Erasmus w Polsce w roku akademickim 2010/11

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2010/11 2010 11 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2012

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2010/11 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Warszawa 2012

Publikacja sfinansowana ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za zawartość merytoryczną publikacji. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2012 Teksty: Małgorzata Członkowska-Naumiuk, Renata Smolarczyk Współpraca (statystyki dotyczące polskich uczelni): Renata Decewicz, Tomasz Jasiński Redakcja: Małgorzata Członkowska-Naumiuk Korekta: Agnieszka Pawłowiec Opracowanie graficzne i skład: Eliza Goszczyńska Fotografie na okładce: Krzysztof Kuczyk (archiwum FRSE), Andrzej Anielski (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) Druk: ZAPOL Dmochowski, Sobczyk, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe, Szczecin ISSN: 1734-9427 ISBN: 978-83-62634-85-9 Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa tel.: 0 22 46 31 321 faks: 0 22 46 31 021 www.frse.org.pl www.llp.org.pl www.erasmus.org.pl

Spis treści Wstęp 5 Informacje ogólne i terminologia 7 Erasmus 2010/11 w pigułce 9 Budżet programu w roku 2010/11 10 Działania typu mobilność w Polsce w roku 2010/11 12 Wymiana studentów w Europie 13 Wymiana studentów w Polsce 27 Wyjazdy 27 Wyjazdy na studia 32 Wyjazdy na praktyki 38 Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni 45 Przyjazdy na studia 48 Przyjazdy na praktyki 49 Wymiana pracowników uczelni w Europie 50 Wymiana pracowników uczelni w Polsce 61 Wyjazdy 61 Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych 64 Wyjazdy na szkolenia 67 Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni 71 Intensywne kursy językowe (EILC) 73 Projekty typu kurs intensywny (IP) 80 Information in English: Erasmus in Poland in 2010/11 some statistics 87 3

Wstęp W ostatnich latach liczba wyjazdów studentów w programie Erasmus rośnie wolniej niż liczba wyjazdów pracowników uczelni. Polskich studentów wyjechało w ramach Erasmusa o 1,5 proc. więcej niż rok wcześniej, podczas gdy liczba wyjazdów pracowników zwiększyła się aż o 17 proc. I właśnie mobilność pracowników uczelni wyróżnia nas na tle innych krajów. W roku 2010/11 Polska nadal była niekwestionowanym liderem pod tym względem kadra naszych uczelni okazała się najliczniejszą w Europie grupą pracowników korzystającą z możliwości wyjazdowych programu. Innym naszym sukcesem jest niewątpliwie wciąż zmniejszająca się dysproporcja między liczbą studentów wyjeżdżających i przyjeżdżających. W stosunku do poprzedniego roku przyjęliśmy 25 proc. więcej studentów zagranicznych. Możemy być również zadowoleni z wykorzystania przyznanych środków, które i w tym roku zostały spożytkowane prawie w stu procentach. W niniejszej publikacji znajdą Państwo szczegółowe zestawienia, wykresy i podsumowania dotyczące realizacji programu Erasmus przez polskie uczelnie w roku 2010/11 na tle danych pochodzących ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Statystyki zostały sporządzone na podstawie zbiorczych danych opublikowanych przez Komisję Europejską oraz sprawozdań końcowych składanych przez uczelnie do Narodowej Agencji programu Uczenie się przez całe życie. Opracowanie Erasmus w Polsce zawiera ogólne dane statystyczne, natomiast szczegółowe zestawienia pokazujące udział poszczególnych polskich uczelni w Erasmusie znajdują się w materiałach dostępnych na stronie internetowej www.erasmus.org.pl. Zespół programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji 5

Informacje ogólne i terminologia Erasmus w programie Uczenie się przez całe życie Erasmus program Unii Europejskiej będący częścią szerszego programu Uczenie się przez całe życie wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktyki, ułatwia mobilność pracowników uczelni, a także stwarza uczelniom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci są największą grupą docelową Erasmusa w latach 1987/88 2010/11 z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało ponad 2,5 mln studentów ze wszystkich uczestniczących w programie krajów. Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2010/11: 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Liechtenstein, Norwegia; 2 kraje kandydujące Chorwacja i Turcja. Możliwości dla poszczególnych grup odbiorców Uczelnie W programie Erasmus mogą uczestniczyć szkoły wyższe, którym Komisja Europejska przyznała Kartę Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), uprawniającą do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, koordynować kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes) lub brać w nich udział jako partnerzy, a także organizować kursy językowe dla studentów zagranicznych (EILC). Mają również możliwość udziału w projektach wielostronnych Erasmusa dotyczących np. opracowywania nowych programów nauczania, rozwoju potencjału badawczego i dydaktycznego, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mogą brać udział w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych. Studenci W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3-12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Z wyjazdów mogą korzystać studenci, których macierzyste uczelnie uczestniczą w programie Erasmus. Studenci mogą też brać udział w kursach intensywnych Erasmusa, jeżeli w projektach tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Studenci wyjeżdżający do krajów, w których używa się języków rzadziej nauczanych, mogą wziąć udział w specjalnych kursach językowych Erasmusa EILC. Ponadto wszyscy studenci mają możliwość uczęszczania na zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa. Projekty typu kurs intensywny Kurs intensywny programu Erasmus to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Kurs ma charakter międzynarodowy zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i uczestniczący w nim studenci pochodzą z różnych krajów. 7

Pracownicy uczelni Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników. Terminologia związana z programem Erasmus Działania zdecentralizowane programu Erasmus to działania koordynowane przez narodowe agencje programu w poszczególnych krajach. Działania te obejmują: wymianę wymianę studentów i pracowników uczelni (działania typu mobilność), realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP), organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC). Działania (zdecentralizowane) typu mobilność: wyjazdy wyjazdy studentów na studia w zagranicznej uczelni (na okres do jednego roku akademickiego), wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki, wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych uczelniach (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej), wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; ich obsługę administracyjną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency EACEA). Działania scentralizowane obejmują: projekty wielostronne (Multilateral Projects) dotyczące następujących zagadnień: rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi, itp.; zwiększanie dostępności kształcenia w szkołach wyższych; rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność; modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych; rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami; sieci akademickie; działania towarzyszące (Accompanying Measures). Kody państw uczestniczących w programie Erasmus Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia AT BE BG HR CY CZ DK EE Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein FI FR GR ES NL IE IS LI Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Norwegia Polska Portugalia LT LU LV MT DE NO PL PT Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Turcja Węgry Wielka Brytania Włochy RO SK SI SE TR HU UK IT 8 8

Erasmus 2010/11 w pigułce Wszystkie kraje uczestniczące 4131 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 3174 uczelnie wysyłające studentów i pracowników na wyjazdy Erasmusa 231 408 wyjazdów studentów, w tym 190 495 wyjazdów na studia 40 913 wyjazdów na praktyki 42 817 wyjazdów pracowników uczelni, w tym 31 620 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć 11 197 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 392 intensywne kursy językowe Erasmusa (EILC) 404 projekty typu kursy intensywne programu Erasmus (IP) Polska 302 szkoły wyższe z Kartą Uczelni Erasmusa 255 uczelni realizujących konkretne działania programu Erasmus w ramach umowy finansowej podpisanej z Narodową Agencją 14 234 wyjazdy studentów, w tym 11 572 wyjazdy na studia 2662 wyjazdy na praktyki 7583 przyjazdy zagranicznych studentów, w tym 6932 przyjazdy na studia 651 przyjazdów na praktyki 3381 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniachh 1834 wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia 2034 przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach 342 przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce Ogółem w latach 1998/99 2010/11: 108 041 wyjazdów polskich studentów w ramach Erasmusa 36 652 przyjazdy zagranicznych studentów 26 553 wyjazdy pracowników polskich uczelni 14 310 przyjazdów pracowników zagranicznych uczelni 9

Budżet programu w roku 2010/11 Na działania zarządzane przez Narodowe Agencje programu w poszczególnych krajach (działania zdecentralizowane) przeznaczono w roku akademickim 2010/11 ogółem ponad 435 milionów euro. Z funduszy tych wykorzystano 96 proc. Najwięcej środków przeznaczono i spożytkowano na wyjazdy studentów na studia i na praktyki. Wykorzystanie środków z budżetu programu Erasmus na poszczególne działania. The use of Erasmus funds, by type of activity. 81,81% 7,87% 6,88% 2,89% 0,46% 0,05% Mobilność studentów Organizacja mobilności Mobilność pracowników uczelni Projekty typu kursy intensywne Intensywne kursy jezykowe EILC Wizyty przygotowawcze W poniższej tabeli przedstawiono podział budżetu na poszczególne państwa. Fundusze z budżetu programu Erasmus przyznane na działania zdecentralizowane poszczególnym krajom w roku akademickim 2010/11. Erasmus funds for decentralised actions allocated to the participating countries in 2010/11. Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 1. Niemcy DE 48 585 000 2. Francja FR 46 829 000 3. Hiszpania ES 43 994 000 4. Polska PL 39 207 000 5. Włochy IT 38 667 000 6. Wielka Brytania UK 38 083 000 7. Turcja TR 27 194 000 8. Rumunia RO 13 348 000 9. Holandia NL 12 825 000 10. Grecja GR 12 104 000 10

11. Portugalia PT 11 154 000 12. Belgia BE 10 430 000 13. Czechy CZ 9 722 000 14. Węgry HU 9 534 000 15. Szwecja SE 8 933 000 16. Finlandia FI 8 611 000 17. Austria AT 7 696 000 18. Litwa LT 6 155 000 19. Bułgaria BG 6 105 000 20. Dania DK 5 514 000 21. Irlandia IRL 5 191 000 22 Norwegia NO 5 144 000 23. Słowacja SK 5 109 000 24. Łotwa LV 4 059 000 25. Słowenia SI 3 826 000 26. Estonia EE 3 081 000 27. Cypr CY 1 282 000 28. Islandia IS 873 000 29. Malta MT 749 000 30. Luksemburg LU 641 000 31. Liechtenstein LI 188 000 Ogółem (Total) 434 833 000 Udział Chorwacji w programie był finansowany z osobnej pozycji budżetowej przeznaczonej na działania przygotowawcze (Preparatory Measures). Polska dysponowała czwartym co do wysokości budżetem na realizację działań zdecentralizowanych programu Erasmus. Wysokość funduszy przyznawanych poszczególnym krajom zależy od wielu czynników: liczby studentów w danym kraju, liczby nauczycieli akademickich w przeliczeniu na pełne etaty, lokalizacji kraju (średnio-ważona kwota ponoszona na finansowanie podróży), liczby studentów i pracowników uczelni, którzy byli beneficjantami programu Erasmus w ostatnim okresie sprawozdawczym, liczby projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez uczelnie z danego kraju oraz od liczby kursów EILC zorganizowanych w ostatnim okresie sprawozdawczym i liczby uczestniczących w nich studentów. Polska nadal wykorzystuje blisko 100 proc. przyznanego budżetu. W roku 2010/11 spożytkowaliśmy 38 883 113 euro, tj. 99,2 proc. środków przyznanych na realizację programu Erasmus. 11

Działania typu mobilność w Polsce w roku akademickim 2010/11 Do Narodowej Agencji wpłynęło 260 wniosków z uczelni o dofinansowanie działań związanych z mobilnością (liczba wniosków jest równa liczbie wnioskodawców) oraz 2 wnioski konsorcjów instytucji o dofinansowanie organizacji zagranicznych praktyk dla studentów. Akceptację uzyskały wszystkie wnioski uczelni oraz jeden wniosek konsorcjum, część instytucji zrezygnowała jednak z realizacji działań typu mobilność i ostatecznie umowę z Narodową Agencją podpisało 256 beneficjentów 255 uczelni oraz jedno konsorcjum organizujące wyjazdy na praktyki. Spośród tych beneficjentów 248 faktycznie realizowało zaplanowane działania programu Erasmus (247 uczelni i 1 konsorcjum). We wniosku składanym do Narodowej Agencji uczelnie mogły planować realizację jednego, kilku lub wszystkich wymienionych poniżej działań:!! wyjazdy wyjazdy studentów na studia,!! wyjazdy studentów na praktyki,!! wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych szkołach wyższych,!! wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia za granicą. Analiza sprawozdań końcowych pozwoliła stwierdzić, że działania związane z mobilnością realizowało ogółem 247 uczelni. Liczba uczelni realizujących poszczególne działania typu mobilność w roku 2010/11. Number of HEIs implementing mobility type activities in 2010/11. Liczba uczelni Number of HEIs Wyjazdy studentów na studia Student mobility for studies Wyjazdy studentów na praktyki Student mobility for placements Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Staff mobility teaching assignments Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Staff mobility training 210 159 215 189 Stopień realizacji planowanych działań Erasmusa typu mobilność przez polskie uczelnie zestawienie ogólne. Implementation of planned mobility type activities by Polish universities in 2010/11, an overview. Ogółem Total number of HEIs Publiczne Public HEIs Niepubliczne Non-public HEIs Liczba uczelni ubiegających się o dofinansowanie na realizację mobilności. Number of HEIs which planned mobility activities Liczba uczelni, które podpisały umowę finansową na realizację mobilności. Number of HEIs which signed the Financial Agreement with the NA Liczba uczelni, które zorganizowały co najmniej jeden wyjazd. Number of HEIs which organised at least one mobility flow 260 124 136 255 124 131 247 124 123 12

Wymiana studentów w Europie SM Student mobility W roku akademickim 2010/11 na studia i na praktyki za granicą wyjechało łącznie 231 408 studentów, tj. o 8,5 proc. więcej niż w roku poprzednim. Od początku istnienia programu z wyjazdów Erasmusa skorzystało 2 509 867 studentów ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Liczba wyjazdów studentów w ramach programu Erasmus w latach 1987/88 2010/11. Erasmus student mobility 1987/88 2010/11. 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 3244 9914 Liczba wyjazdów studentów w ramach Erasmusa (Number of Erasmus students) 19 456 27 906 0 1987/88 1988/89 1989/90 1990/91 1991/92 1992/93 1993/94 1994/95 1995/96 1996/97 1997/98 1998/99 1999/2000 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 36 314 51 694 62 362 73 407 84 642 79 874 85 999 97 601 107 666 111 092 115 432 123 957 135 586 144 037 154 421 159 324 182 697 198 568 213 266 231 408 Podobnie jak w poprzednim roku, najwięcej studentów wysłała w ramach programu Hiszpania (ponad 36 tys.). Na kolejnych miejscach znalazły się: Francja, Niemcy, Włochy i Polska. Liczba studentów Erasmusa w stosunku do populacji studentów w danym kraju była najwyższa w Luksemburgu, Liechtensteinie, Hiszpanii, na Łotwie i na Litwie. Najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Hiszpania (która przyjęła ponad 37 tys. zagranicznych studentów), Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy. Polska po raz pierwszy znalazła się w dziesiątce krajów przyjmujących najwięcej studentów zagranicznych. Średnie miesięczne stypendium wynosiło 250 euro, czyli nieco mniej niż w roku poprzednim (254 euro), a średnia długość pobytu za granicą wynosiła podobnie jak w ubiegłych latach 6 miesięcy. 13

Mobilność studentów w programie Erasmus w roku 2010/11 zestawienie ogólne. Student mobility in 2010/11 general information. Mobilność studentów dane zbiorcze Student mobility total Dane według typu mobilności Wyjazdy na studia Studies Wyjazdy na praktyki Placements (traineeships) Łączna liczba studentów Erasmusa Total number of Erasmus students Średnie miesięczne stypendium (w euro) Average monthly grant (in EUR) Średni czas trwania pobytu za granicą (w miesiącach) Average duration (in months) Liczba studentów niepełnosprawnych Number of students with special needs 231 408 190 495 40 913 250 232 366 6,0 6,4 4,3 255 227 28 Kraje, które wysłały w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top sending countries Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy, Polska Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy, Polska Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Polska Kraje, które przyjęły w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top receiving countries Hiszpania, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy Hiszpania, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy Wielka Brytania, Hiszpania, Niemcy, Francja, Włochy Studia I/II/III stopnia Level of studies (% share) Studia I stopnia 67% Studia II stopnia 28% Studia doktoranckie 1% Krótki cykl 4% Studia I stopnia 69,7% Studia II stopnia 28,8% Studia doktoranckie 0,9% Krótki cykl 0,6% Studia I stopnia 56,3% Studia II stopnia 21,9% Studia doktoranckie 2,35% Krótki cykl 19,4% Studenci z zerowym stypendium Zero-grant students Średni wiek studentów (w latach) Average age of students (years) Łączna liczba uczelni, których studenci wyjeżdżali w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Total number of HEIs sendiong students in 2009/10 Procent kobiet Gender balance (% of women) 6881 6322 559 22,5 22,4 22,8 3040 2229 2413 61,0% 60,9% 61,8% Źródło: Erasmus facts, figures and trends. The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2010/11, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury, 2012 (publikacja dostępna na stronie Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/education/pub/pdf/higher/erasmus1011_en.pdf) Prawie we wszystkich krajach uczestniczących w programie odnotowano wzrost liczby studentów korzystających z wyjazdów Erasmusa. Liczba wyjazdów studentów wzrosła najbardziej w stosunku do poprzedniego roku w Chorwacji (aż 132 proc.), Liechtensteinie (52 proc.), na Cyprze (22 proc.), w Irlandii (18 proc.), na Islandii (17 proc.) i w Hiszpanii (16 proc.). W Polsce wzrost 14

wyniósł 1,5 proc. Mniej studentów niż w poprzednim roku wyjechało na stypendia Erasmusa tylko w Luksemburgu. Malta z przyczyn formalnych nie wysyłała studentów w ramach programu w roku akademickim 2010/11. Wyjazdy studentów w programie Erasmus w roku 2009/10 i 2010/11 wzrost lub spadek liczby wyjazdów. Outgoing Erasmus students in Europe in 2009/10 and in 2010/11 increased or decreased mobility. Kraj Country 2009/2010 2010/11 Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2008/09 Rate of increase as compared with 2008/09 Austria AT 5112 5216 2,0% Belgia BE 6347 6824 7,5% Bułgaria BG 1687 1837 8,9% Chorwacja HR 235 545 131,9% Cypr CY 216 264 22,2% Czechy CZ 5975 6433 7,7% Dania DK 2416 2768 14,6% Estonia EE 939 1028 9,5% Finlandia FI 4549 5081 11,7% Francja FR 30 213 31 747 5,1% Grecja GR 3179 3437 8,1% Hiszpania ES 31 158 36 183 16,1% Holandia NL 7678 8590 11,9% Irlandia IE 2128 2511 18,0% Islandia IS 225 263 16,9% Liechtenstein LI 25 38 52,0% Litwa LT 3002 3417 13,8% Luksemburg LU 468 441-5,8% Łotwa LV 1736 1959 12,8% Malta MT 189 0 - Niemcy DE 28 854 30 274 4,9% Norwegia NO 1356 1529 12,8% Polska PL 14 021 14 234 1,5% Portugalia PT 5388 5964 10,7% Rumunia RO 3994 4604 15,3% Słowacja SK 2151 2458 14,3% Słowenia SI 1368 1480 8,2% Szwecja SE 2997 3160 5,4% Turcja TR 8758 10 095 15,3% Węgry HU 4140 4164 0,6% Wielka Brytania UK 11 723 12 833 9,5% Włochy IT 21 039 22 031 4,7% Ogółem (Total) 213 266 231 408 8,5% 15

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów studentów z poszczególnych krajów w roku 2010/11 w porównaniu z rokiem 2009/10. Student mobility growth rate between 2009/10 and 2010/11, by country. 16

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2010/11. Student mobility for studies and placements in 2010/11 outgoing students per country. Kraj Country Wyjazdy na studia Number of outgoing students studies Wyjazdy na praktyki Number of outgoing students placements Łączna liczba wyjazdów na studia i na praktyki Number of outgoing students studies and placements Austria AT 4241 975 5216 Belgia BE 5653 1171 6824 Bułgaria BG 1549 288 1837 Chorwacja HR 462 83 545 Cypr CY 249 15 264 Czechy CZ 5589 844 6433 Dania DK 1913 855 2768 Estonia EE 787 241 1028 Finlandia FI 3927 1154 5081 Francja FR 25 789 5958 31 747 Grecja GR 2899 538 3437 Hiszpania ES 31 427 4756 36 183 Holandia NL 5946 2644 8590 Irlandia IE 1858 653 2511 Islandia IS 247 16 263 Liechtenstein LI 35 3 38 Litwa LT 2580 837 3417 Luksemburg LU 439 2 441 Łotwa LV 1384 575 1959 Malta MT 0 0 0 Niemcy DE 25 178 5096 30 274 Norwegia NO 1450 79 1529 Polska PL 11 572 2662 14 234 Portugalia PT 5031 933 5964 Rumunia RO 3503 1101 4604 Słowacja SK 2052 406 2458 Słowenia SI 1199 281 1480 Szwecja SE 2846 314 3160 Turcja TR 8993 1102 10 095 Węgry HU 3347 817 4164 Wielka Brytania UK 8577 4256 12 833 Włochy IT 19 773 2258 22 031 Ogółem (Total) 190 495 40 913 231 408 17

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2010/11. Student mobility for studies and placements in 2010/11 outgoing students per country. 40 000 35 000 30 000 25 000 36 183 31 747 30 274 22 031 Liczba studentów wyjeżdżających na praktykę (Number of outgoing students placements) Liczba studentów wyjeżdżających na studia (Number of outgoing students studies) 20 000 15 000 10 000 5000 0 14 234 12 833 10 095 8590 6824 6433 5964 5216 5081 Pierwsza piątka najpopularniejszych krajów docelowych nie zmieniła się od ubiegłego roku, znacznie wzrosła natomiast liczba studentów, którzy do tych krajów przyjechali. Hiszpania przyjęła rekordową liczbę ponad 37 tys. studentów zagranicznych, Francja blisko 28 tys. studentów, Niemcy prawie 25 tys., Wielka Brytania ponad 24 tys. i Włochy 19 tys. Polska zajęła 10. miejsce pod względem liczby przyjazdów studentów (prawie 7,6 tys. osób) i znalazła się w czołówce obok 9 starych krajów UE. Przyjazdy studentów do poszczególnych krajów w roku 2010/11. Student mobility in 2010/11 incoming students per country. 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5000 0 ES FR DE UK IT SE NL PT BE PL FI DK AT IE CZ TR NO HU GR RO LT SI SK MT EE BG LV CY IS LU LI CH HR ES FR DE IT PL UK TR NL BE CZ 4604 4164 3437 3417 3160 2768 2511 2458 1959 1837 1529 1480 1028 545 441 264 263 38 PT AT FI RO HU GR LT SE DK IE SK LV BG NO SI EE HR LU CY IS LI 37 432 27 722 24 733 24 474 19 172 10 034 9189 8536 7837 7583 6805 6688 5383 5381 5198 4288 4281 3211 2860 1563 1540 1436 1181 965 850 781 650 611 532 408 56 15 13 18

Erasmus aktywnie wspiera studentów niepełnosprawnych decydujących się na wyjazd na część studiów lub praktykę za granicą. Ze specjalnego funduszu w budżecie programu wypłacane są studentom niepełnosprawnym dodatkowe środki przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z ich specjalnymi potrzebami. Wśród stypendystów Erasmusa w roku 2010/11 było 255 studentów niepełnosprawnych. Pod względem liczby studentów wyjeżdżających na studia i praktyki Erasmusa z poszczególnych uczelni pierwsze miejsca w rankingu zajęły uczelnie hiszpańskie, włoskie i jedna polska Uniwersytet Warszawski (1245 wyjazdów). Najwięcej studentów wysyłają co zrozumiałe duże uczelnie o profilu ogólnym uniwersytety i politechniki lub uniwersytety techniczne. Poza Uniwersytetem Warszawskim na dobrych pozycjach utrzymały się dwie inne polskie uczelnie: Uniwersytet Jagielloński (na 19. miejscu) i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (na 21. miejscu). Pierwsze miejsca w rankingu najbardziej popularnych uczelni docelowych zajmują w większości te same instytucje, które wysyłają najwięcej swoich studentów na wyjazdy erasmusowe. W tym zestawieniu uczelnie polskie nadal zajmują niestety dość dalekie miejsca (Uniwersytet Jagielloński 53. pozycję, a Uniwersytet Warszawski 56. pozycję). Uczelnie, które wysłały najwięcej studentów w ramach Erasmusa w roku 2010/11. Universities with the highest number of outgoing Erasmus students in 2010/11. Uczelnia University Kod Erasmusa Erasmus code Kraj Country Liczba studentów wysłanych na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2010/11 Number of outgoing Erasmus students 1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania 2114 2. Universidad Complutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania 1842 3. Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy 1587 4. Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania 1453 5. Universidad Politécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania 1269 6. Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG E VALENCI01 Hiszpania 1267 7. Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska 1245 8. Università degli Studi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy 1236 9. Univerzita Karlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy 1042 10. Universitat Politècnica de Cataluña E BARCELO03 Hiszpania 1028 11. Universidad Politecnica de Madrid (UPM) E MADRID05 Hiszpania 1013 12. Università degli Studi di Padova I PADOVA01 Włochy 1010 13. Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia 979 14. Universitaet Wien A WIEN01 Austria 976 15. Universidad de Zaragoza E ZARAGOZ01 Hiszpania 895 16. Universitat de Barcelona E BARCELO01 Hiszpania 894 17. Universidad Autonoma de Madrid E MADRID04 Hiszpania 890 19

Uczelnia University Kod Erasmusa Erasmus code Kraj Country Liczba studentów wysłanych na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2010/11 Number of outgoing Erasmus students 18. Masarykova Univerzita CZ BRNO05 Czechy 884 19. Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska 870 20. Universidad de Valladolid E VALLADO01 Hiszpania 838 Uczelnie, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa w roku 2010/11. Universities with the highest number of incoming Erasmus students in 2010/11. Uczelnia University Kod Erasmusa Erasmus code Kraj Country Liczba studentów przyjętych w roku 2010/11 Number of incoming Erasmus students 1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania 2019 2. Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG E VALENCI01 Hiszpania 1693 3. Universidad Complutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania 1678 4. Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy 1650 5. Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania 1568 6. Universidad Politécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania 1500 7. Universidad de Salamanca E SALAMAN02 Hiszpania 1166 8. Koebenhavns Universitet DK KOBENHA01 Dania 1116 9. Universita' degli Studi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy 1104 10. Universitat Autonoma de Barcelona E BARCELO02 Hiszpania 1088 11. Univerzita Karlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy 1058 12. Universita' degli Studi di Firenze I FIRENZE01 Włochy 1046 13. Universitat de Barcelona E BARCELO01 Hiszpania 1044 14. Freie Universitaet Berlin D BERLIN01 Niemcy 942 15. Kungliga Tekniska Högskolan S STOCKHO04 Szwecja 892 16. Universitaet Wien A WIEN01 Austria 849 17. Universidad de Alicante E ALICANT01 Hiszpania 845 18. Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia 839 19. Linköpings Universitet S LINKOPI01 Szwecja 823 20. Universidad Autonoma de Madrid E MADRID04 Hiszpania 818 53. Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska 557 56. Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska 543 20

Studenci wyjeżdżający w ramach Erasmusa w roku 2010/11 jako procent populacji studentów w danym kraju. Outgoing Erasmus students in 2010/11 as a share of student population. 8,00% 8,20% 7,00% 6,00% 5,00% 4,83% Procent studentów Erasmusa w danym kraju, 010/11Share of Erasmus students in student population per country Średnia w roku (average in) 2010/11 (0,96%) 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% 1,49% 1,53% 0,64% 0,39% 0,82% 1,47% 1,15% 1,49% 1,67% 1,41% 0,54% 1,93% 1,32% 1,29% 1,46% 1,70% 1,74% 0,00% 1,18% 0,68% 0,66% 1,55% 0,46% 1,05% 1,29% 0,69% 0,29% 1,07% 0,52% 1,11% AT BE BG HR CY CZ DK EE FI FR GR ES NL IE IS LI LT LU LV MT DE NO PL PT RO SK SI SE TR HU UK IT W roku 2010/11 średnio 0,96 proc. populacji studentów wyjeżdżało w ramach programu. Oprócz dwóch niewielkich krajów Luksemburga i Liechtensteinu najwyższy procent studentów Erasmusa odnotowały Hiszpania (prawie 2 proc.), Łotwa (1,74 proc.) i Litwa (1,7 proc.). Podobnie jak w poprzednim roku powyżej średniej europejskiej znalazło się 21 krajów, a poniżej 11 krajów, w tym m.in. Polska, Wielka Brytania i Turcja, które mimo to należą do czołówki państw wysyłających najwięcej studentów w programie Erasmus jeśli wziąć pod uwagę liczby bezwzględne. Wyjazdy na studia SMS Student mobility for studies W roku akademickim 2010/11 na kilkumiesięczny lub roczny okres studiów za granicą wyjechało w ramach programu Erasmus 190 495 studentów, o 7,2 proc. więcej niż w roku poprzednim. Blisko 70 proc. wyjeżdżających stanowili studenci studiów I stopnia (lub niższych lat studiów jednolitych), 29 proc. studenci studiów II stopnia (lub wyższych lat studiów jednolitych), a 0,9 proc. doktoranci. Podobnie jak rok wcześniej najwięcej osób wyjechało na zagraniczny okres studiów z krajów o najliczniejszej populacji studentów w Europie: z Hiszpanii (ponad 31 tys.), Francji (prawie 26 tys.), Niemiec (25 tys.), Włoch (prawie 20 tys.) i Polski (ponad 11 tys.). Średnia długość pobytu na studiach w zagranicznej uczelni wynosiła 6,4 miesiąca, a średnie miesięczne stypendium 232 euro, o 1,7 proc. mniej niż w roku 2009/10. 21

Pod względem dziedzin najliczniejszą grupą stypendystów Erasmusa byli studenci nauk społecznych, biznesu i prawa (łącznie 34,7 proc.), następni w klasyfikacji byli studenci nauk humanistycznych i sztuki (31,5 proc.), nauk inżynieryjnych, technicznych i budownictwa (12,6 proc.), a następnie nauk ścisłych, matematyki i informatyki (7,2 proc.). Wyjazdy z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w roku 2010/11. Student mobility for studies in 2010/11 outgoing and incoming students by country. Kraj Country Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students Liczba studentów przyjeżdżających Number of incoming students Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) Austria AT 4241 4472 105,4% Belgia BE 5653 5958 105,4% Bułgaria BG 1549 497 32,1% Chorwacja HR 462 11 2,4% Cypr CY 249 399 160,2% Czechy CZ 5589 4596 82,2% Dania DK 1913 6175 322,8% Estonia EE 787 728 92,5% Finlandia FI 3927 6302 160,5% Francja FR 25 789 23 173 89,9% Grecja GR 2899 1981 68,3% Hiszpania ES 31 427 30 580 97,3% Holandia NL 5946 7620 128,2% Irlandia IE 1858 4103 220,8% Islandia IS 247 451 182,6% Liechtenstein LI 35 36 102,9% Litwa LT 2580 1328 51,5% Luksemburg LU 439 87 19,8% Łotwa LV 1384 536 38,7% Malta MT 0 453 Niemcy DE 25 178 19 119 75,9% Norwegia NO 1450 3777 260,5% Polska PL 11 572 6932 59,9% Portugalia PT 5031 7582 150,7% Rumunia RO 3503 1245 35,5% Słowacja SK 2052 999 48,7% Słowenia SI 1199 1287 107,3% Szwajcaria CH 0 10 Szwecja SE 2846 9194 323,0% Turcja TR 8993 3784 42,1% Węgry HU 3347 2839 84,8% Wielka Brytania UK 8577 17 504 204,1% Włochy IT 19 773 16 737 84,6% Ogółem (Total) 190 495 190 495 22

Równowaga wymiany studentów jest w wielu krajach trudna do osiągnięcia, m.in. z uwagi na zbyt ograniczoną ofertę studiów w językach obcych. Tylko cztery kraje przyjęły mniej więcej tylu zagranicznych studentów Erasmusa, ilu ich wysłały na uczelnie w innych krajach. Były to: Liechtenstein, Belgia, Austria i Hiszpania. W 14 krajach liczba przyjazdów studentów przewyższyła liczbę wyjazdów. Największą przewagę tego typu odnotowano w krajach skandynawskich: w Szwecji i Danii (przyjeżdżających ponad 3 razy więcej niż wyjeżdżających) oraz w Norwegii (2,7 razy więcej). Studentów wyjeżdżających było natomiast więcej niż studentów przyjeżdżających w 17 krajach, do których należały m.in. Francja, Włochy, Niemcy i Polska. Wyjazdy z poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2010/11. Student mobility for studies in 2010/11 outgoing student, by country. 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5000 0 31 427 25 789 25 178 19 773 11 572 8993 8577 5946 5653 5589 5031 4241 3927 3503 3347 2899 2846 2580 2052 1913 1858 1549 1450 1384 1199 787 462 439 249 247 35 0 ES FR DE IT PL TR UK NL BE CZ PT AT FI RO HU GR SE LT SK DK IE BG NO LV SI EE HR LU CY IS LI MT Przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2010/11. Student mobility for studies in 2010/11 incoming students, by country. 35 000 30 000 25 000 20 000 30 580 23 173 19 119 17 504 16 737 15 000 10 000 ES FR DE UK IT SE NL PT PL FI DK BE CZ AT IE TR NO HU GR LT SI RO SK EE LV BG MT IS CY LU LI HR CH 5000 0 9194 7620 7582 6932 6302 6175 5958 4596 4472 4103 3784 3777 2839 1981 1328 1287 1245 999 728 536 497 453 451 399 87 36 11 10 23

Wyjazdy na praktyki SMP Student mobility for placements W programie Erasmus student może wyjechać na 3 do 12 miesięcy na zagraniczną praktykę odpowiadającą kierunkowi studiów. Praktyka jest zaliczana przez uczelnię studenta jako część programu studiów (praktyka obowiązkowa lub nieobowiązkowa). Wyjazdy na zagraniczne praktyki nadal cieszą się wśród studentów dużą popularnością, a ich liczba dynamicznie rośnie z roku na rok. W roku 2010/11 odnotowano ponad 15 proc. więcej wyjazdów niż w roku poprzednim. Ogółem z praktyk Erasmusa skorzystało 40 913 studentów, tj. 17,7 proc. ogółu studentów Erasmusa. Od roku akademickiego 2007/08, w którym praktyki wprowadzono do programu Erasmus, liczba tego typu wyjazdów wzrosła dwukrotnie. Liderami pod względem liczby studentów wysłanych na praktyki były: Francja (5958 osób), Niemcy (5096), Hiszpania (4756), Wielka Brytania (4256) i Polska (2662), a najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Wielka Brytania (5827 studentów), Hiszpania (6061), Niemcy (5482), Francja (4108) i Włochy (2253). W obu tych rankingach sytuacja prawie nie zmieniła się w stosunku do roku 2009/10. Zagraniczna praktyka trwała średnio 4,3 miesiąca, a średnie miesięczne stypendium wynosiło 366 euro, było więc niższe niż w roku 2009/10 (386 euro). Studentów Erasmusa przyjęły na praktyki 30 703 przedsiębiorstwa 1, tj. o 13,8 proc. więcej niż w roku poprzednim. Największą grupę praktykantów stanowili studenci nauki społecznych, biznesu i prawa (26,6 proc.). 1 Termin przedsiębiorstwo w przypadku praktyk ma szerokie znaczenie i może także oznaczać organizacje lub instytucje. 24

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w roku 2010/11. Student mobility for placements Erasmus outgoing and incoming students per country. Kraj Country Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki Number of outgoing students Liczba studentów przyjeżdżających na praktyki Number of incoming students Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) Austria AT 975 911 93,4% Belgia BE 1171 1879 160,5% Bułgaria BG 288 284 98,6% Chorwacja HR 83 2 2,4% Cypr CY 15 212 1413,3% Czechy CZ 844 602 71,3% Dania DK 855 513 60,0% Estonia EE 241 122 50,6% Finlandia FI 1154 503 43,6% Francja FR 5958 4549 76,4% Grecja GR 538 879 163,4% Hiszpania ES 4756 6852 144,1% Holandia NL 2644 1569 59,3% Irlandia IE 653 1278 195,7% Islandia IS 16 81 506,3% Liechtenstein LI 3 20 666,7% Litwa LT 837 212 25,3% Luksemburg LU 2 321 16050,0% Łotwa LV 575 114 19,8% Malta MT 0 512 Niemcy DE 5096 5614 110,2% Norwegia NO 79 504 638,0% Polska PL 2662 651 24,5% Portugalia PT 933 954 102,3% Rumunia RO 1101 318 28,9% Słowacja SK 406 182 44,8% Słowenia SI 281 149 53,0% Szwajcaria CH 5 Szwecja SE 314 840 267,5% Turcja TR 1102 504 45,7% Węgry HU 817 372 45,5% Wielka Brytania UK 4256 6970 163,8% Włochy IT 2258 2435 107,8% Ogółem (Total) 40 913 40 913 25

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2010/11. Student mobility for placements in 2010/11 outgoing students, by country. 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 5958 5096 4756 4256 2662 2644 2258 1171 1154 1102 1101 975 933 855 844 837 817 653 575 538 406 314 288 281 241 83 79 16 15 3 2 0 FR DE ES UK PL NL IT BE FI TR RO AT PT DK CZ LT HU IE LV GR SK SE BG SI EE HR NO IS CY LI LU MT Przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w ramach Erasmusa w roku 2010/11. Student mobility for placements in 2010/11 incoming students, by country. 8000 7000 6000 5000 6970 6852 5614 4549 4000 3000 2000 1000 0 2435 1879 1569 1278 954 911 879 840 651 602 513 512 504 504 503 372 321 318 284 212 212 182 149 122 114 81 20 5 2 UK ES DE FR IT BE NL IE PT AT GR SE PL CZ DK MT NO TR FI HU LU RO BG CY LT SK SI EE LV IS LI CH HR Jedynie w dwóch krajach wymiana studentów odbywających praktyki osiągnęła względną równowagę w Portugalii i Bułgarii; kraje te utrzymały stan równowagi wyjazdów i przyjazdów od zeszłego roku. W innych krajach przeważały wyjazdy albo przyjazdy na praktyki. Podobnie jak w roku 2009/10 przewaga przyjazdów na praktyki miała miejsce w 14 krajach, a przewaga wyjazdów w 17 krajach. Liczba wyjazdów znacznie przewyższała liczbę przyjazdów w Rumuni, na Litwie, w Polsce, w Luksemburgu i w Chorwacji. Największą przewagę przyjazdów odnotowano natomiast na Łotwie (321 przyjazdów/2 wyjazdy), na Cyprze (212/15), w Liechtensteinie (20/3) oraz w krajach skandynawskich w Norwegii (504/79), na Islandii (81/16) i w Szwecji (840/314). 26

Wymiana studentów w Polsce SM Student mobility, Poland Wyjazdy Outgoing students Od początku okresu, w którym Polska uczestniczy w programie Erasmus, z wyjazdów na studia i na praktyki za granicą skorzystało już ponad 108 tys. polskich studentów. W roku 2010/11 na kilkumiesięczne lub roczne stypendium Erasmusa wyjechało 14 234 studentów z 224 uczelni. Wyjazdy studentów organizowały 122 uczelnie publiczne i 102 szkoły niepubliczne. Liczba wyjazdów w roku 2010/11 wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 1,5 proc., trzeba jednak zauważyć, że w ostatnich latach zwiększa się jedynie liczba wyjazdów na praktyki (w roku 2010/11 o 10,5 proc.), nieco maleje natomiast liczba wyjazdów na studia (spadek o 0,4 proc.). Nieznacznie wzrósł odsetek studentów Erasmusa z uczelni publicznych, którzy stanowili 89 proc. ogółu wyjeżdżających (12 712 osób), podczas gdy rok wcześniej 88 proc. Z uczelni niepublicznych wyjechało 1522 studentów, tj. 11 proc. stypendystów. Liczba polskich studentów wyjeżdżających w ramach programu Erasmus w kolejnych latach. Polish outgoing Erasmus students, by year. 16 000 14 000 12 000 10 000 8000 6000 4000 2000 0 1426 1998/1999 2813 1999/2000 3691 2000/2001 4322 2001/2002 5419 2002/2003 6278 2003/2004 8388 2004/2005 9974 2005/2006 11 219 2006/2007 12 854 2007/2008 13 402 2008/2009 14 021 2009/2010 2010/2011 14 234 27

Polscy studenci Erasmusa w roku 2010/11 w podziale na kobiety i mężczyzn. Polish outgoing Erasmus students, share of women and men. Polscy studenci Erasmusa w roku 2010/11 poziomy studiów. Polish outgoing Erasmus students, levels of studies. 4190 10 044 50,5% 1,7% 47,8% Kobiety Mężczyźni Studia licencjackie lub niższe lata studiów jednolitych (1st cycle studies) Studia magisterskie lub wyższe lata studiów jednolitych (2nd cycle studies) Studia doktoranckie (Doctoral studies) Środki przyznane uczelniom na mobilność studentów wynosiły 31 mln euro, z czego uczelnie wykorzystały 30,8 mln, czyli 99,3 proc. Dodatkowo 97 szkół wyższych 39 proc. uczelni organizujących wyjazdy studentów przeznaczyło środki z własnych i innych źródeł na dofinansowanie wyjazdów. Według szacunków pochodzących ze sprawozdań końcowych uczelni łącznie dofinansowanie to wyniosło około 1 229 970 euro, o 88 tys. euro mniej niż w roku poprzednim. Fundusze z budżetu programu Erasmus na mobilność studentów w roku 2010/11 (kwoty podane w euro). Erasmus funds for student mobility in Poland in 2010/11 (in euro). Środki przekazane uczelniom Funds allocated to HEIs Środki wykorzystane Funds used Procent wykorzystania Percent of used funds Wyjazdy na studia Studies Wyjazdy na praktyki Placements Ogółem wyjazdy studentów Student mobility total 27 063 285 26 985 293 99,7% 3 994 662 3 844 785 96,2% 31 057 947 30 830 078 99,3% Najwyższe sumy na dofinansowanie wyjazdów erasmusowych wyasygnowały: Uniwersytet Warszawski (prawie 148 tys. euro), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (96 tys. euro), Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie (93 tys. euro), Akademia Górniczo- -Hutnicza w Krakowie (92,6 tys. euro), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (90,5 tys. euro) i Politechnika Łódzka (88,5 tys. euro). 28

Jeśli natomiast weźmiemy pod uwagę wysokość dofinansowania wyjazdów studentów przez uczelnie w stosunku do wykorzystanej przez nie kwoty z budżetu programu, to procentowo najwyższe dofinansowanie przyznały: Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku i Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie (100 proc. kwota dofinansowania równa wysokości środków z programu Erasmus), Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu (73 proc.) i Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna (53 proc.). Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów od roku 2000/01 i łącznie w okresie 1998/99 2010/11. Polish outgoing students from 2000 to 2011, and in the period 1998/99 2010/11, by country of destination. Ogółem w latach 1998-2011 2010/11 2009/10 2008/09 2007/08 2006/07 2005/06 2004/05 2003/04 2002/03 2001/02 2000/01 Austria AT 61 73 131 159 229 293 286 324 313 293 324 2554 Belgia BE 218 230 294 358 436 475 520 561 486 468 466 4798 Bułgaria BG 18 49 66 93 110 121 146 603 Cypr CY 0 7 38 30 50 62 89 276 Czechy CZ 84 247 353 423 483 516 555 2661 Dania DK 159 197 241 362 480 541 629 710 696 577 576 5408 Estonia EE 14 20 38 53 55 54 56 290 Finlandia FI 174 188 280 310 376 423 459 482 412 390 313 3986 Francja FR 529 624 745 857 1086 1116 1188 1210 1183 1226 1134 11 400 Grecja GR 77 96 106 122 167 182 184 393 424 487 366 2665 Hiszpania ES 245 319 442 546 764 968 1171 1521 1779 2164 2450 12 597 Holandia NL 207 243 292 294 405 440 453 476 468 456 453 4544 Irlandia IRL 35 50 51 74 98 136 167 161 111 127 100 1135 Islandia IS 0 0 0 0 2 7 14 22 19 30 31 125 Liechtenstein LI 0 0 0 0 0 0 0 0 2 6 4 12 Litwa LT 42 84 120 137 152 122 155 812 Luksemburg LU 1 0 0 0 1 0 0 3 3 2 8 18 Łotwa LV 11 36 42 52 63 71 65 340 Malta MT 3 4 9 11 17 57 53 154 Niemcy DE 1190 1392 1682 1870 2235 2329 2384 2466 2237 2129 2023 23 409 Norwegia NO 0 0 0 73 100 154 153 226 264 224 1194 Portugalia PT 119 152 192 222 298 371 478 619 787 922 1057 5300 Rumunia RO 2 22 24 34 55 66 73 276 Słowacja SK 41 109 160 182 239 219 233 1183 Słowenia SI 28 76 101 115 152 167 164 803 Szwecja SE 143 192 246 286 336 375 373 362 395 332 311 3480 Turcja TR 21 103 191 332 409 470 566 2092 29

Ogółem w latach 1998-2011 2010/11 2009/10 2008/09 2007/08 2006/07 2005/06 2004/05 2003/04 2002/03 2001/02 2000/01 Węgry HU 35 70 109 155 185 233 244 1031 Wielka Brytania UK 281 262 314 337 475 567 627 727 742 782 783 6275 Włochy IT 252 304 403 481 628 824 881 1047 1149 1208 1212 8620 Ogółem 3691 4322 5419 6278 8388 9974 11 219 12 854 13 402 14 021 14 234 108 041 Dane od roku 2007/08 obejmują wyjazdy na studia i na praktyki łącznie. Najwięcej polskich studentów wyjechało do Hiszpanii, Niemiec, Włoch, Francji i Portugalii. W stosunku do poprzedniego roku wzrosła liczba wyjazdów studentów do 15 krajów, m.in. na Litwę (o 27 proc.), do Bułgarii (o 21 proc.), Turcji (o 20 proc.), Portugalii (o 15 proc.) i Hiszpanii (o 13 proc.). Mniej studentów wyjechało do 14 krajów, w tym m.in. do Grecji (o 25 proc.), Irlandii (o 21 proc.), Finlandii (o 19,7 proc.), Norwegii (o 15 proc.), Francji (o 7,5 proc.) oraz Niemiec (o 5 proc). Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2010/11. Student mobility for studies and placements in 2010/11 Polish outgoing students, by country. 1100 1000 900 800 700 2450 2023 Wyjazdy na praktyki Wyjazdy na studia 600 500 400 1212 1134 1057 300 200 100 0 ES DE IT 783 576 566 555 466 453 366 324 313 FR PT UK DK TR CZ BE NL GR AT FI SE HU SK NO SI LT BG IE CY RO LV EE MT IS LU 311 244 LI 233 224 164 155 146 100 89 73 65 56 53 31 8 4 30

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów polskich studentów do poszczególnych krajów w roku 2010/11 w porównaniu z rokiem 2009/10. Increase/decrease of the number of outgoing students in 2010/11, by country. 31

Wyjazdy na studia SMS Student mobility for studies, Poland Mimo niewielkiego spadku liczby wyjazdów, Polska jest nadal w czołówce państw wysyłających w ramach Erasmusa najwięcej studentów na kilkumiesięczny lub roczny okres studiów za granicą. Pod względem liczby wyjazdów w roku 2010/11 zajmowaliśmy piąte miejsce za liderami Hiszpanią, Francją, Niemcami i Włochami. Z wyjazdów Erasmusa na studia skorzystało 11 572 studentów z 210 szkół wyższych. Średnia długość pobytu za granicą wynosiła prawie 6 miesięcy, a średnie stypendium wzrosło w stosunku do roku ubiegłego i wyniosło 389 euro na miesiąc. Uczelnie otrzymały łącznie ponad 27 milionów euro na wyjazdy studentów na studia, z czego wykorzystały 99,7 proc. Z własnego budżetu lub z innych źródeł dofinansowało wyjazdy studentów 88 uczelni, o 5 uczelni mniej niż w roku poprzednim. Łączna kwota dofinansowania ze strony uczelni wyniosła około 1,1 miliona euro, czyli równowartość ok. 4 proc. wykorzystanych funduszy z programu Erasmus. Fundusze z budżetu programu Erasmus na wyjazdy studentów na studia w roku 2010/11 oraz dofinansowanie z innych źródeł (kwoty podane w euro). Erasmus funds for student mobility for studies in 2010/11 and co-financing from other sources (in euro). Środki przekazane uczelniom z funduszy programu Erasmus Total Erasmus grant alllocated for student mobility (studies) Kwota wykorzystana przez uczelnie, tj. wypłacona studentom Total Erasmus grant paid to students Procent wykorzystania funduszy Used funds/ allocated funds ratio (%) Szacunkowa wysokość dofinansowania z budżetu uczelni i z innych źródeł Co-funding from HEIs budget and other sources Procent, jaki stanowiło dofinansowanie w stosunku do wykorzystanej kwoty z programu Erasmus HEIs co-funding/ Erasmus grant ratio 27 063 285 26 985 293 99,71% 1 090 127 4,04% Na studia w ramach Erasmusa wyjechało prawie tyle samo studentów studiów I i II stopnia (w obu przypadkach 49 proc.). Warto zauważyć, że liczba studentów I stopnia była w ostatnich latach nieco niższa, ale jednocześnie systematycznie wzrastała. Podobnie jak w roku ubiegłym ponad 70 proc. stypendystów stanowiły kobiety. 32

Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na część studiów w roku 2010/11, w podziale na kobiety i mężczyzn. Erasmus student mobility for studies in Poland (2010/11) number of students, by level of study and gender. Procent łącznej liczby wyjazdów % of the total number of outgoing students Łączna liczba wyjazdów Total Mężczyźni procent % of men Mężczyźni Men Kobiety procent % of women Kobiety Women Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees Studia II stopnia Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees Doktoranci Doctoral candidates 4027 70,4% 1694 29,6% 5721 49,44% 4009 70,1% 1713 29,9% 5722 49,45% 90 69,8% 39 30,2% 129 1,1% Ogółem (Total) 8126 70,2% 3446 29,8% 11 572 Najwięcej wyjeżdżających studentów reprezentowało nauki społeczne, biznesowe i prawne (40,4 proc.), nauki humanistyczne i kierunki artystyczne (24,3 proc.), nauki techniczne oraz kierunki związane z produkcją i budownictwem (13,8 proc.) oraz nauki ścisłe, matematykę i informatykę (9,9 proc.). Wyjazdy polskich studentów na studia według dziedzin. Student mobility for studies, by general study area. 5,5% 2,3% 1,4% 2,2% 0,2% Nauki społeczne, biznesowe i prawne 13,8% 9,9% 40,4% Nauki humanistyczne i artystyczne Nauki techniczne, związane z produkcją i budownictwem Nauki ścisłe, matematyka i informatyka Zdrowie i opieka społeczna Usługi Pedagogika i kształcenie nauczycieli Rolnictwo i weterynaria Nieznane lub niezdefiniowane 24,3% 33