Spis treści 1. Dochód w ustawie o pomocy społecznej... 11 1.1. Definicja dochodu... 12 1.2. Odliczenie alimentów... 13 1.3. Świadczenia dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej... 14 1.4. Ulgi podatkowe (zwroty)... 15 1.5. Kredyt i pożyczka... 15 1.6. Inne świadczenia... 17 1.7. Wyłączenia spod dochodu... 17 1.8. Aktualne kryteria dochodowe w pomocy społecznej... 19 1.9. Dochód z działalności gospodarczej... 19 1.10. Dochód uzyskiwany z gospodarstwa rolnego... 20 1.11. Sytuacja utraty dochodu... 21 1.12. Dochód jednorazowy... 22 1.13. Zmiana sytuacji osobistej lub majątkowej... 23 1.14. Dochód osobisty a dochód rodziny... 23 Anna Łukasiewicz 2. Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej... 25 2.1. Warunki przyznania zasiłku stałego... 26 2.2. Okres, na jaki przyznaje się zasiłek stały... 28 2.3. Dokumentacja wymagana do przyznania zasiłku stałego... 28 2.4. Przekroczenie dochodu osobistego przy wliczeniu do niego kwoty zasiłków rodzinnych... 29 2.5. Zasiłek stały dla małżonków... 30 2.6. Zasiłek stały dla osoby przebywającej w domu pomocy społecznej... 31 2.7. Zasiłek stały dla osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą... 31 2.8. Przeliczenie kwoty zasiłku stałego... 32 2.9. Zasiłek stały jako świadczenie ściśle związane z osobą uprawnioną... 33 3
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach praktyczne wskazówki 2.10. Zasiłek stały a renta z ZUS... 33 2.11. Zasiłek stały lub okresowy a renta lub emerytura wypłacona za okres wsteczny... 34 2.12. Uprawnienie do zasiłku stałego a majątek... 35 2.13. Zasiłek stały dla osoby uprawnionej z umowy dożywocia... 36 2.14. Warunki przyznania zasiłku okresowego... 37 2.15. Zasiłek okresowy dochodem osoby... 39 2.16. Ustalenie prawa do zasiłku okresowego a skład rodziny... 39 2.17. Wysokość zasiłku okresowego... 40 2.18. Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy... 41 2.19. Podwyższenie minimalnej kwoty zasiłku okresowego... 41 2.20. Potrącenie przez organ rentowy części kwoty zasiłku okresowego... 42 2.21. Zasady przyznania zasiłku celowego... 42 2.22. Niezbędna potrzeba bytowa... 43 2.23. Zasady przyznania specjalnego zasiłku celowego... 45 2.24. Szczególnie uzasadniony przypadek... 46 2.25. Wpływ niewypłacanego, należnego wynagrodzenia na ustalenie uprawnienia do świadczeń z pomocy społecznej... 48 2.26. Ubieganie się o kilka specjalnych zasiłków celowych w jednym miesiącu... 49 2.27. Maksymalna wysokość przyznanego specjalnego zasiłku celowego... 50 Katarzyna Słoma 3. Wynagrodzenie przyznawane opiekunowi przez sąd za sprawowanie opieki jako świadczenie z pomocy społecznej... 51 3.1. Wynagrodzenie przyznawane przez sąd za sprawowanie opieki... 52 3.2. Opodatkowanie wynagrodzenia dla opiekuna... 53 3.3. Składka na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia za sprawowanie opieki... 53 3.4. Składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia za sprawowanie opieki... 54 3.5. Tryb przyznawania wynagrodzenia dla opiekuna... 54 4
SPIS TREŚCI 3.6. Koszty sądowe w sprawie o przyznanie wynagrodzenia opiekunowi... 55 3.7. Ustanowienie kuratora do reprezentowania osoby pozostającej pod opieką w postępowaniu o przyznanie wynagrodzenia opiekunowi.. 55 3.8. Wysokość wynagrodzenia dla opiekuna... 56 3.9. Tryb wypłaty wynagrodzenia... 57 3.10. Decyzja administracyjna o wypłacie wynagrodzenia... 58 3.11. Właściwość miejscowa gminy w sprawie o wypłatę wynagrodzenia... 59 3.12. Roszczenia opiekuna w związku z poniesieniem nakładów i wydatków na opiekę... 59 3.13. Zbieg opieki ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej... 60 3.14. Wynagrodzenie za sprawowanie kurateli... 61 Katarzyna Słoma 4. Brak współdziałania strony w postępowaniu o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej... 63 4.1. Zasada współdziałania w pomocy społecznej... 64 4.2. Brak współdziałania strony w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej... 65 4.3. Przyznanie pomocy mimo braku współdziałania... 67 4.4. Konsekwencje braku współdziałania dla świadczeniobiorcy pomocy społecznej... 68 Marcin Chrapek 5. Domy pomocy społecznej... 71 5.1. Kierowanie do domu pomocy społecznej osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie... 72 5.2. Decyzja o skierowaniu osoby do domu pomocy społecznej na czas określony... 73 5.3. Kierowanie osób do domu pomocy społecznej działającego na podstawie zezwolenia warunkowego... 74 5.4. Umieszczanie osób w domu pomocy społecznej działającym na podstawie zezwolenia warunkowego... 75 5
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach praktyczne wskazówki 5.5. Kierowanie osób do prywatnych domów pomocy społecznej... 75 5.6. Komercyjne miejsca w domach pomocy społecznej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego... 76 5.7. Przeniesienie mieszkańca umieszczonego w domu pomocy społecznej na tzw. starych zasadach do innego domu pomocy społecznej... 78 5.8. Wnoszenie pełnej odpłatności (powyżej 70% dochodu osoby) za pobyt w domu pomocy społecznej... 79 5.9. Dochód jednorazowy a odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej... 79 5.10. Odpłatność za dom pomocy społecznej a wartość majątku mieszkańca domu pomocy społecznej... 80 5.11. Odpłatność za niepełny pierwszy miesiąc pobytu w domu pomocy społecznej... 81 5.12. Wpływ zajęcia komorniczego dochodu mieszkańca domu pomocy społecznej na odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej... 81 5.13. Zasady odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej mieszkańców przyjętych na tzw. starych zasadach... 83 5.14. Wysokość odpłatności członka rodziny osoby przebywającej w domu pomocy społecznej... 85 5.15. Egzekwowanie odpłatności od członków rodziny osoby przebywającej w domu pomocy społecznej... 86 5.16. Odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej od członka rodziny niespełniającego warunków określonych w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej... 89 5.17. Ustawowe zwolnienie z odpłatności za nieobecność w domu pomocy społecznej... 89 5.18. Odpłatność za dom pomocy społecznej za okres dłuższego przebywania poza nim... 90 5.19. Zasady zwalniania z odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej... 91 5.20. Stosowanie zasady ogólnej określonej w art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej w przypadku mieszkańców domów pomocy społecznej... 93 5.21. Uprawnienie do zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego a pobyt w domu pomocy społecznej... 94 5.22. Sprawienie pogrzebu mieszkańcowi domu pomocy społecznej... 95 6
SPIS TREŚCI 5.23. Kierowanie osób do niebędących domami pomocy społecznej placówek całodobowej opieki, o których mowa w art. 67 69 ustawy o pomocy społecznej... 96 5.24. Aktualizacja rodzinnego wywiadu środowiskowego w domach pomocy społecznej... 97 6. Placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, chorym lub osobom w podeszłym wieku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej... 99 6.1. Podmioty mogące wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zapewnieniu całodobowej opieki osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku oraz podstawy prawne pobytu w przedmiotowych placówkach... 100 6.2. Wymogi formalne prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zapewnianiu całodobowej opieki osobom niepełnosprawnym, chorym lub osobom w podeszłym wieku... 101 6.3. Standardy placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku... 105 6.4. Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej z 12 lutego 2010 r. a nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność polegającą na prowadzeniu placówki... 109 6.5. Rodzaje zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku... 110 6.6. Kary za nielegalne prowadzenie działalności w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku... 111 7. Uprawnienia wojewody w ramach kontroli standardów świadczonych usług w przypadku podmiotów prowadzących działalność polegającą na prowadzeniu placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, chorym lub osobom w podeszłym wieku... 115 7
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach praktyczne wskazówki 7.1. Uprawnienia wojewody... 116 7.2. Rodzaje kontroli przeprowadzanych przez służby wojewody... 117 Katarzyna Słoma 8. Ochrona danych osobowych w postępowaniu o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej... 121 8.1. Dane osobowe... 122 8.2. Adres e-mailowy jako nietypowe źródło danych osobowych... 123 8.3. Ochrona danych osobowych... 123 8.4. Przetwarzanie danych osobowych świadczeniobiorców pomocy społecznej... 126 8.5. Zasady przetwarzania danych osobowych świadczeniobiorców pomocy społecznej... 128 8.6. Obowiązki osoby upoważnionej do przetwarzania danych osobowych... 130 8.7. Prawa osoby, której dane są przetwarzane... 131 8.8. Forma odmowy udostępnienia danych osobowych... 132 8.9. Podawanie do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających z pomocy społecznej i wysokości pobieranej przez nich pomocy... 132 8.10. Udostępnianie rodzinnych wywiadów środowiskowych... 133 8.11. Dane osobowe w rodzinnych wywiadach środowiskowych... 133 8.12. Uprawnienia komisji rewizyjnej a dane osobowe świadczeniobiorców pomocy społecznej... 134 8.13. Zgoda na przetwarzanie danych osobowych w przypadku przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego... 136 8.14. Uzależnienie wypłaty zasiłku od wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych... 136 8.15. Uprawnienia do żądania udostępnienia danych osobowych od innego organu... 137 8.16. Udostępnienie danych osobowych kuratorowi... 137 8.17. Prawo sądu opiekuńczego do żądania informacji o małoletnim i jego środowisku od jednostki organizacyjnej pomocy społecznej... 138 8.18. Przetwarzanie danych osobowych świadczeniobiorców otrzymujących posiłek na stołówce... 139 8
SPIS TREŚCI 8.19. Niedopełnienie przez administratora danych osobowych obowiązku uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania, wstrzymania przetwarzania danych lub ich usunięcia ze zbioru... 140 8.20. Kary za naruszenie zasad przetwarzania danych osobowych... 141 Anna Łukasiewicz 9. Gmina właściwa do udzielenia świadczenia... 143 9.1. Właściwość miejscowa gminy w sprawie świadczeń z pomocy społecznej... 144 9.2. Gmina właściwa do wydania decyzji o skierowaniu i odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej... 145 9.3. Właściwość miejscowa gminy dla osób przebywających w domu pomocy społecznej... 146 9.4. Udzielenie pomocy przez gminę miejsca pobytu osoby zainteresowanej... 147 10. Egzekucja świadczeń z pomocy społecznej... 149 10.1. Zmiany dotyczące egzekucji świadczeń z pomocy społecznej... 150 11. Przepisy dotyczące pomocy społecznej... 151 Ustawa z dnia 12 marca o pomocy społecznej... 152 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r. sygn. akt K 6/08... 263 Ustawa z dnia 12 lutego o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw... 264 Podstawy prawne do wszystkich rozdziałów książki... 277 9