Karpacki Trakt Naftowy

Podobne dokumenty
Gorlice na Karpackim Trakcie Naftowym

Parki miejskie. Park Miejski im. Wojciecha Biechońskiego

Dom Ignacego Łukasiewicza

Muzea i galerie. Muzea i galerie. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza

Kapliczka na Zawodziu

PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE NA LATA

KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY

Trasa wycieczki: Siemiatycze na Podlasiu. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Autor: Konrad Czarny. Nazwa szkoły: Zespół Szkól nr. 3 w Kwaczale

Nowy szlak niebieski Biecz Rozdziele

KAPLICZKI I KRZYśE PRZYDROśNE ORAZ ZABYTKOWE NAGROBKI w miejscowościach : Krowica Sama, Krowica Hołodowska i Budomierz.

100 lat działalności gazowników w PZITS WARSZAWA, 10 MAJA 2019

POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI

ŚRODOWISKO KULTUROWE GMINY BRZESZCZE

PRZEMYSŁ NAFTOWY ZIEMI GORLICKIEJ

Piękna nasza Rydzyna cała

Przeczytaj uważnie i uzupełnij:

ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO WOJEWÓDZKIEGO REJESTRU ZABYTKÓW r r r r r r r r r r.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

KARTA ADRESOWA ZABYTKU NIERUCHOMEGO

Pierwsze pytanie brzmiało: Z którego roku pochodzi pierwsza wzmianka o Krzeszowicach?

Historia miasta HISTORIA GORLIC

Przed Wami znajduje się test złożony z 35 pytań. Do zdobycia jest 61 punktów. Na rozwiązanie macie 60 minut. POWODZENIA!!!

EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA ZAKRZEWO KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE

zabytki gminy Jasieniec

Galicja na mapie fizycznej z początku XX wieku (Archiwum Państwowe w

free mini przewodnik ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów

Jako pierwsi szkło przypadkowo wytopili feniccy kupcy podczas transportu kamienia gdy rozpalili ognisko ok p.n.e..

PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km

Trasa bł. Michała i bł. Zbigniewa

Górnik naftowy i Energia z Ziemi

Opole, dnia 7 marca 2014 r. Poz. 657 UCHWAŁA NR XXIX/249/2014 RADY GMINY W ŚWIERCZOWIE. z dnia 27 lutego 2014 r.

Ryc. 1. Sianki. Cerkiew greckokatolicka z 1645 r., obecnie we wsi Kostrino (Ukraina). Budzyński S Op. cit., s

Anna Wysocka Angelika Miezio Alicja Wysocka

Historia wikliniarstwa w Rudniku nad Sanem

B A B I N KARTA ADRESOWA ZABYTKU NIERUCHOMEGO KRZYŻ-1664 ROK, PODBUDOWA KAPLICZKI 1841 ROK KAPLICZKA PRZYDROŻNA

1 Bąkowice dom ul. Główna obok Nr

3. Bestwiny Dom nr 31 l. 30. XX w. Brak opisu. 6. Dzielnik Kapliczka l. 20. XX w. Kapliczka zaliczana jest do grupy kapliczek kubaturowych murowanych

Partner wiodący: Gmina Bolesławiec. Partnerzy projektu. Gmina Warta Bolesławiecka. Gmina Osiecznica. Miasto Bolesławiec

24. BUDYNEK MIESZKALNY PAWŁOWICE UL. ZJEDNOCZENIA ZESPÓŁ ZABUDOWY MLECZARNI - BUDYNEK PRODUKCYJNY

Inwentaryzacja i waloryzacja zasobów kultury materialnej

Gorlickie naj... Gorlickie naj...

Trasa wycieczki: Zabytkowe nekropolie Łomży. czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa

JAK TRAFIĆ DO MIEJSC PAMIĘCI OFIAR GÓRNICZEGO STANU W CZECHACH

Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW

A/1483

GMINNY PROGRAM OCHRONY ZABYTKÓW NA LATA MIASTO I GMINA WOŹNIKI

Miejsca, które warto odwiedzić. Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich

galicyjska gorączka czarnego złota OIL CITY pionierzy przemysłu naftowego

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Bierawa. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi

EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA KONECK KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE

Serwis Internetowy Gminy Lutomiersk

Spis obiektów zabytkowych nieruchomych na terenie Powiatu Łosickiego wpisanych do rejestru zabytków

ZAŁĄCZNIK NR 4 zestawienie obiektów w GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY STRYSZÓW

Z pamiętnika Wichulca

Inwentaryzacja szlaków rowerowych Gminy Wielka Wieś. Szlak Niebieski

Szczecin. 10. Spotkanie z grupą niepełnosprawnych (osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich).

WYKAZ OBIEKTÓW UJĘTYCH W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW

ZWIEDZAMY SUWALSZCZYZNĘ

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA CZARNY DUNAJEC - SPIS KART ADRESOWYCH ZABYTKÓW

Pomniki i tablice. Toruń. Zbigniew Kręcicki

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Brama w zespole kościoła par. p.w. św. Marcina Nr 181. Dzwonnica w zespole kościoła par. p.w. św.

ZESTAWIENIE kart adresowych gminnej ewidencji zabytków Gminy Mikołajki Pomorskie

4. INWENTARYZACJA OBIEKTÓW HISTORYCZNYCH I KULTUROWYCH GMINY KOLONOWSKIE

Zad. 1. POMNIK PRZYRODY KARTA EWIDENCYJNA POMNIKA PRZYRODY OŻYWIONEJ

GINĄCY GŁOS LUDU CZYLI O POTRZEBIE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSI

Tytuł projektu całkowita projektu

Wykaz zabytków nieruchomych ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Pawłowice

JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ?

Zasób kulturowy wsi zagrożone dziedzictwo

Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św.

0Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zlokalizowanych na terenie gm. Baborów. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi

Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno

30 marca 2015 roku oddano do użytku ścieżkę edukacyjną poświęconą światowej sławy Wielopolaninowi Tadeuszowi Kantorowi.

Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i. czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

UCHWAŁA NR LXIV/451/2014 RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 30 października 2014 r.

Mojemu synowi Michałowi

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Wołczyn. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1.

JAWORZE, ACH TE JAWORZE NIE KAŻDY MIESZKAĆ TU MOŻE, WIEŚ TO NIEDUŻA, MIEŚCI SIĘ U GÓR PODNÓŻA

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Pawłowiczki. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi

Kraina UNESCO KRAINA UNESCO

Wspólne prowadzenie instytucji kultury przez samorząd województwa oraz jednostki samorządu terytorialnego i administrację rządową.

Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża

Atrakcje turystyczne :46:55

Walory krajoznawczo - turystyczne Gminy Żarnów

GMINA JEMIELNICA. Urząd Gminy Jemielnica ul. Strzelecka 67; Jemielnica

Wnioski z analizy ankiet do aktualizacji Strategii rozwoju turystyki dla miasta Stargard Szczeciński w perspektywie do roku 2020

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów

Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach)

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r.

ZAŁĄCZNIK 3. Lista obiektów sakralnych wraz z bibliografią na I etap konkursu dla poszczególnych grup z danych Gmin.

Inż. Mieczysław Mrazek

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINY KROKOWA

AB Zapisywanie danych POI

Szczepanów (Woj. Małopolskie)

Beskidy Zachodnie część wschodnia

Transkrypt:

Wtorek, 14 czerwca 2016 Karpacki Trakt Naftowy Karpacki Trakt Naftowy na Ziemi Gorlickiej Tradycje polskiego kopalnictwa skalnego i górniczego sięgają czasów średniowiecza. Już w XIV wieku znane było kopalnictwo ropy w okolicach Sękowej, Lipinek i Libuszy koło Gorlic. W Gorlicach, w latach 1853-1858, Ignacy Łukasiewicz prowadził prace nad destylacją ropy naftowej, w wyniku których opracował metodę destylacji na skalę przemysłową. W Gorlicach Łukasiewicz skonstruował pierwszą w świecie uliczną lampę naftową. Pozostałości dawnego kopalnictwa i przemysłu naftowego w okolicach Gorlic przesądzają o wyjątkowej atrakcyjności tego regionu zarówno turystycznej, jak i edukacyjnej. Edukacja regionalna (prowadzona w szkołach w ramach ścieżek dydaktycznych) i turystyka industrialna (dynamicznie rozwijająca się w zachodniej Europie i zaczynająca się rozwijać już w Małopolsce i na Podkarpaciu) są dziedzinami, które przyczynić się mogą wydatnie do promocji Gorlic i Ziemi Gorlickiej. Choć tak wiele już zrobiono dla upamiętnienia dziejów kolebki przemysłu naftowego, ciągle potrzeba nowych wyzwań - wielkiej pracy i sporych środków finansowych, by sfinalizować pomysł sprzed wielu lat. Życzmy sobie i zróbmy wszystko, by to wielkie przedsięwzięcie zostało ukończone, a od zapomnienia uratowane to, co przez ponad 160 laty dawało naszej społeczności rozwój i poczucie stabilizacji. Kilka lat temu niewielka grupa pasjonatów tego tematu przystąpiła do działań zmierzających do ocalenia od zapomnienia" dziedzictwa kultury przemysłowej związanej z wydobyciem i przetwórstwem ropy naftowej nie tylko na Ziemi Gorlickiej, ale na całym Podkarpaciu z docelowym zamiarem przekroczenia granicy z Ukrainą i dotarciem, aż do Kosmacza. Zrodził się pomysł powstania Karpacko-Galicyjskiego Szlaku Naftowego, który stałby się znakomitym produktem turystycznym o znaczeniu światowym. Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy jest początkowym odcinkiem transgranicznego Szlaku Naftowego biegnącego od Gorlic poprzez Jasło, Krosno, Sanok i Ustrzyki Dolne na teren Ukrainy do Borysławia, Drohobycza oraz Lwowa. Jako jeden z głównych produktów turystycznych regionu, ma na celu ocalenie od zapomnienia reliktów przemysłu naftowego, który w powiecie gorlickim rozwijał się od 2. połowy XIX wieku. Na trasie szlaku znajdują się liczne pamiątki i zabytki dokumentujące historię oraz działalność pionierów przemysłu naftowego Ziemi Gorlickiej (m.in. Ignacego Łukasiewicza, Wojciecha Biechońskiego, Władysława Długosza, Wiliama H. Mac Garvey a, Adama Skrzyńskiego, Józefy Szymonowicz). Obiekty wybrane do umieszczenia na szlaku

wytypowane zostały z uwzględnieniem kryteriów: unikatowości, wartości historycznej, wartości artystycznej, otoczenia naturalnego i kulturowego, dostępności dla zwiedzających. Na szlaku znajdują się również inne obiekty wiejskie o charakterze zabytkowym; historyczne obiekty techniki: zabytki kolejnictwa; zabytki architektury: układy urbanistyczne; obiekty sakralne: kościoły, kaplice, krzyże, kompleksy klasztorne; cmentarze z I wojny światowej; relikty drewnianego budownictwa zagrodowego; kompleksy i osobliwości flory; akwen wodny; obiekty kulturalne; punkty widokowe. Szlak krzyżuje się z innymi regionalnymi i lokalnymi szlakami turystycznymi, w tym z Małopolskim Szlakiem Architektury Drewnianej, Międzynarodowym Karpackim Szlakiem Rowerowym. Szlak Naftowy na Ziemi Gorlickiej prowadzi przez 13 miejscowości: Gorlice, Ropicę Polską, Szymbark, Ropę, Łosie, Bielankę, Siary, Sękową, Kryg, Kobylankę, Lipniki, Libuszę oraz Zagórzany. Na Ziemi Gorlickiej KARPACKO-GAUCYJSKI SZLAK NAFTOWY został oznakowany 8 dużymi tablicami informacyjnymi : 3 w Gorlicach, 1 w Bieczu, 1 w Ropie, i w Krygu, 2 w Sękowej; 6 tablicami adresowymi i 20 tablicami kierunkowymi. Szlak ma długość prawie 50 km. W Gorlicach tablice informacyjne znajdują się: - Przy wejściu do Park im. Wiliama Mac Garveya w Gliniku Mariampolskim przy ulicy Wyszyńskiego. Tablica poświęcona jest postaci Wiliama Mac Garveya przemysłowca, który do Gorlic przybył ok. 1882-84 r. na zaproszenie odkrywcy bogatych złóż ropy naftowej Stanisława Szczepanowskiego. W połowie lat 80-tych XIX w. zbudował pierwsze obiekty Rafinerii Nafty w Gliniku Mariampolskim. Nieco później, wspól nie z finansistą i bankierem austriackim Johnem Bergheimem, zbudowali Warsztat Mechaniczny, (obecnie Fabryka Maszyn Glinik" w Gorlicach) fabrykę narzędzi wiertniczych, by być samowystarczalnymi na wszyst kich polach pracy naftowo-przemysłowej. Dzielnica Glinik Górny może poszczycić się najstarszym w mieście parkiem. Został on założony w 1887 roku na terenie folwarku należącego do Williama Henry ego MacGarveya kanadyjskiego naftowca i założyciela Rafinerii Nafty i Fabryki Maszyn w dawnym Gliniku Mariampolskim. Podczas spaceru po parku odnaleźć można dom, w którym mieszkał Macgarvey. - Przy skrzyżowaniu ul. Węgierskiej z ul. Tęczową, przy drodze prowadzącej do Pałacu Długosza w Siarach, nieopodal ulicy im. Władysława Długosza. Tablica poświęcona jest postaci Władysława Długosza pioniera rozwoju przemy słu naftowego, senatora, po sła na Sejm Krajowy, posła do austriackiej Rady Pań stwa, ministra dla Galicji, prezesa Krajowego Towarzy stwa Naftowego. Władysław Długosz był właściciela Pałacu w Siarach. - Przy Skansenie Przemysłu Naftowego Magdalena na ulicy Lipowej 14. Obiekty na szlaku

GORLICE Budynek ratusza miejskiego W budynku ratusza miejskiego (Rynek 2),w którym mieściła się apteka, Ignacy Łukasiewicz prowadził prace nad destylacją ropy. Dla upamiętnienia tego faktu w holu głównym ratusza znajduje się okolicznościowy portal, a na czołowej ścianie budynku tablica pamiątkowa oraz rekonstrukcja pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej autorstwa Łukasiewicza. Do dziś na ścianie w holu ratusza zachował się fresk z apteki przedstawiający boginię zdrowia Hygieię. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza

W Muzeum PTTK (ul. Wąska 7-9) jedna z sal poświęcona jest pamiątkom po Łukasiewiczu i dawnym przemyśle naftowym. Wśród pamiątek po Ignacym Łukasiewiczu prekursorze przemysłu naftowego na uwagę zasługują: alembik aptekarski (urządzenie do destylacji ropy naftowej) oraz prototyp pierwszej na świecie lampy naftowej. Skansen Przemysłu Naftowego Magdalena W skansenie można zobaczyć nie tylko narzędzia i urządzenia, którymi ponad 100 lat temu wydobywano z ziemi ropę naftową, ale samemu spróbować rozniecić miechem ogień w kuźni, odkuć na kowadle podkowę na szczęście, pokłonić się świętej Barbarze, zobaczyć piękną panoramę Beskidu Niskiego z wieży wiertniczej, ze zrekonstruowanej kopanki Ćwiartka sprzed 1880 roku wydobyć czarne złoto, którego pieczołowicie strzeże gorlicki łebak (robotnik naftowy). Można tam również zwiedzić rekonstrukcję samowypływu oleju skalnego,

który był gromadzony w tzw. bęsiorach lub łapaczkach i zbierany przez łebaka. W części wiertniczej znajduje się szyb z drewnianą wieżą wiertniczo widokową oraz kuźnia niezbędna dla potrzeb wiercenia w której ostrzono (klepano) świdry do wiercenia udarowego. W gorlickich kopalniach w latach 1931-2000 odwiercono ok. 112 otworów wiertniczych.

Kapliczka Jezusa Frasobliwego przy zbiegu ul. Węgierskiej z ul. Kościuszki miejsce zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa zapłonęła w 1854 r. w Gorlicach. Umieszczono ją na oryginalnej kapliczce o beczkowatym kształcie cokołu, z Chrystusem Frasobliwym pod baldachimem. Kapliczka na skrzyżowaniu ul. Węgierskiej z ul. Kościuszki stoi po dzień dzisiejszy, przypominając to epokowe wydarzenie. Kapliczka Chrystusa Frasobliwego pochodzi z około 1850 r., sama zaś figura długo skrywała tajemnicę blisko półtora wieku. Dopiero prace konserwatorskie u progu lat 90. ubiegłego stulecia ujawniły datę 1573 r. Oryginał figury można obejrzeć w Muzeum Regionalnym PTTK. Legenda mówi, że podczas powodzi figurę tę do miasta przyniosła rzeka. Po wyłowieniu i oczyszczeniu ustawiono ją na postumencie.

Pomnik Ignacego Łukasiewicza przy ul. Kościuszki Popiersie Ignacego Łukasiewicza wynalazcy, pioniera i twórcy przemysłu naftowego zostało ustawione na małym skwerku obok skrzyżowania, naprzeciw kapliczki Jezusa Frasobliwego miejsce zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej. Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego przy ul. Legionów Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego autorstwa Mariana Koniecznego i Włodzimierza Kunza z rzeźbami I. Łukasiewicza, Marcina Kromera, postacią wiertacza i Matki z dzieckiem położony jest przy zbiegu ulic Legionów i Wróblewskiego. Powstał w 1966 roku w tysięczną rocznicę powstania Państwa Polskiego. Pomnik Ignacego Łukasiewicza przy ul. Wyszyńskiego Pomnik Ignacego Łukasiewicza wynalazcy, pioniera i twórcy przemysłu naftowego ustawiono przed budynkiem Zespołu Szkół Nr 1, który nosi imię Ignacego Łukasiewicza. Ławeczka Łukasiewicza przy Ratuszu Miejskim

Uroczyste odsłonięcie Ławeczki Łukasiewicza projektu Zdzisława Tohla miało miejsce 7 kwietnia 2013 r. na gorlickim rynku podczas Pikniku Cyfryzacyjnego. Ignacy Łukasiewicz to twórca przemysłu naftowego, wynalazca lampy naftowej. W latach 1853 1858 mieszkał i pracował w Gorlicach. W budynku obecnego ratusza miejskiego prowadził aptekę. Za jego sprawą w 1854 r. u zbiegu dzisiejszych ulic Kościuszki i Węgierskiej w Gorlicach zapłonęła po raz pierwszy na świecie uliczna lampa naftowa. Rafineria Nafty Glimar w Gorlicach Kanadyjski inżynier Wiliam Henry Mac Garvey, po osiedleniu się w Gliniku Mariampolskim pod Gorlicami, wraz z austriackim finansistą Johnem Simeonem Bergheimem założył rafinerię ropy naftowej, która dziś nazywa się Rafinerią Nafty Glimar. Rafineria przez dziesiątki lat była prężnie działającym zakładem, dając pracę wielu gorliczanom. Niestety w 2005 roku firma ogłosiła stan upadłości, rozpoczynając tym samym proces zwalniania pracowników. ROPICA POLSKA Figura św. Barbary O rozwoju kopalnictwa naftowego w Ropicy Polskiej przypomina dziś figurka św. Barbary, patronki górników i naftowców, wzniesiona w 1888 roku przez rodzinę Nowaków (przy drodze krajowej nr 28 Wadowice Krosno). SZYMBARK W Szymbarku zachował się słup z wieków średnich, służący do spalania ropy w celach sygnalizacyjnych, przebudowany później na kapliczkę (widoczny z drogi krajowej nr 28 Wadowice - Krosno, około 850 m od kościoła parafialnego w kierunku Nowego Sącza). ROPA W Ropie powyżej kościoła parafialnego zachowały się kopanki i odwierty z XIX w. W centrum wsi znajduje się

miejsce, gdzie powstała w 1856 r. pierwsza poza apteczna destylarnia. Wschodnie zbocze góry Chełm to miejsce dawnej kopalni Seweryna Bonera, podskarbiego króla Zygmunta Starego, który szukając złota, natknął się na ropę naftową. ŁOSIE Zagroda Maziarska Łosie to wieś łemkowska, której mieszkańcy tradycyjnie zajmowali się wędrownym handlem mazią i smarami. Niegdyś była to tzw. kołomaź używana głównie do smarowania osi drewnianych wozów. Uzyskiwano ją w procesie suchej destylacji odpadów sosnowych. Od połowy XIX wieku, w miarę rozwoju na Podkarpaciu przemysłu naftowego, Łosianie zaczęli przestawiać się na handel smarami technicznymi i olejami pochodzenia ropnego. Zajęcie to do II wojny światowej było podstawowym źródłem zarobkowania większości mężczyzn z tej wsi. W 2009 r. w zagrodzie, na którą składają się chyża mieszkalna, stodoła i spichlerz, otwarto nową filię Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, w której prezentowana jest fascynująca historia wsi i maziarstwa. Można tutaj podziwiać między innymi oryginalny wóz maziarski. W Zagrodzie Maziarskiej organizowane są łemkowskie jarmarki, warsztaty i lekcje muzealne. BIELANKA Bielanka to kolejna wieś łemkowska na Szlaku, której mieszkańcy trudnili się maziarstwem. Mieszkańcy produkowali maź i dziegieć, stosowany w dawnej medycynie ludowej do robienia syropów, maści na choroby skóry (liszaje, świerzb, wrzody). Dziegieć to produkt suchej destylacji rozkładowej różnych rodzajów drewna - głównie brzozy, sosny, buka, jałowca. Ciemnobrunatna gęsta ciecz, stanowiąca mieszaninę związków fenolowych, węglowodorów i terpenów. SIARY Zespół pałacowo-parkowy w Siarach z początku XX wieku

We wsi Siary znajduje się eklektyczny pałac potentata naftowego Władysława Długosza. W istniejącej ornamentyce spotkać można elementy baroku, rokoko i secesji wiedeńskiej. Choć historią sięga XIV wieku, to dopiero gdy właścicielem został Władysław Długosz, pałac zyskał charakter reprezentacyjny. Budynek wybudowany na początku XX wieku dwukrotnie niszczony był przez pożary. Okazały budynek usytuowany jest na wysokiej, pionowo spadającej w dolinę Sękówki skarpie. Pałac otoczony jest rozległym parkiem z unikatowymi rzeźbami. Obecnie posiadłość ta jest własnością prywatną. Urządzenia wiertnicze i dawne kopanki W Siarach powstały pierwsze w Zachodniej Galicji studnie ropne. Znajdują się tu ekspozycje dawnych urządzeń wiertniczych z czynnymi otworami Siary 101" (na posesji prywatnej) i Siary 105" (obok drogi powiatowej Siary Owczary, ok. 3 km od krzyżówki w Siarach). W tzw. Pustym Lesie" podziwiać można naturalne kopanki ropne. W latach 1874-2000 wykopano na tym terenie ok. 155 szybów naftowych. SĘKOWA Pomnik Władysława Długosza Pomnik Władysława Długosza senatora i pioniera przemysłu naftowego odsłonięto w centrum wsi w 2011 roku. Mauzoleum rodu Długoszów Mauzoleum Długoszów znajduje się na cmentarzu parafialnym w Sękowej i jest najokazalszą budowlą. Wzorowane jest ono na antycznych greckich świątyniach, a zbudowane zostało w 1935 roku. Wejście do mauzoleum zdobią dwa lwy. W dolnej części budowli spoczywa rodzina Długoszów. Kościół neogotycki pw. św. Józefa z 1885 roku Kościół został ufundowany i wyposażony przez Józefę Szymonowiczową właścicielkę Sękowej oraz licznych kopalni ropy naftowej. Fundatorka została pochowana w kościele za głównym ołtarzem. W prezbiterium znajduje się obraz Wygrzewalskiego przedstawiający Matkę Bożą wśród miejscowego ludu. Skansen naftowy Skansen naftowy, który założono w 2006 roku znajduje się w sąsiedztwie wyciągu narciarskiego Sękowa Ski. Powstał w miejscu, gdzie przez ostatnie 150 lat rozwijał się przemysł naftowy. Ekspozycja przybliża proces technologiczny

wydobycia, oczyszczania i transportu ropy. KRYG Jedne z najbardziej wydajnych złóż ropy naftowej znajdowały się w Krygu. Krajobraz Krygu to kiwony i szyby naftowe, które przypominają o okresie gwałtownego rozwoju przemysłu naftowego na tych ziemiach. Czynne są jeszcze kopalnie ropy Królówka" i Petrol". W latach 1860-2000 odwiercono na tym terenie ok. 2 50 szybów naftowych. W szkole podstawowej w Krygu im. I. Łukasiewicza znajduje się izba pamięci z kolekcją lamp naftowych. O naftowej przeszłości wsi przypominają m.in. figura św. Barbary oraz kościół parafialny pw. NMP Królowej Polski z pięknymi witrażami, ufundowanymi przez naftowców z regionu. KOBYLANKA Kopalnia ropy naftowej Kobylanka" z tzw. stabilizacją. Kaplica dworska Kaplica dworska w przysiółku Skała ufundowana została przez małżonkę Stanisława Jabłonowskiego (pioniera przemysłu naftowego) hr. Marię Wielopolską. Książę Stanisław Jabłonowski założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej oraz właściciel fabryki asfaltu ufundował w Kobylance istniejące do dziś trzy pomniki świetych: Floriana, Nepomucena i Jana, znacząc w ten sposób granice swojej posiadłości. LIPINKI W Lipinkach zachowana do dziś została kopanka Anna" z 1854 r. - pierwsza w rejonie Lipinek; najstarszy w tym regionie szyb naftowy Dziadek" z 1860 r., nazwany później Lipa 1". Ciągle czynna jest kopalnia ropy Lipinki". W centrum Lipinek stoi wykorzystany na urząd dwór (zbudowany na przełomie XIX i XX wieku) hr. Jadwigi Straszewskiej dziedziczki Lipinek, właścicielki rafinerii w Lipinkach i wielu kopalń ropy. Straszewska została pochowana w kaplicy cmentarnej, a jej epitafium znajduje się w starym kościele w Lipinkach. LIBUSZA W Libuszy znajduje się bocznica kolejowa długości 1300 m z 3 rozjazdami i mostem na rzece Ropie, wybudowana w 1873 r. przez hr. Adama Skrzyńskiego na potrzeby rafinerii nafty. W okresie 1860-2000 odwiercono na tym terenie ok. 180 szybów. Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy

Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy to prywatne muzeum założone w 1977 roku przez Annę i Tadeusza Pabisów byłych pracowników przemysłu naftowego. Zgromadzono w nim ponad 600 eksponatów dokumentujących historię lokalnego przemysłu, w tym: destylarnię nafty, kuźnię kopalnianą, galony ceramiczne na naftę i formy parafinowe z rafinerii hr. Adama Skrzyńskiego, jednego z potentatów naftowych Ziemi Gorlickiej. Ponadto Muzeum prezentuje rekonstrukcje szybów naftowych oraz obszerną dokumentację starych kopalń, biogramy, pamiętniki i zapiski nafciarzy, mapy, fotografie, narzędzia wiertnicze oraz eksploracyjne. ZAGÓRZANY Pałac Skrzyńskich Pałac Skrzyńskich to okazała rezydencja zbudowana w stylu neogotyckim w latach 1834-1839 przez Tadeusza Skrzyńskiego według projektu Franciszka Marii Lanciego. W dworze Skrzyński założył szkołę dla szlachcianek, w której wykładał m.in. Wincenty Pol wybitny poeta i geograf. Przebywał tu także w czasach swojej młodości słynny malarz Artur Grottger. Pałac, który popadł w ruinę jest obecnie restaurowany. Mauzoleum Skrzyńskich Mauzoleum Skrzyńskich to mający kształt piramidy neogotycki grobowiec rodziny Skrzyńskich, który położony się obok zabudowań Nadleśnictwa Zagórzany. W szczycie grobowca znajduje się krzyż z Jezusem Ukrzyżowanym. Spoczywa w nim m.in. Aleksander Skrzyński minister spraw zagranicznych i premier II Rzeczypospolitej w latach 1925-1926, oraz hrabia Adam Skrzyński jeden z potentatów naftowych Ziemi Gorlickiej, właściciel rafinerii nafty w Libuszy. Ignacy Łukasiewicz pionier przemysłu naftowego

Ignacy Łukasiewicz [ur. 1822 r. zm. 1882 r.] to twórca przemysłu naftowego. Przyjechał do Gorlic w 1853 r. (według innych źródeł w 1854 r.). Przejął dzierżawę apteki po mgr Janie Tomaniewiczu, który przeniósł się do Brzeska. Apteka mieściła się w budynku obecnego ratusza miejskiego, a jej właścicielem był Juliusz Bartko. Działalność apteczną Łukasiewicza potwierdza podpisany przez niego oryginalny rachunek z dnia 7 grudnia 1854 r. Gorlice stały się dla Łukasiewicza miejscem bardzo ożywionej działalności farmaceutycznej, toksykologicznej, chemicznej i biologicznej. Brał czynny udział w pracach Komisji Lasów Gorlickich jako egzaminator z zoologii i botaniki. W aptece prócz typowej działalności farmaceutycznej prowadził z niestrudzoną siłą badania i doświadczenia z ropą naftową, a produkt jej destylacji naftę, propagował jako środek oświetleniowy. Dzięki niemu w 1854 r. u zbiegu dzisiejszych ulic T. Kościuszki i Węgierskiej w Gorlicach zapłonęła po raz pierwszy na świecie uliczna lampa naftowa. Wprowadzał udoskonalenia w urządzeniach i naczyniach do badań ropy. Stosował żelazne kotły retortowe z różnie ukształtowanymi kopułami (hełmami) dla częściowego skroplenia strumienia par powstałych podczas destylacji lub rektyfikacji, w celu uzyskania pary wzbogaconej w składnik bardziej lotny. Kotły były opalane drewnem. W 1855 r. Gorlice nawiedziła epidemia cholery. Choroba dziesiątkowała ludność miasta. Z wielkim oddaniem i determinacją włączył się Łukasiewicz w walkę z epidemią. Ta pomoc była tak ważna i ceniona przez gorliczan, że gdy dwa lata później rozeszła się wiadomość o przenosinach Łukasiewicza do Jasła, kahał gorlicki prosił go o pozostanie i zobowiązywał się uczestniczyć finansowo w czynszu dzierżawnym apteki, która przynosiła pewne zyski, ale on potrzebował znacznych środków finansowych na prowadzone badania jak i opłaty związane z pozwoleniem na planowany ślub. Marne dochody zmusiły Łukasiewicza do starania się o dodatkową pracę. Chciał być miejskim kasjerem w Gorlicach za jedyne 200 florenów rocznie. Jednak władze gubernialne we Lwowie odmówiły prośbie oficjalnie motywując, że nie może pracować na dwóch etatach. Naprawdę chodziło o jego przeszłość konspiracyjną, w wyniku której ciążyło na nim miano niebezpiecznego osobnika". W 1857 r. Ignacy wydzierżawił drugą aptekę w Jaśle, a w gorlickiej już pomagał mu kolega ze studiów Walery Rogowski (wg innych źródeł: Rogawski). Samotny pobyt Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach utwierdził go w przekonaniu, że najwyższy już czas na zmianę stanu cywilnego. Mając 33 lata czynił starania o rękę Honoraty Stacherskiej, do której o swoich uczuciach pisał w listach (między innymi zachowany z daty 4 stycznia 1855 r.) Ponieważ wybranka była jego siostrzenicą, Łukasiewicz musiał uzyskać stosowne zgody na ślub w Rządzie Krajowym, a także dyspensę papieską, co zajęło ponad 2 lata. Ślub odbył się w Gorlicach w kościele parafialnym 20 kwietnia 1857 r., świadkami byli Walery Rogowski i lekarz z Jasła Alojzy Krziż. Z tego związku 1 lutego 1858 r. w Jaśle na świat przyszła córka Marianna, która zmarła 7 grudnia 1859 r. (po stracie córki Łukasiewiczowie wzięli na wychowanie córkę pierwszego nauczyciela Łukasiewicza - Walentynę Antoniewiczównę. którą po latach wydali za mąż za dr Modesta Humeckiego z Krosna). Z początkiem 1858 r. wdowa po Juliuszu Bartko - właścicielu gorlickiej apteki przeprowadziła się do Nowego Sącza, toteż dla Łukasiewicza nadarzyła się okazja kupna dzierżawionej apteki. I tym razem władze gubernialne we Lwowie nie udzieliły zezwolenia na tą transakcję. Zapewne nie mając innego wyjścia pod koniec 1858 r. Ignacy Łukasiewicz postanowił na stałe opuścić Gorlice. Odstąpił swą dzierżawę Waleremu Rogowskiemu za 3 tys. florenów i wyjechał z Gorlic. Opuszczenie Gorlic przez Łukasiewicza wcale nie oznaczało, że zaniechał bądź zerwał kontakty z osobami, z którymi pracował lub przyjaźnił się. Jedną z takich osób był Wojciech Biechoński - burmistrz Gorlic w latach 1887-1902, wcześniej od 1868 r. naczelnik miejscowego banku włościańskiego. W grudniu 1873 r. w Gorlicach odbyło się zgromadzenie przedsiębiorców naftowych, na którym po raz pierwszy podjęto uchwałę o konieczności powołania Stowarzyszenia Naftowców. Od tego czasu upłynęło 3 lata i z kolei w Jaśle zawiązał się nieformalny komitet dla popierania interesów przemysłu naftowego z Ignacym Łukasiewiczem na czele. A w następnym roku we Lwowie podczas kongresu naftowego, któremu przewodził Łukasiewicz przyjęto statut Towarzystwa Naftowców opracowany przez Wojciecha Biechońskiego. W wyniku tych zabiegów 8 maja 1879 r. Namiestnictwo zatwierdziło statut Towarzystwa Naftowego w Galicji z siedzibą w Gorlicach. Od tego czasu aż do 1939 r. Stowarzyszenie prowadziło legalną działalność. Towarzystwo doprowadziło do wydania dwutygodnika Górnik" (redagowanego w Gorlicach w latach 1882-1886), którego pierwszy numer ukazał się tydzień przed śmiercią Łukasiewicza. Innym dowodem związków Łukasiewicza z Ziemią Gorlicką jest fakt, że w 1873 r. do niego należało 10 szybów w Pagorzynie, w 1874 r.

utworzył kolejną spółkę z Karolem Klobassą, Feliksem Stokowskim i Mikołajem Federowiczem w Ropie, gdzie wybudował destylarnię. Nie kto inny jak Łukasiewicz był pomysłodawcą powołania zawodowych i średnich szkół naftowych oraz przygotowania warunków do utworzenia kierunku studiów. Pozyskał dla swojego pomysłu grupę zwolenników i w lutym 1881 r. Krajowa Rada Górnicza przy Wydziale Krajowym jednomyślnie przyjęła wniosek o powołaniu naftowej szkoły górniczej, ze statutem, regulaminem i kosztem rocznych wydatków. Na lokalizację takiej szkoły KTN wskazało Gorlice, jako miasto przodujące w Galicji Zachodniej poziomem dotychczasowego wykształcenia robotników naftowych i osiągnięć w rozwijającym się przemyśle naftowym. Mapa z obiektami na szlaku http://szlakimalopolski.mik.krakow.pl/?szlaki=karpacko-galicyjski-szlak-naftowy