Rozwój polsko niemieckiego obszaru przygranicznego oraz sytuacja i potrzeby polskich i niemieckich konsumentów. Doświadczenia polskich instytucji i urzędów przygranicznych. Michał Frąckowiak Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Słubice 7. 09. 2012r.
Ludność i powierzchnia Lubuskie & Brandenburgia: Powierzchnia: Lubuskie: 13 988 km 2 Brandenburgia: 29 483 km 2 Ludność: Lubuskie: 1 022 843 osób (marzec 2011) Brandenburgia : 2493 273 osób (marzec 2012) ) Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 2
Jak konsumenci niemieccy postrzegają województwo lubuskie? Wiedza o lubuskim rynku wśród niemieckich konsumentów, jest bardzo nikła, oparta na stereotypach. W porównaniu do Brandenburgii czy Berlina sytuacja w województwie lubuskim oceniana jest przez nich jako zła. Wypowiedź ankietowa: moim zdaniem najwięcej ludzi w województwie lubuskim pracuje w: handlu rolnictwie. Stamtąd sprowadza się dużo grzybów, szparagów, czyli szeroko pojęte rolnictwo i leśnictwo. Handel i rolnictwo to są wg mnie dwa najbardziej rozwinięte sektory gospodarki pod względem ilości zatrudnionych pracowników oraz pod względem znaczenia dla kraju. A JAK JEST NAPRAWDĘ? Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 3
PKB województwa lubuskiego w 2009 roku (w kontekście siły nabywczej konsumentów): Lubuskie 7 244 mln Euro (30 358 mln PLN) (Brandenburgia 54 218 mln Euro) W tym: przemysł (83 161 pracujących) 30,2% handel, naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja, (łącznie 4 branże 81 253 pracujących) 27,9% pozostałe usługi Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 4 23,0% działalność finansowa i ubezpieczeniowa; obsługa rynku nieruchomości 7,9% budownictwo 7,0% rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (27 701 pracujących) 4,0%
Produkcja sprzedana przemysłu województwa lubuskiego (ceny bieżące w mln PLN) 2005 13 616,6 2009 20 210,4 2010 23 371,3 2011 24 857,6 (24,8 miliardy PLN) Produkcja sprzedana 4 główne branże (2010) udział w %: produkcja pojazdów samochodowych przyczep i naczep 13,0%, produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny 12,0%, produkcja artykułów spożywczych 8,8%, produkcja papieru i wyrobów z papieru 8,2%. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 5
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie lubuskim: 2005 2 033 PLN, czyli około: 2005 500,0 EURO 2009 2 640 PLN 2010 2 755 PLN 2011 2 967 PLN 2012 czerwiec 3 073 PLN, czyli około: 2012 756,8 EURO (sektor przedsiębiorstw) Poziom wynagrodzeń i cen (PL i DE) w 2011 r. do średniej UE, w %: wg EUROSTAT Polska Niemcy Ceny 60% 103% Wynagrodzenia 22% 107% Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 6
Struktura sprzedaży detalicznej towarów w 2010 r. 5252,6 mln PLN = 100%: Towary konsumpcyjne 59,8% Żywność i napoje bezalkoholowe 21,1% Napoje alkoholowe 5,5% Towary nieżywnościowe 33,2% Towary niekonsumpcyjne 40,2% Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 7
Struktura sprzedaży detalicznej Lubuskie Polska w okresie 2006 2011: W cenach bieżących, 2005 = 100% Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 8
Liczba sklepów i stacji paliw ogółem: łącznie z tymi o liczbie pracujących do 9 osób: 2005 10 783 2009 9 841 2010 10 776 Sklepy i stacje paliw wg form organizacyjnych (2010 = 10 776): Inne sklepy (do 119m 2 ) 9351 Sklepy wyspecjalizowane 751 (szeroki asortyment nie żywnościowy np. motoryzacyjne, meblowe, sportowe itd.) Stacje paliw 322 Supermarkety (od 400 do 2499m 2 ) 171 Sklepy powszechne (od 120 do 399m 2 ) 162 (sprzedaż głownie towarów żywnościowych) Hipermarkety (od 2500m 2 ) 12 Domy handlowe (od 600 do 1999m 2 ) 7 (sklepy wielodziałowe nie żywnościowe z uniwersalnym asortymentem) Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 9
Ceny detaliczne wybranych towarów w PLN: 2005 2010 półbuty męskie skórzane 147 169 półbuty damskie skórzane 143 179 pralka automatyczna na 5 kg suchej bielizny 1324 1101 odkurzacz typu domowego 342 303 żelazko z nawilżaczem 181 139 Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 10
Co można było kupić za średnią pensję? średnia krajowa, Polska w 1989, 2004, 2012: Najkorzystniejsze zmiany dla konsumentów: cukier: (3,2 razy więcej w 2012 niż w 1989r. ) kurczaki: (2,9 razy więcej w 2012 niż w 1989r. ) Najmniej korzystne zmiany dla klientów: zakup gazu: (28,8 razy mniej w 2012 niż w 1989r. ) zakup energii elektrycznej: (7 razy mniej w 2012 niż w 1989r. ) Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 11
Co kupują Lubuszanie w Niemczech? ZAKUPY: samochody, chemia gospodarcza i kosmetyczna niska cena i wysoka jakość odzież na wyprzedażach, wybrane produkty spożywcze słodycze, przetwory. USŁUGI: mieszkańcy powiatu żarskiego korzystają z basenu w Forst, Polacy organizują wycieczki do Parku Mużakowskiego oraz niemieckimi ścieżkami rowerowymi. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 12
Co kupują Niemcy w Polsce? ZAKUPY: tankowanie benzyny, artykuły spożywcze, USŁUGI: lekarskie (głównie gabinety stomatologiczne), fryzjerskie i kosmetyczne, w salonach dla zwierząt. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 13
Lubuskie: kwestie sporne konsument sprzedawca: Z praktyki rzeczników praw konsumenta w lubuskim wynika, że min.: są nieuznawane w ogóle reklamacje, są oferowane naprawy towaru bez możliwości wymiany na nowy, ma miejsce odsyłanie do serwisu gwarancyjnego. rozpiętość cenowa wnoszonych spraw (w PLN): 20 50 najtańsze obuwie, głównie chińskie, ok. 100 reklamacje telekomunikacyjne, 2 000 15 000 usługi remontowo budowlane, meble do 10 000 umowy zawierane poza lokalem, konsumenci oczekują od rzeczników pomocy w realizacji swoich uprawnień (tj. naprawy lub wymiany towaru bądź zwrotu zapłaconej ceny). Kim są konsumenci przychodzący do rzeczników: każda grupa wiekowa, jednakże dominują osoby w wieku 50/60 lat oraz starsi, osoby młodsze wiekowo, które (zazwyczaj) dokonały nietrafionego zakupu telefonu komórkowego. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 14
Najczęstsze skargi na produkty: obuwie, Lubuska gospodarka; problemy i potrzeby konsumentów telewizory LCD oraz sprzęt nagłaśniający, wadliwe komputery, Pozostałe: telefony komórkowe, drzwi (najczęściej oferowane jako zewnętrzne są zazwyczaj kiepskiej jakości papierowymi drzwiami wewnętrznymi), piecyki gazowe, kołdry, lampy, odkurzacze itd. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 15
Najczęstsze skargi na usługi: Lubuska gospodarka; problemy i potrzeby konsumentów na umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa czyli w mieszkaniach przez akwizytorów, na pokazach i darmowych lub niskopłatnych wycieczkach: konsumenci są często niedoinformowani, nie znają przysługujących im praw związanych z tego typu umowami czasami są wprowadzani w błąd przez sprzedawców, telekomunikacyjne reklamacja rachunków za rozmowy telefoniczne, sieci kablowe Internet, w tym Internet mobilny problemy z zasięgiem, remontowo budowlane nierzetelni fachowcy, usługi związane z motoryzacją. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 16
Ważniejsze zadania w zakresie polityki konsumenckiej: Prowadzenie edukacji konsumenckiej: konsumenci czytajcie umowy i regulaminy przed ich podpisaniem!!! cykle spotkań z uczniami w szkołach gimnazjalnych i średnich nt. podstawowych praw konsumenckich, cykle spotkań ze słuchaczami Uniwersytetu III Wieku dotyczących spraw konsumenckich, znaczenia prawa i jego stosowania, jak być świadomym konsumentem. Kontynuacja prac rzeczników w zakresie poradnictwa i pomocy prawnej dla konsumentów w zakresie, min.: prawa bankowego, prawa ubezpieczeń majątkowych i na życie, prawa energetycznego, prawa o miarach, prawa budowlanego oraz przepisów dotyczących gospodarki nieruchomościami, własności lokali oraz prawa spółdzielczego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 17
Rozwój wymiany handlowej pomiędzy Polską i Niemcami nowe szanse: Rozwijać handel elektroniczny, ograniczony głównie do rynków krajowych: oczywiste możliwości większego wyboru i oszczędności, jakie oferuje elektroniczny handel transgraniczny. uruchamiać strony internetowe z pełnymi opisami w językach narodowych, co ułatwia dostęp zarówno Polakom i Niemcom do różnych usług i towarów. Prowadzenie promocji medialnej przez niemieckie / polskie sklepy w prasie lokalnej i regionalnej: obecnie prowadzone są promocje medialnej niemieckich sklepów na terenie lubuskich powiatów przygranicznych, poszerzenie promocji medialnej niemieckich sklepów obejmującej teren całego województwa lubuskiego, promocja lubuskich największych centrów handlowych (Focus i Askana) w Niemczech. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 18
Dziękuję za uwagę Michał Frąckowiak Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Zielona Góra, PL tel. +48 (68) 45 65 289 mail: m.frackowiak@lubuskie.pl www.lubuskie.pl www.innowacje.lubuskie.pl