POLITECHNIKA RZESZOWSKA Zakład Dróg i Mostów Okresowe kontrole drogowych obiektów inżynierskich w świetle obowiązującego prawa dr inż. Lucjan Janas Rzeszów 2011 r. 1 Akty prawne: 1. Prawo budowlane 2. Ustawa o drogach publicznych 3. Rozporządzenie w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom 2 1
Prawo budowlane Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 Zmiany: t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 207 poz. 2016 2004.01.01 zm. przen. Dz.U.03.80.718 2004.04.16 zm. Dz.U.04.6.41 2004.05.01 zm. przen. Dz.U.01.5.42 zm. przen. Dz.U.01.129.1439 zm. Dz.U.04.92.881 zm. Dz.U.04.93.888 zm. Dz.U.04.96.959 2004.05.31 zm. Dz.U.04.93.888 2005.01.01 zm. Dz.U.04.93.888 2005.07.28 zm. Dz.U.05.113.954 2005.09.01 zm. Dz.U.05.163.1362 2005.09.21 zm. Dz.U.05.169.1419 2005.09.26 zm. Dz.U.05.163.1364 2006.01.01 zm. Dz.U.05.163.1364 2006.02.09 zm. Dz.U.06.12.63 2007.05.10 zm. Dz. U. z 2007 nr 99, poz. 664 i 665 2007.09.19 zm. Dz. U. z 2007 nr 191 poz. 1372 i 1373 3 Prawo budowlane Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 Zmiany cd.: 2007.12.29 zm.wyn.z Dz.U.2007.247.1844 ogólne 2008.01.19 zm. Dz.U.2007.191.1373 art. 1 2008.08.23 zm. Dz.U.2008.145.914 art. 1 2008.11.15 zm. Dz.U.2008.199.1227 art. 140 2008.12.06 zm. Dz.U.2008.206.1287 art. 1 2008.12.13 zm. Dz.U.2008.210.1321 art. 2 2009.01.01 zm. Dz.U.2007.191.1373 art. 1 2009.03.07 zm. Dz.U.2009.18.97 art. 11 2009.03.24 zm. Dz.U.2008.227.1505 art. 147 2009.04.01 zm. Dz.U.2009.31.206 art. 68 2009.09.29 zm.wyn.z Dz.U.2009.160.1276 ogólne 2009.10.15 zm. Dz.U.2009.161.1279 art. 1 2009.12.31 zm. Dz.U.2009.161.1279 art. 1 4 2
Prawo budowlane - Rozdział 1. Przepisy ogólne Obiekt budowlany, budowla Art. 3: Obiekt budowlany: a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, b) budowla stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, c) obiekt małej architektury; Budowla obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty,., konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych,. 5 Prawo budowlane - Rozdział 1. Przepisy ogólne Tymczasowy obiekt budowlany Art. 3 ust. 5: Tymczasowy obiekt budowlany - należy przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: kioski uliczne barakowozy, obiekty kontenerowe; 6 3
Prawo budowlane Rozdział 1. Przepisy ogólne Obowiązki właściciela lub zarządcy Art. 5, ust. 2: Obiekt budowlany należy : - użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz - utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej 7 Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Obowiązki właściciela lub zarządcy Art. 61 Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany: 1. utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami o których mowa w art. 5 ust. 2; 2. zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujacych na obiekt takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska. 8 4
Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Kontrola obiektów budowlanych Art. 62, ust. 1 pkt 1: Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego: a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych); 9 Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Kontrola obiektów budowlanych cd. Art. 62, ust. 1 pkt 2: Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu: - stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, - estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia. Kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów. W trakcie kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1, należy dokonać sprawdzenia 10 wykonania zaleceń z poprzedniej kontroli (art. 62 ust. 1a). 5
Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Kontrola obiektów budowlanych cd. Art. 62, ust. 1 pkt 3: Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej co najmniej 2 razy w roku - dot. budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m 2 oraz innych obiektów o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m 2 Art. 62, ust. 1 pkt 4: Obiekty powinny być poddawane kontroli bezpiecznego użytkowania każdorazowo w przypadku wystąpienia okoliczności o których mowa w art. 61. pkt. 2 (wstrząsy sejsmiczne, osuwiska, powodzie ) 11 Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Kontrola obiektów budowlanych cd. Art. 62 ust. 4: Kontrole, o których mowa w art. 62 ust. 1, powinny być dokonywane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych. 12 6
Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Kontrola obiektów budowlanych cd. Art. 70. (62) 1. Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych bądź umowach, są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem. 2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, powinien być potwierdzony w protokole z kontroli obiektu budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie przesłać kopię tego protokołu do właściwego organu. Właściwy organ, po otrzymaniu kopii protokołu, przeprowadza bezzwłocznie kontrolę obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, o których 13 mowa w ust. 1. System kontroli drogowych obiektów inżynierskich na drogach krajowych Kontrola obiektów budowlanych GDDKiA System kontroli drogowych obiektów inżynierskich, będących w zarządzie GDDKiA, obejmuje (od 2006 r.): 1) przeglądy bieżące 2) okresowe kontrole roczne przeglądy podstawowe 3) okresowe kontrole pięcioletnie przeglądy rozszerzone 4) przeglądy szczegółowe 5) ekspertyzy 14 7
System kontroli drogowych obiektów inżynierskich na drogach krajowych Kontrola obiektów budowlanych GDDKiA Wykonawca przeglądu: inspektor - osoba posiadającą uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, należąca Izby IB oraz przeszkolona w zakresie wykonywania przeglądów 15 Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Dokumentacja Art. 63: Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany przechowywać przez okres istnienia obiektu: - dokumentację budowy, - dokumentację powykonawczą, - inne dokumenty i decyzje dotyczące obiektu, - instrukcje obsługi i eksploatacji obiektu, instalacji i urządzeń związanych z tym obiektem, - opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania 16 8
Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Książka obiektu budowlanego Art. 64 ust. 1: Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obowiązkiem sprawdzenia książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących: - przeprowadzanych badań, - kontroli stanu technicznego, - remontów, - przebudowy w okresie użytkowania obiektu budowlanego 17 Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Książka obiektu budowlanego Art. 64 ust. 2: Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego nie obejmuje właścicieli i zarządców dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych Art. 64 ust. 3: Protokoły z kontroli obiektu budowlanego, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego oraz dokumenty, o których mowa w art. 63 powinny być dołączone do książki obiektu budowlanego (mostowego). 18 9
Prawo budowlane Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych Książka obiektu budowlanego Art. 64 ust. 4: Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, wzór książki obiektu budowlanego i sposób jej prowadzenia (Rozporządzenie ewidencyjne) Art. 65: Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany udostępniać dokumenty, o których mowa w art. 64 ust. 3, przedstawicielom właściwego organu oraz innych jednostek organizacyjnych i organów upoważnionych do kontroli utrzymania obiektów budowlanych we właściwym stanie technicznym oraz do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących w budownictwie 19 Prawo budowlane Rozdział 7. Katastrofa budowlana Katastrofa budowlana Art. 73. 1. Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów. 2. Nie jest katastrofą budowlaną: 1) uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do naprawy lub wymiany; 2) uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami; 3) awaria instalacji. 20 10
Prawo budowlane Rozdział 7. Katastrofa budowlana Katastrofa budowlana Art. 75.1. W razie katastrofy budowlanej w budowanym, rozbieranym lub użytkowanym obiekcie budowlanym, kierownik budowy (robót), właściciel, zarządca lub użytkownik jest obowiązany: 1) zorganizować doraźną pomoc poszkodowanym i przeciwdziałać rozszerzaniu się skutków katastrofy; 2) zabezpieczyć miejsce katastrofy przed zmianami uniemożliwiającymi prowadzenie postępowania, o którym mowa w art. 74; 3) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie: a) właściwy organ, b) właściwego miejscowo prokuratora i Policję, c) inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta obiektu budowlanego, jeżeli katastrofa nastąpiła w trakcie budowy, 21 Ustawa o drogach publicznych Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. Tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 Zmiany: Dz.U.04.204.2086 2005.01.01 zm. Dz.U.04.273.2703 2005.09.01 zm. Dz.U.05.163.1362 2005.09.24 zm. Dz.U.05.172.1440 2005.09.26 zm. Dz.U.05.163.1364 2005.10.04 zm. Dz.U.05.179.1486 2005.10.07 zm. Dz.U.05.169.1420 2005.10.10 zm. Dz.U.05.172.1441 2007.02.27 zm. Dz.U.07.23. 136 2007.11.03 zm. Dz.U.07.192.1381 22 11
Ustawa o drogach publicznych Droga budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym (art.4 pkt. 2) 23 Ustawa o drogach publicznych Drogowe obiekty inżynierskie - obiekt mostowy, - tunel, - przepust i - konstrukcja oporowa (art. 4 pkt 12) 24 12
Ustawa o drogach publicznych Drogowe obiekty inżynierskie obiekt mostowy - budowla przeznaczona do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub innego rodzaju komunikacji nad przeszkodą terenową, w szczególności: most, wiadukt, estakada, kładka (art. 4 pkt 13), tunel - budowla przeznaczona do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub innego rodzaju komunikacji przez przeszkodę terenową lub pod nią, w tym przejście podziemne (art.4 pkt 14) 25 Ustawa o drogach publicznych Drogowe obiekty inżynierskie przepust - budowla o przekroju poprzecznym zamkniętym, przeznaczona do przeprowadzenia cieków, szlaków wędrówek zwierząt dziko żyjących lub urządzeń technicznych przez nasyp drogi (art.4 pkt 15) konstrukcja oporowa - budowla przeznaczona do utrzymywania w stanie stateczności nasyp lub wykop (art.4 pkt 16); 26 13
Ustawa o drogach publicznych Obowiązki zarządcy drogi Art. 20. Do zarządcy drogi należy w szczególności: 1) opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach organów właściwych do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; 4) utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą; 9) prowadzenie ewidencji dróg, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz udostępnianie ich na żądanie uprawnionym organom; 27 Ustawa o drogach publicznych Obowiązki zarządcy drogi 10) przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego; 11) wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających; 12) przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników; 14) wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia; 28 14
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2005 r. (Dz. U. 2005 r. Nr 67, poz. 582) Rozporządzenie w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom (Rozporządzenie ewidencyjne) 29 Rozporządzenie ewidencyjne Ewidencja obejmuje następujące dokumenty ( 9.1): 1) książkę drogi - załącznik 1 do rozporządzenia 2) dziennik objazdu dróg - załącznik 2 do rozporządzenia 3) mapę techniczno-eksploatacyjną dróg - załącznik 3 do rozporządzenia 4) książki obiektów mostowych oraz tuneli załącznik 4 do rozporządzenia, 5) karty obiektów mostowych załącznik 5 do rozporządzenia, 6) wykazy obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów załącznika 6 do rozporządzenia 30 15
Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego (dla mostu, wiaduktu, estakady, kładki dla pieszych) I. Osoby upoważnione do dokonywania wpisu. II. III. Parametry identyfikacyjne i techniczne obiektu. Wykaz protokołów okresowych kontroli stanu technicznego obiektu przeglądów podstawowych i protokołów okresowych kontroli stanu technicznego, przydatności do użytkowania i estetyki obiektu oraz jego otoczenia przeglądów rozszerzonych. IV. Wykaz opracowań technicznych dotyczących obiektu V. Wykaz niwelacji ugięć przęseł i osiadań podpór VI. Wykaz protokołów katastrof obiektu VII. Zmiany parametrów technicznych 31 Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 32 16
Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 33 Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 34 17
Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 35 Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 36 18
Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 37 Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 38 19
Rozporządzenie ewidencyjne Książka obiektu mostowego 39 Rozporządzenie ewidencyjne Książka tunelu dla tunelu drogowego 40 20
Rozporządzenie ewidencyjne Książka tunelu dla przejścia podziemnego 41 Rozporządzenie ewidencyjne Książki obiektu mostowego oraz tunelu Książki obiektu mostowego oraz tunelu sporządza się w jednym egzemplażu i prowadzi się osobno dla każdego obiektu mostowego oraz tunelu. ( 13). 42 21
Rozporządzenie ewidencyjne Karta obiektu mostowego Kartę obiektu mostowego sporządza się i prowadzi w pięciu egzemplarzach, osobno dla: mostów, wiaduktów i estakad, gdy rozpiętość teoretyczna przynajmniej jednego z przęseł jest większa niż 20 m lub całkowita długość obiektu jest równa 50 m lub większa ( 14. 1). 43 Rozporządzenie ewidencyjne 44 22
Rozporządzenie ewidencyjne Wykaz obiektów Wykaz obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów prowadzi się dla wszystkich: - obiektów mostowych, - tuneli, - promów i - przepustów o świetle otworu równym lub większym niż 150 cm ( 15. 1). Wykaz sporządza się kategoriami dróg, zgodnie z ich rosnącą numeracją i kilometrażem, osobno dla ( 15. 2): 1) mostów, wiaduktów, estakad i kładek dla pieszych, 2) tuneli, 3) przejść podziemnych, 4) przepustów, 5) promów. 45 Rozporządzenie ewidencyjne Wykaz obiektów mostowych 46 23
Rozporządzenie ewidencyjne Wykaz tuneli 47 Rozporządzenie ewidencyjne Wykaz tuneli 48 24
Rozporządzenie ewidencyjne Wykaz przepustów 49 Rozporządzenie ewidencyjne Aktualizowanie ewidencji i archiwizacja Aktualizowania ewidencji dokonuje się na bieżąco, nie później niż do końca pierwszego kwartału każdego roku kalendarzowego za rok kalendarzowy bezpośrednio poprzedzający. Ewidencję prowadzi się w formie pisemnej lub elektronicznej ( 17. 1): Prowadzenie ewidencji w formie elektronicznej wymaga stosowania odpowiednich zabezpieczeń przed utrata danych ( 17. 2) 50 25