Realizacja 19 godziny

Realizacja 19 godziny Brak uczniów na konsultacjach, a rozliczenie godzin karcianych... 2 Konsekwencje nierealizowania dodatkowej godziny przez nauczyciela... 3 Niezrealizowanie wymaganej liczby godzin karcianych w I półroczu... 4 Obowiązek realizacji dodatkowej godziny przez nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach... 5 Opieka nad uczniami podczas dowozu na basen w ramach godzin karcianych... 6 Realizacja godzin karcianych w dni wolne od pracy nauczyciela... 7 Wyjście do muzeum w trakcie kilkudniowej wycieczki a godziny karciane... 8 Wykorzystanie godzin karcianych na wycieczkę przedmiotową... 9 Zbyt dużo zrealizowanych godzin karcianych - jak je rozliczyć?... 10 1

Brak uczniów na konsultacjach, a rozliczenie godzin karcianych Pytanie: W ramach godziny karcianej nauczyciel prowadzi cotygodniowe konsultacje. Nie zawsze jednak uczniowie potrzebują pomocy, zdarza się, że żaden uczeń nie zgłosi się na konsultację. Czy taką godzinę, gdy nauczyciel jest do dyspozycji uczniów, lecz żaden uczeń nie przychodzi należy zaliczyć, jako zrealizowaną godzinę karcianą? Odpowiedź: Ostatecznie to dyrektor szkoły decyduje o tym, czy w przypadku nie zgłoszenia się na konsultacje żadnego ucznia, godzinę karcianą uznaje się za zrealizowaną. Ze względu na to, że trudno z góry określić frekwencję uczniów oraz uwzględniając fakt, że uczeń może przyjść na konsultacje nawet 15 minut przed ich zakończeniem, należałoby uznać taką godzinę za zrealizowaną. Dyrektor szkoły rozlicza nauczycieli z godzin karcianych Rozliczanie godzin karcianych należy do kompetencji dyrektora szkoły. Karta Nauczyciela zawiera jedynie ogólne wskazanie, że godziny te powinny być rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych (art. 42 ust. 2 pkt 2 i ust. 7a pkt. 2 KN). 2

Konsekwencje nierealizowania dodatkowej godziny przez nauczyciela Pytanie: Jakie mogą być konsekwencje niezrealizowania przez nauczyciela tzw. godzin karcianych? Odpowiedź: Nauczyciel, który uchyla się o realizacji dodatkowej godziny, może zostać ukarany karą porządkową lub dyscyplinarną (art. 75 KN). Dodatkowa godzina - obligatoryjna dla wszystkich nauczycieli szkół Obowiązek realizacji przez nauczyciela dodatkowej godziny przez nauczycieli zatrudnionych w szkołach wynika wprost z zapisów ustawy - Karta Nauczyciela (art. 42 ust. 2 KN). Pełnozatrudniony nauczyciel pracuje do 40 godzin tygodniowo rozłożonych na pięć dni pracy. W ramach tych godzin pracy nauczyciel realizuje: 1. zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (tzw. pensum); 2. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć: nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu, nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu; 3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Nauczyciel podlega odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej Uchylanie się od obowiązku realizacji tzw. godzin karcianych skutkuje naruszeniem ustalonego porządku pracy, a w konsekwencji możliwością wymierzenia kary porządkowej przez pracodawcę (art. 75 ust. 2 KN). Naruszenie przez nauczyciela przepisów dotyczących ustalonego porządku pracy, regulaminu pracy, przepisów bhp oraz przepisów przeciwpożarowych jest podstawą do zastosowania wobec nauczyciela kary porządkowej na podstawie art. 108 Kodeksu pracy. Karą za naruszenie tych przepisów jest upomnienie, nagana, kara pieniężna. Ta ostatnia dotyczy wyłącznie naruszenia przepisów bhp, przeciwpożarowych, opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywania alkoholu w czasie pracy. Karę upomnienia lub nagany można zastosować wobec nauczyciela, który m.in. opuszcza zajęcia bez usprawiedliwienia lub odmawia wykonania dodatkowych zadań związanych z zajmowanym stanowiskiem lub powierzoną funkcją. Zapamiętaj Nagminne uchylanie się przez nauczyciela od realizacji dodatkowej godziny może stanowić również podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w trybie określonym w rozdziale 10 KN. 3

Niezrealizowanie wymaganej liczby godzin karcianych w I półroczu Pytanie: Godziny karciane powinny być rozliczane po pierwszym i drugim półroczu. Co zrobić, gdy nauczyciel nie zrealizował koniecznej liczby godzin w pierwszym półroczu? Czy może te godziny zrealizować w drugim półroczu? Odpowiedź: Nie, zajęcia dodatkowe realizowane w ramach tzw. godzin karcianych powinny zostać rozliczone w pierwszym półroczu (art. 42 ust. 7a KN). Jeśli zatem nauczyciel nie zrealizował odpowiedniej liczby zajęć w pierwszym półroczu, to nie ma możliwości ich realizacji w następnym okresie rozliczeniowym. Za prawidłową realizację zajęć w szkole odpowiada dyrektor szkoły (art. 7 ust. 2 KN). Zajęcia dodatkowe rozliczane są w okresach półrocznych Nauczyciele szkół zobowiązani są do realizacji w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia dodatkowo 1 godziny zajęć opieki świetlicowej (tylko nauczyciele szkoły podstawowej oraz gimnazjum) lub zajęć w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych (art. 42 ust. 2 pkt 2 KN). Zajęcia dodatkowe powinny być rejestrowane i rozliczane w dziennikach zajęć pozalekcyjnych w okresach półrocznych (art. 42 ust. 7a KN). Zatem zajęcia dodatkowe niezrealizowane w pierwszym półroczu nie mogą zostać przeniesione na następny okres rozliczeniowy Za prawidłową realizację zajęć w szkole odpowiada dyrektor szkoły Dyrektor szkoły odpowiada za prawidłową realizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w szkole, a zatem do jego kompetencji będzie należało ustalenie zasad realizacji przez nauczycieli dodatkowych zajęć oraz ich właściwą realizację (art. 7 ust. 2 KN). Ponadto dyrektor szkoły został zobligowany do prowadzenia ewidencji czasu pracy nauczycieli w zakresie wymienionych dodatkowych zajęć. 4

Obowiązek realizacji dodatkowej godziny przez nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach Pytanie: Nauczyciel jest zatrudniony w jednej szkole w wymiarze 12/18 i uzupełnia etat w drugiej szkole w wymiarze 11/18. Gdzie powinien odpracować dodatkową godzinę - czy w szkole macierzystej czy proporcjonalnie w każdej ze szkół? Odpowiedź: Nauczyciel zatrudniony jednocześnie w kilku szkołach obowiązany jest realizować dodatkowe zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły w każdej z zatrudniających go szkół (art. 42 ust. 2 KN). Wymiar tych zajęć ustala się osobno dla każdej ze szkół przy uwzględnieniu wymiaru, w jakim nauczyciel zatrudniony jest w danej szkole (art. 42 ust. 3b KN). Wymiar dodatkowych godzin proporcjonalny do wymiaru etatu Nauczycielowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze zajęć wymiar zajęć dodatkowych, w półrocznym okresie rozliczeniowym, obniża się proporcjonalnie do wykonywanego wymiaru zajęć. Oznacza to, że wymiar godzin dodatkowych, które zobowiązany jest wykonywać nauczyciel, powinien zostać ustalony odrębnie w każdej z zatrudniających go szkół, proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia (art. 42 ust. 3b KN). Zapamiętaj Zajęcia i czynności realizowane w ramach czasu pracy nauczyciela, realizowane w wymiarze określonym w art. 42 ust. 2 w pkt 2 odpowiednio w lit. a i b Karty Nauczyciela, są rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych. 5

Opieka nad uczniami podczas dowozu na basen w ramach godzin karcianych Pytanie: Nauczyciele-wychowawcy w klasach II i III sprawują opiekę nad uczniami w drodze na i z basenu, gdzie odbywa się nauka pływania. Czy nauczyciele mogą rozliczać czas przeznaczony na dowóz dzieci z godzin karcianych? Odpowiedź: Brak jest podstaw prawnych do rozliczania czasu opieki nad uczniami podczas dowozu uczniów na basen, jako tzw. godzin karcianych (art. 42 ust. 2 pkt. 2a KN). Opiekę nad uczniami w czasie dowozu na basen nauczyciele powinni sprawować w ramach ustalonego wynagrodzenia i obowiązującego ich 40-godzinnego tygodnia pracy - w ramach innych czynności i zadań wynikających z zadań statutowych szkoły. Realizacja godzin karcianych - zgodnie z przepisami Przepisy Karty Nauczyciela oraz rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania wymieniają rodzaj zajęć, które mogą być realizowane w ramach godzin karcianych. Do zajęć tych należą: 1. zajęcia opieki świetlicowej, 2. zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych tj.: zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów: na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce, zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów - w wymiarze ustalonym przez dyrektora szkoły (art. 42 ust. 2 pkt. 2 lit. A oraz 2 ust. 5a rozporządzenia z 12 lutego 2002 r.). Zapamiętaj W świetle powyższych przepisów dowóz uczniów na basen nie mieści się w katalogu zajęć, które mogą być realizowane w ramach tzw. godzin karcianych. 6

Realizacja godzin karcianych w dni wolne od pracy nauczyciela Pytanie: Czy nauczyciel szkoły prowadzący koło turystyczne może realizować tzw. godziny karciane podczas sobotnich wycieczek z młodzieżą? Odpowiedź: Tak, nauczyciel w ramach godzin dodatkowych może organizować wycieczki z uczniami, ale wyjścia takie nie powinny być organizowane w dni wolne od pracy dla nauczyciela (art. 42 i ust. 42c ust. 1 KN). Wycieczka może być rozliczona z godzin karcianych Udział nauczyciela w charakterze opiekuna w wycieczce może mieścić się w pojęciu dodatkowej godziny, wynikającej z KN (art. 42 ust. 1 KN oraz 2 ust. 5 rozporządzenia MENiS z 12 lutego 2002 r.). Szczegółowa organizacja zajęć dodatkowych jest sprawą wewnętrzną danej placówki. Dodatkowa godzina nie powinna być realizowana w dzień wolny od pracy nauczyciela! Ponadto należy mieć na uwadze, iż czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień, rozłożonych na 5 dni pracy (art. 42c ust. 1 i art. 42 ust. 1 KN). Zatem nie można zlecać wykonywania zadań, do których realizacji nauczyciel zobowiązany jest w ramach czasu pracy, w dzień wolny od pracy, bowiem nauczyciel może domagać się stosowanej rekompensaty za pracę w taki dzień. 7

Wyjście do muzeum w trakcie kilkudniowej wycieczki a godziny karciane Pytanie: Czy jeśli podczas dłuższej wycieczki (4 dni) nauczyciel był z dziećmi w kinie czy muzeum - można mu te godziny muzealne zaliczyć jako dodatkowe godziny? Odpowiedź: Tak, jeśli zajęcia ta mieszczą się w ramach zajęć zwiększających szanse edukacyjne uczniów lub rozwijających zainteresowania uczniów. Ostateczna decyzja, czy dane zajęcia można zaliczyć do zajęć realizowanych w ramach dodatkowej godziny, pozostaje w kompetencji dyrektora szkoły (art. 42 ust. 2 KN). Tylko zajęcia świetlicowe lub w ramach godzin dyrektora szkoły Dodatkowa godzina wynikająca z art. 42 ust. 2 KN ma być przeznaczona: a. w szkołach podstawowych i gimnazjach - na zajęcia świetlicowe lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły (z wyjątkiem godzin przeznaczanych na zwiększenie pensum), b. w szkołach ponadgimnazjalnych - na zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły (z wyjątkiem godzin przeznaczanych na zwiększenie pensum). Zajęcia dodatkowe - w zależności od przyjętych ustaleń w danej placówce W ramach dodatkowych godzin powinny być realizowane przede wszystkim zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające przezwyciężanie trudności oraz pogłębianie zainteresowań uczniów ( 2 ust. 5 rozporządzenia MENiS z 12 lutego 2002 r.) w zależności od potrzeb danej placówki. Przepis art. 42 ust. 2 pkt 2 uwzględnia również możliwość sprawowania opieki nad uczniami w ramach dodatkowej godziny (m.in. w ramach zajęć świetlicowych). Jednak rodzaj zajęć realizowanych w ramach dodatkowej godziny przez nauczycieli ustalany jest na poziomie danej szkoły przez dyrektora tej placówki. 8

Wykorzystanie godzin karcianych na wycieczkę przedmiotową Pytanie: Czy nauczycielowi wyjeżdżającemu na wycieczkę przedmiotową trwającą cały dzień można zaliczyć realizację godzin dodatkowych podczas tej wycieczki? Jeśli tak, to komu (kierownik, opiekunowie)? Odpowiedź: Udział w wycieczce przedmiotowej w charakterze wychowawcy (opiekuna) można uznać za pracę w ramach tzw. godzin karcianych (art. 42 ust. 2 KN). Kryteria, wg których należy oceniać, czy dane zajęcia mogą być realizowane z godzin karcianych Dokonując wykładni Karty Nauczyciela oraz innych przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły, można wyznaczyć pewne kryteria, które pozwalają ocenić, czy prowadzenie przez nauczyciela zajęć danego rodzaju może być traktowane jako praca w ramach godzin karcianych. Po pierwsze mają to być zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, po drugie w szkole podstawowej i gimnazjum mogą to być zajęcia opieki świetlicowej, we wszystkich natomiast typach szkół - zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z tym zastrzeżeniem, że nie mogą to być godziny przeznaczone na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Przeznaczenie godzin do dyspozycji dyrektora w ramach godzin karcianych Posiłkując się zatem regulacjami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, dojdziemy do wniosku, że dodatkowe godziny pracy nauczycieli mogą być przeznaczone na: realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania, a w przypadku klas, w których realizowana jest dotychczasowa podstawa programowa kształcenia ogólnego - także na realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych z języka obcego, języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego, nieujętych w ramowym planie nauczania dla danego etapu edukacyjnego, jeżeli wymiar godzin umożliwia realizację podstawy programowej ustalonej dla tych zajęć; zorganizowanie zajęć dla grupy uczniów z uwzględnieniem ich potrzeb, w tym zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i zajęć ruchowych o charakterze korekcyjnym; nauczanie historii i geografii kraju pochodzenia mniejszości narodowych i dziedzictwa kulturowego mniejszości etnicznych - w szkołach z nauczaniem w języku mniejszości narodowych, etnicznych lub języku regionalnym; zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów: na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce; zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów ( 2 ust. 5 pkt 2-5 oraz ust. 5a rozporządzenia z 12 lutego 2002 r.). Wycieczka przedmiotowa jest uzupełnieniem realizowanego programu Co się zaś tyczy wycieczek przedmiotowych, to są one inicjowane i realizowane przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania, w ramach danego przedmiotu lub przedmiotów pokrewnych. Skoro są to zajęcia, które nie służą realizacji podstaw programowych, lecz uzupełnieniu tego programu, to mogą być one traktowane jako zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów ( 4 pkt 1 rozporządzenia MENiS z 12 lutego 2002 r.). Zapamiętaj Biorąc pod uwagę określone w ww. rozporządzeniu zadania kierownika wycieczki oraz opiekunów, czas pracy nauczyciela pełniącego jedną bądź drugą funkcję może być uznany za realizację tzw. godzin karcianych. 9

Zbyt dużo zrealizowanych godzin karcianych - jak je rozliczyć? Pytanie: Nauczyciel zapisywał realizowane godziny karciane w dzienniku zajęć pozalekcyjnych W każdym półroczu przeprowadził ich więcej, niż wynikało to z wymiaru określonego w Karcie Nauczyciela. Jak potraktować te godziny? Odpowiedź: Rozliczeniu podlegają tylko te zajęcia realizowane przez nauczyciela (dotyczy to też godzin karcianych ), do realizacji których nauczyciel był zobowiązany (art. 42 KN). Nauczyciel nie może żądać rekompensaty za samowolną realizację większej liczby godzin karcianych Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tej normy czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia -nauczyciel obowiązany jest realizować: 1. zajęcie dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7; 2. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć: a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu, b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu; 3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (art. 42 ust. 1 i ust. 2KN). Zapamiętaj Z powyższego wynika, że liczba tzw. godzin karcianych jest z góry ustalona, podobnie jak zresztą norma podstawowego pensum. Zajęcia realizowane w ramach godzin karcianych realizowane w ww. wymiarze są rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych. Oznacza to, że nauczyciel w okresie rozliczeniowym przeprowadzić ma określoną normą liczbę zajęć i tylko takie zajęcia podlegają rejestracji. Zastosuj Wszelkie zajęcia realizowane przez nauczyciela poza ustalonymi normami czasu pracy, o ile nie są to zajęcia realizowane w ramach doraźnych zastępstw, czy godzin ponadwymiarowych, nie podlegają rejestracji, ani rozliczaniu, tym bardziej, że ich realizacja - jak wynika z pytania - jest efektem samowolnego działania nauczyciela. Wyraźnie należy podkreślić, że nauczyciel nie ma roszczenia ani o rozliczenie w ramach czasu pracy, zajęć, do realizacji których nie był zobowiązany, nie ma też roszczenia o wynagrodzenie mu tej pracy. 10