Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie Kraków 2015

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Wykłady zostały opracowane przez zespół pracowników Pracowni Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii Katedry Górnictwa Podziemnego Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo Hutniczej w składzie: 1. 2. 3. 4. 5. 6. dr hab. inż. Stanisław Nawrat, prof. nadzw. AGH Kierownik Pracowni dr inż. Mariusz Kapusta adiunkt, Z-ca Kierownika Pracowni mgr inż. Sebastian Napieraj - asystent w Pracowni mgr inż. Dagmara Nowak - Senderowska asystent w Pracowni mgr inż. Natalia Schmidt - Polończyk, - asystent w Pracowni Marek Pers specjalista ds. dydaktyki

Wykład 12 z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Temat wykładu: Zdarzenia wypadkowe.

JSW S.A. KWK Borynia-Zofiówka JSW SA WYPADEK ŚMIERTELNY zaistniały w dniu 06.10.2011r. o godz. 035, któremu uległ pracownik JSW S.A. KWK BoryniaZofiówka Ruch Borynia

Charakterystyka zagrożeń naturalnych JSW SA Ściana C-22 pokł.415/4 zagrożenie metanowe: III kategoria zagrożenie wybuchem pyłu węglowego: klasa B zagrożenie tąpaniami: nieskłonny zagrożenie wodne: I stopień zagrożenie wyrzutami metanu i skał: niezagrożony warunki klimatyczne: temperatura 25ºC

Opis miejsca wypadku JSW SA Wyrobisko: ściana C-22 w pokł. 415/4 Poziom: 838 m Wysokość wyrobiska: 1,7 2,5 m System eksploatacji: podłużny z zawałem stropu w kierunku od pola Nachylenie podłużne: 6 Rodzaj obudowy: SATO-08/26 POz WII ze stropnicą wysuwną 45szt. JZR -08/26 POz WII 44szt. Oddział: G-4b

Poszkodowany JSW SA zatrudniony: JSW S.A. KWK BoryniaZofiówka Ruch Borynia od 29.10.1991 r. stanowisko: górnik p/z oddział: G-4b staż pod ziemią: 22 lata i 4 m-ce wiek: 42 lata stan cywilny: żonaty, 6 dzieci

Przebieg wypadku JSW SA Do wypadku doszło podczas czynności związanych z obsługą sekcji obudowy zmechanizowanej nr 50 w ścianie C-22 pokł. 415/4 Podczas czynności związanych z obsługą sekcji obudowy zmechanizowanej nr 50 przez górnika sekcyjnego, doszło do uszkodzenia złączki wtykowej DN12 zabudowanej na magistrali wysokociśnieniowej, zasilającej sekcje obudowy zmechanizowanej.

Przebieg wypadku JSW SA Górnik znajdujący się pod sekcją 49, prawdopodobnie został uderzony strugą wypływającego medium, co doprowadziło do utraty równowagi i uderzenia o elementy wyposażenia ściany.

Odniesione obrażenia JSW SA Pierwsza opinia lekarska z godz. 125 Rodzaj urazu: uraz wielonarządowy stłuczenie twarzoczaszki, klatki piersiowej, kończyny górnej prawej oraz krocza. Odma płucna. Podejrzenie złamania żeber wypadek ciężki Zgon godz. 525 w szpitalu WSS nr 2 w Jastrzębiu Zdroju.

Szkice miejsca wypadku JSW SA

JSW SA W związku z wypadkiem śmiertelnym, w dniu 06.10.2011r. Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku wydał decyzję, w której zobowiązał Jastrzębską Spółkę Węglową S.A. do:

JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Trójnik magistrali ciśnieniowej NW32 Sekcja nr 49 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Trójnik magistrali ciśnieniowej NW32 Sekcja nr 48 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Trójnik magistrali ciśnieniowej NW32 Wejście na złączkę wtykową DN12

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Zbliżenie trójnika magistrali ciśnieniowej NW32 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Trójnik NW13 z sekcji nr 49 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Trójnik magistrali ciśnieniowej Wejście na złączkę wtykową DN12 Trójnik NW13 z sekcji nr 49 Wyłamana złączka wtykowa DN12

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Wyłamana złączka wtykowa DN12 w trójniku NW13 z sekcji nr 49 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Wyłamana złączka wtykowa DN12 w trójniku NW13 z sekcji nr 49

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Sekcja nr 51 JSW SA Sekcja nr 50

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Widok na PZS spod sekcji nr 49 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Miejsce znalezienia poszkodowanego

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Okulary poszkodowanego Filtr z maski poszkodowanego Miejsce znalezienia poszkodowanego

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Maska poszkodowanego Miejsce znalezienia poszkodowanego

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Trójnik magistrali ciśnieniowej NW32 Trójnik NW13 z sekcji nr 49 JSW SA

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Wyłamana złączka wtykowa DN12 Trójnik NW13 z sekcji nr 49

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku JSW SA Wyłamana złączka wtykowa DN12 Trójnik magistrali ciśnieniowej NW32

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku Końcówka węża NW13 Trójniki z kawałkami wyłamanej złączki DN12 JSW SA

JSW S.A. KWK Budryk WYPADEK ŚMIERTELNY zaistniały w dniu 27.09.2011r. o godz. 1025, któremu uległ pracownik firmy Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o. o.

Opis miejsca wypadku Do wypadku doszło podczas prac konserwacyjnych wozu wiertniczego VSU -1E Wyrobisko Przekop C-4 Poziom 900m Wysokość wyrobiska 3800mm Szerokość wyrobiska 5500mm Nachylenie 6 po wzniosie Rodzaj obudowy ŁP10/V32 Oddział JZR Sp. z o.o.

Przebieg wypadku Podczas prac konserwacyjnych wozu wiertniczego VSU-1E nastąpiło zasterowanie i obrócenie ww. wozu, w wyniku czego poszkodowany został dociśnięty manipulatorem wiertnicy do konstrukcji podwieszonego przenośnika zgrzebłowego GROT 67. Dociśnięcie to nastąpiło w okolicach brzucha. Po mechanicznym cofnięciu wiertnicy VSU-1E przez sztygara maszynowego, pracownik o własnych siłach oddalił się z miejsca zdarzenia skarżąc się na ból brzucha. Po krótkim czasie nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia pracownika.

Przebieg wypadku Współpracownicy przystąpili do transportu poszkodowanego na noszach, a następnie z rejonu skrzyżowania przekopu C-4 z przekopem C-5 transport prowadzono zestawem sanitarnym kolejki podwieszanej. W zestawie sanitarnym rozpoczęto reanimację, kontynuując jazdę w rejon szybu VI poz. 900m. W rejonie podszybia lekarz zakładowy kontynuował reanimację. Po przetransportowaniu na powierzchnię, na zrębie szybu VI, zespół R-ki poprowadził dalszą reanimację. O godz. 1140 lekarz stwierdził zgon.

Poszkodowany pracownik Firmy Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o.o. stanowisko Ślusarz p/z staż pod ziemią 7 lat 6 miesięcy wiek 46 lat stan cywilny Żonaty, 3 dzieci zatrudniony W JZR Sp. z o.o. od 20.09.2007r. uraz tępy uraz jamy brzusznej, podejrzenie wewnętrznego krwotoku, reanimacja. Zgon godz. 1140

W związku z wypadkiem śmiertelnym, w dniu 27.09.2011r. Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach wydał decyzję, w której nakazał:

1. 2. Wstrzymać ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej eksploatacji uniwersalnej maszyny wiertniczej typu VSU-1E w przekopie C-4 na poziomie 900m do czasu przeprowadzenia jej prób funkcjonalnych. Zabezpieczyć maszynę wiertniczą typu VSU-1E przed dostępem osób niepowołanych do czasu przeprowadzenia prób funkcjonalnych w obecności pracowników OUG w Gliwicach.

3. Wstrzymać ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej eksploatacji uniwersalnej maszyny wiertniczej typu VSU1E w przekopie C-4 na poziomie 900m do czasu zatwierdzenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego instrukcji obsługi i konserwacji uniwersalnej maszyny wiertniczej typu VSU-1E, opracowanej na podstawie instrukcji nr NkP 02/2007 maszyny wiertniczej uniwersalnej VSU-1E, opracowanej przez DUVAS UNI, s.r.o. w Republice Czeskiej

Szkice miejsca wypadku

Dokumentacja fotograficzna z miejsca wypadku

Informacja o zapaleniu metanu, pożarze i wypadku zbiorowym zaistniałych w dniu 05.05.2011r. JSW S.A. KWK Krupiński

Zapalenie metanu, pożar oraz wypadek zbiorowy (14 wypadków), zaistniał w dniu 05.05.2011r., o godzinie 19:45, w JSW S.A. KWK Krupiński w Suszcu, któremu ulegli pracownicy oddziałów: G-2, W-I, MD-1 i firmy ZSRG oraz sztygar zmianowy oddziału G-2, zatrudnieni w rejonie ściany N-12 w pokł. 329/1, 329/1-2 na poziomie 820 m, w tym 2 ratowników, biorący udział w akcji ratowniczej.

POSZKODOWANI Wypadkom śmiertelnym ulegli: górnik oddz. G-2, 2 ratowników górniczych. Wypadkom ciężkim ulegli: sztygar zmianowy oddz. G-2, 6 górników oddz. G-2, metaniarz oddz. W-1, wiertacz/pomiarowiec firmy ZSRG. Wypadkom lekkim ulegli: młodszy ślusarz oddz. MD-1, robotnik transportowy oddz. W-1 (pomocnik metaniarza).

MIEJSCA WYPADKU Ściana N-12 w pokładzie 329/1, 329/1-2 na poziomie 820m. Ściana została uruchomiona w dniu 11.04.2011r. Do dnia wypadku (05.05.2011r.) uzyskała średnio około 50 m postępu, prowadzona była systemem podłużnym na zawał. Ściana przewietrzana była sposobem na U, powietrze w ilości około 1440 m3/min doprowadzane było chodnikiem N-12 i odprowadzane chodnikiem wentylacyjnym N-12 (nadścianowym). Dodatkowo, w dniu 5.05.2011 r., w pochylni N-10 zabudowany został wentylator WLE-803A, którym za pomocą lutniociągu Ø800 mm, poprzez przegrodę wentylacyjną, doprowadzane było powietrze do skrzyżowania chodnika wentylacyjnego N-12 ze ścianą.

MIEJSCA WYPADKU Metanowość bezwzględna ściany wynosiła 19,8 m3ch4/min, w tym metanowość wentylacyjna - 13,0 m3ch4/min, zaś 6,8 m3ch4/min ujmowane było odmetanowaniem górotworu. Od dnia 28.04.2011 r. zaprzestano rabowania obudowy chodnika wentylacyjnego N-12 z uwagi na jej deformację. W chodniku tym za ścianą wykonywano wygrodzenia w postaci tam deskowych, obitych płótnem wentylacyjnym, wypełniając przestrzeń pomiędzy nimi pianką.

CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ NATURALNYCH w ścianie N-12 zagrożenie metanowe IV Kategoria zagrożenie wybuchem pyłu węglowego Klasa B zagrożenie pożarowe samozapalności III grupa zagrożenie wodne I stopień

Ściana N-12 w pokładzie 329/1, 329/1-2 wyposażona była w: 144 sekcje obudowy zmechanizowanej typu Pioma-Jankowice 19/32.8 Oz, kombajn typu KSW 460 NE z organami o średnicy 1600 mm, przenośnik zgrzebłowy ścianowy typu PAT-E300 przenośnik zgrzebłowy podścianowy typu PZP Kobra z kruszarką typu DLB-1000.

PRZEBIEG WYPADKU W dniu 05.05.2011 r., na zmianie 3, rozpoczynającej się o godzinie 1800, w rejonie ściany N-12 zatrudnionych było 27 pracowników kopalni (w tym jedna osoba dozoru ruchu) oraz 5 pracowników firmy ZSRG. Na początku zmiany wykonywano roboty związane z przygotowaniem ściany do wydobycia, m.in. w chodniku wentylacyjnym N-12, w rejonie skrzyżowania ze ścianą, sześciu górników z oddziału G-2 wykonywało transport drewna do ściany za pomocą przenośnika ścianowego,

PRZEBIEG WYPADKU dwóch pracowników z oddziału W-1 (metaniarz i pomocnik) oraz wiertacz/pomiarowiec z firmy ZSRG, wykonywało pomiary stężeń metanu i kontrolę rurociągu odmetanowania. Ponadto za przegrodą wentylacyjną przebywał młodszy ślusarz z oddziału MD-1. W chodniku wentylacyjnym N-12, w odległości ok. 75 m oraz ok. 130 m od ściany, przebywały dwa dwuosobowe zespoły z firmy ZSRG, których zadaniem było wiercenie otworów odmetanowania i przebudowa wiertnicy. W trakcie ww. prac sztygar zmianowy oraz przodowy ściany przebywali w ścianie, w rejonie sekcji numer 140.

PRZEBIEG WYPADKU O godzinie 1945, w rejonie wylotu ze ściany N-12, z nieznanych przyczyn nastąpiło zapalenie metanu, które spowodowało pożar. O godzinie 1946 czujnik prędkości przepływu powietrza typu SAT, zabudowany w chodniku N-12 (podścianowym) zarejestrował spadek prędkości powietrza z 1,3 m/s do 0,1 m/s, co spowodowało wyłączenie energii elektrycznej w ścianie. Powiadomiony o zdarzeniu dyspozytor ruchu kopalni rozpoczął akcję ratowniczą. W zagrożonym rejonie znajdowało się 32 pracowników. Pracownicy, przebywający w ścianie, podjęli bezskuteczną próbę aktywnego gaszenia pożaru za pomocą gaśnic oraz emulsji z instalacji hydraulicznej obudowy zmechanizowanej.

PRZEBIEG WYPADKU Na skutek zapalenia metanu i pożaru, o godzinie 1959, doszło do uszkodzenia dwóch czujników metanometrii automatycznej, zabudowanych w rejonie wylotu ze ściany (brak pomiarów), które nie zarejestrowały wzrostu stężeń metanu (bezpośrednio przed zdarzeniem i w jego trakcie). Maksymalne stężenie metanu, zarejestrowane przez czujnik zabudowany nad napędem PZS, wyniosło 1%. Czujnik typu CSCO, zabudowany na wylocie z chodnika wentylacyjnego N-12, przed skrzyżowaniem z pochylnią N-10a, od godziny 1955 rejestrował gwałtowny wzrost stężeń tlenku węgla, do wartości przekraczającej jego zakres pomiarowy (1000ppm), o godzinie 1958.

PRZEBIEG WYPADKU Z zagrożonego rejonu wycofało się samodzielnie 27 pracowników, a 5 wycofywało się wewnątrz lutniociągu Ø800 mm. Pozostali w nim w odległości około 100 m od wylotu z chodnika wentylacyjnego N-12. W wyniku prowadzonej akcji zastępy ratownicze wyprowadziły ich z rejonu zagrożenia, jednak jeden z pracowników zmarł (o godzinie 1300 w dniu 6.05.2011 r. lekarz stwierdził zgon). W trakcie akcji ratowniczej w chodniku wentylacyjnym N-12 zaginęło 2 ratowników, z których jeden został odnaleziony i przetransportowany do bazy, gdzie, o godzinie 1415 w dniu 6.05.2011 r., lekarz stwierdził jego zgon. Drugiego ratownika odnaleziono w dniu 12.05.2011 r. o godz. 555 i przetransportowaniu na powierzchnię. Lekarz o godz. 701 stwierdził jego zgon.

PRZEBIEG AKCJI RATOWNICZEJ Poszkodowani pracownicy, po udzieleniu im pierwszej pomocy w kopalnianym punkcie opatrunkowym, zostali przewiezieni do szpitali. Dziewięciu do Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, a dwóch, początkowo przebywało w Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju, skąd zostali wypisani do domu.

Wycinek mapy pokładu 329/1, 329/1-2 na poziomie 820 m

PRZCZYNY WYPADKU Przyczyną zaistniałych wypadków było oddziaływanie na pracowników i ratowników wysokiej temperatury (płomienia) a także trujących gazów pożarowych. W związku zaistniałym zdarzeniem, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego powołał Komisję dla zbadania przyczyn i okoliczności zapalenia metanu oraz wypadku zbiorowego,

Literatura pomocnicza 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Seria norm PN-N-18000. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.: PN-N-18001. SZBHP. Wymagania, PN-N-18002. SZBHP. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego, PN-N-18004. SZBHP. Wytyczne, PN-N-18011. SZBHP. Wymagania ogólne audytowania, www.ciop.pl, www.manhaz.cyf.gov.pl, Koradecka D. i inni, (2008): Bezpieczeństwo i higiena pracy, Rączkowski B. (2010): BHP w praktyce, Szlązak J. i Szlązak N. (2010): Bezpieczeństwo i higiena pracy, J. Korski materiały niepublikowane