Wprowadzenie 3 Opłaty za korzystanie ze środowiska 4 Opłata produktowa 12 Opłata za substancje kontrolowane 16 Ewidencja odpadów i sprawozdawczość 17 Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie 20 Stan prawny na dzień 30 listopada 2006 roku.
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego Departament Ochrony Środowiska ul. Bertolta Brechta 3; 03-472 Warszawa tel. (48-22) 59 79 134, fax. (48-22) 59 79 260 www.mazovia.pl Projekt okładki, i skład: Media-art.pl kontakt@media-art.net.pl Zdjęcia: The Audiovisual Library of the European Commission
Wprowadzenie Niniejsza broszura została przygotowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie jako materiał informacyjny, stanowiący syntezę zagadnień z zakresu ochrony środowiska, będących w kompetencji Marszałka Województwa Mazowieckiego. W ten sposób Departament Ochrony Środowiska zamierza rozpropagować informacje, których znajomość jest niezbędna aby prawidłowo wywiązywać się z obowiązków nałożonych przez: Ustawę Prawo ochrony środowiska, Ustawę o odpadach, Ustawę o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, Ustawę o substancjach zubożających warstwę ozonową. 3
Opłaty za korzystanie ze środowiska Obowiązek sprawozdawczy: Korzystający ze środowiska ma obowiązek składania do Marszałka Województwa wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska w systemie półrocznym od II półrocza 2005 r., poprzednio w systemie kwartalnym do II kwartału 2005 r. włącznie. Kto podlega opłatom za korzystanie ze środowiska: (w świetle przepisów Ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902 ze zm.) przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, według ustawy o swobo- -dzie działalności gospodarczej, osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki, osoba fizyczna nie będąca podmiotem gospodarczym korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia, np.: w rolnictwie ogrzewanie szklarni kotłownią na węgiel kamienny o łącznej nominalnej mocy powyżej 5 MWt, w rolnictwie pobór wody podziemnej na nawadnianie gruntów lub upraw za pomocą deszczowni, pobór wody podziemnej lub powierzchniowej na potrzeby własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości większej niż 5 m 3 /d, wprowadzanie ścieków z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego do wód lub do ziemi w ilości większej niż 5 m 3 /d. jednostka organizacyjna nie będąca przedsiębiorcą w rozumieniu Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (urzędy, gminne zakłady gospodarki komunalnej, szkoły, stowarzyszenia, fundacje itp.) Komponenty za które podmioty samodzielnie naliczają opłaty Za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza od IV kwartału 2001 r., zgodnie z art. 86b ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. Nr 49 z 1994 r., poz. 196 ze zm.), w związku z art. 9 ust.1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085 ze zm.) oraz z art. 284 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902 ze zm.): 4
za spalanie paliw w silnikach spalinowych (np.: samochody osobowe, dostawcze i ciężarowe, maszyny robocze, pojazdy szynowe, ciągniki rolnicze), za spalanie energetyczne (np.: kotłownie, agregaty prądotwórcze), za przeładunek paliw (np.: stacje paliw za napełnianie zbiorników pojazdów), za technologie (np.: spawanie, uzupełnienie klimatyzacji czynnikiem chłodniczym, lakierowanie samochodów, itp.), za chów lub hodowlę drobiu. Za pobór wód od 1 stycznia 2002 roku zgodnie z art. 284 ustawy Prawo Ochrony Środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902 ze zm.): za pobór wód podziemnych, za pobór wód powierzchniowych (np.: opłaty ponosi się za pobór wód na potrzeby działalności gospodarczej, niezależnie od ilości pobranej wody). UWAGA! Zgodnie z art. 122 ust.1 ustawy Prawo wodne (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.), na pobór wód podziemnych i powierzchniowych wymagane jest pozwolenie wodnoprawne Wyjątek: w związku ze zmianą ww. Ustawy, zawartą w Dz.U. z 2005 Nr 130, poz. 1087, od 30 lipca 2005r. pozwolenie wodnoprawne nie jest już wymagane na pobór wód podziemnych lub powierzchniowych w ilości nieprzekraczającej 5 m 3 /d. 5
Opłaty za korzystanie ze środowiska UWAGA! Opłaty ponosi się wyłącznie za pobór wód z własnego ujęcia wody np.: ze studni podziemnej. Nie ponosi się opłat za zakup wody w przypadku podłączenia do sieci wodociągowej miasta lub gminy. Za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi od 1 stycznia 2002 roku zgodnie z art. 284 Ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902 ze zm.): za ścieki bytowe (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi - ścieków z budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej, powstające w wyniku ludzkiego metabolizmu lub funkcjonowania gospodarstw domowych), za ścieki komunalne (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi - ścieków bytowych lub mieszaniny ścieków bytowych z przemysłowymi albo wodami opadowymi, odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych), za ścieki przemysłowe (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi - ścieków, niebędących ściekami bytowymi, powstałych w związku z prowadzoną działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową), za wody chłodnicze (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi - wód chłodniczych, jeżeli ich temperatura przekracza +26 o C albo naturalną temperaturę wody, w przypadku gdy jest ona wyższa niż +26 o C ), 6
UWAGA! za wody opadowe lub roztopowe, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów, ujęte w systemy kanalizacyjne, z wyjątkiem kanalizacji ogólnospławnej (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi wód opadowych lub roztopowych oddzielną kanalizacją deszczową z różnego rodzaju powierzchni, za wyjątkiem terenów zielonych, powierzchni dachów budynków), za wody zasolone (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi - wód zasolonych, jeżeli wartość sumy jonów chlorków i siarczanów przekracza 500 mg/l ), za wody wykorzystane na potrzeby chowu lub hodowli ryb łososiowatych (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi wód z hodowli ryb łososiowatych, w przypadku gdy ilość i rodzaj substancji w nich zawartych przekroczy wartości określone w pozwoleniu wodnoprawnym), za wody wykorzystane na potrzeby chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych (opłaty ponosi się w przypadku wprowadzania do wód lub do ziemi wód z hodowli ryb innych niż łososiowate, gdy produkcja rozumiana jako przyrost masy ryb lub organizmów wodnych w ciągu roku przekracza 1.500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej stawu). Zgodnie z art.122 ust. 1 ustawy Prawo wodne ( tekst jednolity Dz.U. z 2005 Nr 239, poz. 2019 ze zm.), na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. Na odprowadzanie ścieków, w przypadku zwolnienia z opłat, gdy nie dojdzie do przekroczenia warunków określonych powyżej, także wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. Opłaty ponosi się wyłącznie w przypadku bezpośredniego odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Opłat nie ponosi się w przypadku podłączenia do sieci kanalizacyjnej miasta lub gminy bądź odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych (szamba), z których następuje odbiór ścieków na podstawie umowy cywilno-prawnej. UWAGA! W przypadku braku wymaganego pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód i odprowadzanie ścieków do środowiska należy naliczyć opłaty podwyższone o: - 500% w okresie od 01.01.2002r. do 11.01.2003r., - 100% w okresie od 12.01.2003r. do 31.12.2006r., - 200% w okresie od 01.01.2007r. do 31.12.2008r., - 500% w okresie od 01.01.2009r., zgodnie z art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902 ze zm.). UWAGA! 7
Opłaty za korzystanie ze środowiska WAŻNE! Zgodnie z 7 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. Nr 260, poz. 2176), w przypadku wprowadzania ścieków do jeziora podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłatę w wysokości dwukrotnej wartości należnej opłaty. Okres sprawozdawczy dla opłat za pobór wód i odprowadzanie ścieków do środowiska: 2001 rok - na podstawie rocznej informacji przesłanej przez podmiot korzystający ze środowiska, wojewoda wymierzał i nadal wymierza opłaty w drodze decyzji, ustalającej należny wymiar rocznej opłaty za pobór wód i odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, od roku 2002 do II kwartału 2005r. - obowiązek samodzielnego naliczania kwartalnych opłat za pobór wód i odprowadzanie ścieków ciąży na podmiocie korzystającym ze środowiska, który musi wnieść opłaty w ustawowym terminie do marszałka województwa, od II półrocza 2005r. obowiązek samodzielnego naliczania półrocznych opłat za pobór wód i odprowadzanie ścieków ciąży na podmiocie korzystającym ze środowiska, który musi wnieść opłaty w ustawowym terminie do marszałka województwa. 8
Za składowanie odpadów od 1 stycznia 2002r. zgodnie z art. 279 ust. 2,3 i 4 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129, poz.902 ze zm.) opłaty ponoszą: zarządzający składowiskami odpadów, posiadacze odpadów, którzy gospodarują odpadami bez stosownego zezwolenia, podmioty przekazujące odpady jednostkom nie posiadającym wymaganych pozwoleń. Przykłady naliczania opłat dostępne na stronie internetowej: www.mazovia.pl w module informacyjnym Departamentu Ochrony Środowiska Cykl rozliczeniowy opłat za korzystanie ze środowiska i sprawozdawczość: za okres od IV kwartału 2001r. do II kwartału 2005 roku opłaty należy naliczać i wnosić w terminie do końca miesiąca następującego po upływie każdego kwartału; od II półrocza 2005r. opłaty winny być wnoszone w terminie do końca miesiąca po upływie każdego półrocza; wyjątek stanowią opłaty za ścieki z obiektów stawowej gospodarki rybackiej, które wnoszone są do końca czerwca po okresie rozliczeniowym; opłaty wnoszone są do urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska, wyjątek stanowią opłaty za środki transportu, które wnosi się do urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce zarejestrowania podmiotu korzystającego ze środowiska. Stawki opłat... Opłatę ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce: w roku 2001 zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2000 r. (Dz. U. Nr 120, poz. 1288) zmieniające Rozporządzenie w sprawie opłat za wprowadzanie substancji zanieczyszczających do powietrza oraz za usuwanie drzew lub krzewów oraz poz. 1284 zmieniające Rozporządzenie w sprawie opłat za składowanie odpadów; w roku 2002 zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 09 października 2001r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 130, poz. 1453) oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2001r. (Dz. U. Nr 151, poz. 1703) zmieniającym ww. Rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska; 9
Opłaty w I kwartale 2003r. zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Środowiska z dnia 15 października 2002r. (M. P. z 2002 r. Nr 49, poz. 715) w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2003; od II kwartału 2003r. zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 marca 2003r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 55, poz. 477) w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska; w roku 2004 zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Środowiska z dnia 15 października 2003 r. (M. P. z 2003 r. Nr 50, poz. 782) w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2004; w roku 2005 obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 279, poz. 2758) w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2005; w roku 2006 zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 grudnia- 2005r. (Dz. U. Nr 260, poz. 2176) w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska; w roku 2007 zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Środowiska z dnia 4 października 2006 r. (M.P z 2006 r. Nr 71, poz.714) w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2007. W terminie wniesienia opłaty należy przedstawić wykazy informacji o zakresie korzystania ze środowiska wraz z naliczeniem opłaty marszałkowi województwa oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. Wykazy informacji: za korzystanie ze środowiska Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26.06.2002 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 100, poz. 920) okres obowiązywania wzorów wykazów od dnia 01.01.2002 r. do dnia 31.03.2003 r. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26.06.2003 r. w sprawie zmiany wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 113, poz. 1075) okres obowiązywania wzorów wykazów od dnia 01.04.2003 r. do dnia 31.12.2004r. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24.03.2005 w sprawie zmiany wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 53, poz. 481) okres obowiązywania wzorów wykazów od dnia 01.01.2005 r. do dnia 30.06.2005r. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15.12.2005 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz. U. Nr 252, poz. 2128) okres obowiązywania od II pólrocza 2005r. 10
Obowiązek uiszczenia opłaty za korzystanie ze środowiska przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin wniesienia opłaty; Do opłat wnoszonych po ustawowym terminie należy doliczyć odsetki, jak od zobowiązań podatkowych (dział III Ustawy Ordynacja podatkowa). Zwolnienie z opłat: *Obowiązuje od 1 stycznia 2002r. zgodnie z art. 289 ust.1 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129, poz.902 ze zm.). Jeżeli naliczona opłata za korzystanie ze środowiska za dany komponent środowiska nie przekracza: w 2002 i 2003 roku - 190 zł za kwartał, w 2004 i I, II kwartale 2005 roku 200 zł za kwartał, od II półrocza 2005 roku 400 zł za półrocze, podmiot jest zwolniony z obowiązku wniesienia tej opłaty, ale nie jest zwolniony z obowiązku przedstawienia wykazu o zakresie korzystania ze środowiska. *Zgodnie z art. 2 ust.2 pkt 2) Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2006 r. Dz.U. Nr 129 poz.902), przepisów cytowanej Ustawy nie stosuje się do ponoszenia opłat w razie prowadzenia działań ratowniczych. Na przykład: nie ponosi się opłat za pobór wód wykorzystanych na cele przeciwpożarowe oraz za zużycie paliwa przez środki transportu wykorzystane w działaniach ratowniczych. Numer konta z tytułu poboru wody podziemnej i powierzchniowej, odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, emisji gazów lub pyłów do powietrza oraz za składowanie odpadów: - zaległości za okres do końca II kwartału 2005 r.: 80 1240 1037 1111 0010 0879 3714 - należności i zaległości za okresy od II półrocza 2005 r.: 49 1240 1037 1111 0000 0692 3855 11
Opłata produktowa Kogo dotyczy opłata produktowa: Przepisy Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 ze zm.) obejmują przedsiębiorców w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wprowadzających na rynek krajowy, zarówno wytwarzających jak i importujących wymienione w załącznikach do Ustawy produkty uciążliwe dla środowiska oraz produkty w opakowaniach. Ponadto przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ww. Ustawy jest również: pakujący produkty wytwarzane przez innego przedsiębiorcę i wprowadzający je na rynek, przedsiębiorca, który zlecił jedynie wytworzenie produktu lub produktu w opakowaniu, prowadzący jednostki handlu detalicznego, wprowadzający swoje produkty w opakowaniach, na powierzchni handlowej powyżej 500 m2, prowadzący jednostki handlowe o łącznej powierzchni 5000 m2, bez względu na powierzchnię pojedynczej jednostki, importerzy towarów, których częściami składowymi lub przynależnościami są produkty wymienione w ustawie, przedsiębiorca wprowadzający na terytorium kraju produkty lub produkty w opakowaniach w drodze importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia, na potrzeby własne. Z czego musi rozliczyć się przedsiębiorca: z recyklingu i/lub odzysku od 1 stycznia 2002 r. opakowań: - tworzyw sztucznych, - aluminium, - stali, w tym z blachy stalowej, - papieru i tektury, - opakowań ze szkła gospodarczego poza ampułkami, - opakowań z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów), - opakowań wielomateriałowych (do 31 marca 2005 roku); produktów szczególnie szkodliwych dla środowiska: - akumulatorów niklowo-kadmowych, - ogniw i baterii galwanicznych, bez ich części, - oleji smarowych, 12
- lamp wyładowczych, z wyłączeniem świetlówek kompaktowych, - opon. Do 31 marca 2005 roku potwierdzeniem wykonania obowiązku odzysku i/lub recyklingu w kraju jest faktura VAT oraz karta przekazania odpadu. Od 1 kwietnia 2005 roku potwierdzeniem ww. obowiązku są dokumenty potwierdzające odrębnie odzysk i odrębnie recykling zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 31 marca 2005 r. (Dz.U. Nr 58, poz.510). Ustawodawca dopuścił również możliwość samodzielnego dokonania obowiązku odzysku i/lub recyklingu, a obowiązek ten ustala się na podstawie ewidencji odpadów prowadzonej w oparciu o przepisy Ustawy o odpadach. Ponadto przedsiębiorcy, którzy przekroczyli wymagane w danym roku sprawozdawczym poziomy odzysku i/lub recyklingu, mogą przenieść tę nadwyżkę na rok następny. Przedsiębiorca uiszcza opłatę wtedy, gdy nie osiągnie odpowiedniego poziomu odzysku i/lub recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Formy rozliczenia: przedsiębiorca może rozliczyć się samodzielnie może również obowiązki wynikające z Ustawy zlecić organizacji odzysku. Sprawozdawczość Opłatę produktową oblicza się jako iloczyn stawki i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku (recyklingu) przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie albo ilości produktów lub opakowań. Opłaty wnoszone są do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. Opłata produktowa jest wpłacana na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy. Podstawy rozliczenia: Stawki opłat Ustalając opłatę produktową należy korzystać: za lata 2002 i 2003 z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2001r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz.U. Nr 116, poz. 1235), za lata 2004 i 2005 z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 października 2003r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1768), za rok 2006 z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 sierpnia 2005r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 157, poz. 1325). 13
Opłata produktowa Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych zostały opublikowane w: Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) na 2002 i 2003 rok, Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2003r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 104, poz. 982) na 2004 i 2005 rok, Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 maja 2005r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 103, poz. 872) od 2006r. Wzory sprawozdań: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 157, poz. 1865) obowiązuje w rozliczeniu za 2002 rok. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2003r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 220, poz. 2189) obowiązuje w rozliczeniu za 2003 i 2004 rok. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 listopada 2005r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 234, poz. 1996) obowiązuje w rozliczeniu za 2005 rok. Sprawozdawczość dodatkowa Zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639 ze zm.), wójt (burmistrz, prezydent miasta), (zarząd związku gmin), jest obowiązany do sporządzenia rocznego sprawozdania zawierającego informacje o: rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę (związek gmin) lub podmiot działający w ich imieniu, rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminę (związek gmin) lub podmiot działający w ich imieniu do odzysku i recyklingu, wydatkach poniesionych na te działania. W/w sprawozdania należy przekazywać w terminie do dnia 15 lutego roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie marszałkowi województwa i wojewódzkiemu funduszowi, właściwemu ze względu na siedzibę gminy (związku gmin). 14
Przedsiębiorca produkujący, importujący, dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia, eksportujący lub dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy opakowań jest obowiązany do składania rocznego sprawozdania o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań - art. 7 ust.1 ustawy z dnia 11 maja.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 ze zm.). Wymagane dane należy przedstawić zgodnie z: Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 122, poz. 1053) za 2002 i 2003r, Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 31 grudnia 2004r. w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 4, poz. 30) od 2004r. Zwolnienia Od 2005 roku nie wnosi się opłaty produktowej, której łączna roczna wysokość dla opakowań w załączniku nr 1 do Ustawy oraz produktów wymienionych w załącznikach do nr 2 i 3 Ustawy nie przekracza 50 zł. Nie zwalnia to jednak przedsiębiorcy ze składania sprawozdania OŚ-OP1 za dany rok rozliczeniowy. Art.12 ust. 5 Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz.639 ze zm.). Nr konta z tytułu opłaty produktowej: - zaległości za okres do końca II kwartału 2005 r.: 66 1240 1037 1111 0010 0879 3772 - należności i zaległości za okresy od II półrocza 2005 r.: 31 1240 1037 1111 0000 0698 8102 15
OPŁATA ZA SUBSTANCJE KONTROLOWANE Przepisom ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz.U. Nr 121, poz. 1263 ze zm.) podlegają podmioty wprowadzające po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC) z wyjątkiem wykorzystywanych do produkcji innych substancji, chlorofluorowęglowodory (CFC) z wyjątkiem wykorzystywanych do produkcji leków, bromometan z wyjątkiem zastosowań kwarantannowych i przedwysyłkowych zarówno nowe, odzyskane lub po regeneracji (np.: urządzenia klimatyzujące, chłodnicze, gaśnicze i inne zawierające te substancje). Opłaty należy wnosić do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. Opłatę należy wpłacać na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy. Wyjątek stanowią podmioty nie zarejestrowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które wnoszą opłatę na rachunek Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Wysokości stawek służących do naliczenia opłaty opublikowano w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2005r. w sprawie wysokości stawki opłaty za substancje kontrolowane (Dz.U. Nr 13, poz.107). Wzór rocznego sprawozdania za substancje kontrolowane opublikowano w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 stycznia 2005r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty za substancje kontrolowane (Dz.U. Nr 17, poz.157). Nr konta z tytułu opłaty za substancje kontrolowane: 45 1240 1037 1111 0010 0894 9544 16
Ewidencja odpadów i sprawozdawczość Podstawy prawne z zakresu sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Obowiązki posiadacza odpadów z zakresu prowadzenia sprawozdawczości (w świetle przepisów Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zm.) Definicja posiadacza odpadów zawarta jest w art. 3 ust. 2 pkt 13 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Przez posiadacza odpadów rozumie się każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Ewidencja pełna Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych; ewidencja ta w przypadku posiadacza odpadów, który prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, powinna obejmować sposoby gospodarowania odpadami, a także dane o ich pochodzeniu i miejscu przeznaczenia (art. 36 ust. 1 Ustawy o odpadach). W przypadku odpadów komunalnych ewidencję prowadzą podmioty, o których mowa w art. 7 Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity z 2005 r. Dz. U. Nr 236, poz. 2008 ze zm.). UWAGA! Ewidencja komunalnych osadów ściekowych odbywa się z zastosowaniem odrębnego wzoru karty ewidencji komunalnych osadów ściekowych. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. Nr 30, poz. 213) określa: wzór karty ewidencji odpadu, wzór karty ewidencji komunalnych osadów ściekowych, wzór karty ewidencji zużytego sprzętu, wzór karty przekazania odpadu. Katalog odpadów z podziałem na grupy, podgrupy i rodzaje, uwzględniający źródła powstawania odpadów zawiera Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 17
Ewidencja uproszczona Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów lub ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz.U. Nr 152, poz. 1735). UWAGA! Uproszczoną ewidencję odpadów mogą prowadzić małe i średnie przedsiębiorstwa, które: 1) wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie, 2) wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, nie będące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie. Zbiorcze zestawienie danych 18 Zgodnie z art. 37 ust. 1 Ustawy o odpadach, posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, które powinno m in. zawierać następujące informacje: imię i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby posiadacza odpadów oraz wykaz decyzji w zakresie gospodarowania odpadami zgodnie z ww. ustawą o odpadach wraz z okresem ich obowiązywania. Wytwórca komunalnych osadów ściekowych jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych zawierające następujące informacje: 1. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby wytwórcy komunalnych osadów ściekowych, 2. ilość komunalnego osadu ściekowego wytworzonego oraz dostarczonego do stosowania, 3. skład i właściwości komunalnych osadów ściekowych, 4. rodzaj przeprowadzonej obróbki, 5. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby stosujących komunalne osady ściekowe, wytworzone przez wskazanego w pkt 1 wytwórcę tych osadów, 6. miejsca stosowania tych osadów.
Ewidencja odpadów i sprawozdawczość Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1737) w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych określa: - zakres informacji dotyczących składu i właściwości komunalnych osadów ściekowych, - wzór formularza do sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - wzór formularza do sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych o komunalnych osadach ściekowych. Zbiorcze zestawienia danych posiadacz odpadów lub wytwórca komunalnych osadów ściekowych jest obowiązany przekazać marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy (za 2006 rok do 31 marca 2007 roku). Ilości odpadów należy podawać w jednostkach masy wskazanych w formularzach, czyli w [Mg] megagramach (tonach). Podawanie w wykazach danych w sztukach, litrach, m 3 uniemożliwia ich wprowadzenie do wojewódzkiej bazy odpadowej. UWAGA! Zgodnie z art. 76 pkt. 6 Ustawy z dnia 27 września 2001 r. o odpadach, kto będąc obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów lub przekazywania wymaganych informacji lub zbiorczego zestawienia danych, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze grzywny. 19
Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie Zasady udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.) nakłada na organy administracji obowiązek udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie. Zgodnie z art. 19 ust. 1 Ustawy są one obowiązane udostępniać każdemu informacje o środowisku i jego ochronie, znajdujące się w ich posiadaniu. Art. 19 ust. 2 i 3 zawiera bardzo szeroką definicję informacji o środowisku, które podlegają udostępnianiu. Zasadą przewidzianą w art. 19 ust. 4 Ustawy Prawo ochrony środowiska jest wymóg pisemnego wniosku o udostępnienie informacji. Wniosek o udostępnienie informacji powinien zawierać: wskazanie osoby, od której pochodzi, adres wnioskodawcy, skonkretyzowanie żądanych informacji, znaki opłaty skarbowej zgodnie z Ustawą z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 ze zm.), podpis (wniosek wniesiony w formie dokumentu elektronicznego powinien być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu). Udostępnianie informacji następuje w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem. Sposób udostępnienia odnosi się do formuły przekazywania informacji: listownie przez pocztę, za pośrednictwem internetu, samodzielny odbiór w siedzibie urzędu. Forma natomiast, to postać przekazywanych dokumentów: ustnie, wydruk komputerowy, kserokopia, postać elektroniczna na dyskietce lub płycie CD. Przeglądanie w siedzibie Urzędu dokumentów, o których informacje zawarto w publicznie dostępnym wykazie o dokumentach zawierających informacje o środowisku nie wymaga składania wniosku i jest bezpłatne. Informację niewymagającą wyszukiwania, która może być przekazana w formie ustnej, udostępnia się bez pisemnego wniosku. 20
Odmowa udostępnienia informacji Przypadki, kiedy organ musi odmówić udostępnienia informacji określają: art. 20 ust. 1 Ustawy Prawo ochrony środowiska, Ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U.z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 oraz z 2006 Nr. 104, poz. 708 i 711), do której odsyła art. 2 ust. 3 Ustawy Prawo ochrony środowiska. Przesłanki do odmowy udostępnienia informacji zachodzą również, jeżeli: wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania lub przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się, wniosek o udostępnienie informacji jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania lub sformułowany w sposób zbyt ogólny, uwzględnione zostanie przez organ administracji, że podmiot przekazujący informacje złożył uzasadniony wniosek o wyłączenie z udostępniania przekazywanych przez niego danych o wartości handlowej, w tym zwłaszcza danych technologicznych wnioskodawca musi tu jednak wykazać, że ujawnienie tych informacji mogłoby pogorszyć jego konkurencyjną pozycję. Odmowa udostępnienia informacji następuje w drodze decyzji administracyjnej. Terminy udostępniania informacji Zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.) organ administracji jest obowiązany udostępnić informację bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. W art. 21 ust. 2 Ustawy dopuszcza się przedłużenie tego terminu do 2 miesięcy ze względu na stopień skomplikowania sprawy. W tym przypadku należy zawiadomić wnioskodawcę, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy związanej z udostępnianiem informacji. Opłaty za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie Ustawa Prawo ochrony środowiska przewiduje opłaty nie za samo udostępnianie informacji, a za pewne konkretne czynności z tym związane: wyszukiwanie informacji, sporządzanie kopii dokumentów lub danych, przesłanie kopii dokumentów lub danych. Bezpłatne jest udostępnienie informacji niewymagającej wyszukiwania, która może być przekazana w formie ustnej. 21
Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie Szczegółowe stawki opłat określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 25 marca 2003 roku w sprawie stawek opłat za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie oraz sposobu uiszczania opłat (Dz.U. Nr 50, poz. 435). W uprzywilejowany sposób potraktowane zostało sporządzanie kopii dokumentów lub danych dla celów nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej. W takiej sytuacji pobiera się opłaty, mnożąc je przez współczynnik różnicujący 0,5. Po przygotowaniu wnioskowanych informacji Departament Ochrony Środowiska pisemnie powiadamia wnioskodawcę o wysokości opłaty i wzywa do jej uiszczenia przez wpłatę na konto Urzędu: PKO BP S.A. IX/O WARSZAWA 93 1020 1097 0000 7802 0007 5622 Przesłanie kopii dokumentów lub danych następuje dopiero po przedstawieniu przez wnioskodawcę dowodu uiszczenia opłaty. 22
Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością Marszałka Województwa Marszałek województwa, w zakresie objętym właściwością tego organu, sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska zgodnie z art. 379 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz. 902 ze zm.). Z upoważnienia Marszałka Województwa Mazowieckiego, są przeprowadzane kompleksowe kontrole sprawdzające realizację podstawowych obowiązków wynikających z przepisów ochrony środowiska podmiotów korzystających ze środowiska. Kontrole są również jednym z elementów toczących się postępowań administracyjnych w sprawie określenia w drodze decyzji wymiaru opłat za korzystanie ze środowiska (na podstawie art. 288 ustawy Prawo ochrony środowiska). Protokoły z przeprowadzonych kontroli stanowią podstawę do wydania decyzji opłatowych. 23
Kontakt pomoc merytoryczna, wyjaśnienia, dodatkowe informacje Wszelkie dodatkowe informacje dotyczące tematyki niniejszej broszury, wyjaśnienia wątpliwości oraz pomoc w rozstrzyganiu Państwa indywidualnych problemów w zakresie wywiązywania z obowiązków środowiskowych wobec Marszałka Województwa Mazowieckiego można uzyskać: podczas osobistego kontaktu z pracownikami Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, ul. Bertolta Brechta 3 (wejście od ul. Skoczylasa 4), 03-472 Warszawa, tel. (48-22) 597 91 34, fax. (48-22) 597 92 60, korzystając z materiałów zamieszczonych w wykazie Sprawy w Urzędzie Marszałkowskim w dziale Środowisko o na stronie www.mazovia.pl, telefonicznie lub pocztą elektroniczną korzystając z aktualnych danych kontaktowych zawartych w Interaktywnej książce teleadresowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego dostępnej na stronie www.mazovia.pl. 24