Warunki przywozu produktów złożonych do UE Decyzja Komisji 2007/275 z dnia 17 kwietnia 2007 r. dotycząca wykazu zwierząt i produktów mających podlegać kontroli w punktach kontroli granicznej na mocy dyrektyw Rady 91/496/EWG i 97/78/WE weszła w życie z dniem 4 czerwca 2007r. Decyzja ta ustanawia wykaz towarów, które muszą być poddane weterynaryjnej kontroli granicznej przy wprowadzaniu na terytorium UE z krajów trzecich. Ustanawia także zasady kontroli weterynaryjnych dla produktów złożonych. Z dniem 1 stycznia 2012 r. decyzją wykonawczą Komisji 2012/31/UE z dnia 21 grudnia 2011 r. nastąpiła zmiana załącznika I do decyzji komisji 2007/275/WE (wykaz zwierząt i produktów podlegających kontrolom weterynaryjnym). Produktem złożonym jest produkt przeznaczony do spożycia przez ludzi, który zawiera przetworzone składniki pochodzenia zwierzęcego oraz składniki pochodzenia roślinnego, które wskutek przetwarzania (lub zmieszania) stanowią integralne części produktu finalnego. Jeśli w składzie produktu finalnego znajduje się surowy produkt pochodzenia zwierzęcego, nie mamy do czynienia z produktem złożonym. Definicję produktu złożonego zawiera Art. 2 decyzji Komisji 2007/275/WE. Przetwarzanie (art. 2 ust. 1 pkt m rozporządzenia (WE) nr 852/2004) oznacza każde działanie, które znacznie zmienia produkt wyjściowy, w tym ogrzewanie, wędzenie, solenie, dojrzewanie, suszenie, marynowanie, ekstrakcję, wyciskanie lub połączenie tych procesów. Z dniem 1 marca 2012 r. w odniesieniu do niektórych produktów złożonych stosuje się rozporządzenie Komisji (UE) 28/2012 z dnia 11 stycznia 2012 r. ustanawiające wymogi dotyczące świadectw przy przywozie do Unii oraz przy tranzycie przez jej terytorium niektórych produktów złożonych oraz zmieniające decyzję 2007/275/WE i rozporządzenie (WE) nr 1162/2009 (Dz. Urz. UE L 012, 14.1.2012, str. 1, z późn.zm.). Rozporządzenie Komisji (UE) 28/2012 przewiduje stosowanie świadectw zgodności z wymogami zdrowia zwierząt jak i w zakresie zdrowia publicznego, takich jak te, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 853/2004, w związku z przywozem produktów złożonych zawierających przetworzone produkty mięsne, produktów złożonych, w których przypadku produkty mleczne bądź przetworzone produkty rybołówstwa lub produkty jajeczne stanowią połowę lub więcej składu, a także produktów złożonych, które nie zawierają przetworzonych produktów mięsnych i w których przypadku przetworzone produkty mleczne stanowią mniej niż połowę składu, jeśli produkty końcowe nie cechują się stabilnością przechowywania w temperaturze otoczenia lub jeśli w trakcie produkcji ewidentnie nie podlegały pełnemu procesowi gotowania lub obróbki cieplnej w całej swojej substancji, przez co ewentualne produkty surowe nie uległy denaturacji (art. 6 decyzji Komisji 2007/275/WE). Rozporządzenie Komisji (UE) 28/2012 ustanawia także wymogi przy tranzycie produktów złożonych pochodzących z państw trzecich i przeznaczonych do państw trzecich, które są przewożone przez UE. 1. Przywóz niektórych produktów złożonych - Rozporządzenie Komisji (UE) 28/2012 (z późn. zm.) a) W przypadku przywozu do UE produktów złożonych zawierających w swoim składzie: przetworzone produkty mięsne (art. 4 lit. a) decyzji 2007/275/WE);
przetworzone produkty mleczne niezawierające w swoim składzie produktów mięsnych i w przypadku których przetworzony produkt mleczny stanowi 50% składu produktu złożonego oraz < 50 % składu produktu złożonego, o ile nie spełnia warunków art. 6 decyzji Komisji 2007/275/WE) (art. 4 lit. b) i c) decyzji 2007/275/WE); przetworzone produkty rybołówstwa stanowiące 50% składu produktu złożonego lub przetworzone produkty jajeczne stanowiące 50% składu produktu złożonego (art. 4 lit. b) decyzji 2007/275/WE). Produkt złożony musi pochodzić: z państw trzecich lub ich części, z których dozwolone jest wprowadzanie do UE przesyłek komponentów pochodzenia zwierzęcego zawartych w takich produktach złożonych (wymagane ze względu na zapobieganie wprowadzeniu chorób zwierząt do UE), a komponenty pochodzenia zwierzęcego używane do wytworzenia takich produktów złożonych muszą pochodzić z zakładów zatwierdzonych przez Komisję Europejską, zgodnie z odpowiednią sekcją załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 (produkt złożony z zatwierdzonego kraju trzeciego, a komponent zwierzęcy z zatwierdzonego zakładu w kraju trzecim). Produkt złożony powinien być wytwarzany zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 852/2004 i pochodzić z zarejestrowanego zgodnie z tym rozporządzeniem zakładu. Sam produkt złożony nie musi pochodzić z zatwierdzonego zakładu w państwie trzecim, jednakże, jeśli w tym zakładzie do produkcji produktów złożonych używa się np. surowych komponentów pochodzenia zwierzęcego poddanych następnie przetwarzaniu (np. gotowaniu, innej obróbce termicznej), a przetwarzanie tych komponentów jest integralną częścią produkcji produktu złożonego, zakład powinien być zatwierdzony, w przeciwnym razie byłoby to w sprzeczności z przepisami higienicznymi określonymi dla produktów pochodzenia zwierzęcego. Przesyłkom produktów złożonych, o których mowa powyżej musi towarzyszyć świadectwo weterynaryjne zgodne ze wzorem świadectwa weterynaryjnego zawartym w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 28/2012 (z późn.zm.), a także muszą być one zgodne z warunkami określonymi w takim świadectwie. b) W przypadku przywozu do UE produktów złożonych zawierających w swoim składzie 50%: wytopionego tłuszczu zwierzęcego lub skwarek lub żelatyny lub kolagenu lub poddanych obróbce żołądków, pęcherzy i jelit lub innych przetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego Produkt złożony musi pochodzić z państw trzecich lub ich części, z których dozwolone jest wprowadzanie do UE przesyłek komponentów pochodzenia zwierzęcego zawartych w takich produktach złożonych oraz musi być zaopatrzony w odpowiednie świadectwo ustanowione w przepisach UE dla takich produktów pochodzenia zwierzęcego lub, o ile świadectwo takie nie jest wymagane, dokument handlowy i spełniać określone w nich warunki. Wymagania dotyczące zdrowia publicznego odnośnie przywozu z państw trzecich produktów pochodzenia zwierzęcego, jeśli nie są ustanowione przepisami UE, powinny być określone przez państwo członkowskie. W Polsce właściwym organem dla ustalenia tych wymagań jest Główny lekarz Weterynarii.
Zapisy art. 6 decyzji Komisji 2007/275/WE warunkują, jakie produkty złożone, niezawierające produktu mięsnego, nie podlegają weterynaryjnej kontroli granicznej: (a) produkty złożone, w przypadku których mniej niż połowę składu stanowią jakiekolwiek inne produkty przetworzone, pod warunkiem że produkty takie: mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej lub z pewnością przeszły w toku produkcji pełny proces gotowania lub obróbki termicznej obejmujący całą ich zawartość, w ten sposób, że wszelkie ich surowe składniki uległy denaturacji; są wyraźnie oznaczone jako produkty przeznaczone do spożycia przez ludzi; są zapakowane lub zamknięte szczelnie w czystych pojemnikach; są opatrzone dokumentem handlowym i etykietą w języku urzędowym państwa członkowskiego w ten sposób, aby dokument i etykieta zawierały łącznie informację o charakterze, ilości i liczbie opakowań produktów złożonych, kraju pochodzenia, producencie i składnikach; (b) złożone produkty lub środki spożywcze wymienione w załączniku II. Weterynaryjnej kontroli granicznej nie podlegają produkty złożone niezawierające przetworzonych produktów mięsnych i w przypadku których produkt mleczny stanowi mniej niż połowę składu, o ile spełnione są wymagania art. 6 decyzji Komisji 2007/275/WE (np. napój kawowy o kodzie celnym 2202 90 95 00). Jednakże, zgodnie z ust. 2 art. 6 decyzji 2007/275/WE wszelkie produkty mleczne (komponent pochodzenia zwierzęcego) zawarte w jakichkolwiek produktach złożonych mogą pochodzić tylko z krajów wymienionych w załączniku I do decyzji Komisji 2004/438/WE (obecnie zmieniona przez rozporządzenie Komisji (UE) 605/2010 z dnia 2 lipca 2010 r.) i są traktowane zgodnie z przepisami zawartymi w tym załączniku. Sam produkt złożony nie musi pochodzić z kraju zatwierdzonego. Osoba odpowiedzialna za przesyłkę powinna dysponować odpowiednimi dokumentami (np. specyfikacja produktu, schemat procesu wytwarzania) poświadczającymi, że produkt złożony został odpowiednio przetworzony, w związku z czym może podlegać wyłączeniu spod kontroli weterynaryjnej, zgodnie z art. 6 decyzji Komisji 2007/275/WE (z późn. zm.) Produkty wymienione w załączniku II decyzji Komisji 2007/275/WE nie podlegające weterynaryjnej kontroli granicznej to: Herbatniki Chleb Ciasta i ciastka Czekolada Wyroby cukiernicze (w tym słodycze) Puste kapsułki żelatynowe Preparaty uzupełniające dietę, pakowane z przeznaczeniem dla konsumentów końcowych, zawierające niewielkie ilości produktów pochodzenia zwierzęcego, a także preparaty zawierające glukozaminę, chondroitynę lub chitozan. Ekstrakty z mięsa i koncentraty mięsne. Oliwki nadziewane rybami. Makarony nie mieszane z produktami mięsnymi ani nie nadziewane nimi. Buliony i przyprawy do zup pakowane z przeznaczeniem dla konsumentów końcowych, zawierające ekstrakty z mięsa, koncentraty mięsne, tłuszcze zwierzęce bądź oleje, proszki lub ekstrakty z ryb.
Produkty złożone wymienione w załączniku II do decyzji Komisji 2007/275/WE nie muszą być przedstawiane do weterynaryjnej kontroli granicznej. Jednakże powinny być wytwarzane zgodnie z ogólnymi wymogami w zakresie zdrowia publicznego (art. 3 do 6 rozporządzenia (WE) nr 852/2004), a produkty pochodzenia zwierzęcego w nich zawarte powinny pochodzić z państw trzecich spełniających wymagania art. 29 dyrektywy Rady 96/23/WE (Listę krajów trzecich z zatwierdzonym przez KE planem monitoringu pozostałości zawiera Decyzja Komisji 2011/163/UE ). 2) Przywóz produktów złożonych nieobjętych wymogami rozporządzenia (UE) 28/2012 Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1079/2013 z dnia 31 października 2013 r., w drodze odstępstwa od art. 6 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 853/2004 (wymaganie spełnienia przez przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego zawarty w produkcie złożonym wymagań tego rozporządzenia) podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze, które przywożą żywność zawierającą zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego, inne niż produkty złożone, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 28/2012, są zwolnione z obowiązków określonych w art. 6 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 853/2004. Przywóz takich produktów musi być zgodny ze zharmonizowanymi przepisami unijnymi, o ile mają zastosowanie, a w pozostałych przypadkach z przepisami krajowymi wdrożonymi przez państwa członkowskie. Komponenty pochodzenia zwierzęcego zawarte w produktach złożonych powinny spełniać wymagania art. 29 dyrektywy Rady 96/23/WE (Listę krajów trzecich z zatwierdzonym przez KE planem monitoringu pozostałości zawiera Decyzja Komisji 2011/163/UE), niezależnie od ich zawartości, a więc także niepodlegające weterynaryjnej kontroli granicznej. W przypadku, gdy w składzie produktu złożonego nie zawierającego komponentów mięsnych (jeśli produkt złożony zawiera komponent mięsny zawsze podlega weterynaryjnej kontroli granicznej) znajduje się kilka komponentów pochodzenia zwierzęcego, podlegają one zsumowaniu - jeśli łączna zawartość komponentów pochodzenia zwierzęcego 50 % składu produktu złożonego, produkt ten będzie podlegał weterynaryjnej kontroli granicznej i musi spełnić odpowiednie wymagania weterynaryjne, w zależności od rodzaju zawartego w nim komponentu. Osoba odpowiedzialna za przesyłkę ma obowiązek zagwarantować zgodność przywożonych przesyłek z prawem UE i dostarczyć granicznemu lekarzowi weterynarii odpowiednie dokumenty pozwalające ocenić dokładny skład produktu złożonego oraz sposób jego wytwarzania i pochodzenie odpowiednich komponentów pochodzenia zwierzęcego. Jeśli pojawią się wątpliwości czy dokumenty i deklaracje przekazane przez przedsiębiorcę sektora spożywczego osobie odpowiedzialnej za przesyłkę są wiarygodne, można je weryfikować z właściwą władzą państwa trzeciego.
Różnice pomiędzy produktami przetworzonymi a produktami złożonymi Przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego: Dodanie produktu roślinnego do przetworzonego produktu pochodzenia zwierzęcego nie oznacza automatycznie, że produkt finalny będzie produktem złożonym. Produkt roślinny zawarty w produkcie finalnym może być dodany ze względów technicznych lub dla nadania określonych właściwości (np. smaku, barwy, konsystencji) przetworzonemu produktowi pochodzenia zwierzęcego, np. jogurt truskawkowy, ser z ziołami, kiełbasa z czosnkiem czy soją, lody wyprodukowane z mleka, do których dodano owoce bądź inne składniki roślinne. Produkt złożony a) Przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego zawarty w produkcie finalnym dodano, aby nadać określone właściwości komponentowi roślinnemu, np. pizza pepperoni, b) Przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego i komponent roślinny w produkcie finalnym mają równorzędne znaczenie, np. kanapka z szynką.
Nie są produktami złożonymi 1) Dania gotowe czy zupki, w których komponenty pochodzenia zwierzęcego i roślinnego nie zostały razem przetworzone i nie stanowią integralnej całości 2) Kapsułki z olejem rybim zawierające czysty olej rybny 3) Sos rybny (mieszanina soli i ryb); sos o smaku ryby (produkowany z sosu rybnego czy ekstraktu rybnego), jeśli nie zawiera produktów roślinnych.