Spis treści CZE ŚĆ ANALOGOWA 1. Wstęp do układów elektronicznych............................. 10 1.1. Filtr dolnoprzepustowy RC.............................. 13 1.2. Filtr górnoprzepustowy RC.............................. 15 1.3. Filtr środkowoprzepustowy.............................. 17 1.4. Filtr środkowozaporowy................................ 19 1.5. Rezonatory i filtry ceramiczne............................ 21 1.6. Przełączanie filtru dolnoprzepustowego RC..................... 24 1.7. Przełączanie filtru górnoprzepustowego RC..................... 27 1.8. Przełączanie złożonych układów liniowych z pojedynczym elementem reaktancyjnym 28 2. Podstawowe parametry wzmacniaczy............................ 33 2.1. Parametry wzmacniacza jako czwórnika....................... 33 2.2. Wzmacniacze małych sygnałów............................ 38 2.2.1. Obliczanie punktu pracy tranzystora pracującego w układzie wzmacniacza 39 2.2.2. Zasada działania wzmacniacza........................ 46 2.2.3. Układy polaryzacji tranzystorów....................... 48 2.3. Sprzężenie zwrotne.................................. 50 2.3.1. Wzmocnienie układu ze sprzężeniem zwrotnym.............. 54 2.3.2. Impedancja wejściowa układu ze sprzężeniem zwrotnym.......... 56 2.3.3. Wzmocnienie prądowe i napięciowe wzmacniacza z ujemnym sprzężeniem zwrotnym................................... 56 2.4. Stałość punktu pracy tranzystora........................... 58 2.5. Kompensacja zmian prądu zerowego kolektora i napięcia baza emiter tranzystora 60 2.6. Parametry wzmacniacza pracującego w konfiguracji OE.............. 62 2.7. Parametry wzmacniacza pracującego w konfiguracji OB.............. 68 2.8. Parametry wzmacniacza pracującego w konfiguracji OC.............. 69 2.9. Projektowanie wzmacniacza m.cz. z tranzystorami bipolarnymi.......... 70 2.10. Wzmacniacze z tranzystorami unipolarnymi..................... 76 2.10.1. Układy polaryzacji.............................. 76 2.10.2. Parametry wzmacniaczy unipolarnych.................... 78 3. Wzmacniacze wielostopniowe................................ 83 3.1. Parametry wzmacniaczy wielostopniowych...................... 83 3.2. Dwutranzystorowe stopnie wzmacniające....................... 86 3.2.1. Układ Darlingtona (super alfa)........................ 86 3.2.2. Wzmacniacz różnicowy............................ 87 3.2.3. Kaskoda.................................... 92 3.3. Budowa wzmacniacza wielostopniowego....................... 93 4. Wzmacniacze szerokopasmowe............................... 96 4.1. Wzmacniacze szerokopasmowe z elementami dyskretnymi............. 97 4.2. Układy poszerzające pasmo przenoszenia wzmacniaczy............... 97 4.3. Scalone wzmacniacze szerokopasmowe (RCA 3040, \A 733)........... 101 4.4. Wzmacniacze o bardzo szerokim paśmie przenoszenia............... 103 4.5. Wzmacniacze impulsowe............................... 104 3
5. Wzmacniacze mocy...................................... 108 5.1. Budowa i parametry wzmacniaczy mocy....................... 108 5.2. Klasy pracy wzmacniaczy mocy........................... 110 5.3. Stopnie wyjściowe wzmacniaczy mocy........................ 111 5.4. Stopnie sterujące wzmacniaczy mocy......................... 116 5.5. Wzmacniacze mostkowe................................ 118 5.6. Wzmacniacze mocy m.cz................................ 120 6. Wzmacniacze operacyjne................................... 121 6.1. Podstawowe parametry wzmacniacza rzeczywistego................. 122 6.2. Zastosowanie wzmacniaczy operacyjnych...................... 125 6.3. Podstawowe układy pracy wzmacniaczy operacyjnych............... 126 6.3.1. Wzmacniacz odwracający.......................... 127 6.3.2. Wzmacniacz nieodwracający......................... 128 6.3.3. Wtórnik napięciowy............................. 129 6.3.4. Wzmacniacz odejmujący........................... 129 6.3.5. Wzmacniacz sumujący............................ 130 6.3.6. Wzmacniacz całkujący (integrator)...................... 131 6.3.7. Wzmacniacz różniczkujący.......................... 132 6.3.8. Konwerter prąd napięcie........................... 133 6.3.9. Przesuwnik fazy................................ 133 6.3.10. Prostownik idealny.............................. 134 6.4. Części składowe wzmacniaczy operacyjnych..................... 136 6.4.1. Źródła prądowe................................ 136 6.4.2. Lustra prądowe................................ 138 6.4.3. Układy polaryzacji.............................. 139 6.4.4. Układy przesuwania poziomu napięcia stałego............... 140 6.5. Budowa i działanie wzmacniacza operacyjnego \A 741............... 142 6.6. Kompensacja częstotliwościowa wzmacniaczy operacyjnych............ 144 6.7. Zabezpieczenie wzmacniaczy operacyjnych przed uszkodzeniem.......... 145 7. Wzmacniacze selektywne................................... 147 7.1. Właściwości elementów aktywnych stosowanych we wzmacniaczach selektywnych w.cz........................................ 150 7.2. Wzmacniacze rezonansowe LC............................ 151 7.3. Wzmacniacze selektywne z filtrami piezoelektrycznymi............... 154 7.4. Wzmacniacze selektywne RC m.cz......................... 156 7.4.1. Wzmacniacze selektywne z analogami indukcyjności............ 156 7.4.2. Wzmacniacze selektywne z selektywnym sprzężeniem zwrotnym..... 160 7.4.3. Wzmacniacze selektywne z nieselektywnym sprzężeniem zwrotnym... 162 7.5. Wzmacniacze selektywne z przełączanymi kondensatorami............. 166 7.6. Filtry ciągłe...................................... 167 8. Generatory napięcia sinusoidalnego............................. 170 8.1. Wzmacniacz jako generator. Warunki generacji................... 170 8.2. Parametry generatorów przebiegu sinusoidalnego.................. 171 8.3. Generatory sprzężeniowe............................... 172 8.3.1. Generatory LC................................ 172 8.3.2. Generatory RC................................ 177 8.3.3. Generatory kwarcowe............................. 178 4
9. Układy kształtujące..................................... 181 9.1. Przebiegi impulsowe................................. 181 9.2. Całkowanie sygnału. Układy całkujące....................... 182 9.3. Różniczkowanie sygnału. Układy różniczkujące.................. 185 9.4. Klucze elektroniczne układy przełączające................... 187 9.4.1. Klucz diodowy................................ 187 9.4.2. Klucze tranzystorowe bipolarne....................... 189 9.4.3. Klucze tranzystortowe unipolarne...................... 194 9.5. Komparatory..................................... 194 9.6. Ograniczniki napięcia................................ 200 10. Generatory napięcia niesinusoidalnego.......................... 207 10.1. Przerzutniki...................................... 207 10.1.1. Przerzutniki bistabilne............................ 208 10.1.2. Przerzutniki monostabilne.......................... 216 10.1.3. Przerzutniki astabilne............................ 221 10.1.4. Zastosowania przerzutników........................ 229 10.2. Generatory przebiegów liniowych.......................... 230 10.2.1. Metody wytwarzania napięcia liniowego.................. 230 10.2.2. Układy generacji przebiegu piłokształtnego................ 230 10.2.3. Układy generacji napięcia trójkątnego................... 231 11. Układy zasilające...................................... 237 11.1. Prostowniki...................................... 239 11.1.1. Parametry prostowników.......................... 239 11.1.2. Prostownik jednopołówkowy........................ 240 11.1.3. Prostownik dwupołówkowy......................... 241 11.1.4. Dobór diod prostowniczych stosowanych w prostownikach........ 243 11.1.5. Prostownik tyrystorowy........................... 243 11.1.6. Filtracja napięć zasilających........................ 244 11.2. Stabilizatory...................................... 245 11.2.1. Parametry stabilizatorów.......................... 245 11.2.2. Stabilizator z diodą Zenera......................... 245 11.2.3. Stabilizator ze sprzężeniem zwrotnym................... 249 11.2.4. Zabezpieczenia stabilizatorów........................ 253 11.2.5. Scalone stabilizatory napięcia........................ 255 11.2.6. Stabilizatory impulsowe........................... 257 CZE ŚĆ CYFROWA 12. Wprowadzenie........................................ 262 12.1. Sygnały techniki cyfrowej.............................. 262 12.2. Systemy liczbowe................................... 262 12.3. Kody......................................... 264 12.4. Operacje arytmetyczne................................ 266 12.4.1. Przedstawianie liczb w różnych systemach liczenia............ 266 12.4.2. Dodawanie i odejmowanie liczb w różnych systemach liczenia..... 268 12.5. Podstawowe operacje logiczne i układy logiczne.................. 270 12.5.1. Algebra Boole a............................... 271 12.5.2. Funktory logiczne.............................. 272 5
12.5.3. Klasyfikacja układów logicznych...................... 273 12.5.4. Realizacje prostych funkcji logicznych................... 273 12.5.5. Minimalizacja funkcji. Tablica Karnaugha................. 275 12.6. Scalone układy cyfrowe............................... 282 12.6.1. Układy TTL................................. 282 12.6.2. Układy CMOS................................ 284 12.7. Układy sekwencyjne................................. 287 12.7.1. Przerzutniki................................. 287 12.7.2. Przerzutniki scalone............................. 292 13. Układy cyfrowe....................................... 294 13.1. Rejestry........................................ 294 13.2. Liczniki........................................ 297 13.2.1. Liczniki asynchroniczne........................... 298 13.2.2. Liczniki synchroniczne........................... 305 13.3. Sumatory....................................... 308 13.3.1. Sumatory binarne.............................. 308 13.3.2. Sumatory dziesiętne............................. 311 13.4. Komparatory cyfrowe................................ 311 13.5. Układy zamiany kodów............................... 312 13.6. Multipleksery..................................... 314 13.7. Demultipleksery................................... 315 13.8. Scalone przerzutniki monostabilne.......................... 316 13.9. Generatory fali prostokątnej............................. 317 13.10. Pamięci........................................ 320 13.10.1. Pamięci typu RAM............................. 321 13.10.2. Pamięci typu ROM............................. 324 13.10.3. Łączenie pamięci.............................. 325 13.11. Układy wyświetlania informacji cyfrowej...................... 326 14. Przetworniki cyfrowo analogowe i analogowo cyfrowe................. 329 14.1. Przetworniki C/A................................... 329 14.2. Przetworniki A/C................................... 332 14.3. Podstawowe człony przetworników......................... 338 15. System mikrokomputerowy................................. 340 6 15.1. Budowa i działanie systemu............................. 340 15.2. Mikroprocesor.................................... 341 15.3. Pamięć wewnętrzna.................................. 343 15.4. Układy wejścia wyjścia............................... 343 15.5. Adresowanie pamięci................................. 345 15.6. Interfejsy....................................... 346 15.7. Pamięć zewnętrzna.................................. 348 15.7.1. Dysk elastyczny............................... 349 15.7.2. Dysk twardy................................. 350 15.7.3. Dysk optyczny................................ 350 15.8. Urządzenia zewnętrzne................................ 351 15.8.1. Klawiatura.................................. 351 15.8.2. Monitor ekranowy.............................. 353 15.8.3. Drukarki................................... 353
16. Zasady odbioru radiowego i telewizyjnego........................ 356 16.1. Propagacja fal radiowych............................... 356 16.2. Odbiorniki radiowe.................................. 358 16.2.1. Układy wejściowe.............................. 360 16.2.2. Wzmacniacze w.cz.............................. 361 16.2.3. Wzmacniacze p.cz.............................. 361 16.2.4. Modulatory amplitudy (AM)........................ 361 16.2.5. Modulatory częstotliwości (FM)...................... 363 16.2.6. Mieszacz................................... 364 16.2.7. Demodulatory amplitudy (AM)....................... 364 16.2.8. Demodulatory częstotliwości (FM)..................... 367 16.2.9. Pętla PLL.................................. 369 16.3. Odbiorniki telewizyjne................................ 374 16.3.1. Zasada działania............................... 374 16.3.2. Przekazywanie informacji o kolorze.................... 378 17. Bezpieczeństwo podczas eksploatacji urządzeń wysokiego napięcia i dużych częstotliwości............................................. 380 Dodatek A. Elementy układów scalonych........................... 382 A1. Diody......................................... 382 A2. Tranzystor złożony ( boczny )............................ 382 A3. Tranzystor podłożowy................................ 383 A4. Tranzystor wieloemiterowy............................. 383 A5. Tranzystor wielokolektorowy............................ 383 A6. Tranzystory komplementarne............................ 383 Słownik angielsko polski..................................... 384 Skorowidz............................................. 389 7