WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z GEOGRAFII W KLASIE II GIMNAZJUM Program nauczania geografii dla gimnazjum autor: Ewa Maria Tuz Program realizowany przy pomocy podręcznika PULS ZIEMI cz. II Autorzy: Bożena Dobosik, Adam Hibszer, Józef Soja rok szkolny 2015/2016
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne i roczne Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra wyjaśnia terminy: wietrzenie, erozja wymienia rodzaje wietrzenia wyjaśnia terminy: krasowienie wymienia rodzaje ujść rzecznych wymienia rodzaje wód podziemnych analizuje budowę niecki artezyjskiej wymienia metody badania wnętrza Ziemi wyjaśnia terminy: erozja wgłębna, erozja boczna, akumulacja wyjaśnia pojęcie: granica wiecznego śniegu wskazuje na mapie świata obszary występowania lądolodów wyjaśnia terminy: korazja, niecka deflacyjna, wydma paraboliczna, barchan, grzyb skalny wyjaśnia termin abrazja podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza wyjaśnia terminy: gleba, żyzność gleby wymienia czynniki glebotwórcze wymienia nazwy stref klimatyczno- roślinno- -glebowych Afryki wyjaśnia znaczenie terminu gęstość zaludnienia wymienia nazwy odmian ludzkich zamieszkujących Afrykę wymienia przyczyny ubóstwa państw Afryki wymienia nazwy najgęściej i najsłabiej zaludnionych obszarów w Afryce wymienia problemy mieszkańców Afryki wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi podaje przykłady form krasowych występujących na powierzchni i w głębi Ziemi wskazuje na mapie regiony, w których występują zjawiska krasowe wskazuje na mapie świata przykłady rzek posiadających ujście deltowe lub lejkowate podaje przykłady form erozji i akumulacji rzecznej wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców górskich i lądolodów na Ziemi wskazuje na mapie wybrane pustynie wymienia rodzaje pustyń ze wzg. na budowę i położenie wymienia najważniejsze typy wybrzeży morskich wymienia najważniejsze rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi wskazuje i nazywa poziomy na profilu glebowym charakteryzuje położenie geograficzne Afryki opisuje sposoby gospodarowania w strefie Sahelu wyjaśnia znaczenie terminów: eksplozja demograficzna, przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, produkt krajowy brutto (PKB), wskaźnik rozwoju społecznego (HDI), eksplozja demograficzna omawia ludności Afryki charakteryzuje rodzaje wietrzenia i formy terenu powstałe w jego wyniku charakteryzuje na podstawie ilustracji budowę jaskini oraz występujące w niej formy krasowe wyjaśnia proces powstawania meandrów omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt oraz ujść lejkowatych rozpoznaje i podpisuje na schemacie formy polodowcowe wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów podaje przykłady form powstałych na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności wiatru wskazuje różnice między barchanem i wydmą paraboliczną wskazuje na mapie świata typy wybrzeży omawia na podstawie ilustracji proces powstawania klifu i mierzei nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej i wskazuje je na mapie świata określa cechy ukształtowania powierzchni Afryki omawia wpływ wybranych czynników na klimat Afryki wyjaśnia występowanie stref klimatyczno- -roślinno-glebowych charakteryzuje klimat, formacje roślinne oraz gleby w poszczególnych strefach klimatyczno- -roślinno-glebowych Afryki Ameryki wybrane państwa, podaje nazwy rozpoznaje na ilustracjach formy terenu powstałe w wyniku wietrzenia omawia procesy krasowe i wyjaśnia, w jaki sposób powstają formy krasowe przedstawia rzeźbotwórczą rolę rzeki w jej górnym, środkowym i dolnym odcinku przedstawia rzeźbotwórczą rolę lodowców górskich i lądolodów przedstawia rzeźbotwórczą rolę wiatru określa genezę wybranych pustyń wyjaśnia genezę poszczególnych typów wybrzeży morskich rozpoznaje i opisuje formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności wiatru, lądolodów, lodowców górskich, rzek, morza charakteryzuje poziomy glebowe charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi świata wybrane rzeki, jeziora, morza, zatoki, cieśniny, pustynie wykazuje na przykładzie strefy Sahelu związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowania chorób, a poziomem życia w krajach Afryki na południe od Sahary wyjaśnia przyczyny i skutki wysokiego przyrostu naturalnego oraz problemów w
Ameryki wybrane państwa, podaje środowiska przyrodniczego i gospodarki Egiptu i RPA wyjaśnia znaczenie terminów: Ameryka Łacińska, Ameryka Środkowa wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Ameryki charakteryzuje ludność Ameryki przedstawia najważniejsze cechy gospodarki, regiony gospodarcze Stanów Zjednoczonych wyjaśnia znaczenie terminów: megalopolis, technopolia wymienia problemy wielkich miast Brazylii wymienia skutki wylesiania Amazonii Azji, oraz podaje ich nazwy Australii, Azji, wybrane państwa, podaje wskazuje na mapie obiekty geograficzne, Japonii, Indii oraz wymienia ich nazwy Australii wyjaśnia znaczenie terminu endemit wskazuje na mapie Australii obszary o największej gęstości zaludnienia oraz obszary niezamieszkane wymienia główne cechy gospodarki Związku Australijskiego omawia rozmieszczenie basenów artezyjskich w Australii wyjaśnia terminy: Arktyka Antarktyka wymienia główne cechy środowiska przyrodniczego Arktyki i Antarktyki wymienia najważniejsze zmiany opisuje problemy mieszkańców Afryki Ameryki wybrane państwa, podaje określa położenie geograficzne Ameryki opisuje przebieg granicy między Ameryką Północną a Południową Ameryki wyjaśnia znaczenie terminu saldo migracji wyjaśnia pochodzenie ludności Ameryki opisuje wielkie migracje w dziejach Ameryki wykazuje zróżnicowanie ludności Ameryki wymienia cechy i przyczyny dużego zróżnicowania etnicznego i kulturowego ludności Ameryki opisuje gospodarkę Stanów Zjednoczonych opisuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem Azji, oraz podaje ich nazwy Australii, Azji, wybrane państwa, podaje określa położenie geograficzne Australii i Oceanii opisuje środowisko geograficzne Australii wyjaśnia znaczenie terminów: basen artezyjski, studnia artezyjska opisuje ludność Australii dokonuje podziału geograficznego Oceanii na podstawie mapy ogólnogeograficznej ich stolic opisuje gospodarkę Egiptu i RPA analizuje zmiany w środowisku przyrodniczym Doliny Nilu po wybudowaniu zapory i zbiornika pod Asuanem wykazuje wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat Ameryki wyjaśnia wpływ migracji na zróżnicowanie kulturowe i etniczne ludności Ameryki określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej analizuje przyczyny i skutki gwałtownego wzrostu liczby ludności w wielkich miastach Brazylii określa cechy rozwoju i wykazuje problemy wielkich miast Brazylii analizuje przyczyny i skutki wylesiania Amazonii Azji, oraz podaje ich nazwy Australii, Azji, wybrane państwa, podaje omawia gospodarkę Australii przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Związku Australijskiego na tle warunków naturalnych omawia sytuację prawną Antarktyki omawia geograficzne czynniki warunkujące klimat Azji wyjaśnia, na czym polega promienisty układ wielkich systemów rzecznych Azji przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie cywilizacje wykazuje związek pomiędzy rytmem Afryce Ameryki wybrane państwa, podaje nazwy ich stolic wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska przyrodniczego w najważniejszych regionach gospodarczych USA opisuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową kontynentów i obszarów sprawnie określa współrzędne geograficzne posługuje się skalą mapy wykonuje obliczenia czasu słonecznego i strefowego oblicza współczynnik przyrostu naturalnego, przyrost naturalny, saldo migracji/współczynnik Azji, oraz podaje ich nazwy Australii, Azji, wybrane państwa, podaje ocenia warunki środowiska przyrodniczego Australii z punktu widzenia warunków życia i gospodar. ludzi charakteryzuje badania prowadzone przez naukowców w Antarktyce i Arktyce porównuje środowisko przyrodnicze Arktyki i Antarktyki wykazuje, na podstawie map tematycznych, że Azja jest kontynentem wielkich geograficznych kontrastów analizuje wpływ cyrkulacji monsunowej w
obserwowane w środowisku przyrodniczym obszarów polarnych wyjaśnia znaczenie terminu Eurazja wymienia przykłady kontrastów geograficznych Azji wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Azji wyjaśnia znaczenie terminu monsun tarasy wskazuje na mapie obszary występow. monsunu podaje liczbę ludności opisuje bariery osadnicze w ach Zachodnich wymienia nazwy bogactw mineralnych gospodarki środowiska przyrodniczego Japonii opisuje skutki trzęsień ziemi, tajfunów i tsunami wymienia działania umożliwiające życie i gospodarowanie w trudnych warunkach przyrodniczych japońskiej gospodarki podaje liczbę ludności Indii przedstawia uwarunkowania wysokiego przyrostu naturalnego w Indiach gospodarki Indii opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach wyjaśnia znaczenie terminu Bliski Wschód wskazuje na mapie ogólnogeograficznej państwa należące do regionu Bliskiego Wschodu wymienia cechy środowiska przyrodniczego i gospodarki Bliskiego Wschodu wymienia nazwy państw, na których przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Arktyki i Antarktyki wymienia główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych wymienia nazwy polskich polarnych stacji badaw. określa położenie geograficzne Eurazji i Azji charakteryzuje ukształtowanie powierzchni Azji opisuje cechy klimatu Azji na podstawie klimatogramów i mapy klimatycznej charakteryzuje wybrane strefy roślinne Azji opisuje rozmieszczenie wód powierzchniowych w Azji na podstawie mapy przedstawia kontrasty geograficzne Azji opisuje granicę między Azją a Europą omawia cyrkulację monsunową w Azji opisuje uprawy ryżu określa położenie geograficzne oraz cechy środowiska przyrodniczego wyjaśnia zależność między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności opisuje gospodarkę, Japonii, Indii opisuje położenie geograficzne Japonii omawia cechy środowiska przyrodniczego Japonii określa położenie geograficzne Indii omawia cechy środowiska przyrodniczego Indii charakteryzuje gospodarkę krajów i zasoby ropy naftowej na Bliskim Wschodzie określa położenie geograficzne charakteryzuje strefy klimatycznoroślinno-glebowe analizuje przyczyny i skutki niskiego upraw i kulturą ryżu a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowej i Południowo- Wschodniej wyjaśnia chiński program kontroli urodzeń wyjaśnia kierunki rozwoju gospodarczego wykazuje przyczyny migracji ludności ze wsi do miast wykazuje znaczenie czynników społeczno- -kulturowych dla tworzenia nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego wykazuje problemy związane ze stale zwiększającą się liczbą ludności Indii wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii w Indiach charakteryzuje Bliski Wschód pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej i poziomu rozwoju gospodarczego wyjaśnia zależności między typem klimatu a występowaniem formacji roślinnych przedstawia terytoria zależne wybranych krajów wykazuje, że tempo wzrostu liczby ludności w Europie jest najniższe na świecie analizuje piramidę płci i wieku i formułuje wnioski wyjaśnia przyczyny i konsekwencje starzenia się europejskich społeczeństw porównuje strukturę wyznaniową ludności w wybranych państwach opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludów opisuje przyczyny i konsekwencje zróżnicowania ludności Azji Połud i Południowo-Wschodniej na życie codzienne i gospodarowanie mieszkańców tych regionów wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a rozwojem gospodarczym analizuje przyczyny szybkiego rozwoju gospodarczego w ostatnich latach wykazuje przyczyny i znaczenie działań umożliwiających życie w trudnych warunkach przyrodniczych w Japonii wykazuje, że Japonia jest potęgą gospodarczą opisuje problemy demograficzne Japonii analizuje poziom rozwoju gospodarczego Indii wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju nowoczesnych usług w Indiach wskazuje miejsca konfliktów na Bliskim Wschodzie wykazuje wpływ czynników geograficznych na cechy klimatu wykazuje znaczenie procesów integracyjnych zachodzących w Europie państwa należące do Unii Europejskiej uzasadnia twierdzenie, że społeczeństwo europejskie się starzeje wykazuje wielokulturowość i jej skutki wyjaśnia przyczyny warunkujące rozmieszczenie ludności w Europie wykazuje niekorzystny wpływ warunków środowiska przyrodniczego Północnej na działalność gospodarczą człowieka przedstawia główne cechy położenia, wielkości, układu przestrzennego oraz znaczenie Paryża i Londynu jako światowej metropolii wykazuje znaczenie sektora usług turystycznych i finansowych dla gospodarki krajów alpejskich wykazuje związki między rozwojem
obszarze znajdują się najbogatsze złoża ropy naftowej wyjaśnia znaczenie terminu OPEC opisuje cechy kultury islamskiej wymienia cechy ukształtowania powierzchni omawia przemiany polityczne w Europie po 1989r wskazuje najmniejsze i największe państwa pod względem powierzchni i liczby ludności wymienia przyczyny niskiego przyrostu naturalnego wymienia czynniki wpływające na długość życia w Europie wymienia odmiany człowieka zamieszkujące Europę wymienia nazwy rodzin językowych, do których należą języki europejskie wymienia przykłady zróżnicowania kulturowego mieszkańców wskazuje na mapie obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia w Europie oraz wymienia ich nazwy wyjaśnia znaczenie terminu kraje skandynawskie wymienia warunki przyrodnicze Północnej niesprzyjające i sprzyjające działalności człowieka przedstawia gospodarkę w krajach Północnej wyjaśnia znaczenie terminu kraje alpejskie wymienia czynniki decydujące o występowaniu lodowców górskich w Alpach wymienia wiodące działy gospodarki krajów alpejskich opisuje specyfikę rozmieszczenia ludności w Alpach wyjaśnia znaczenie terminu kraje śródziemnomorskie przedstawia turystyczną atrakcyjność regionu śródziemnomorskiego przyrostu naturalnego wyjaśnia znaczenie terminu wielokulturowość opisuje strukturę wyznaniową mieszkańców opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej opisuje rozmieszczenie ludności w Europie opisuje położenie państw Północnej opisuje warunki przyrodnicze Północnej wyjaśnia znaczenie terminu okres wegetacyjny charakteryzuje gospodarkę Północnej omawia położenie krajów alpejskich opisuje warunki klimatyczne w Alpach charakteryzuje piętra klimatycznoroślinne w Alpach opisuje główne kierunki rozwoju gospodarczego krajów alpejskich ocenia warunki rozwoju hydroenergetyki w krajach alpejskich omawia położenie geograficzne krajów śródziemnomorskich opisuje warunki środowiska przyrodniczego krajów śródziemnomorskich charakteryzuje walory przyrodnicze i pozaprzyrodnicze krajów Południowej opisuje, na podstawie mapy tematycznej, rozmieszczenie najważniejszych ośrodków turystycznych Południowej opisuje położenie geograficzne Francji charakteryzuje czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunkujące rozwój rolnictwa we Francji krajów Północnej ocenia poziom życia mieszkańców Północnej wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Północnej a głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego krajów alpejskich wykazuje wpływ gór na środowisko przyrodnicze i gospodarkę krajów alpejskich wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych wykazuje turystyczną atrakcyjność regionu śródziemnomorskiego opisuje wybrane atrakcje turystyczne regionu wykazuje niekorzystny wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze ukazuje dziedzictwo kulturowe krajów śródziemnomorskich wykazuje, na przykładzie rolnictwa Francji, związek między warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji rolnej przedstawia główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu Zagłębia Rury wykazuje podobieństwa i różnice w gospodarce Słowacji i Czech analizuje demograficzne podobieństwa i różnice Czech i Słowacji porównuje poziom rozwoju gospodarczego Litwy, Białorusi i Ukrainy przedstawia działania rządów Litwy, Białorusi i Ukrainy mające na celu zahamowanie depopulacji opisuje atrakcje turystyczne Krymu wykazuje wpływ występowania wieloletniej zmarzliny na działalność turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym ocenia rolę turystyki w rozwoju gospodarczym krajów Południowej dowodzi, że francuskie rolnictwo jest wysoko rozwinięte wykazuje wysoki poziom rozwoju przemysłu, rolnictwa i usług w Niemczech przedstawia formy współpracy ze Słowacją analizuje historię powstania Litwy, Białorusi i Ukrainy wykazuje zróżnicowanie gospodarcze tych państw omawia efekty przemian gospodarczych, które nastąpiły na Białorusi, Litwie i na Ukrainie wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe, kulturowe i gospodarcze Rosji wyjaśnia rolę Rosji w światowej gospodarce i polityce prezentuje opracowaną trasę wycieczki po Europie lub jej części
wyjaśnia znaczenie terminu makia wymienia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunkujące rozwój rolnictwa we Francji wymienia nazwy roślin uprawianych we Francji opisuje produkty charakterystyczne dla Francji wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie konturowej wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Niemiec oraz wymienia ich nazwy wskazuje na mapie i wymienia nazwy głównych krain geograficznych oraz najważniejszych rzek Czech i Słowacji wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Czech i Słowacji wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Czechy i Słowację wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Litwy, Białorusi i Ukrainy oraz podaje ich nazwy środowiska przyrodniczego i społeczno-- gospodarczego tych państw wymienia problemy demograficzne Białorusi, Litwy i Ukrainy wyjaśnia znaczenie terminu depopulacja wskazuje na mapie główne krainy geograficzne, rzeki i jeziora Rosji oraz wymienia ich nazwy środowiska przyrodniczego Rosji wymienia nazwy najgęściej zaludnionych obszarów Rosji wymienia najważniejsze problemy ludnościowe Rosji wymienia główne cechy rosyjskiej charakteryzuje Wspólną Politykę Rolną krajów Unii Europejskiej identyfikuje cechy rolnictwa towarowego opisuje długości granic Polski z poszczególnymi państwami przedstawia czynniki i wymienia przyczyny dobrego rozwoju gospodarczego Niemiec opisuje położenie geograficzne, cechy środowiska przyrodniczego Czech i Słowacji opisuje położenie geograficzne Litwy, Białorusi i Ukrainy przedstawia współczesne przemiany gospodarcze Ukrainy przedstawia przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego na Białorusi, Litwie i Ukrainie omawia cechy ukształtowania powierzchni Rosji charakteryzuje strefy klimatycznoroślinne Rosji wyjaśnia przyczyny depopulacji w Rosji opisuje zróżnicowanie etniczne, językowe i religijne mieszkańców Rosji człowieka wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze Rosji przewiduje skutki depopulacji w Rosji wykazuje, że gospodarka Rosji ma charakter surowcowy
gospodarki wymienia przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego w Rosji potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno komunikacyjnej w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą i dodatkowo: samodzielnie poszukuje i wykorzystuje informacje zawarte w różnych źródłach samodzielnie wykonuje twórcze zadania o podwyższonym stopniu trudności, wykraczające poza realizowany na lekcjach materiał programowy, posiada wiedzę i osiąga umiejętności wymagane do udziału w szkolnych i pozaszkolnych konkursach z geografii