PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Wyniki inwentaryzacji: charakterystyka drzewostanów Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Ogólna charakterystyka ŚPN (1) Położenie administracyjne: Województwo: świętokrzyskie, Powiaty: kielecki, skarżyski, Gminy: Bodzentyn, Bieliny, Górno, Masłów, Łączna, Nowa Słupia. Położenie fizycznogeograficzne (Kondracki 2002): Prowincja: Wyżyny Polskie Podprowincja: Wyżyna Małopolska Makroregion: Wyżyna Kielecka Mezoregion: Góry Świętokrzyskie
Ogólna charakterystyka ŚPN (2) Położenie geobotaniczne (Matuszkiewicz 2008): Prowincja: Środkowoeuropejska Podprowincja: Środkowoeuropejska Właściwa Dział: Wyżyn Południowopolskich Kraina: Gór Świętokrzyskich Okręg: Gór Świętokrzyskich Właściwych Podokręg: Pasmo Klonowskie i Masłowskie Podokręg: Pasmo Łysogórskie Położenie przyrodniczoleśne (Zielony i Kliczkowska 2010): Kraina: Małopolska Mezoregion: Łysogórski Mezoregion: Opatowski
Ogólna charakterystyka ŚPN (3) Powierzchnia gruntów (7644,19 ha): - leśna - 7265,12 ha (w tym grunty związane z gospodarką leśną 107,52 ha); - nieleśna - 379,07 ha, w tym: grunty zadrzewione i zakrzewione - 3,97 ha, użytki rolne - 281,26 ha, grunty pod wodami - 4,15 ha, tereny różne - 1,34 ha, tereny zabudowane i zurbanizowane - 38,54 ha, nieużytki - 49,81 ha.
Ogólna charakterystyka ŚPN (4) Podział na Obwody Ochronne: Święty Krzyż - 1015,64 ha Chełmowa Góra - 360,53 ha Dębno - 780,13 ha Dąbrowa - 1045,94 ha Podgórze - 1033,92 ha Jastrzębi Dół - 757,96 ha Święta Katarzyna - 1043,23 ha Klonów - 1606,84 ha
Ogólna charakterystyka ŚPN (5)
Prace terenowe (1) Prace wykonane w latach 2012-2013: rozpoznanie i opisanie stanu lasów i gruntów nieleśnych (taksacja) oraz pomiar miąższości drzewostanów, inwentaryzacja martwych drzew leżących, inwentaryzacja fitosocjologiczna ekosystemów leśnych.
Prace terenowe (2) - taksacja Taksacja sporządzenie opisu taksacyjnego drzewostanów (określenie elementów taksacyjnych) dla poszczególnych wyłączeń taksacyjnych, m.in.: - rodzaj powierzchni, funkcja lasu, cecha drzewostanu, budowa pionowa, faza rozwojowa - położenie, wystawa, typ pokrywy, typ siedliskowy lasu, - podział drzewostanu na warstwy, zmieszanie, zwarcie, zagęszczenie, zadrzewienie, jakość, - gatunki wchodzące w skład warstw, ich udział, wiek, przeciętne pierśnica i wysokość, bonitacja, zasobność (także drzew martwych).
Prace terenowe (3) - miąższość drzewostanów Określenie miąższości drzewostanów metodą relaskopową: - czasowe powierzchnie relaskopowe w siatce 100 x 100 m (50 x 50 m), - metoda oparta na określaniu pola pierśnicowego przekroju drzewostanu (w oparciu o liczbę drzew spełniających tzw. warunek relaskopu ), na podstawie którego wyliczano zasobność drzewostanu w każdym wydzieleniu, - analogicznie pomiar martwych drzew stojących.
Prace terenowe (4) - miąższość leżaniny Inwentaryzacja martwych drzew leżących (leżaniny): - metoda linii siecznych Browna (ang. line intersect method), - pomiar w każdym oddziale w oparciu o sekwencję siecznych, - pomiar wszystkich części leżących martwych drzew o grubości powyżej 7 cm, przecinanych przez daną sieczną, - określenie ich przynależności gatunkowej, średnicy w miejscu przecięcia, długości, stopnia rozkładu, - obliczenie miąższości leżaniny na 1 ha.
Wyniki kategorie ochronności (1) Kategoria ochrony Udział w powierzchni Parku [%] ścisła 28,1 czynna 66,2 krajobrazowa 5,7
Wyniki kategorie ochronności (2) Obszary ochrony ścisłej (2148,9 ha): - Łysica - 1187,8 ha - Święty Krzyż - 465,3 ha - Mokry Bór - 37,6 ha - Czarny Las - 26,7 ha - Chełmowa Góra - 13,4 ha - Klonów - 418,1 ha (proj.)
Wyniki kategorie ochronności (3)
Udział [%] Wyniki - typy siedliskowe lasu (1) 45 40 40,38 38,82 35 30 25 20 15 10 5 0 7,44 5,76 5,65 1,20 0,38 0,17 0,10 0,07 0,01 0,01
Wyniki - typy siedliskowe lasu (2) siedliska górskie 46,21 % siedliska wyżynne 53,77 % pozostałe (Ol, BMb) 0,02 % siedliska lasów 80,40 % siedliska lasów mieszanych 18,93 % siedliska borów mieszanych 0,56 % pozostałe (OlJwyż, Ol) 0,11 % siedliska świeże 92,58 % siedliska wilgotne 7,30 % pozostałe (OlJwyż, Ol, BMb) 0,12 %
Udział [%] Wyniki - typy siedliskowe lasu (3) Udział typów siedliskowych lasu wg kategorii ochrony 70 60 50 40 30 20 10 LGśw Lwyżśw LMwyżśw LMGśw LMwyżw Lwyżw BMwyżw BMwyżśw OlJwyż LMGw Ol BMb 0 ŚCISŁA CZYNNA KRAJOBRAZOWA
Wyniki struktura gatunkowa (1) Udział powierzchniowy wg gatunków panujących Bk 32,49% Db 2,02% Gb 0,13% inne 0,17% So 20,50% Md 0,96% Św 2,23% Ol 1,57% Os 0,19% Brz 0,85% Jd 38,87%
Wyniki struktura gatunkowa (2) Udział miąższościowy wg gatunków panujących Bk 32,93% Db 1,93% Gb 0,10% inne 0,09% So 21,15% Md 1,01% Św 1,97% Ol 1,33% Os 0,09% Brz 0,34% Jd 39,07%
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (3) Porównanie udziału powierzchniowego i miąższościowego wg gatunków panujących 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 So Md Św Jd Brz Os Ol Bk Db Gb inne Udział powierzchniowy [%] Udział miąższościowy [%]
Wyniki struktura gatunkowa (4) Udział powierzchniowy wg gatunków rzeczywistych Bk 33,26% Db 3,70% Gb 0,51% Jw. 0,58% Lp 0,13% inne 0,19% So 15,36% Md 1,14% Św 2,41% Ol 1,75% Os 1,01% Brz 1,15% Jd 38,80%
Wyniki struktura gatunkowa (5) Udział miąższościowy wg gatunków rzeczywistych Bk 33,75% Db 3,38% Gb Jw. 0,33% 0,52% Lp 0,12% inne 0,13% So 16,14% Md 1,11% Św 2,01% Ol 1,60% Os 0,89% Brz 0,79% Jd 39,22%
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (6) Porównanie udziału powierzchniowego i miąższościowego wg gatunków rzeczywistych 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 So Md Św Jd Brz Os Ol Bk Db Gb Jw. Lp inne Udział powierzchniowy [%] Udział miąższościowy [%]
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (7) Porównanie udziału powierzchniowego wg gatunków panujących i rzeczywistych 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Jd Bk So Św Md Brz Os Ol Db Gb Jw. Lp Udział wg gat. panujących [%] Udział wg gat. rzeczywistych [%]
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (8) Porównanie udziału miąższościowego wg gatunków panujących i rzeczywistych 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Jd Bk So Św Md Brz Os Ol Db Gb Jw. Lp Udział wg gat. panujących [%] Udział wg gat. rzeczywistych [%]
Wyniki struktura gatunkowa (9) Udział powierzchniowy (wyżej) i miąższościowy (niżej) gatunków panujących w typach siedliskowych lasu 100 80 60 40 20 0 LGśw Lwyżśw LMwyżśw LMGśw LMwyżw Lwyżw BMwyżw BMwyżśw OLJwyż LMGw Ol BMb So So.S Md Św Jd Bk Db Db.C Kl Jw. Lp Gb Brz Ol Śl Os Jrz 100 80 60 40 20 0 LGśw Lwyżśw LMwyżśw LMGśw LMwyżw Lwyżw BMwyżw BMwyżśw OLJwyż LMGw Ol BMb So So.S Md Św Jd Bk Db Db.C Kl Jw. Lp Gb Brz Ol Śl Os Jrz
Wyniki struktura gatunkowa (10) Udział powierzchniowy (wyżej) i miąższościowy (niżej) gatunków panujących w klasach wieku 100 80 60 40 20 0 Ia (1-10) Ib (11-20) IIa (21-30)IIb (31-40) IIIa (41-50) IIIb (51-60) IVa (61-70) IVb (71-80) Va (81-90) Vb (91-100) VI (101-120) VII (121-140) VIII (>141) KO So So.S Md Św Jd Bk Db Db.C Kl Jw. Gb Brz Ol Śl Jrz Os Lp 100 80 60 40 20 0 Ia (1-10) Ib (11-20) IIa (21-30)IIb (31-40) IIIa (41-50) IIIb (51-60) IVa (61-70) IVb (71-80) Va (81-90) Vb (91-100) VI (101-120) VII (121-140) VIII (>141) KO So So.S Md Św Jd Bk Db Db.C Kl Jw Gb Brz Ol Śl Jrz Os Lp
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (11) Udział gatunków panujących wg kategorii ochrony 60 50 40 30 20 10 0 ŚCISŁA CZYNNA KRAJOBRAZOWA Jd Bk So Św Md Brz Os Ol Db Gb Jw. Lp inne
Udział [%] Wyniki struktura gatunkowa (12) Udział gatunków rzeczywistych wg kategorii ochrony 60 50 40 30 20 10 0 ŚCISŁA CZYNNA KRAJOBRAZOWA Jd Bk So Św Md Brz Os Ol Db Gb Jw. Lp inne
Udział [%] Wyniki bogactwo gatunkowe Bogactwo gatunkowe udział powierzchni drzewostanów w grupach wiekowych 100 80 60 cztero- i więcej gatunkowe trzygatunkowe 40 20 dwugatunkowe jednogatunkowe 0 do 40 lat 40-80 lat pow. 80 lat Łącznie
Udział [%] Wyniki - struktura wiekowa (1) Udział powierzchni drzewostanów w klasach wieku 35 30 31,35 25 20 15 13,49 16,22 15,55 10 5 0 0,06 0,21 0,41 0,33 0,46 1,70 4,43 6,73 7,34 1,71 0,00
Udział [%] Wyniki - struktura wiekowa (2) Zmiana udziału powierzchni drzewostanów w klasach wieku 35 30 25 20 15 aktualnie na koniec okresu 10 5 0 Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb Iva Ivb Va Vb VI VII VIII KO
Udział [%] Wyniki - struktura wiekowa (3) Struktura klas wieku wg kategorii ochrony 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ŚCISŁA CZYNNA KRAJOBRAZOWA Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IVa IVb Va Vb VI VII VIII
Wyniki przeciętny wiek i zasobność (1) Przeciętny wiek drzewostanów ŚPN: - aktualnie - 103 lata - w 1997 r. - 85 lat Przeciętna zasobność: - aktualnie - 430 m 3 /ha - w 1997 r. - 281 m 3 /ha
Wyniki przeciętny wiek i zasobność (2) Przeciętny wiek drzewostanów w ramach kategorii ochrony: - ścisła 105 lat - czynna 103 lata - krajobrazowa 103 lata Przeciętna zasobność drzewostanów w ramach kategorii ochrony: - ścisła 451 m 3 /ha - czynna 421 m 3 /ha - krajobrazowa 432 m 3 /ha
Wyniki wiek i zasobność Najstarsze drzewostany (wg gatunku o największym udziale): - oddz. 1Bc (4 Jd) - 231 lat - oddz. 45c (6 So), 45d (7 So) 216 lat - oddz. 4Aa (5 Md) 211 lat Najbardziej zasobne drzewostany: - oddz. 4Aa (5 Md 211 l, 3 Bk 96 l, 1 Jd 211 l, 1 So 211 l) - 888 m 3 /ha - oddz. 18g (8 Jd 86 l, 2 Jd 151 l) - 790 m 3 /ha - oddz. 18f (6 Jd 86 l, 3 Jd 151 l, 1 So 86 l) - 780 m 3 /ha
Wyniki bonitacje drzewostanów (1) Udział powierzchni drzewostanów wg bonitacji III 25,20% IV 1,16% IA 2,42% I 19,21% II 52,01%
Udział [%] Wyniki - bonitacje drzewostanów (2) Bonitacje gatunków panujących 100 90 80 70 60 50 40 30 IV III II I IA 20 10 0 Jd Bk So Św Db Ol Md Brz Os Gb
Wyniki - fazy rozwojowe drzewostanów OPTYMALNA PÓŹNA 32,24% TERMINALNA WCZESNA 2,55% TERMINALNA PÓŹNA 0,36% ROZPADU 0,16% REGENERACYJNA 2,33% PRZERĘBOWA 23,87% OPTYMALNA WCZESNA 30,70% D-STANU DOJRZ. 5,85% DRĄGOWINY 1,47% INICJALNA 0,01% MŁODOCIANA 0,46%
Wyniki odnowienie naturalne (1) Warstwa Powierzchnia [ha] Udział w powierzchni leśnej [%] nalot 230,07 3,17 podrost 1312,14 18,06 podrost-iip 153,21 2,11 II piętro 567,72 7,81
Udział [%] Wyniki - odnowienie naturalne (2) Udział gatunków wg warstw odnowienia naturalnego 100 80 60 40 20 0 nalot podrost podrost-iip II piętro So Bk Brz Cis Czr Czr.p Db Db.C Gb Gr Jb Jd Jrz Js Jw. Kl Lp Md Ol Os So.C Św Wb
Wyniki gatunki obce Gatunek obcy dąb czerwony klon jesionolistny czeremcha amerykańska grochodrzew kasztanowiec biały śnieguliczka biała daglezja zielona sosna czarna sosna wejmutka sosna smołowa Wydzielenie 23j, 23k, 24a, 24b, 24c, 24f, 24h, 26d, 31a, 41i, 64b 10d, 196b 2k, 11p, 182b 2k, 32d 8Ak, 9h 14c 19x, 68b, 165i 22k, 160c 41m 197a
Wyniki baza nasienna Gospodarcze drzewostany nasienne (ze zidentyfikowanego źródła) Numer pododdziału Rodzaj drzewostanu nasiennego Pow. pododdziału [ha] 223b bukowy 3,6 224a bukowy 24,09 232a bukowy 24,42 233a bukowy 22,2 38f jodłowy 13,04 65c jodłowy 10,84 94y jodłowy 5,17 163c jodłowy 14,18 29f sosnowy 5,7
Wyniki - martwe drewno Miąższość leżaniny (wyniki pomiarów metodą Browna): - średnio ŚPN 23,4 m 3 /ha w strefie ochrony ścisłej 51,8 m 3 /ha w strefie ochrony czynnej 10,8 m 3 /ha w strefie ochrony krajobrazowej 3,8 m 3 /ha Dane z taksacji drzewostanów Kategoria martwe stojące martwe leżące Razem ochrony m 3 /ha ścisła 7,29 13,56 20,85 czynna 2,78 3,39 6,17 krajobrazowa 1,60 3,14 4,73 średnio ŚPN 4,08 6,37 10,45
Udział [%] Wyniki - martwe drewno (2) Udział gatunków w miąższości martwego drewna (dane z taksacji) 80 70 60 50 40 30 martwe stojące martwe leżące 20 10 0
Udział [%] Wyniki - martwe drewno (3) Porównanie udziału gatunków w miąższości martwego drewna z udziałem miąższościowym wg gatunków rzeczywistych ŚPN 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Jd Bk So Św Jrz Md Os Ol Brz Db Bez.C Jw. martwe stojące martwe leżące miąższość wg gatunków rzeczywistych
Dziękuję za uwagę