracających do normalnego świata. Poważnym zagrożeniem, któremu musi stawić czoło SW, jest problem narkomanii i alkoholizmu. Ks. Grzegorz Kudlak omówił zadania realizowane w zakresie zapobiegania uzależnieniom. Są to m.in. prowadzenie oddziałów terapeutycznych, grupy wsparcia, kontrola zapobiegająca przenikaniu narkotyków na teren jednostek, wprowadzanie programów substytucyjnych. Obecnie istnieje 16 oddziałów dla narkomanów, dysponujących 594 miejscami. W ciągu roku oddziaływaniami objętych jest ok. 1500 więźniów. W konferencji zorganizowanej przez ppłk Annę Osowską-Rembecką, dyrektora okręgowego SW w Warszawie uczestniczyli również wiceminister Stanisław Chmielewski, sekr. stanu Piotr Kluz, dyrektorzy więziennictwa, specjaliści. Tekst i zdjęcie Grzegorz Korwin-Szymanowski Minister dziękuje Nawiązując do zaangażowania więzienników w akcję przeciwpowodziową i usuwania skutków powodzi minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski stwierdził, że Służba Więzienna zdała egzamin, wykazując dużą sprawność, mobilność, determinację i odwagę w niesieniu pomocy powodzianom. Minister przekazał podziękowania i słowa uznania podległym funkcjonariuszom. red. fot. Piotr Kochański 3

Z KRAJU Filantropi z Nowej Huty Lista zasług Zakładu Karnego w Krakowie Nowej Hucie na rzecz społeczności lokalnej jest długa mówił na X gali przyznania tytułu Filantrop Krakowa A. D. 2009 Józef Pilch, przewodniczący Rady Miasta i Bractwa Filantropii. rzewodniczący gratulował kierownic- jednostki sukcesów w resocjali- Ptwu zacji, osadzonym dziękował za dobre uczynki na rzecz gminy. Razem z Jackiem Majchrowskim, prezydentem Krakowa wręczył mjr. Jackowi Mrozowi, dyrektorowi Zakładu Karnego w Nowej Hucie symboliczne berło Królowej Jadwigi i pamiątkowy dyplom. Jednostka otrzymała tytuł Filantrop Krakowa A. D. 2009 w kategorii za największy wkład finansowy. ospodarzami spotkania byli rektor Guczelni prof. dr hab. Mieczysław Adamowicz, senator i prorektor prof. dr hab. Józef Bergier, ks. prof. dr hab. Marian Nowak, dyrektor Instytutu Pedagogiki. O czynnikach ryzyka, profilaktyce i remediach na to zjawisko mówiło wielu szacownych gości, także zza wschodniej granicy, jak prof. dr hab. Michał Dobrynin, reprezentujący Uniwersytet w Brześciu. Graniczny Bug w tych sprawach wcale nie dzieli. Trafnie wybrany temat zmobilizował przedstawicieli różnych środowisk zawodowych do intelektualnego wysiłku, którego owocem były interesujące referaty i zajmująca dyskusja, co podkreśliła w słowie podsumowującym prof. dr hab. Alina Rynio. Na konferencji była również reprezentowana Służba Więzienna, która z założenia zajmuje się osobami wykluczonymi ze społeczeństwa z mocy prawa. Konrad Wierzbicki, doktorant KUL, Wydaje się, że za murami zakładu karnego nie może powstać nic dobrego. Nic bardziej mylnego dziękował mjr Mróz. Dla ludzi, u których potrzeba czynienia dobra płynie prosto z serca, mury i kraty nie stanowią przeszkody. Jednostkę do konkursu zgłosiła Maria Gdula, dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Krakowie, na rzecz którego nieodpłatnie pracuje dziewięciu osadzonych z nowohuckiego zakładu. W 2008 r. pani dyrektor, która prowadzi DPS dla 220 na co dzień funkcjonariusz SW z Chełma, mówił o nauczaniu Jana Pawła II i jego efektach w służbie więźniom. Kpt. Dorota Łuczka, kierownik działu terapeutycznego w ZK w Białej Podlaskiej starała się wykazać, że walka z uzależnieniami to także walka o pozostanie istotą społeczną. Niżej podpisany przedstawił problem ekskluzji więziennej i sposoby jej zapobiegania. Konferencja była istotnym wydarzeniem w życiu społecznym regionu. Dała asumpt do wielu przemyśleń, z których głównym przesłaniem jest to, że godność ludzka jest wartością niezbywalną. tekst i zdjęcie Bogusław Woźnica osób z różnymi schorzeniami starczymi, zwróciła się do jednostki z prośbą o pomoc przy pracach remontowo-porządkowych. Podpisano umowę o współpracy. Z czasem dyrekcja zakładu zaufała nam, zauważono, że potrafimy zadbać o właściwy nadzór nad osadzonymi wspomina Maria Gdula. Później obowiązki więźniów poszerzyły się, np. o opiekę nad pensjonariuszami DPS-u. Codziennie przed godziną 6.30 po skazanych przyjeżdża samochód. Po przewiezieniu do instytucji przydzielani są do różnych prac, dom zapewnia im gorący posiłek. O 14.30 odwożeni są z powrotem do zakładu karnego. Dyrektor Gdula zapewnia, że skazani w większości zachowują się poprawnie. Nie ma większych wpadek. Co prawda zdarzają się incydenty, ale szybko je rozwiązujemy. Krystyna Figa, kierownik działu techniczno-gospodarczego DPS- -u dodaje, że osadzeni zdają sobie sprawę z tego, że pracując uczciwie mogą liczyć na wnioski nagrodowe, o które co tydzień występuje pani dyrektor. Zdarza się, że skazanym na tyle podoba się ta praca, że po wyjściu z więzienia starają się o etat. Obecnie pracuje tu trzech byłych więźniów. Zatrudniliśmy czterech, ale jeden się nie sprawdził. Napił się alkoholu i go zwolniliśmy mówi Maria Gdula. W 2009 r. z Zakładu Karnego w Nowej Hucie codziennie wychodziło 50 skazanych świadcząc pracę dla wielu instytucji społecznych i samorządowych w Krakowie. Przepracowali blisko 73 tys. godzin, łączna szacunkowa wartość wykonanych prac wyniosła ponad 420 tys. zł. tekst i zdjęcie Aneta Łupińska Przeciwko wykluczeniom Przez pół wieku Wykluczenie społeczne to temat VI Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Państwowej Szkole Wyższej im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. 1 lipca na zasłużoną emeryturę przeszedł Franciszek Biedka, dyrektor Państwowego Przedsiębiorstwa Odzieżowego RAKON w Raciborzu. Przez niemal pół wieku należał do rodziny polskich więzienników. W tym przywięziennym zakładzie pracy przepracował 47 lat, od 1999 r. kierując przedsiębiorstwem. Minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski i płk Kajetan Dubiel, dyrektor generalny SW skierowali na ręce odchodzącego dyrektora serdeczne podziękowania za długoletnią, pełną zaangażowania pracę. Franciszek Biedka cieszy się w naszym środowisku najwyższym szacunkiem zarówno ze względu na kwalifikacje zawodowe, jak i postawę osobistą, stosunek do współpracowników oraz determinację w dążeniu do osiągania zamierzonych celów. To dzięki zaangażowaniu pana Franciszka PPO RA- KON w Raciborzu od lat pozostaje wizytówką przywięziennych zakładów pracy, firmą efektywnie godzącą realizację zadań ekonomicznych i penitencjarnych. Szanowny Panie Dyrektorze, dziękujemy za wieloletnią współpracę oraz życzymy wiele szczęścia, zdrowia i realizacji swoich pasji na przyszłe lata. Wojciech Kaliński 4

Z KRAJU Stop pedofilom! W Biurze Rzecznika Praw Dziecka odbyła się konferencja prasowa otwierająca kampanię społeczną pod hasłem Stop pedofilom, współorganizowaną z fundacją Kidprotect.pl. ośćmi rzecznika praw dziecka Mar- Michalskiego byli minister spra- Gka wiedliwości Krzysztof Kwiatkowski i Jakub Śpiewak, prezes Fundacji Kidprotect.pl. W ramach akcji przygotowano spoty telewizyjne i radiowe, reklamę prasową i internetową, a także materiały dla zajmujących się tym zagadnieniem profesjonalistów. Celem jest zwrócenie społecznej uwagi na problem krzywdzenia dzieci poprzez media elektroniczne (internet) oraz upowszechnianie wiedzy na temat zmian w ustawodawstwie, obowiązujących od 8 czerwca i mających pomóc w walce z pedofilią. Tak zwana duża nowelizacja Kodeksu karnego uchwalona przez Sejm 5 listopada 2009 r. (Dz. U. 2009 nr 206 poz. 1589). wprowadza karalność nawiązywania poprzez media elektroniczne kontaktów z małoletnimi w celu produkcji lub utrwalania treści pornograficznych oraz składania propozycji współżycia (art. 200a par. 1 i 2 kk). Spenalizowano również publiczne pochwalanie i propagowanie zachowań pedofilskich (art. 200b kk). Wprowadzono także możliwość przymusowego leczenia, po odbyciu kary, sprawców skazanych za przestępstwa na tle seksualnym (art. 95a par. 1 i 2 kk). W zależności od potrzeb leczenie może odbywać się w zakładzie zamkniętym lub ambulatoryjnie, obejmuje psychoterapię i terapię farmakologiczną. Nowelizacja zaostrza także karę za gwałt wobec osoby poniżej 15. roku życia, tzw. gwałt pedofilski (art. 197 par. 3 pkt. 2 kk). Na konferencji zwrócono uwagę na nowość w ochronie praw dziecka, jaką jest wprowadzenie do Kodeksu karnego art. 191a o penalizacji rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby podczas czynności seksualnych, bezprawnie, bez jej zgody. tekst i zdjęcie Grzegorz Korwin-Szymanowski Po służbie do sauny W Zakładzie Karnym w Iławie otworzono kompleks sportowo-rekreacyjny. Z obiektu będą korzystać funkcjonariusze i pracownicy cywilni oraz ich rodziny. o dyspozycji mają sześć w pełni wy- pomieszczeń: saunę, si- Dposażonych łownię, strzelnicę pneumatyczną, prysznice i toalety, a dla dzieci salę zabaw z basenem z kulkami. Prace remontowe trwały od stycznia do końca maja br. Remont w całości sfinansował iławski związek zawodowy. Koszt inwestycji wyniósł ponad 154 tys. zł. Dyrekcja jednostki zapewniła robociznę osadzeni przepracowali społecznie 3666 roboczogodzin. Do prac włączyli się funkcjonariusze, którzy w czasie wolnym od służby przepracowali również nieodpłatnie 768 godzin. Mamy wielu zdolnych funkcjonariuszy, którzy są świetnymi fachowcami. Montaż mebli czy prace wykończeniowe, wymagające ogromnej precyzji, wykonywali sami opowiada płk Gerhard Drapiewski, dyrektor zakładu w Iławie. Pomagały też osoby prywatne. Jedna z firm nie wzięła pieniędzy za wylanie posadzki wspomina Edward Jasik, zastępca kierownika działu ochrony, przewodniczący Zarządu Terenowego NSZ- ZFiPW w Iławie. Przed rozpoczęciem robót umówiliśmy się na konkretną kwotę, którą mieliśmy zapłacić, ale po ich wykonaniu właściciel oświadczył, że prace wykonał za darmo. Kompleks mieści się w piwnicy budynku administracji, tuż za wejściem do jednostki. Pozwoli to na dłuższe korzystanie z obiektu od rana do godziny 21, znajduje się on bowiem poza ścisłym terenem. Od kilkunastu lat załoga ma do dyspozycji siłownię, ale ze względu na fakt, że mieści się ona na ścisłym terenie, jest otwarta do godziny 19, czyli do rozpoczęcia pory nocnej wyjaśnia dyrektor Drapiewski. Będę korzystał z nowego obiektu mówi por. Jacek Gabiec, inspektor działu finansowego. Wcześniej, prywatnie, na zewnątrz jednostki ćwiczyłem na bieżni, a tutaj będę też chodził do sauny, która jest świetnym pomysłem przyznaje funkcjonariusz. Chęć korzystania z kompleksu wyraził również płk Drapiewski. Gratuluję wam, dyrekcji jednostki i przewodniczącemu związku zawodowego symbiozy we wszystkim, co robicie mówił podczas uroczystego otwarcia obiektu sportowo rekreacyjnego płk Andrzej Bartkiewicz, dyrektor okręgowy OISW w Olsztynie. Nie jest to tak powszechna działalność, jakbyśmy sobie tego życzyli. tekst i zdjęcie Aneta Łupińska 5

Z KRAJU Atak na Łupków Próba odbicia więźniów przewożonych z Łupkowa była podstawą scenariusza, według którego odbyły się ćwiczenia Służby Więziennej pod kryptonimem Ucieczka Wtecza 2010. lan ćwiczeń zakładał, że jednostka Pw Łupkowie stała się obiektem zamachu. W wyniku czynności profilaktycznych ustalono, że w Sanoku i Lesku uaktywniły się środowiska przestępczości zorganizowanej, doszło do brutalnych napadów rabunkowych. Nawiązanie kontaktów między przestępcami przebywającymi na wolności a wspólnikami odbywającymi kary więzienia doprowadziło do podjęcia prób odbicia osadzonych, w szczególności z jednostek penitencjarnych z rejonu Bieszczad. Konsekwencją był zbrojny napad w rejonie bramy głównej na konwój więźniów przewożonych samochodem operacyjnym Służby Więziennej. Wywiązała się strzelanina. Transportowani więźniowie uciekli. Dowódca konwoju natychmiast powiadomił o ataku dowódcę zmiany. Dyrektor jednostki powołał sztab w składzie poszerzonym o przedstawicieli Policji, Straży Granicznej, Straży Pożarnej, Starostwa Powiatowego, Straży Miejskiej. Wykonał pozostałe niezbędne czynności. W pogoni za zbiegami Po oddaleniu się zbiegów i napastników funkcjonariusz z posterunku uzbrojonego, znajdującego się na wieży wartowniczej, zameldował dowódcy zmiany o szczegółach dotyczących uciekinierów kierunku ucieczki, samochodach, jakimi się poruszali oraz o rannych. Grupa medyczna, drużyna ratownictwa ogólnego, na polecenie dyrektora udzieliły pierwszej pomocy poszkodowanym i przetransportowały ich na teren jednostki. Ze względu na zły stan zdrowia rannych wezwano śmigłowiec Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, który wylądował na polu spacerowym na terenie jednostki. Lekarz ekipy LPR udzielił rannym pomocy, funkcjonariusza, który najbardziej ucierpiał, zabrano do szpitala w Sanoku. Tymczasem doszło do pożaru pojazdu konwojowego, uprzednio ostrzelanego przez napastników. Próba ugaszenia podręcznym sprzętem gaśniczym nie przyniosła rezultatów. Do działań wkroczyła zakładowa drużyna ppoż., powiadomiono straż pożarną. Po akcji ratunkowej dyrektor zorganizował cztery grupy pościgowe, uzbrojone i wyposażone w środki łączności. Pierwsza, piesza grupa z wykorzystaniem psa specjalnego, wyszkolonego do tropienia śladów, ruszyła w pościg za jednym ze zbiegów. Więzień nie oddalił się zbyt daleko. Ujęto go i doprowadzono do jednostki. Pozostałe trzy grupy pościgowe pojazdami służbowymi udały się w kierunku Sanoka, Cisnej i w okolice przejścia kolejowego ze Słowacją, do Starego Łupkowa. Jednym śladem Tegoroczny Ogólnopolski Zlot Motocyklowy Funkcjonariuszy Służb Mundurowych miał swoją bazę w Sulejowie. Organizacyjnego trudu podjęło się Stowarzyszenie Oficerów Więziennictwa we współpracy z ODK SW. potkanie fanów jednośladów odbyło się Spod hasłem 600 lat później i stanowiło część ogólnopolskich obchodów 600- lecia Bitwy pod Grunwaldem. Prawie całą słoneczną sobotę uczestnicy spędzili na swoich motocyklach. Już od rana trwały przygotowania do uroczystej parady, by pojazdy mogły lśnić w słońcu wypucowanymi chromami. Ryk silników zabrzmiał najdonośniej tuż przed startem, po czym konwój składający się z grubo ponad stu jed- fot. archiwum nośladów ruszył do kościoła w pobliskim Podklasztorzu, gdzie jak głosi legenda 600 lat temu rycerze Władysława Jagiełły przed drogą na pola Grunwaldu ostrzyli sobie miecze o kolumny portalu kościoła opactwa cystersów. Stamtąd droga prowadziła przez Piotrków Trybunalski. Na miejskim rynku uczestnicy zlotu zaprezentowali swoje motocykle mieszkańcom, po czym odjechali do Wolborza. Tam spotkali się z władzami gminy i złożyli kwiaty pod pomnikiem Czynu Grunwaldzkiego. Po powrocie 6

Z KRAJU CZTERY TYGODNIE Zakrojona na szeroką skalę akcja pościgowa wykorzystująca blokady policyjne, monitoring aglomeracji miejskich oraz przeczesywanie okolicznego gęsto zalesionego terenu przez straż graniczną i służby leśne w dużym stopniu ograniczyła możliwości uciekinierów. W efekcie byli zmuszeni do przerwania ucieczki i skrycia się w opustoszałych zabudowaniach zakładowej strzelnicy. Zostali tam namierzeni przez straż graniczną, która poinformowała sztab o miejscu ich kryjówki. Na miejsce przybył Samodzielny Pododdział Antyterrorystyczny Policji z Rzeszowa, który przejął dowództwo akcji. Przestępcy nie reagowali na wezwania SPAT do dobrowolnego poddania się, sprowadzono więc policyjnego negocjatora. Po nieudanych negocjacjach zapadła decyzja o wejściu siłowym i obezwładnieniu zbiegów. Przestępców zatrzymano i przetransportowano do najbliższej komendy policji. Wysoka koordynacja Obserwatorami wydarzeń byli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, Centralnego Zarządu Służby Więziennej z płk. Kajetanem Dubielem, szefem SW, władze wojewódzkie i samorządowe oraz szefowie instytucji i służb mundurowych współuczestniczących w akcji. Płk Kajetan Dubiel wysoko ocenił poziom koordynacji i sprawność służb. Daje to podstawy by sądzić, że w razie wystąpienia realnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, będą one w pełni profesjonalnie reagowały, aby wyeliminować takie sytuacje. Ćwiczenia Ucieczka Wtecza 2010 pokazały, że Służba Więzienna jest jednym z istotnych elementów systemu bezpieczeństwa państwa i jako formacja mundurowa z powodzeniem wpisuje się w działania zapewniające ochronę społeczeństwa przed przestępczością. Henryk Antoniewicz zdjęcia Piotr Milan do gościnnego Sulejowa, po popasie przy ognisku i grillu, fani jednośladów bawili się przy muzyce rockowego zespołu Undercover. W tegorocznym zlocie uczestniczyli funkcjonariusze SW, Policji, wojskowi i strażacy. Przyjechali głównie na chopperach i cruiserach. Wśród nich dominowały marki japońskie: honda, suzuki, kawasaki i yamaha. Nie było jednak dwóch takich samych pojazdów. Każdy podobnie jak właściciel był pojedynczym egzemplarzem. Motocykle różniły się nie tylko marką i typem, ale także kolorem i szczególnie lubianymi przez miłośników chopperów gadżetami. Z uwagi na panujący upał, stroje motocyklistów były mniej ortodoksyjne niż zazwyczaj. Choć dominowały czarne skórzane kurtki, kamizelki i takie same buty, nie zabrakło też zwolenników dżinsów, bawełnianych koszulek i adidasów. Na trasie przejazdu nad bezpieczeństwem uformowanej kolumny jednośladów czuwali policjanci oraz członkowie klubu motocyklowego Quo Vadis, zrzeszającego miłośników stalowych rumaków z Piotrkowa Trybunalskiego. Podczas trzech dni zlotu prowadzona była akcja zbierania pieniędzy dla ofiar powodzi. tekst i zdjęcia Grażyna Wągiel-Linder Prawo Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu zamierza wprowadzić opłaty za wniesienie sprawy. Przeciwko zmianom protestuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Organizacja uznaje, że nawet w sytuacji, kiedy ponad 90 proc. spraw skierowanych do Trybunału jest już na wstępie odrzucanych, nie powinno się wprowadzać opłat, gdyż zniechęci to także te kilka procent osób, których sprawy naprawdę wymagają interwencji. Fundacja zwraca uwagę na fakt, że wielu osób nie będzie stać na złożenie skarg do Strasburga. Za przykład podaje m.in. osadzonych z jednostek penitencjarnych. Prawo Zgodnie z nowelizacją kkw czynnościami związanymi z organizacją i kontrolą wykonywania kary ograniczenia wolności zajmować się będzie obecnie kurator sądowy, a nie, jak do niedawna, sąd. Krasnystaw Europejski Trybunał Praw Człowieka zasądził 16 tys. euro odszkodowania dla babci skazanego, który popełnił samobójstwo w AŚ w Krasnystawie. Trybunał uznał, że Polska naruszyła prawo do życia, ponieważ władze jednostki nie zapobiegły śmierci osadzonego. Osoba ta chorowała na depresję i psychozę. W ocenie Trybunału więzienni lekarze byli odpowiedzialni nie tylko za przepisywanie leków psychotropowych osadzonemu, ale również za ich właściwe przyjmowanie przez skazanego. Stare Borne Kolektory energii słonecznej pokryły dach kotłowni i stołówki miejscowego ZK. Między kwietniem a październikiem mają one ogrzać od 80 do 100 proc. wody potrzebnej jednostce. Pieniądze na zamontowanie solarów pochodzą z 400 tys. zł dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Strzelce Opolskie Na terenie obydwu strzeleckich jednostek odbyły się koncerty niemieckiej grupy The Branz Band. Zespół tworzą niepełnosprawni muzycy, będący ambasadorami pokoju UNESCO. Do Polski przyjechali na zaproszenie księdza kapelana Józefa Krawca, by uświetnić imprezę z okazji Dnia Dziecka. Grający folkową muzykę z różnych zakątków świata band zagrał też w jednostkach penitencjarnych. Krasnystaw W miejscowym areszcie odbyły się okręgowe ćwiczenia w zakresie likwidacji zagrożeń. W akcji uczestniczyła m.in. straż pożarna, policja, pogotowie gazowe i funkcjonariusze AŚ w Krasnystawie. Scenariusz obejmował ucieczkę i pościg więźnia, gaszenie pożaru, likwidacje zagrożenia powstałego na skutek zabarykadowania się osadzonych oraz zagrożenia wybuchem gazu. Tarnów Międzynarodowa konferencja Resocjalizacja i bezpieczeństwo współczesne wyzwania edukacyjne odbyła się na Wydziale Nauk Stosowanych w Tarnowie Małopolskiej Szkoły Wyższej w Brzesku. W imprezie udział wzięła kadra kierownicza obu tarnowskich jednostek i studiujący na uczelni funkcjonariusze. Jednym z prelegentów był wychowawca ds. k. o. kpt. Andrzej Jeleń, który odczytał referat Edukacja przez kulturę na przykładzie Zakładu Karnego w Tarnowie Mościcach. 7

PO DRUGIEJ FALI 24 godziny na dobę Z ppłk. Jackiem Kwiecińskim, pełniącym obowiązki zastępcy dyrektora generalnego Służby Więziennej, szefem zespołu antykryzysowego ds. powodzi w CZSW, rozmawia Agata Pilarska-Jakubczak Ludzie niewiele wiedzą o pomocy funkcjonariuszy Służby Więziennej i więźniów przy powodzi. A przecież nasz wkład jest duży. To prawda. Prawie przez miesiąc, od 19 maja do 11 czerwca, każdego dnia przy powodzi pracowało blisko pół tysiąca więźniów. W akcję zaangażowało się również około tysiąca funkcjonariuszy. Pełnili oni nie tylko funkcje ochronne, ale także pracowali bezpośrednio na wałach, ramię w ramię ze skazanymi. Akcja powodziowa SW ruszyła niemal natychmiast po ogłoszeniu przez meteorologów stanu zagrożenia. Dyrektor generalny, gdy tylko otrzymał informację, że na południu Polski przybierają rzeki, powołał zespół antykryzysowy i na mocy polecenia ministra sprawiedliwości zobowiązał dyrektorów zakładów karnych i aresztów, aby zgłosili wojewodom gotowości Służby Więziennej do niesienia pomocy. Jednocześnie powołaliśmy sztaby kryzysowe w zakładach i aresztach. Od tamtej pory działamy 24 godzin na dobę, zarówno w Centralnym Zarządzie jak i na poziomie lokalnym. W okresie bezpośredniego zagrożenia powodzią funkcjonariusze meldowali mi o sytuacji co trzy godziny. Jednocześnie do stanowiska dowodzenia w Centralnym Zarządzie przesyłali faksem pisemne meldunki. Na podstawie tych doniesień codziennie rano sporządzaliśmy zbiorczy meldunek z całego kraju. Okazało się, że więźniowie ponad osiem tysięcy razy wyjeżdżali z zakładów karnych, żeby ratować powodzian i ich dobytek. Jak pan ocenia pracę funkcjonariuszy koordynujących akcję? Bardzo dobrze. Przede wszystkim chcę podkreślić, że funkcjonariusze w okresie bezpośredniego zagrożenia byli dyspozycyjni przez całą dobę. Centralny sztab zarządzania o każdej porze dnia i nocy współpracował ze sztabami lokalnymi. Dzięki temu, jeśli gdzieś przesiąkał wał, funkcjonariusze i więźniowie mogli szybko dotrzeć do tego miejsca autokarami i więźniarkami. Byliśmy dobrze zorganizowani, potrafiliśmy zapewnić środki transportu, inaczej nikt by nie dojechał. Po wydaniu polecenia przez sztab centralny, natychmiast otrzymywaliśmy informację o jego wykonaniu. Jest to bardzo istotne, bo pozwala ocenić naszą skuteczność. Na przykład, gdy organizowaliśmy grupę 120 więźniów, dokładnie wiedziałem, kiedy z danego więzienia wyjeżdża autokar i mogłem na bieżąco informować sztaby administracji lokalnej, że za 20 minut będą u nich funkcjonariusze i więźniowie. Dotarliście do ponad 75 miejscowości. Co konkretnie skazani tam robili? Praktycznie wszystko, co było potrzebne. Najlepszym przykładem naszych działań może być Podkarpacie, gdzie skazani w bardzo wielu miejscach pracowali przy umacnianiu wałów i ich podwyższaniu, napełniali worki piaskiem, układali je na wałach, a po przejściu pierwszej fali odmulali domy, reperowali drogi, pomagali miejscowej ludności. Po ogłoszeniu zagrożenia drugą falą powodziową, natychmiast przystąpiliśmy do powtórnego wzmacniania wałów. Szczególnie duże było zaangażowanie funkcjonariuszy i osadzonych z Rzeszowa, Lublina, Wrocławia, Warszawy, Poznania, Bydgoszczy. W niektórych więzieniach okręgu opolskiego gotowano posiłki dla ratowników z innych służb. Więzienne ośrodki doskonalenia kadr przyjęły pod swój dach poszkodowane rodziny, którym woda zabrała dorobek życia. Słowem, okazaliśmy się bardzo mobilni, elastyczni i cały czas przygotowani do niesienia pomocy. Którą akcję ratowniczą uważa pan za największy sukces SW? Dzięki pomocy funkcjonariuszy SW i osadzonych udało się uratować m.in. cztery wsie pod Opolem Lubelskim i warszawski Wilanów. W tym drugim wypadku od razu otrzymaliśmy wyrazy uznania od Marka Kujawy, zastępcy dyrektora Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Urzędzie Miasta Warszawy. Jego zdaniem, strażacy i Służba Więzienna najszybciej ze wszystkich służb docierali do zagrożonych i zalanych miejscowości. Ocaliliśmy także Śródmieście i Stare Miasto we Wrocławiu. Podczas awarii kolektora pracowali tam jedynie więźniowie i funkcjonariusze. Wspólnie m.in. ze strażakami udało się uratować także podwarszawskie Łomianki, gdzie przez wiele dni i nocy z żywiołem walczyło kilkaset osób. W jednym z dni akcji powodziowej, jak pani pamięta, w Polsce było bardzo gorąco. Dostarczyliśmy wtedy dla osadzonych zaangażowanych na wałach czapki i kremy, bo wysoka temperatura i ciężka praca powodowała, że niektórzy słabli. Pracowaliśmy też w deszczu. Ale jak się przerzuci ponad 30 tys. worków w ciągu 6 godzin niosąc ludziom pomoc, tak jak na wale Zawadowskim, to praktycznie nie przeszkadza żaden deszcz ani chłód. Ile godzin non stop pracowali więźniowie? Tyle, ile było trzeba. Na wale Zawadowskim od 22 do 4.20 rano, a w Łomiankach przez 8, a jak trzeba było to i 10 godzin, to samo dotyczy naszych funkcjonariuszy. Jeden ze skazanych udzielał wywiadu dla telewizji i powiedział: Wie pani, zawsze chciałem być komuś potrzebny. Mówił to z uśmiechem na twarzy, spocony, z łopatą w ręce, ładując piasek do worka.... godna pochwały postawa. Postawa zarówno funkcjonariuszy jak i osadzonych jest dla mnie powodem do dumy. Skazani sami zgłaszali się do udziału w akcji powodziowej wiedząc, że jest on nieodpłatny. Funkcjonariusze zaś pracowali po godzinach, jako ochotnicy, nie zdobywając możliwości wynagrodzenia za nadgodziny. Chciałbym im wszystkim serdecznie podziękować. Jestem dumny, że noszę razem z nimi szary, więzienny mundur. Czy uczestniczący w akcji funkcjonariusze zostaną w jakiś sposób nagrodzeni? Minister sprawiedliwości podjął decyzję o wyróżnieniu nagrodami finansowymi kilkuset najaktywniejszych funkcjonariuszy. Dyrektor generalny Służby Więziennej wraz z kapitułą odznaczenia Semper paratus, ( zawsze gotowy ) przyzna te odznaczenia najbardziej zaangażowanym uczestnikom akcji powodziowej. Jestem przekonany, że również cywilne centra zarządzania kryzysowego przygotują podziękowania, nie zapomną o udziale naszych ludzi, bo przecież byliśmy wszędzie i nikt z nas tego nie robił dla pieniędzy. Nagrodą dla funkcjonariuszy może być także wpis do opinii służbowej. Ale przede wszystkim bezcenna jest dla nas wdzięczność osób, których dobytek ratowaliśmy. A w jaki sposób będą docenieni skazani? 8