dr Małgorzata Sikorska-Maykowska PROBLEMY WERYFIKACJI, AKTUALIZACJI I HARMONIZACJI DANYCH NA MAPACH TEMATYCZNYCH W SKALI 1:50 000 14-17 październik 2009 Duszniki Zdrój Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy www.pgi.gov.pl 00-975 Warszawa, ul. Rakowiecka 4 malgorzata.sikorskamaykowska@pgi.gov.pl
Mapa petrograficzna Karkonoszy, autorstwa Johanna Jiraska, 1791 r. Kolekcja K. i S. Wołkowiczów
Mapa geologiczna Polski i obszarów sąsiednich, autorstwa Stanisława Staszica, 1806. Arkusz SW. Kolekcja J.B. Miecznika
Mapa geologiczna Polski i obszarów sąsiednich, autorstwa Stanisława Staszica, 1806. Arkusz SE. Kolekcja J.B. Miecznika
Mapa Hieronima Łabędzkiego, wklejka do francuskiego podręcznika mineralogii, 1848 r. Ze zbiorów PIG-PIB.
W Polsce prace nad seryjnymi mapami tematycznymi w skali 1:50 000 prowadzą trzy instytucje państwowe, wykonujące i nadzorujące te prace. Są to: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy SMGP Szczegółowa mapa geologiczna Polski; MLP Mapa litogenetyczna Polski; MGśP Mapa geośrodowiskowa Polski; MGGP Mapa geologiczno-gospodarcza Polski; MHP Mapa hydrogeologiczna Polski (mapa podstawowa) oraz nowe warstwy informacyjne w bazie danych GIS tej mapy: Pierwszy poziom wodonośny występowanie i hydrodynamika Pierwszy poziom wodonośny wrażliwość na zanieczyszczenia, jakość i zagrożenia Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej MPHP - Mapa podziału hydrograficznego Polski Główny Urząd Geodezji i Kartografii SOZO Mapa sozologiczna Polski HYDRO Mapa hydrograficzna Polski
Weryfikacja Generalnie proces realizacji map w PIG PIB opiera się on na przedstawionej poniżej strukturze organizacyjnej. AUTOR ARKUSZA MAPY (pracownicy przedsiębiorstw geologicznych, ośrodków naukowych, PIG) KOORDYNATOR REGIONALNY stała współpraca z autorami opinia na piśmie oceniająca arkusz GŁÓWNY KOORDYNATOR tzw. odbiór wewnętrzny PIG KOMISJA OPRACOWAŃ KARTOGRAFICZNYCH przy MINISTRZE ŚRODOWISKA (KOK) ostateczna akceptacja opracowania autorskiego CENTRALNE ARCHIWUM GEOLOGICZNE PIG
Aktualizacja W przypadku map geośrodowiskowych uzgodniono z Ministerstwem Środowiska, że aktualizacja danych będzie przebiegać w cyklu pięcioletnim. Tak powstały dwie edycje: Mapa geologiczno gospodarcza Polski i Mapa geośrodowiskowa Polski. Obecnie, po kolejnych, pięciu latach, przechodzi się na system tworzenia tematycznych warstw referencyjnych/normatywnych dla obszaru całego kraju. Aktualnie są realizowane (w części kontynuowane) trzy takie warstwy: -złoża kopalin i górnictwo -składowanie odpadów - antropopresja obiekty uciążliwe dla środowiska. Termin zakończenia tego zadania to: połowa roku 2012. Edycja Szczegółowej mapy geologicznej Polski została w tym roku ukończona, co nie oznacza, że prace nad nią nie trwają nadal. Ze względu na bardzo długi okres realizacji część arkuszy wymaga reambulacji. Prowadzone są także prace nad wersją cyfrową wielu arkuszy wydanych kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu w systemie analogowym. Zakładamy, że kontynuacja prac nad Mapą geośrodowiskową Polski i Mapą hydrogeologiczną Polski przebiegać będzie w formie przygotowywania kolejnych warstw informacyjnych, które traktować należy jako referencyjne dla wszystkich opracowań i analiz wykonywanych w skali kraju, województwa czy powiatu. Zadaniem Państwowego Instytutu Geologicznego jest obsługa posiadanych baz danych jak i troska o ich ciągłą aktualizację, w czym duże wsparcie otrzymujemy od Ministerstwa Środowiska, a bezpośrednio od Głównego Geologa Kraju.
Harmonizacja Z przedstawionego we wstępie zestawienia map seryjnych w skali 1:50 000 wykonywanych w Państwowym Instytucie Geologicznym wynika jak wielka ilość informacji zawarta jest w tych bazach, a to przecież niewielka część tego czym dysponuje CBDG PIG. Zadania integracji i harmonizacji danych Instytut podjął się już kilka lat temu, a obecnie realizowany jest Zintegrowany System Kartografii geologicznej IKAR do którego podstawowych zadań należy (Gogołek, 2007): tworzenie i praca przestrzennych baz danych w systemach GIS redakcja techniczna i udostępnianie map w różnej formie budowa, przebudowa, integracja i harmonizacja składników infrastruktury danych przestrzennych Państwowego Instytutu Geologicznego baz danych, danych referencyjnych, serwisów z uwzględnieniem najnowszych specyfikacji OGC i norm ISO przygotowanie elementów infrastruktury danych przestrzennych PIG do współdziałania w ramach infrastruktury krajowej i europejskiej, w zgodzie z dyrektywą INSPIRE. Prace nad harmonizacją danych przebiegają równolegle w poszczególnych zespołach koordynujących wykonywanie poszczególnych map i baz danych, takich jak na przykład bazy MIDAS (złoża kopalin) czy ROG (rejestr obszarów i terenów górniczych).
Podsumowanie Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy ma ogromne, wieloletnie doświadczenia w wykonywaniu arkuszowych, seryjnych map tematycznych. W oparciu o te doświadczenia możemy stwierdzić, że choć z pewnością nie udało się nam uniknąć błędów, to z pełną odpowiedzialnością można stwierdzić, że troska o jakość merytoryczną była i jest naszym podstawowym zadaniem. Wysoką, jak sądzę, jakość naszych produktów zawdzięczamy spełnieniu kilku istotnych wymogów, z których najważniejsze to: -zatrudnienie wysokiej klasy specjalistów w zespołach koordynujących cały proces powstawania mapy, -przestrzeganie wymogu posiadania uprawnień geologicznych przez autorów arkuszy poszczególnych map, -posiadanie jasnego, wielostopniowego systemu kontroli prac, -PIG jako jeden główny instytucjonalny wykonawca/koordynator dla wszystkich geologicznych map seryjnych, pełniący jednocześnie obowiązki państwowej służby, - finansowanie zadań kartograficznych przez NFOŚiGW z tzw. ścieżki geologicznej.