Procedury pytania-komentarze
Sprawdź, czy nauczyciel jest zatrudniony w Twojej szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony.
Sprawdź, czy nauczyciel korzystał już z takiego urlopu. Jeżeli tak, to ustal, czy: łączny wymiar urlopu zdrowotnego nie przekroczy trzech lat, od dnia zakończenia poprzedniego urlopu dla poratowania zdrowia upłynął przynajmniej rok pracy.
Sprawdź, czy staż pracy nauczyciela wynosi co najmniej 7 lat. Okres siedmioletniej pracy w szkole powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu. (Dotyczy udzielania urlopu dla poratowania zdrowia po raz pierwszy.
Sprawdź, czy nauczyciel nie nabył już uprawnień emerytalnych. UWAGA! Nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Nauczycielowi, który nabył już prawo do emerytury w ogóle nie możesz udzielić urlopu zdrowotnego!
Sprawdź czy orzeczenie o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego zostało wydane przez uprawnionego lekarza. UWAGA! O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia nie może orzec jakikolwiek lekarz, ale wyłącznie lekarz: będący świadczeniodawcą, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, zatrudniony lub wykonujący zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
Jeżeli nauczyciel spełnia wszystkie wyżej wymienione warunki, wydaj pisemną decyzję w sprawie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia. W decyzji określ termin rozpoczęcia i zakończenia urlopu zdrowotnego.
Nauczyciel wystąpił o udzielenie pierwszego w życiu urlopu dla poratowania zdrowia. Z analizy akt osobowych wynika, że 2 lata temu miał ograniczone zatrudnienie przez cały rok szkolny. Czy można mu udzielić urlopu? Odpowiedź: NIE. W ciągu ostatnich 7 lat poprzedzających bezpośrednio termin rozpoczęcia urlopu nauczyciel pracował bowiem w wymiarze niższym niż pełny.
Nauczyciel ma prawo do pierwszego urlopu zdrowotnego po przepracowaniu co najmniej 7 lat w zawodzie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, bezpośrednio przypadających przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia. Konieczność udzielenia takiego urlopu jest bowiem spowodowana długością zatrudnienia na stanowisku nauczyciela rozmiarem wykonywanych obowiązków (wymiar zajęć), a w konsekwencji - większym obciążeniem dla zdrowia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2012 r. II PK 137/12).
Nauczyciel złożył wniosek o udzielenie drugiego w życiu urlopu dla poratowania zdrowia od 1 sierpnia. Niemniej jednak od 1 września będzie miał ograniczone zatrudnienie. Czy należy udzielić mu urlopu? TAK. W dniu rozpoczęcia urlopu nauczyciel będzie bowiem zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć.
Aby otrzymać kolejny urlop zdrowotny, nauczyciel powinien być zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć w momencie rozpoczęcia tego urlopu. Późniejsze zmniejszenie wymiaru zajęć (nawet następnego dnia po rozpoczęciu urlopu), nie pozbawia nauczyciela możliwości dalszego korzystania z urlopu zdrowotnego. Nauczyciel może więc korzystać urlopu zdrowotnego bez przeszkód (przez maksymalny roczny okres), o ile we wniosku wskaże, że datą rozpoczęcia urlopu ma być dzień nie późniejszy niż 31 sierpnia. Rozpoczęcie urlopu w dniu 1 września nie będzie możliwe z uwagi na zmniejszenie wymiaru zajęć.
Nauczyciel zażądał udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze 14 miesięcy. Taki okres wskazuje również przedłożone przez niego zaświadczenie lekarskie. Czy należy udzielić urlopu zgodnie z wnioskiem? NIE. Urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo 1 roku (art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela). Jeżeli zatem nauczyciel przedkłada dyrektorowi zaświadczenie lekarskie o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego na 14 miesięcy, to dyrektor wprawdzie powinien udzielić urlopu, ale w wymiarze 1 roku. W takiej sytuacji brak jest natomiast podstaw do całkowitej odmowy udzielenia urlopu.
Nauczyciel składa wniosek o udzielenie urlopu zdrowotnego. Dyrektor wie, że nauczyciel posiada prawo do świadczenia kompensacyjnego. Czy powinien odmówić udzielenia urlopu? NIE. Świadczenie kompensacyjne nie jest emeryturą i nie pozbawia nauczyciela prawa do urlopu zdrowotnego.
Nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Oznacza to jednocześnie, że nauczyciel, który posiada już prawa do emerytury, nie może korzystać z urlopu zdrowotnego (art. 73 ust. 2 Karty Nauczyciela). Emeryturę należy jednak odróżnić od nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które w art. 73 ust. 2 Karty Nauczyciela nie zostało wymienione. Świadczenie kompensacyjne ma bowiem charakter przejściowy i przysługuje do momentu nabycia uprawnień emerytalnych. Innymi słowy świadczenie kompensacyjnie nie jest emeryturą lecz odmianą świadczenia przedemerytalnego
Czy nauczyciel, który jest właścicielem gospodarstwa rolnego, może otrzymać urlop dla poratowania zdrowia? TAK. Urlop dla poratowania zdrowia powinien być udzielony. Jeżeli jednak w trakcie urlopu okaże się, że nauczyciel prowadzi rolniczą działalność zarobkową, wtedy powinien być odwołany z urlopu.
W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu zdrowotnego podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy (art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela).
Brak jest podstaw do przyjęcia domniemania, że właściciel gospodarstwa rolnego w każdym przypadku prowadzi rolniczą działalność zarobkową. Bycie właścicielem gospodarstwa nie może być kwalifikowane automatycznie jako jego prowadzenie, jeżeli nie wiąże się z nim wykonywanie działalności rolniczej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005 r., I UK 16/05) Jeżeli jednak w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia zostanie stwierdzone, że nauczyciel prowadzi działalność rolniczą i jest to działalność zarobkowa, wówczas należy go odwołać z urlopu i określić termin jego powrotu do pracy.
Nauczyciel złożył wniosek o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie, gdyż nauczyciel spełniał wszystkie ustawowe przesłanki. Jednocześnie dyrektorowi znany jest fakt, że nauczyciel pracuje w innej szkole na podstawie odrębnej umowy o pracę. Czy nauczyciel może kontynuować pracę w innej szkole? TAK, jednakże nauczyciel musiałby korzystać przez cały okres urlopu dla poratowania zdrowia z urlopu wypoczynkowego lub bezpłatnego w drugiej placówce.
Niewątpliwie kontynuacja zatrudnienia w innej szkole stanowi działalność zarobkową wykluczającą dalsze korzystanie z urlopu zdrowotnego (uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2005 r. II PZP 5/05). W sytuacji zatrudnienia w kilku placówkach nauczyciel powinien w tych, w których nie korzysta z urlopu dla poratowania zdrowia, przejść na urlop bezpłatny. Ponadto gdyby istniała możliwość korzystania w drugiej placówce przez cały okres z urlopu wypoczynkowego to także należałoby przyjąć, że nauczyciel nie naruszyłby ustawowego zakazu. Za okres ten nauczyciel otrzymywałby wprawdzie wynagrodzenie urlopowe, ale faktycznie nie świadczyłby pracy.
Nauczyciel korzystający z urlopu zdrowotnego zamierza powrócić wcześniej do szkoły. Czy dyrektor może dopuścić go do pracy przed zakończeniem urlopu? TAK, niemniej jednak dyrektor przed dopuszczeniem nauczyciela do pracy powinien skierować go na badanie kontrolne.
Karta Nauczyciela nie przewiduje rezygnacji z rozpoczętego urlopu zdrowotnego. Niemniej jednak urlop dla poratowania zdrowia stanowi przedmiot prawa podmiotowego pracownika. Możliwość skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia jest zależna od wniosku nauczyciela skierowanego do dyrektora szkoły oraz od spełnienia ustawowych przesłanek. Innymi słowy nauczyciel nawet w razie uzyskania orzeczenia lekarskiego o potrzebie skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia może, ale nie musi z tego urlopu skorzystać. Przepisy powszechnie obowiązującego prawa nie umożliwiają dyrektorowi samodzielnego udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia bez wyrażenia woli przez nauczyciela.
Skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia jest prawem pracowniczym, to w ramach tego prawa mieści się również możliwość rezygnacji z urlopu, niezależnie od faktu, czy nauczyciel już rozpoczął z niego korzystanie. W przypadku złożenia przez nauczyciela oświadczenia o rezygnacji z urlopu dyrektor winien niezwłocznie skierować go na badanie kontrolne, a po potwierdzeniu braku przeciwskazań do pracy na stanowisku nauczyciela i upływie co najmniej 2 tygodni od dnia skierowania, dopuścić do pracy na takich samych warunkach, na jakich nauczyciel wykonywał pracę przed rozpoczęciem korzystania z urlopu (art. 73 ust. 6 Karty Nauczyciela).
Czy organ prowadzący może zobowiązać dyrektora szkoły do każdorazowego weryfikowania orzeczenia lekarza prowadzącego o skierowaniu nauczyciela na urlop dla poratowania zdrowia? Organ prowadzący nie może zobowiązać dyrektora, który kieruje szkołą i jest przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, do wnoszenia odwołania w przypadku każdego orzeczenia o potrzebie udzielenia nauczycielowi swojej szkoły urlopu dla poratowania zdrowia.
Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela, orzeka o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia ( 2 rozporządzenia w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia). Dyrektor szkoły zatrudniającej nauczyciela może, w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia, wnieść odwołanie od jego treści wraz z uzasadnieniem. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie, do organu odwoławczego, którym jest wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy ze względu na miejsce wydania orzeczenia.
Lekarz, za pośrednictwem którego jest wnoszone odwołanie, przekazuje je w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia do właściwego organu odwoławczego, wraz z kopią dokumentacji medycznej badania stanowiącego podstawę wydania orzeczenia ( 4 ww. rozporządzenia).
Ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.) - art. 7 ust. 1, art. 73 ust. 1. Rozporządzenie ministra zdrowia z 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (Dz.U. nr 233, poz. 1991) - 2, 4