GMINA MSZANA DOLNA charakterystyka demograficzna opracowanie mgr Marek Nawieniak WSTP Celem scharakteryzowania przemian społeczno gospodarczych, na terenie omawianej gminy wykorzystano materiały statystyczne udostpnione przez Starostwo Powiatowe w Limanowej, Urzd Gminy Mszana Dolna, dostpne materiały demograficzne w Internecie, ródła ksikowe oraz słowniki poj geograficznych. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY MSZANA DOLNA Wprowadzony 1 stycznia 1999 r. trójstopniowy podział administracyjny naszego kraju, spowodował, e Gmina Mszana Dolna znalazła si w graniach nowo utworzonego województwa małopolskiego.
Ryc. Gmina Mszana Dolna zarys granic Miasto i Gmina Mszana Dolna o powierzchni 197 km 2 i liczbie mieszkaców około 24.000, ley w powiecie limanowskim, na terenie województwa małopolskiego. Miasto Mszana Dolna (7.470 osób), bdce siedzib władz gminnych stanowi lokalny orodek wielofunkcyjny, pełnicy funkcj usługow nie tylko w stosunku do własnych mieszkaców, ale i w stosunku do mieszkaców terenów wiejskich Gminy, jak i gmin ssiednich (Niedwied, Lubomierz, Rabka). Dotyczy to w szczególnoci obsługi administracyjnej ludnoci, usług, szkolnictwa, słuby zdrowia i handlu. STRUKTURA DEMOGRAFICZNA GMINY MSZANA DOLNA Struktura demograficzna (wg J. Flis) to obraz aktualnego stanu społeczestwa na danym terenie. - Stan i rozmieszczenie ludnoci Gmina obejmuje 9 miejscowoci, w których mieszka obecnie 16.024 mieszkaców. Rozmieszczenie ludnoci jest bardzo nierównomierne. Wynika to, głównie z przyczyn przyrodniczych, tj. ukształtowania terenu oraz połoenia przy szlaku komunikacyjnym
MIEJSCOWO LICZBA MIESZKACÓW W TYS. Kasinka Mała 3,094 Kasina Wielka 2,814 Mszana Górna 2,452 Lubomierz 2,0 Olszówka 1,565 Łostówka 1,337 Łtowe 1,147 Raba Nina 1,026 Glisne 0,301 W badanym przedziale czasowym, tj. lata 1985 2001 r. liczba ludnoci systematyczni rosła z 13.500 do wspomnianych wczeniej 16.024 osób. Główn przyczyn tego zjawiska, jest wysoki przyrost naturalny na terenie Gminy, co zreszt od dawna było cech południa Polski. Przy małej powierzchni Gminy, wynoszcej 27 km 2 rednia gsto zaludnienia wynosi 575os./km 2, co jest zblione do gstoci zaludnienia Tajwanu (594os./km 2 ). Gsto zaludnienia na tym terenie jest wykładni przyrostu naturalnego i migracji. - Migracje Migracje czyli naturalny ruch ludnoci, to zmiana miejsca pobytu. Dzielimy je na zewntrze i wewntrzne. W analizowanym przedziale czasowym odnotowano prawidłowo wpływajc na wzrost gstoci zaludnienia na terenie Gminy. Od roku 1985 obserwuje si systematyczny spadek odpływu ludnoci poza teren Gminy. Ma to wpływ na stały wzrost ogólnej liczby mieszkaców. Powodem tego jest transformacja naszej gospodarki oraz ogólnopolski wzrost stopy bezrobocia.
- Przyrost naturalny O strukturze demograficznej Gminy decyduje przyrost naturalny (wg. J. Flis - wzrost liczby ludnoci po uwzgldnieniu rónicy midzy iloci urodze a iloci zgonów w okrelonym przedziale czasowym). Dane statystyczne podaj, e przyrost naturalny na terenie Gminy Mszana Dolna w roku 2001na 1000 mieszkaców wyniósł 8,16. Jest to wskanik bardzo wysoki, tym bardziej e obecnie w naszym kraju notuje si ujemny przyrost naturalny. - Struktura płci Analizujc struktur płci ludnoci Gminy, notuje si nadwyk mczyzn nad kobietami. (51% : 49%). KOBIETY MCZYNI 7.893 8.311 Wywołane jest to zjawiskiem ucieczki młodych kobiet w wieku 20 39 lat do miast w poszukiwaniu tzw. lepszych warunków ycia. W niedługim czasie hasło ona dla rolnika symbol terenów dawnych PGR ów, bdzie na czasie i dla tego rejonu. - - Struktura wieku % LUDNOCI W WIEKU % LUDNOCI W WIEKU % LUDNOCI W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYM PRODUKCYJNYM POPRODUKCYJNYM 32,17 54,21 13,61 Analizujc struktur wieku społeczestwa Gminy, mona miało zaliczy je do młodych. Przewaga ludnoci młodych grup wiekowych powoduje, i zjawisko starzenia si społeczestwa nie jest problemem tej Gminy.
STRUKTURA ZATRUDNIENIA I TENDENCJE NA RYNKU PRACY Ponad 54% ludnoci gminy Mszana Dolna jest w wieku produkcyjnym. Analizujc struktur zatrudnienia odnotowuje si systematyczny spadek zatrudnionych lub utrzymujcych si z pracy na roli. Powodem jest duy nakład pracy wynikajcy z niskiej klasy bonitacyjnej gleb tych terenów, niekorzystnym ukształtowaniem terenu oraz rozdrobnieniem gospodarstw. Dostosowanie naszej gospodarki do wymogów gospodarki rynkowej równie i na tym terenie wpłynła na obraz struktury zatrudnienia. Znaczny odsetek zatrudnionych w III sektorze gospodarki narodowej (usługi), nie jest niczym szczególnym, czy rónicym ten teren od reszty kraju. Najwicej zatrudnionych jest w zakładach wiadczcych usługi: budowlane, transportowe, składowe i edukacyjne. Nagły wzrost zatrudnienia w 2001 r. w słubie zdrowia wskazuje na wzrost mobilnoci mieszkaców Gminy w poszukiwaniu pracy poza miejscem zamieszkania. - Bezrobocie Transformacja gospodarki objawiła si nie tylko przebranowieniem zatrudnienia, ale i wzrostem stopy bezrobocia. W latach 1994 2001 systematycznie rosła, zreszt jak w całym kraju liczba bezrobotnych i wyniosła na terenie Gminy 1400 osób, które pozostawały bez pracy. Wynikało to z rónych przyczyn do których mona zaliczy: - niskie kwalifikacje zawodowe ludnoci, - mała mobilno zawodowa i przestrzenna - moliwo dorobienia w tzw. szarej strefie gospodarki. PODSUMOWANIE Reasumujc mona stwierdzi, i struktura społeczno gospodarcza gminy Mszana Dolna jest odzwierciedleniem zmian zachodzcych strukturze Polski. Zmiany gospodarcze, rozbudowa infrastruktury oraz zmiany wymuszone s postpem
cywilizacyjnym i deniami naszego kraju do wstpienia w szeregi pastw Unii Europejskiej.