Rothschild Foundation (Hanadiv) Europe Konserwacja i badania dwóch rękopisów hebrajskich na pergaminie z Biblioteki Książąt Czartoryskich Oddziału Muzeum Narodowego w Krakowie Sygnatury 2442, 3888 www.muzeum.krakow.pl/rothschild
Spis treści Informacje o projekcie Księga Estery opis rękopisu stan zachowania zabiegi konserwatorskie Ketuba opis rękopisu stan zachowania zabiegi konserwatorskie Wizyta pani Robin Nobel Uczestnicy projektu
INFORMACJE O PROJEKCIE Konserwacja i badania dwóch rękopisów hebrajskich na pergaminie z Biblioteki Książąt Czartoryskich Oddziału Muzeum Narodowego w Krakowie, sygnatury 2442 i 3888 Instytucja finansująca projekt: Rothschild Foundation (Hanadiv) nr 004/11 Beneficjent projektu: Muzeum Narodowe w Krakowie nr 00265; 222 Księga Estery pergamin, XVII wiek sygnatura 2442 Wartość projektu: gbp 4 690 / 20 852 pln Cele projektu: Pełna konserwacja i badania technologiczne (pergamin, pigmenty, atrament) Czas trwania: 2011 2012 Miejsce: Muzeum Narodowe w Krakowie, Pracownia Konserwacji Papieru i Skóry Własność obiektów: Fundacja Książąt Czartoryskich, w depozycie Muzeum Narodowego w Krakowie Przeznaczenie funduszy: 1. Badania 2. Konserwacja 3. Sprzęt Ketuba pergamin, XVIII wiek sygnatura 3888
KSIĘGA ESTERY Opis rękopisu Stan zachowania Megilat Ester Biblioteka Książąt Czartoryskich, sygnatura 2442 II poł. XVII wieku Prawdopodobnie wykonany w Wenecji. Zwój pergaminowy, warsztat nieznany. Wymiary: 169 x 17,5 cm Rękopis zawiera kompletny tekst Księgi Estery. Układ tekstu pisanego ręcznie i dekoracji jest symetryczny w całym zwoju. Zwój na całej długości i szerokości bogato zdobiony: motywy roślinne, geometryczne, scenki z postaciami i zwierzętami. Bordiura zwoju to kolorowany temperami miedzioryt. Do dekoracji użyto zestawu płyt, z których odbito dekorację początkową, główny wzór i dekorację końcową oraz wykorzystano 20 małych płyt, z których odbito ilustracje. Zwój typu Klagsbald według Mendla Metzgera z lat 60. XX w. Zwój pergaminowy, farby wodne. Stan zachowania, 2011 r.: Zabytek silnie zniszczony, z dużymi deformacjami powierzchni, mocno usztywniony. Powierzchnia pergaminu zabrudzona, pokryta zaplamieniami i zaciekami, z wyraźnymi ubytkami. Początek i koniec zwoju z rozległymi uszkodzeniami silne zakładki, przebarwienia, ubytki podklejone z retuszami, miejscami z nieczytelną warstwą malarską. Warstwa ta miejscami przetarta, z ubytkami, miejscowo silnie ściemaniała. Zabiegi konserwatorskie oczyszczenie usunięcie osłabienie zaplamień i zacieków usunięcie starych podklejeń i śladów reperacji uzupełnienie ubytków pergaminu prostowanie pergaminu retusze warstwy malarskiej wykonanie pudła ochronnego
KSIĘGA ESTERY fragment przed konserwacją KSIĘGA ESTERY fragment po konserwacji
KETUBA (KONTRAKT ŚLUBNY) Opis rękopisu Stan zachowania Ketuba (kontrakt ślubny) Biblioteka Książąt Czartoryskich, sygnatura 3888 początek XVIII wieku 29 miesiąca kislew 5473 (28. 12. 1712 r., środa) Pismo: kwadratura, atrament brązowy Wymiary: 40 x 80 cm Kontrakt zawarty między panną Consuelo, córką Jaakova ze Sieny a Esztrogo (Estrogo) synem Dawida z Marino, w Rzymie. Tekst błogosławieństwa pary młodej charakterystyczny dla rytu włoskiego. Pojedyncza karta pergaminowa z typową formułą dla żydowskich kontraktów ślubnych z licznymi cytatami zaczerpniętymi z Tanachu. Centralną część Ketuby stanowi motyw bramy z dwiema spiralnymi kolumnami (złoto, czerwona i niebieska dekoracja), z ozdobnymi kapitelami i bazą (róż i złoto). Wokół czerwona rama z barwnej dekoracji kwiatowej. W górnej części karty złota korona. Na dole umieszczony dwudzielny herb. Zwój pergaminowy, atrament, farby wodne. Stan zachowania, 2011 r.: Zabytek silnie zniszczony, z dużymi deformacjami powierzchni, pergamin mocno usztywniony. Powierzchnia pergaminu zabrudzona, pokryta zaplamieniami i zaciekami, z wyraźnymi ubytkami. Krawędzie silnie zbrązowiałe. Warstwa malarska w wielu miejscach przetarta, z ubytkami pergaminu, silnie ściemaniała. Na odwrocie podklejenia paskami bibułki japońskiej. Zabiegi konserwatorskie oczyszczenie usunięcie osłabienie zaplamień i zacieków usunięcie starych podklejeń uzupełnienie ubytków pergaminu prostowanie pergaminu retusze warstwy malarskiej wykonanie pudła ochronnego
KETUBA przed koserwacją KETUBA po konserwacji
WIZYTA PANI ROBIN NOBEL UCZESTNICY PROJEKTU 24 kwietnia 2012 r. wizytowała projekt p. Robin Nobel inspektor Fundacji Rothschild z Londynu. Janusz S. Nowak koordynator projektu, historyk, kierownik Archiwum i Zbioru Rękopisów Biblioteki Książąt Czartoryskich. Kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie. Dorota Okrągła główny wykonawca prac konserwatorskich, Konserwator w Pracowni Konserwacji Papieru i Skóry Muzeum Narodowego w Krakowie. Na fotografii Dorota Okrągła główny wykonawca prac konserwatorskich i Robin Nobel inspektor Fundacji Rothschild Dr Anna Klisińska-Kopacz chemik w Laboratorium Analiz i Nieinwazyjnych Badań Obiektów Zabytkowych (LANBOZ) Muzeum Narodowego w Krakowie. Piotr Frączek konserwator w Laboratorium Analiz i Nieinwazyjnych Badań Obiektów Zabytkowych (LANBOZ) Muzeum Narodowego w Krakowie. Marta Przęczek specjalista do spraw finansowania projektów badawczych i grantów w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Teksty: Janusz S. Nowak Koncepcja i opracowanie graficzne: Michał Dudek, www.polskainspiruje.pl Fotografie: Dorota Okrągła, Piotr Frączek, Michał Dudek, Janusz S. Nowak, strona internetowa MNK Kraków 2012