ROK KOŚCIELNY ROK KOŚCIELNY jest to chrześcijańska podziałka czasu ustalona przez Kościół, w której przedstawione są dzieje zbawienia. Rok kościelny składa się z półrocza Pana i półrocza Kościoła, albo też z części świątecznej i bezświątecznej. ADWENT rozpoczyna zawsze nowy rok kościelny. Kościół Ewangelicko - Augsburski od samego początku posługuje się rokiem kościelnym Kościoła Zachodniego, ponieważ należy do rodziny Kościołów zachodnich. A. W półroczu Pana, albo w części świątecznej występują trzy główne święta chrześcijańskie w trzech kręgach świątecznych: I. Boże Narodzenie ku uczczeniu miłości Boga Ojca. II. Wielkanoc ku uczczeniu naszego Odkupiciela Jezusa Chrystusa, Boga i Człowieka. III. Zesłanie Ducha Świętego ku uczczeniu trzeciej osoby Trójcy Świętej - Ducha Świętego. Okres świąteczny kończy Święto Trójcy Świętej i jest podsumowaniem wszystkich głównych Świąt Chrześcijańskich. Święto to jest uczczeniem Boga w Trójcy Świętej Jedynego. B. W półroczu Kościoła oprócz 27 niedziel po Trójcy Świętej mamy główne święta Kościoła powszechnego, jak też partykularne święta Kościoła Luterańskiego. Okres ten rozpoczyna się w I Niedzielę po Trójcy Świętej, a kończy się trzema niedzielami poświęconymi rzeczom ostatecznym. Ad A. Rok kościelny i półrocze Pana rozpoczyna się w I Niedzielę Adwentu. Słowo Adwent pochodzi od słowa łacińskiego "Adventus" i znaczy "Przyjście". I. W Adwencie oczekujemy na powtórne przyjście Pańskie. Obchodzimy cztery niedziele Adwentu. - 24 grudnia wieczorem i w noc wigilijną obchodzimy pamiątkę narodzenia Pana Jezusa, naszego Zbawiciela. - 25 grudnia obchodzimy I Święto Narodzenia Pana Jezusa. - 26 grudnia Kościół obchodzi Kościół dzień Męczennika i diakona Szczepana, który pierwszy oddał życie za Chrystusa. - 27 grudnia dzień świętego Jana Ewangelisty. - 28 grudnia dzień niewinnych dzieci betlejemskich, które ofiarowały swoje życie za Jezusa. - 31 grudnia obchodzimy zakończenie roku cywilnego, dziękując Bogu za przeżyty jeden rok życia. - 1 stycznia Kościół nie tylko uroczyście rozpoczyna nowy rok cywilny, ale także obchodzi Święto Obrzezania i Nadania Imienia Jezus. Po Narodzeniu Pańskim może być od 1 do 2 Niedziel po Bożym Narodzeniu. - 6 stycznia obchodzimy Święto Objawienia Pańskiego czyli Święto Epifanii. - W czasie epifanijnym obchodzimy od 1 do 6 Niedziel po Epifanii, przy czym zawsze pierwsza Niedziela po Epifanii jest Świętem Chrztu Pańskiego, a Ostatnia Niedziela po Epifanii wspomnieniem Przemienienia Pańskiego.
Pomiędzy czasem epifanijnym a czasem pasyjnym obchodzimy trzy Niedziele Przedpostne: Septuagesimae (Siedemdziesiątnica), Sexagesimae (Sześćdziesiątnica) i Quinqegesimae (Pięćdziesiątnica) lub Estomihi ( Bądź mi mocną skałą ). II. W środę po Niedzieli Estomihi rozpoczyna się czas pasyjny, albo wielkiego Postu. Środa Popielcowa jest w Kościele Ewangelickim Dniem Pokuty. - Istnieje 6 Niedziel Postu czyli Pasyjnych: Invocavit, Reminiscere, Oculi, Laetare, Judica i Palmarum. Swoje nazwy łacińskie od Niedzieli Estomihi ( Bądź mi mocną skałą ) aż po Judica biorą się od pierwszego łacińskiego słowa introitu. - W Niedzielę Palmową rozpoczyna się Wielki Tydzień z trzema najważniejszymi jego dniami: Wielki Czwartek - dzień ustanowienia Wieczerzy Pańskiej, Wielki Piątek - jedno z największych świąt ewangelickich - dzień zbawczej śmierci naszego Pana Jezusa Chrystusa - Kościół Ewangelicki poprzez luterańską "teologię krzyża" jest Kościołem krzyża Chrystusowego. Noc paschalna czyli noc wielkanocna z Wielkiej Soboty na Wielkanoc, przejście z śmierci do życia - Pascha rozpoczyna radosny czas wielkanocny. - Wielkanoc (I i II Święto) - dzień Zmartwychwstania Pańskiego. - Okres Wielkanocy posiada również 6 Niedziel po Wielkanocy: Quasimodogeniti, Misericordias Domini, Jubilate, Cantate, Rogate i Exaudi. - Pomiędzy Niedzielą Rogate (Proście) a Exaudi (Wysłuchaj mnie) w czwartek Kościół obchodzi Święto Wniebowstąpienia Pańskiego. III. Pięćdziesiąt dni po Wielkanocy, a w dziesięć dni po Wniebowstąpieniu Pańskim obchodzimy przez dwa dni (niedziela i poniedziałek) Święta Zesłania Ducha Świętego. W następną niedzielę obchodzimy Święto Trójcy Świętej (Trinitatis). Święto to jest podsumowaniem trzech głównych Świąt Chrześcijańskich, jak również zakończeniem pierwszej części roku kościelnego. Druga część roku kościelnego rozpoczyna się 1 Niedzielą po Trójcy Świętej. Takich niedziel troicznych może być od 1 do 27, przy czym trzy ostatnie niedziele muszą być zachowane jako niedziele poświęcone rzeczom ostatecznym czyli eschatologii: - Trzecia Niedziela przed końcem roku kościelnego poświęcona znakom ostatecznym, - Przedostatnia Niedziela Roku Kościelnego poświęcona rozpamiętywaniu nad sądem ostatecznym, - Ostatnia Niedziela Roku Kościelnego zwana Niedzielą Wieczności, albo O Dniu Ostatecznym poświęcona jest czuwaniu na spotkanie z Panem. W drugiej części roku kościelnego obchodzimy także święta wspominające apostołów (najważniejsze wspomnienie to 29 czerwca ap. Piotra i Pawła), trzy święta maryjne (2 II Oczyszczenie Marii Panny albo Dzień Ofiarowania Pańskiego, 25 marca - Zwiastowanie i 2 lipca - Nawiedzenie Marii Panny), obchodzone są także święta ewangelistów i św. Jana Chrzciciela (24 VI). Partykularnymi świętami Kościoła Luterańskiego to: - czwartek po Trójcy Świętej w Polsce obchodzony jest jako Święto Bratniej Pomocy im. Gustawa Adolfa, króla szwedzkiego, który uratował ewangelicyzm w Europie Środkowej, - 25 czerwca: Pamiątka Ogłoszenia Konfesji Augsburskiej (1530),
- 31 października Święto Reformacji. - 29 września luteranizm obchodzi Dzień Archanioła Michała i wszystkich Aniołów, a zaraz w pierwszą Niedzielę po Świętym Michale obchodzimy Dziękczynne Święto Żniw. - 1 listopada obchodzony jest w świecie luterańskim Dzień Wspomnienia Świętych Pańskich zgodnie z artykułem XXI Konfesji Augsburskiej, a w Polsce także jako Pamiątka Umarłych. Oprócz tych uroczystości istnieją jeszcze diecezjalne Dni Pokuty i Modlitwy, pamiątka poświęcenia miejscowego kościoła lub kaplicy, konfirmacja młodzieży. W sobotę po Niedzieli Wieczności kończy się rok kościelny, a następnego dnia rozpoczyna się nowy rok kościelny znowu pierwszą Niedzielą Adwentu. I. Niedziele i święta roku kościelnego Okres Bożego Narodzenia Czas Adwentu 1. Niedziela w Adwencie 2. Niedziela w Adwencie 3. Niedziela w Adwencie 4. Niedziela w Adwencie Czas Narodzenia Pańskiego Wigilia Bożego Narodzenia: Nabożeństwo nieszporne, Pasterka, Jutrznia I Święto Bożego Narodzenia II Święto Bożego Narodzenia (wymienne z Dniem męczennika Szczepana) 1. Niedziela po Bożym Narodzeniu Wieczór sylwestrowy [31 grudnia] Nowy Rok [1 stycznia] (wymienne z Świętem nadania imienia Jezus) 2. Niedziela po Bożym Narodzeniu Święto Epifanii i niedziele poepifanijne Święto Objawienia Pańskiego (Epifania) [6 stycznia] 1. Niedziela po Epifanii (Święto Chrztu Pańskiego) 2. Niedziela po Epifanii 3. Niedziela po Epifanii 4. Niedziela po Epifanii 5. Niedziela po Epifanii Ostatnia Niedziela po Epifanii (Przemienienie Pańskie) Okres Wielkanocy Czas przedpostny (Trzy niedziele przed Środą Popielcową) 1. Niedziela przedpostna (przedpasyjna): Septuagesimae - Siedemdziesiątnica 2. Niedziela przedpostna (przedpasyjna): Sexagesimae - Szęśdziesiątnica Niedziela przedpostna (przedpasyjna): Estomihi (Quinquagesimae - Pięćdziesiątnica) Czas postu (pasyjny) Środa Popielcowa
1. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Invocavit 2. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Reminiscere 3. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Oculi 4. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Laetare 5. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Judica Wielki Tydzień 6. Niedziela Postu (czasu pasyjnego): Palmarum (Niedziela Palmowa) Wielki Poniedziałek, Wielki Wtorek, Wielka Środa Wielki Czwartek - Dzień ustanowienia Wieczerzy Pańskiej Wielki Piątek - Dzień śmierci naszego Pana Jezusa Chrystusa Wielka Sobota Czas Wielkanocy i radosnego okresu wielkanocnego Noc Wielkanocna, Rezurekcja, Jutrznia wielkanocna Dzień Zmartwychwstania Pańskiego - Niedziela wielkanocna (Święto Wielkanocy) Poniedziałek wielkanocny Wtorek wielkanocny Środa wielkanocna Czwartek wielkanocny Piątek wielkanocny Sobota wielkanocna 1. Niedziela po Wielkanocy: Quasimodogeniti (Niedziela Biała - Przewodnia) 2. Niedziela po Wielkanocy: Misericordias Domini (Dobrego Pasterza) 3. Niedziela po Wielkanocy: Jubilate (Niedziela Radosna) 4. Niedziela po Wielkanocy: Cantate (Niedziela Śpiewana) 5. Niedziela po Wielkanocy: Rogate (Niedziela Modlitewna) Święto Wniebowstąpienia Pańskiego 6. Niedziela po Wielkanocy (Niedziela po Wniebowstąpieniu Pańskim): Exaudi Święto Zesłania Ducha Świętego i Święto Trójcy Świętej Święto Zesłania Ducha Świętego (Pięćdziesiątnica) Poniedziałek Zielonoświąteczny W tygodniu Zielonoświątecznym Święto Trójcy Świętej (Trinitatis) Niedziele po Trójcy Świętej 1. Niedziela po Trójcy Świętej 2. Niedziela po Trójcy Świętej 3. Niedziela po Trójcy Świętej 4. Niedziela po Trójcy Świętej 5. Niedziela po Trójcy Świętej 6. Niedziela po Trójcy Świętej 7. Niedziela po Trójcy Świętej 8. Niedziela po Trójcy Świętej 9. Niedziela po Trójcy Świętej 10. Niedziela po Trójcy Świętej ( Niedziela Izraela : wspomnienie
zniszczenia Jerozolimy) 11. Niedziela po Trójcy Świętej 12. Niedziela po Trójcy Świętej 13. Niedziela po Trójcy Świętej (Niedziela Diakonii) 14. Niedziela po Trójcy Świętej 15. Niedziela po Trójcy Świętej 16. Niedziela po Trójcy Świętej 17. Niedziela po Trójcy Świętej 18. Niedziela po Trójcy Świętej 19. Niedziela po Trójcy Świętej 20. Niedziela po Trójcy Świętej 21. Niedziela po Trójcy Świętej 22. Niedziela po Trójcy Świętej 23. Niedziela po Trójcy Świętej 24. Niedziela po Trójcy Świętej Trzecia Niedziela przed Końcem Roku Kościelnego Przedostatnia Niedziela Roku Kościelnego Ostatnia Niedziela Roku Kościelnego (Niedziela Wieczności, Niedziela o Dniu Ostatecznym) II. Święta stałe i wspomnienia Kościoła 30 listopada - Dzień Apostoła Andrzeja 4 grudnia - Dzień Górnika 21 grudnia - Dzień Apostoła Tomasza 26 grudnia - Dzień Męczennika Diakona Szczepana 27 grudnia - Dzień Apostoła i Ewangelisty Jana 28 grudnia - Dzień Niewinnych Dzieci 1 stycznia - Dzień Obrzezania i Nadania Imienia Jezus 25 stycznia - Dzień Nawrócenia Apostoła Pawła 2 lutego - Dzień Ofiarowania Pana Jezusa (Oczyszczenie Marii Panny) 24 (w roku przestępnym 25) lutego - Dzień Apostoła Macieja 25 marca - Dzień Zwiastowania Marii Pannie 25 kwietnia - Dzień Ewangelisty Marka 3 maja - Dzień Apostołów Filipa i Jakuba Młodszego 24 czerwca - Dzień Narodzenia Jana Chrzciciela 25 czerwca - Pamiątka Konfesji Augsburskiej 29 czerwca - Dzień Apostołów Piotra i Pawła 2 lipca - Dzień Nawiedzenia Marii Panny 25 lipca - Dzień Apostoła Jakuba Starszego 6 sierpnia - Święto Przemienienia Pańskiego 24 sierpnia - Dzień Apostoła Bartłomieja 21 września - Dzień Apostoła i Ewangelisty Mateusza 29 września - Dzień Archanioła Michała i Wszystkich Aniołów 18 października - Dzień Ewangelisty Łukasza 28 październik - Dzień Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
31 października - Pamiątka Reformacji 1 listopada - Pamiątka Świętych Pańskich 1 listopada - Pamiątka Umarłych III. Szczególne dni i nabożeństwa Dni modlitwy i dziękczynienia Dzień Pokuty i Modlitwy Dni modlitewne Nabożeństwo błagalne o Ducha Świętego i o odnowę Kościoła Nabożeństwo o Jedność Chrześcijan (Kościoła) Nabożeństwo o rozszerzanie się Ewangelii (misja, diaspora, diakonia) Nabożeństwo o błogosławieństwo dla pracy (1 maja) Nabożeństwo o pokój Dni dziękczynne Dziękczynne Święto Żniw (1. Niedziela po św. Michale) Nabożeństwa okolicznościowe Konfirmacja Ordynacja, Instalacja Konsekracja Nabożeństwo przed wyborem dostojników kościelnych Synod Kościoła, Synod Diecezjalny Wspomnienia Wspomnienie Męczennika Wspomnienie Nauczyciela Kościoła Poświęcenie (Pamiątka Poświęcenia) Kościoła IV. Dni robocze bez własnego proprium Robocze dni tygodnia (Ks. Jan Gross)