INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE BETONIARZ-ZBROJARZ kod 711402 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW I ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 5. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE 6. INFORMACJE DODATKOWE 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku 1
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Betoniarz-zbrojarz (kod 711402) to jeden z 2443 zawodów i specjalności ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej od 01 lipca 2010r. do 31 grudnia 2014r. zawód miał tę samą nazwę i kod (711402). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie betoniarz-zbrojarz jest przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: wykonywania i układania zbrojenia w deskowaniu lub formie, wykonywania mieszanek betonowych, układania i zagęszczania mieszanki betonowej w deskowaniu lub formie oraz pielęgnacji świeżego betonu, wykonywania prac związanych z naprawą elementów betonowych i żelbetowych. Profil kompetencyjny 1 dla grupy Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - kod 71 2 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) budują, wykańczają i remontują budynki i inne obiekty oraz zajmują się obróbką kamienia. Przykładowe zawody: monter konstrukcji budowlanych, murarz, kamieniarz, betoniarzzbrojarz, cieśla, monter nawierzchni kolejowej, monter rusztowań, tynkarz, monter izolacji budowlanych, szklarz budowlany, hydraulik, mechanik urządzeń klimatyzacyjnych, malarz budowlany, lakiernik, kominiarz. Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) określono cztery kluczowe kompetencje: 1)Sprawność motoryczna - wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2)Elastyczność dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających informacji oraz efektywne działanie, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy 1 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa, 2014 2 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7.08.2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2014 poz. 1145). 2
Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w okresie ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w okresie ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. 3)Podzielność uwagi efektywne wykonywanie kilku czynności jednocześnie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. 4)Sumienność w dążeniu do rezultatów wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE BETONIARZ-ZBROJARZ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 3 2015 237 202 4 2 43 3 2014 256 206 2 0 160 6 2013 285 246 6 2 49 2 2012 124 185 4 1 39 0 2011 116 177 2 0 91 18 Z uwagi na zmianę metodologii prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych zawód betoniarz- zbrojarz w 2015r. nie miał określonego statusu na rynku pracy 4. 3 Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat 2010-2014 znajdują się na stronie WUP Toruń http://podlupa.wup.torun.pl/ 4 W 2015 roku zmieniono metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zmianę zainicjował Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Metodologia dostępna jest na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/ w zakładce Biblioteka. Informacja o zawodach deficytowych i nadwyżkowych za rok 2015 dostępna jest na stronie www.mz.praca.gov.pl 3
Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011 2014 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie 5. LICZBA BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W OKRESIE PRZYPADAJĄCYCH NA JEDNĄ OFERTĘ PRACY W ZAWODZIE BETONIARZ- ZBROJARZ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 2015 5,5 2014 1,6 2013 5,8 2012 3,1 2011 1,2 0 1 2 3 4 5 6 7 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z raportów monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE BETONIARZ- ZBROJARZ W 2015R. WEDŁUG POWIATÓW Powiat Bezrobotni nowozarejestrowani w 2015r. BETONIARZ- ZBROJARZ Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2015r. Bezrobotni wg stanu w dniu 31.12.2015r. Województwo kujawsko-pomorskie 237 43 202 Bydgoszcz grodzki 32 2 22 Bydgoszcz ziemski 9 1 5 Grudziądz grodzki 10 3 10 Grudziądz ziemski 3 0 1 Toruń grodzki 13 19 11 Toruń ziemski 7 0 5 Włocławek grodzki 53 0 52 5 W latach 2010-2014 podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4
Włocławek ziemski 31 0 31 Aleksandrów Kujawski 8 1 6 Brodnica 3 0 4 Chełmno 6 2 4 Golub - Dobrzyń 2 0 7 Inowrocław 16 0 13 Lipno 12 1 9 Mogilno 7 0 5 Nakło nad Notecią 10 0 12 Radziejów 0 0 0 Rypin 2 1 0 Sępólno Krajeńskie 4 11 2 Świecie 2 0 1 Tuchola 1 0 0 Wąbrzeźno 0 0 0 Żnin 6 2 2 Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MIPS-01 o rynku pracy. 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW I ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu betoniarz-zbrojarz 6. Również w 2013 roku brak informacji na temat omawianego zawodu. W badaniach ankietowych pracodawców w 2012 roku pracodawcy planowali zatrudnienie 8 osób w zawodzie betoniarz zbrojarz. Od przyszłych pracowników oczekiwano dodatkowych kompetencji: staranności wykonywania pracy, obowiązkowości, umiejętności pracy zespołowej oraz samodzielności. W 2011 roku plany pracodawców nie obejmowały tego zawodu 7. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego nie zawiera informacji dotyczących zawodu betoniarz- zbrojarz 8. 6 Raport z badania ankietowego 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II znajduje się na stronie 7 Wyniki badań 2000 pracodawców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonych w latach 2010-2013 w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą znajdują się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 8 Analiza ilościowa i jakościowa treści 10406 internetowych ofert pracy o zasięgu regionalnym. Badanie przeprowadzono w 2 okresach, tj. IX-XI 2014r. oraz II-IV 2015r. Analiza obejmowała wybrane portale ogólnopolskie: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Raport z badania znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 5
4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to jednoroczna prognoza sytuacji w zawodach. Opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia), którzy wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Na podstawie podobieństwa wykonywanych zadań, zawody te zostały zgrupowane w 177 grup. Betoniarze, betoniarze i zbrojarze i pokrewni (grupa elementarnej w KZiS 9 ) tworzy w barometrze grupę zawodową Betoniarze i zbrojarze. W 2016 roku, wg prognozy zapotrzebowania na pracowników w województwie kujawsko-pomorskim Betoniarze i zbrojarze będą grupą deficytową, to znaczy taką, w której nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie duże, a podaż pracowników o odpowiednich kwalifikacjach niewielka 10. PROGNOZA NA 2016, WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE ZMIANA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW BETONIARZE I ZBROJARZE 9 Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 10 Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 6
PROGNOZA NA 2016, WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE RELACJA MIĘDZY DOSTĘPNĄ SIŁĄ ROBOCZĄ A ZAPOTRZEBOWANIEM NA PRACOWNIKÓW BETONIARZE I ZBROJARZE Źródło: http://barometrzawodow.pl/ 5. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. z 2012 r., poz. 7 z późn. zm.) określa, że zawód betoniarz-zbrojarz od 01.09.2012 roku można zdobyć w trzyletniej zasadniczej szkole zawodowej oraz na kursach kwalifikacyjnych. Dla zawodu betoniarz-zbrojarz wyodrębniono jedną kwalifikację: K1 Wykonywanie robót zbrojarskich i betoniarskich Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo (stan na dzień 31.05.2016r.) w województwie kujawsko-pomorskim zawód kamieniarz można zdobyć w 4 szkołach. 7
LICZBA ABSOLWENTÓW ORAZ UCZNIÓW KONTYNUUJĄCYCH NAUKĘ W ZAWODZIE BETONIARZ-ZBROJARZ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2012-2015 WG STANU NA 30 WRZEŚNIA DANEGO ROKU 250 200 203 150 100 50 0 105 49 39 30 22 36 0 2012 2013 2014 2015 uczniowie absolwenci Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z raportów monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji. Osoba, która zda egzamin otrzymuje świadectwo. Osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie otrzymuje dyplom. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: szkoły realizujące kształcenie zawodowe (publiczne i niepubliczne); placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno- szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej 11. W latach 2010-2014 powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim nie organizowały szkoleń przygotowujących do wykonywania zawodu betoniarz-zbrojarz 12. 11 https://men.gov.pl/pl/ksztalcenie-zawodowe/ksztalcenie-doroslych 12 Raporty z badań rynku szkoleniowego znajdują się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 8
Informacje o szkoleniach dostępne są w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: http://stor.praca.gov.pl/portal/#/ris/wyszukiwarkaszkolen 6. INFORMACJE DODATKOWE ADRESY INTERNETOWE www.sep.com.pl www.praca-enter.pl/zawody/2013/betoniarz-zbrojarz www.apedukacja.pl/betoniarz-zbrojarz,890.html www.koweziu.edu.pl/pp_zawod.php nr zawodu 711402 www.hwk-ff.de/polski/...zawodowe/opis-zawodow/betoniarz-zbrojarz.ht podstawa programowa dla zawodu betoniarz-zbrojarz http://www.koweziu.edu.pl/pp_zawod.php?nr_zawodu=711402 LITERATURA 1. Adamiec Barbara, Adamiec Marek: Roboty zbrojarskie i betoniarskie; WSiP W-wa 1993. 2. Kijowska Teresa: Betoniarz; KaBe 2007. 3. Poradnik majstra budowlanego, Arkady, W-wa 2008. 4. Wolski Zbigniew: Zarys materiałoznawstwa budowlanego; WSiP W-wa 1994 Opracowała: Iwona Lisiecka Doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja: czerwiec 2016 r. 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG) W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach 9
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE BETONIARZ-ZBROJARZ W KRAJACH EOG Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie zbrojarz betoniarz w krajach EOG: Osoba planująca podjąć pracę jako zbrojarz-betoniarz w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju zawodem regulowanym, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Decyzja o tym czy dany zawód jest regulowany jest integralną decyzją każdego z państw należących do EOG. Aby sprawdzić, czy zawód zbrojarz-betoniarz jest zawodem regulowanym można skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w żadnym z krajów EOG zawód zbrojarz betoniarz nie jest zawodem regulowanym. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem zbrojarz - betoniarz wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z kwalifikacjami w zawodzie zbrojarz betoniarz zgłoszono 1001 ofert pracy w 23 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodach znajduje się w: Wielkiej Brytanii (318 ofert), Niemczech (538 ofert), Francji(57 ofert), Austrii (34 oferty) i Holandii (77 ofert) - dane wg stanu na dzień 16.10.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie zbrojarz - betoniarz w krajach EOG powinny dysponować udokumentowanym doświadczeniem zawodowym wraz z odpowiednimi uprawnieniami, posiadać znajomość przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdzoną certyfikatem (lub odpowiednią kartą) wydanym przez państwo przyjmujące, ponadto 10
wymagana jest znajomość rysunku technicznego i czytania planów. W przypadku WielkiejBrytanii jest to karta CSCS (Construction Skills Certification Scheme) potwierdzająca,że pracownik zna przepisy BHP oraz posiada kompetencje zawodowe do pracyw budownictwie. Karty CSCS wymagają wszystkie firmy z sektora państwowego oraz większość firm budowlanych. Informacje dostępne są na stronie internetowej www.cscs.ik.com. Szczegóły dot. egzaminowania oraz sposobu uzyskiwania karty dostępne są również na stronie www.polstar.org.pl. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz posiadania własnego samochodu. Nierzadko umiejętność wykonywania prac zbrojarskich i betoniarskich jest oczekiwana w przypadku osób w zawodzie murarz. Przykładowe stawki płacy w zawodzie zbrojarz-betoniarz kształtują się w przedziale 11-13 euro/godz. brutto, w Niemczech minimalne stawki wynagrodzenia wynikają z umów zbiorowych dla poszczególnych branż. WUP Toruń Wydział Pośrednictwa Pracy 11