PRZECIWPOśAROWE ZAOPATRZENIE W WODĘ SZKOLENIE INSPEKTORÓW W OCHRONY PRZECIWPOśAROWEJ
Akty prawne dotyczące ochrony ppoŝ. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, budowli i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpoŝarowej Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy (Dz. U. Nr 147, poz. 1229) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpoŝarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg poŝarowych (Dz. U. Nr 121, poz. 1139)
Rodzaje obiektów w wymagających zapewnienia zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia poŝaru jednostki osadnicze o liczbie mieszkańców w przekraczającej cej 100 osób, niestanowiące zabudowy kolonijnej, a takŝe e znajdujące się w ich granicach: budynki uŝytecznou yteczności ci publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiekty budowlane produkcyjne i magazynowe; budynki uŝytecznou yteczności ci publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiekty budowlane produkcyjne i magazynowe, nie znajdujące się w granicach jednostek osadniczych wymienionych w pkt 1, o kubaturze brutto przekraczającej cej 2.500 m3 lub o powierzchni przekraczającej cej 500 m2, z wyjątkiem stacji paliw ze zbiornikami podziemnymi i stacji gazu płynnego; p obiekty budowlane niebędące budynkami, przeznaczone dla potrzeb uŝyteczności ci publicznej lub zamieszkania zbiorowego, w których znajduje się strefa poŝarowa przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób b na powierzchni do 2.000 m2; obiekty budowlane gospodarki rolnej o powierzchni strefy poŝarowej przekraczającej cej 1.000 m2.
Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy poŝarowe, z uwagi na przeznaczenie i sposób uŝytkowania, dzieli się na: mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i uŝytecznou yteczności ci publicznej charakteryzowane kategorią zagroŝenia ludzi, określane dalej jako ZL, produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM, IN. inwentarskie (słuŝą Ŝące do hodowli inwentarza), określane dalej jako IN.
Zasady zaliczania budynków w ZL oraz ich częś ęści, stanowiących odrębne strefy poŝarowe, do kategorii zagroŝenia ludzi (jednej lub do więcej niŝ jedna) ZL I - strefy poŝarowe zawierające co najmniej jedno pomieszczenie przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, ale tylko takich, które nie są jego stałymi uŝytkownikami, a ponadto pomieszczenie to nie jest przeznaczone przede wszystkim do uŝytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się; są tutaj brane pod uwagę duŝe pomieszczenia handlowo-usługowe, lokale gastronomiczno-rozrywkowe, poczekalnie dworcowe, a takŝe te sale konferencyjne i wykładowe, które nie są przeznaczone dla stałego kręgu uŝytkowników, np. pracowników biura, czy studentów danej uczelni; pomieszczenie te mogą być udostępniane osobom niepełnosprawnym, ale nie są przewidziane specjalnie dla nich, gdyŝ wówczas strefy takie zalicza się do kategorii ZL II,
ZL II - strefy poŝarowe przeznaczone przede wszystkim do uŝytku u ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,, takie jak szpitale, Ŝłobki, przedszkola, domy dla osób b starszych; naleŝy tu zwróci cić uwagę, Ŝe e rozpatrywanie zdolności do samodzielnego poruszania się w aspekcie klasyfikacji poŝarowej ma jeden zasadniczy cel - ocenę wpływu stanu psychofizycznego określonych grup ludzi na moŝliwo liwość ich ewakuacji w sytuacji zagroŝenia; do ZL II będąb zaliczane te strefy poŝarowe, których podstawową część uŝytkowników w stanowią osoby nie mogące ewakuować się samodzielnie, nawet jeŝeli eli nie wynika to tylko ze stanu ich sprawności ruchowej; oprócz obiektów w podanych wyŝej jako przykłady, do kategorii tej naleŝeć więc c będąb takŝe e domy opieki i szkoły y dla osób niesłysz yszących, niewidomych lub upośledzonych umysłowo, ośrodki rehabilitacji ruchowej oraz sanatoria dla osób b o ograniczonej zdolności poruszania się itp.
ZL III - strefy poŝarowe przeznaczone dla uŝytecznou yteczności ci publicznej, z wyjątkiem przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi uŝytkownikami; u obejmuje takŝe e te strefy poŝarowe, które nie sąs ogólnodost lnodostępne, ale mają przeznaczenie biurowe lub socjalne,
ZL IV - strefy poŝarowe o przeznaczeniu mieszkalnym, niezaleŝnie od rodzaju budynku, w którym się znajdują ZL V - strefy poŝarowe przeznaczone do zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi uŝytkownikami.
W celu określenia wymagań technicznych i uŝytkowych u budynki sąs podzielone pod względem wysokości na: 1. niskie (N) - do 12 m włąw łącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne - do 4 kondygnacji włąw łącznie, 2. średniowysokie (SW) - ponad 12 do 25 m włąw łącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne - do 9 kondygnacji włąw łącznie, 3. wysokie (W) - ponad 25 do 55 m włąw łącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne - od d 9 kondygnacji do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie, 4. wysokościowe (WW) - powyŝej 55 m nad poziomem terenu.
Wysokość budynku lub jego częś ęści jest liczona od poziomu terenu przy najniŝej połoŝonym onym wejściu do budynku, nie będącym b wyłą łącznie wejściem do pomieszczeń gospodarczych lub technicznych, do górnej g płaszczyzny p stropu lub stropodachu nad najwyŝsz szą kondygnacją uŝytkową, łącznie z grubości cią izolacji cieplnej, bez uwzględnienia wyniesionych ponad tęt płaszczyznę maszynowni dźwigd wigów w i innych pomieszczeń technicznych.
ODPORNOŚĆ OGNIOWA Według PN-B-02851-1: 1997 odporność ogniowa jest to zdolność elementu budynku do spełniania określonych wymagań w znormalizowanych warunkach fizycznych, odwzorowujących porównawczy przebieg poŝaru; miarą odporności ogniowej jest, wyraŝony w minutach czas od początku badania do chwili osiągnięcia przez element próbny jednego z trzech stanów granicznych: nośności przegrody (R), szczelności (E) i izolacyjności (I).
Nośno ność ogniowa (R) jest to zdolność elementu próbnego nośnego nego elementu konstrukcji do utrzymania obciąŝ ąŝenia badawczego bez przekraczania określonych kryteriów w pod względem wielkości i prędko dkości przemieszczenia. Szczelność ogniowa (E) jest to zdolność elementu próbnego oddzielającego elementu konstrukcji budowlanej do zapobieŝenia enia przejściu płomieni p i gorących gazów w oraz do zapobieŝenia enia pojawienia się płomieni na powierzchni nie nagrzewanej. Izolacyjność ogniowa (I) jest to zdolność elementu próbnego oddzielającego elementu konstrukcji budowlanej, poddanego oddziaływaniu ognia z jednej strony, do ograniczenia przyrostu temperatury nie nagrzewanej powierzchni poniŝej określonych poziomów.
ODPORNOŚĆ POśAROWA Ustanawia się pięć klas odporności poŝarowej budynków lub ich części, podanych w kolejności od najwyŝszej do najniŝszej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D" i "E
OBCIĄś ĄśENIE OGNIOWE ObciąŜenie ogniowe (Q) jest to określona w megadŝulach (MJ) średnia wartość cieplna wszystkich materiałów palnych zgromadzonych na 1 metrze kwadratowym budynku lub wydzielonych w nim poszczególnych stref poŝarowych. Zasady, według których oblicza się wartość obciąŝenia ogniowego, określa Polska Norma PN-70/B-02852 Jednostką obciąŝenia ogniowego jest 1 MJ/m2.
OBCIĄś ĄśENIE OGNIOWE gdzie: n - liczba rodzajów w materiałów w palnych znajdujących się w pomieszczeniu, strefie poŝarowej lub składowisku, G1- masa poszczególnych materiałów, w kilogramach. F - powierzchnia rzutu poziomego pomieszczenia, strefy poŝarowej lub składowiska, w metrach kwadratowych, Qcl - ciepło o spalania poszczególnych materiałów, w megadŝulach na kilogram.
WYBRANE WARTOŚCI CIEPŁA SPALANIA Lp. Rodzaj materiału Q cl - Ciepło spalania [MJ/kg] 1 2 3 4 Aceton Acetylen Acetyloaminobenzen Alkohole: allilowy amylowy benzylowy butylowy cetylowy etylowy metylowy propylowy izopropylowy 31 50 31 38 32 33 36 62 30 23 34 31
WYBRANE WARTOŚCI CIEPŁA SPALANIA 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Aluminium (proszek, folie) Asfalt Bakelity Benzen Benzyna (średnio) Bitum Butan Butylen Celuloid Celuloza Drewno (zawartość wilgoci do 12 %) Drewno (zawartość wilgoci ponad 12 %) Dwusiarczek węgla Guma (średnio) Guma piankowa Koks Len (surowiec i wyroby) 31 40 20 44 47 35 46 49 17 18 18 15 23 40 37 29 15
Woda do celów w przeciwpoŝarowych dla wcześniej wymienionych obiektów w powinna być dostępna przede wszystkim z urządze dzeń słuŝących do zaopatrywania w nią ludności. Wodociąg g stanowiący źródło o wody do celów w przeciwpoŝarowych w jednostce osadniczej powinien zapewniać wydajność nie mniejszą niŝ 5 dm3/s i ciśnienie na hydrancie zewnętrznym nie mniejsze niŝ 0,1 MPa,, przez co najmniej 2 godziny. W przypadku gdy w jednostce osadniczej zasoby wody przeznaczonej dla ludności, dostarczanej wodociągiem, nie zapewniają jej wymaganej ilości do celów w przeciwpoŝarowych, wykonuje się co najmniej jedno z następuj pujących uzupełniaj niających źródeł wody, znajdujące się w odległości nie większej niŝ 250 m od skrajnej zabudowy jednostki osadniczej lub chronionego obiektu budowlanego: studnię o wydajności nie mniejszej niŝ 10 dm3/s; punkt czerpania wody przy naturalnym lub sztucznym zbiorniku wodnym o pojemności zapewniającej odpowiedni zapas wody albo na cieku wodnym o stałym przepływie wody nie mniejszym niŝ 20 dm3/s przy najniŝszym stanie wód; w przeciwpoŝarowy zbiornik wodny
Uzupełniające źródło wody, o którym mowa powinno zapewniać moŝliwość pobierania wody z głębokości nie większej niŝ 6 m, licząc od osi pompy, i być wyposaŝone w: studzienkę ssawną lub inne urządzenie umoŝliwiające pobór wody, zabezpieczone przed zamuleniem i zamarzaniem; stanowisko czerpania wody wraz z dojazdem.
STUDNIA SSAWNA
Wymagana ilość wody do celów w przeciwpoŝarowych dla budynków uŝyteczności ci publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz innych obiektów w budowlanych o takim przeznaczeniu, słuŝąs Ŝąca do zewnętrznego gaszenia poŝaru, wynosi: dla budynku o kubaturze brutto do 2.500 m3 i o powierzchni wewnętrznej do 500 m2, połoŝonego onego na terenie jednostki osadniczej - 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m3 w przeciwpoŝarowym zbiorniku wodnym; dla budynków w nie wymienionych w wyŝej - 20 dm3/s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów w o średnicy 80 mm lub zapas wody 200 m3 w przeciwpoŝarowym zbiorniku wodnym; dla obiektów w budowlanych nie będących b budynkami, w których znajduje się strefa poŝarowa przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób b na powierzchni do 2.000 m2-10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m3 w przeciwpoŝarowym zbiorniku wodnym. W przypadku gdy w budynku uŝytecznou yteczności ci publicznej o kubaturze brutto przekraczającej cej 2.500 m3 lub o powierzchni wewnętrznej przekraczającej cej 500 m2 znajdują się pomieszczenia magazynowe o łącznej powierzchni w jednej strefie poŝarowej przekraczającej cej 250 m2 i średniej gęstog stości obciąŝ ąŝenia ogniowego przekraczającej cej 1.000 MJ/m2 wymagana ilość wody do zewnętrznego gaszenia poŝaru jest określana jak dla obiektu magazynowego z taką gęstością obciąŝ ąŝenia ogniowego, jak w tych pomieszczeniach.
ZL I, ZL II, ZL III, ZL V Powierzchnia wewnętrzna do 500 m 2 Kubatura do 2500 m 3 1 x DN 80 10 dm 3 /s lub zapas 100 m 3 Dla pozostałych: ZL I, ZL II, ZL III, ZL V 2 x DN 80 20 dm 3 /s lub zapas 200 m 3
STACJE PALIW PŁYNNYCH STACJE LPG 10 m 3 /s 1 x DN 80
WYMAGANIA DLA SIECI WODOCIĄGOWYCH PPOś Sieć wodociągowa przeciwpoŝarowa powinna być zasilana w wodę z pompowni przeciwpoŝarowej, zbiornika wieŝowego, studni lub innych urządze dzeń,, zapewniających wymaganą wydajność i ciśnienie na najbardziej niekorzystnie połoŝonych onych hydrantach zewnętrznych, przez co najmniej 2 godziny. Sieć wodociągowa przeciwpoŝarowa powinna być wykonana jako sieć obwodowa. Dopuszcza się budowę sieci wodociągowej rozgałę łęzieniowej poza obszarami miejskimi oraz tam, gdzie łączna wymagana ilość wody nie przekracza 20 dm3/s. Dopuszcza się budowę odgałę łęzień z sieci obwodowej w celu zasilania hydrantów w zewnętrznych. W przypadku gdy łączna wymagana ilość wody przekracza 30 dm3/s, sieć obwodową zasila się w dwóch punktach usytuowanych w moŝliwie największej odległości od siebie.
Sieć wodociągow gową,, dla której łączna wymagana ilość wody przekracza 20 dm3/s, projektuje się i buduje tak, aby moŝliwe było o jednoczesne pobieranie wody z dwóch sąsiednich siednich hydrantów w zewnętrznych przeciwpoŝarowych. Średnice nominalne (DN) przewodów w wodociągowych, wyraŝone w milimetrach, na których przewiduje się instalowanie hydrantów w zewnętrznych przeciwpoŝarowych, powinny wynosić co najmniej: DN 100 - w sieci obwodowej; DN 125 - w sieci rozgałę łęzieniowej; w odgałę łęzieniach sieci obwodowej - według obliczeń hydraulicznych; DN 80 - przy rozbudowie lub modernizacji istniejącego wodociągu o wydajności 5 dm3/s w jednostce osadniczej o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej cej 2.000.
RODZAJE SIECI WODOCIĄGOWYCH ZASILANIE SIEĆ OBWODOWA ZASILANIE ZASILANIE SIEĆ ROZGAŁĘZIENIOWA DO 20 m 3
Na sieci wodociągowej przeciwpoŝarowej stosuje się hydranty zewnętrzne nadziemne o średnicy nominalnej DN 80. Dopuszcza się stosowanie hydrantów w podziemnych o średnicy nominalnej DN 80 w przypadkach, gdy stosowanie hydrantów w nadziemnych jest szczególnie utrudnione lub niewskazane, na przykład ze względu na powodowanie utrudnień w ruchu. W obiekcie budowlanym produkcyjnym i magazynowym, w którym wymagana ilość wody do zewnętrznego gaszenia poŝaru przekracza 30 dm3/s, w zakładach adach rafineryjnych i petrochemicznych oraz na magistralnym przewodzie wodociągowym powinny być stosowane hydranty nadziemne o średnicy nominalnej DN 100. Hydranty zewnętrzne zainstalowane na sieci wodociągowej przeciwpoŝarowej powinny mieć moŝliwo liwość ich odłą łączania zasuwami od sieci. Zasuwy powinny znajdować się w odległości co najmniej 1 m od hydrantu i pozostawać w połoŝeniu otwartym.
Hydranty zewnętrzne przeciwpoŝarowe rozmieszcza się wzdłuŝ dróg g i ulic oraz przy ich skrzyŝowaniach, przy zachowaniu odległości: 1) między hydrantami - do 150 m; 2) od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi lub ulicy - do 15 m; 3) od chronionego obiektu budowlanego - do 75 m; 4) od ściany budynku - co najmniej 5 m. Poza obszarami miejskimi odległość między hydrantami powinna być dostosowana do gęstog stości istniejącej i planowanej zabudowy. Wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego przeciwpoŝarowego, przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody, w zaleŝno ności od jego średnicy nominalnej (DN), powinna wynosić co najmniej: 1) dla hydrantu nadziemnego DN 80-10 dm3/s; 2) dla hydrantu nadziemnego DN 100-15 dm3/s; 3) dla hydrantu podziemnego DN 80-10 dm3/s. Hydranty zewnętrzne przeciwpoŝarowe powinny być co najmniej raz w roku poddawane przeglądom i konserwacji przez właściciela w sieci wodociągowej przeciwpoŝarowej.
LOKALIZACJA HYDRANTÓW ZL PM do 75 m > 5 m od ściany do 150 m do 15 m od zewnętrznej krawędzi
HYDRANT ZEWNĘTRZNY PODZIEMNY Hydrant podziemny o średnicy nominalnej 80 mm z samoczynnym urządzeniem odwadniającym w komorze dolnej przeznaczony jest do czerpania wody z rurociągu ogólnego przeznaczenia o średnicy nominalnej 80 mm, wody o temp. do 40'C i ciśnieniu do 1 Mpa.
STOJAK HYDRANTOWY W skład sprzętu do hydrantów podziemnych wchodzą: Stojak hydrantowy słuŝy do pobierania wody z hydrantu podziemnego. Klucz wykorzystuje się do unoszenia pokrywy hydrantu podziemnego oraz do otwierania jego zaworu. 1 wrzeciono zaworu, 2 pokrywa, 3 grzybek, 4 uszczelka grzybka, 5 nasada 75, 6 korpus, 7 nasada pokrętna, 8 rura, 9 nakrętka mocująca, 10 stopka, 11 uszczelka stopki
HYDRANT ZEWNĘTRZNY NADZIEMNY Hydrant nadziemny o średnicy nominalnej 80 mm z samoczynnym urządzeniem odwadniającym w komorze dolnej przeznaczony jest do czerpania wody z rurociągu ogólnego przeznaczenia o średnicy nominalnej 80 mm, wody o temp. do 40'C i ciśnieniu do 1 Mpa.
HYDRANT ZEWNĘTRZNY NAZIEMNY