Ćwiczenie 1 - wykorzystane polecenia. man - wyświetla pomoc kontekstową dotyczącą polecenia Wywołanie: man [opcje] polecenie -a, --all Wyświetla wszystkie strony pasujące do tytułu -b Pozostawia puste linie w wyniku -d, --debug Wyświetla informacje pomocne w usuwaniu błędów -f, --whatis Działa tak samo jak whatis -k, --apropos Tak samo jak apropos -l, --local-file Szuka stron pomocy kontekstowej w plikach lokalnych -w, --where Wyświetla ścieżki, w których znajdują się odpowiednie strony pomocy apropos - przeszukuje pomoc kontekstową pod kątem podanych wyrazów Wywołanie: apropos ciąg whatis - wyświetla krótki opis działania polecenia Wywołanie: whatis polecenia pwd - wyświetla bieżącą ścieżkę Wywołanie: pwd ls - wyświetla listę plików i katalogów Wywołanie: ls [opcje] nazwy -l, --format=long Długi format wyświetlania (zawierający prawa dostępu, właściciela, rozmiar, czas modyfikacji itp.) -a Wyświetla nazwy wszystkich plików łącznie z ukrytymi (zaczynającymi się od kropki) -s Wyświetla rozmiar plików w blokach -p Oznacza katalogi przez dodanie znaku /
-d Wyświetla informację tylko o katalogu, nie o jego zawartości -k, --kilobytes Przy wyświetlaniu rozmiarów plików dane te podawane są w kiloajtach --help Wyświetla pomoc polecenia i kończy pracę --color, --colour, --color=yes, --colour=yes Włącza kolorowanie nazw plików w zależności od ich rodzajów --color=no, --colour=no Wyłącza kolorowanie. -F, --classify Oznacza pliki I katalogi poprzez dodanie do ich nazw odpowiednich symboli (/ dla katalogu, * dla pliku wykonywalnego, @ dla skrótu) -R, --recursive Wyświetla zawartość katalogów znajdujących się w ścieżce bieżącej lub podanej cd - zmienia katalog na podany Wywołanie: cd [katalog] Wywołane bez parametrów zmienia katalog na domowy użytkownika cp - kopiuje pliki Wywołanie: cp [opcje] plik1 plik2 -b, --backup Tworzy kopie przed nadpisaniem pliku -d, --no-dereference Nie zrywa dowiązań symbolicznych -f, --force Zastępuje bez pytania pliki istniejące w katalogu docelowym -s, --symbolic-link Tworzy dowiązania symboliczne zamiast kopiowania plików -p, --preserve Zachowuje wszystkie informacje włączając właściciela, grupę, prawa dostępu i czas. -r, --recursive Kopiuje katalogi wraz z podrzędnymi. mv - przenosi / zmienia nazwy plików Wywołanie: mv [opcje] zrodlo cel -b, --backup Tworzy kopie zapasowe usuwanych plików --help Wyświetla pomoc -i, --interactive Wyświetla pytanie o potwierdzenie przed usunięciem pliku
-u, --update Usuwa tylko starsze pliki -v, --verbose Przed przeniesieniem pliku wyświetla jego nazwę rm - usuwa pliki Wywołanie: rm [opcje] pliki -d, --directory Usuwa katalogi również jeśli nie są puste. -r, -R, --recursive Jeśli plik jest katalogiem usuwa go wraz z wszystkimi podrzędnymi. -i, --interactive Pyta o potwierdzenie przy usuwaniu pliku. ln - tworzy dowiązanie do podanego pliku/katalogu Wywołanie: ln [opcje] nazwa_zrodlowa nazwa_docelowa -d, -F, --directory Wykonuje twarde dowiązania do katalogów -s, --symbolic Tworzy dowiązanie symboliczne. mkdir - tworzy katalog (katalogi) Wywołanie: mkdir [opcje] katalogi -m, --mode tryb Określa uprawnienia do nowo tworzonych katalogów -p, --parents Tworzy całą ścieżkę katalogów nadrzędnych jeśli nie istnieją rmdir - usuwa katalogi Wywołanie: rmdir [opcja] katalogi opcja: -p, --parents Usuwa katalog wraz z katalogiem nadrzędnym jeśli stanie się on pusty w wyniku operacji touch - tworzy plik o podanej nazwie/zmienia czas modyfikacji pliku Wywołanie: touch [opcje] [data] pliki
-a, --time=atime, --time=access, --time=use Modyfikuje tylko czas ostatniego dostępu do pliku. -c, --no-create Nie tworzy plików, które nie istnieją --help Wyświetla pomoc polecenia cat - wyświetla zawartość pliku Wywołanie: cat [opcje] pliki -E, --show-ends Wyświetla znak $ na każdym końcu linii -n, --number Numeruje wszystkie linie zaczynając od 1 -s, --squeeze-blank Zastępuje puste linie, następujące po sobie, jedną
Ćwiczenie 2 - wykorzystane polecenia. more - wyświetla tekst zajmujący więcej niż jeden ekran Wywołanie: more [opcje] [pliki] +numer Rozpoczyna od podanego numeru linii +/wzorzec Rozpoczyna dwie linie przed wystąpieniem wyrazu podanego jako wzorzec -c Przed wyświetlaniem następnej strony tekstu czyści cały ekran -d Wyświetla komunikat w odpowiedzi na nieprawidłowe działania i jednocześnie wyłącza sygnał dźwiękowy konsoli -num numer Ustawia rozmiar ekranu na podaną liczbę linii. -s Pomija puste linie następujące po sobie wyświetlając je jako jedną Klawisze i polecenia: SPACE Wyświetla następny ekran tekstu ENTER Wyświela następne linie tekstu /wzorzec Przechodzi do pierwszego wystąpienia wzorca i jednocześnie zaznacza wszystkie wystąpienia wzorca w tekscie s Przesuwa tekst o jedną linię do przodu f Przesuwa tekst o jeden ekran do przodu v Wywołuje edytor vi i wstawia do niego aktualny tekst. = Wyświetla numer linii :n Przechodzi do następnego pliku :p Przechodzi do poprzedniego pliku :f Wyświetla nazwę aktualnego pliku i numer linii q, Q Wyjście z programu
less - podobnie jak more, lecz z możliwością swobodnego przewijania tekstu Wywołanie: less [opcje] pliki -[z]liczba Ustawia liczbę linii do przewijania na ekranie +[+]polecenie Wykonuje polecenie podczas uruchamiania less, jeśli polecenie jest liczbą less przechodzi do linii o tym numerze -? Wyświetla pomoc -d Zapobiega wyświetlaniu błędów terminala -e Automatycznie kończy działanie po natrafieniu na dwa znaki EOF. -q Wyłącza dźwięk wydawany po dotarciu do końca tekstu -s Wyświetla sąsiadujące puste linie jako jedną -E Automatycznie kończy działanie po natrafieniu na pierwszy znak EOF. -Q Nie informuje sygnałem o błędzie -S Nie zawija długich linii tail - wyświetla ostatni fragment pliku tekstowego (standardowo 10 linii) Wywołanie: tail [opcje] [plik] -n[k] Rozpoczyna wyświetlanie n-tej linii od końca pliku, k oznacza jednostkę odliczania (l - linie, b - bloki, c - znaki) -n n, --lines n Wyświetla ostatnie n linii -c n Wyświetla ostatnie n bajtów grep - wypisuje wiersz pliku zawierający podany fragment tekstu -n Wywołanie: grep [opcje] wzorzec [pliki] Wyświetla n linii z początku i końca szukanego tekstu.
-c, --count Wyświetla ilość linii zawierających wzorzec -n, --line-number Wyświetla linię i jej numer -x, --line-regexp Wyświetla tylko te linie, które w całości pasują do wzorca. -A liczba Wyświetla liczbę linii tekstu znajdujących się przed wzorcem -B liczba Wyświetla liczbę linii tekstu znajdujących się po wzorcu head - podobnie jak tail, lecz wyświetla początek Wywołanie: head [opcje] [plik] jak w poleceniu tail. chmod - zmienia prawa dostępu do pliku Wywołanie: chmod [opcje] tryb_dostepu pliki -c, --changes Wyświetla informację o plikach modyfikowanych -f, --silent, --quiet Nie wyświetla informacji o braku mozliwości modyfikacji pliku -R, --recursive Modyfikuje także pliki znajdujące się w podkatalogach tryb_dostepu: +-ugo rwx działanie: + - dodaje uprawnienie - - zdejmuje uprawnienie kto: u - użytkownik g - grupa o - inni uprawnienia do: r - odczytu w - zapisu x - wykonania chown plik - zmienia właściciela pliku Wywołanie: [opcje] chown nowy_właściciel pliki
-f, --silent, --quiet Nie wyświetla komunikatu o błędzie, jeśli nie można było dokonać modyfikacji -R, --recursive Zmienia pliki znajdujące się w podkatalogach --help Wyświetla sposób użycia polecenia. echo - wyświetla komunikat na ekranie Wywołanie: echo komunikat(może zawierać znaki specjalne) Znaki specjalne: \a Alarm lub sygnał dźwiękowy \b Backspace \c Blokuje znak nowej linii \f Form feed - przesunięcie strony \n Nowa linia \r znak powrotu karetki \q Podwójny cudzysłów \t Tabulator poziomy \v Tabulator pionowy \\ Backslash \nnn Znak z kodem ASCII o wartości nnn set - wyświetla zmienne środowiskowe oraz ich wartości ps - wyświetla procesy obecne w systemie a Wywołanie: ps [opcje] e j l Wyświetla wszystkie zadania Wyświetla informacje o środowisku Format prac (zadań) Wyświetla długą listę informacji
r Nie wyświetla procesów nie działających ttty Wyświetla zadania na konsoli tty u Podaje nazwę użytkownika i czas uruchomienia procesu w Nie obcina długich linii x Wyświetla zadania bez przypisanej konsoli top - wyświetla procesy CPU Wywołanie: top [opcje] -c Wyświetla całe polecenie wpisane w linii poleceń, a nie tylko jego nazwę -d opoznienie Określa opóźnienie pomiędzy kolejnymi odświeżeniami ekranu. -i Nie wyświetla zadań nieaktywnych i tzw. zombie -q Odświeża ekran bez opóżnień. -s Włącza zabezpieczenie, które nie pozwala na korzystanie z niektórych poleceń interaktywnych klawisze używane w czasie działania programu: c Przełącza wyświetlanie nazwy polecenia i pełnego wiersza poleceń f Usuwa lub dodaje wyświetlane pola h,? Wyświetla pomoc s Zmienia opóźnienie. q Wyjście z programu cal - wyświetla kalendarz -j Wywołanie: cal [-jy] [[miesiac] rok] -y Wyświetla daty w systemie juliańskim Wyświetla bieżący rok
find - wyszukuje pliki według podanego wzorca Wywołanie: find [nazwy sciezek] [warunki] Warunki: -group nazwa_grupy Wyszukuje pliki należące do określonej grupy -user nazwa_uzytkownika Wyszukuje pliki należące do określonego użytkownika -links n Znajduje pliki posiadające n dowiązań symbolicznych -name wzorzec Wyszukuje pliki odpowiadające wzorcowi. Można używać znaków specjalnych (*,?) -newer plik Wyszukuje pliki nowsze niż podany plik -nouser Znajduje pliki, których identyfikator właściciela nie pasuje do obecnych w systemie -nogroup Znajduje pliki, których identyfikator grupy nie pasuje do obecnych w systemie kill - wysyła odpowiedni sygnał do procesu Wywołanie: kill [opcja] PID -l Lista możliwych sygnałów -p Wyświetla numery podanych procesów, ale nie wysyła do nich sygnałów -sygnał Numer sygnału lub jego nazwa. Numer można uzyskać z /usr/include/sys/signal.h, nazwę natomiast z kill -l fg - przenosi zadanie na pierwszy plan Wywołanie: fg numer_zadania unset - czyści wartość zmiennej, nie usuwając jej Wywołanie: unset zmienna readonly - ustawia wartość zmiennej tylko do odczytu Wywołanie: readonly zmienna
Ćwiczenie 3 - wykorzystane polecenia. vi, vim - uruchamia edytor tekstu at - uruchamia polecenia o podanym czasie Wywołanie: at [opcje] czas -f plik Pobiera zadania z pliku, a nie z klawiatury -m Wysyła wiadomość e-mail do użytkownika po zakończeniu zadania -q litera Umieszcza pracę w kolejce, której priorytet jest zależny od litery (a-z i A-Z). Im wyższa litera tym niższy priorytet -v Wyświetla czas, w którym zadanie zostanie wykonane Czas: gg:mm Czas w formacie godziny:minuty midnight, noon, teatime, now Odpowiednio: o północy, w południe, 5:00 po południu, teraz. Za określeniem now musi być podany przyrost (np. now+5minutes) Data: miesiąc nr_dnia [rok] Miesiąc to angielska nazwa jednego z miesięcy skrócona do pierwszych trzech liter (jan, feb, mar, apr, may, jun, jul, aug, sep, oct, nov, dec), nr_dnia to numer dnia miesiąca. rok należy podać w formacie 4 cyfrowym dzień Skrót nazwy dnia po angielsku (sun, mon, tue, wed, thu, fri, sat) today, tomorrow Odpowiednio: dziś, jutro sleep - pauza na określony czas Wywołanie: sleep ilość [jednostka] Jednostki: s sekundy m minuty h godziny d dni
Ćwiczenie 4 - wykorzystane polecenia. cut wycina z tekstu żądane fragmenty informacji Wywołanie: cut [opcje] pliki -b, --bytes lista Określa listę pozycji, tylko bajty znajdujące się pod tymi pozycjami zostaną wydrukowane -c, --character lista Wycina pozycje kolumn podane w liście -d, --delimiter znak Używane razem z opcją -f, służy do określenia znaku rozdzielającego pola -f, --field lista Wycina określone pola --help Wyświetla pomoc polecenia wc program wypisujący informacje o pliku: liczbę linii, słów oraz bajtów. Wywołanie: wc [opcje] [pliki] --bytes Wyświetla ilość bajtów w pliku -c, --chars Wyświetla ilość znaków w pliku -l, --lines Wyświetla ilość linii w pliku -w, --words Wyświetla ilość słów w pliku who wyświetla aktualnie zalogowanych użytkowników w systemie Wywołanie: who [opcje] [plik] am i Wyświetla nazwę użytkownika, który wydał to polecenie -m To samo co am i -i, -u, --idle Wyświetla czas nieaktywności użytkowników -q, --count Wyświetla nazwy użytkowników i ich łączną liczbę -w, -T, --mesg, --message, --writeable Wyświetla możliwość otrzymywania wiadomości z write dla każdego użytkownika (+ - wiadomości są przyjmowane, - - wiadomości nie są przyjmowane) seq wypisuje liczby od 1 do zadanej. Wywołanie: seq liczba
Ćwiczenie 5 - wykorzystane polecenia. ftp umożliwia połączenie z serwerem ftp Wywołanie: ftp [opcje] [serwer] -d -g -i -n -v Wyłącza tryb usuwania błędów Wyłacza globalne nazewnictwo plików Wyłącza interaktywny interfejs Nie rejestruje się automatycznie podczas ustanawiania połączenia Wyświetla wszystkie informacje otrzymywane z serwera Polecenia ftp: ascii, asc ustanowienie tekstowego trybu transmisji binary, bin ustanowienie binarnego trybu transmisji cd zmiana bieżącego katalogu na serwerze close zakończenie sesji ftp bez wychodzenia z programu delete usunięcie pliku o podanej nazwie dir, ls wyświetlenie zawartości bieżącego katalogu get, recv przesłanie pliku z serwera do komputera lokalnego hash, ha włączenie/wyłączenie wyświetlania znaków # po przesłaniu każdego kilobajta danych lub po innej liczbie bajtów, którą możemy podać jako parametr (np. hash 2048 wyświetlanie # po każdych 2 kilobajtach) help,? lista wszystkich dostępnych poleceń lcd zmiana katalogu na dysku komputera lokalnego mget transfer wielu plików z serwera do komputera lokalnego. Jako parametr podajemy wzorzec nazwy (np. mget *.doc) mput transfer wielu plików z komputera lokalnego do serwera open otwarcie połączenia z serwerem. (np. open ftp.microsoft.com) prompt włączenie/wyłączenie wyświetlania zapytań podczas transmisji wielu plików
put, send przesłanie pliku z komputera lokalnego do serwera pwd wyświetlenie nazwy bieżącego katalogu na serwerze status wyświetlenie aktualnego stanu wszystkich opcji user logowanie użytkownika telnet umożliwia połączenie ze zdalnym serwerem Wywołanie: telnet [serwer] Polecenia programu telnet: close Zamyka połączenie ze zdalnym hostem. display Wyświetla określone parametry operacyjne environ Zmienia zmienne środowiskowe help (lub?) Wyświetla pomoc logout Powoduje wylogowanie użytkownika zdalnego i kończy połączenie. mode Pyta serwer o wprowadzenie trybu znakowego lub wierszowego open Otwiera połączenie z określonym hostem quit Zamyka sesję i kończy działanie programu telnet send Przesyła specjalne ciągi znaków protokołu. set Ustawia parametry operacyjne slc Ustawia definicję i/lub traktowanie znaków specjalnych. status pokazuje bieżące informacje o stanie (np. nazwę hosta, tryb) toggle Przełącza parametry operacyjne (pomiędzy TRUA a FALSE) unset Cofa ustawienie parametrów operacyjnych (set) z Zawiesza działanie programu Telnet! [polecenie] Wykonuje wyszczególnione polecenie powłoki. Jeśli nie jest podane żadne polecenie otwiera powłokę podrzędną. ssh umożliwia szyfrowane połączenie ze zdalnym serwerem dialog umożliwia tworzenie list wyboru, menu itp
uname wyświetla informacje o systemie Wywołanie: uname [opcje] -a, --all Wyswietla wszystkie informacje -m, --machine Wyświetla informacje o sprzęcie -n, --nodename Wyświetla nazwę komputera -r, --release Wyświetla wersję jądra -p, --processor Wyświetla typ procesora mail - uruchamia program obsługi poczty/wysyła wiadomość write - umożliwia rozmowę z innym użytkownikiem Wywołanie: write uzytkownik [konsola] mesg - zmienia możliwość odbierania wiadomości z write Wywołanie: mesg [y n]