Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/6 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Bromek potasu KBr 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Symbol Zwroty zagroŝenia % wag. Nr CAS Nr WE Nazwa chemiczna ostrzegawczy (R)* bromek potasu 100 7758-02-3 231-830-3 - - 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.. ZagroŜenie poŝarowe: Substancja stała, niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy. ZagroŜenie Bromek potasu uwodniony działa słabo draŝniąco na organizm człowieka. toksykologiczne: ZagroŜenie Bromek potasu uwodniony działa słabo szkodliwie na organizmy wodne i ekotoksykologiczne: glebowe. 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego bromkiem potasu środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. Zapewnić dopływ świeŝego powietrza. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŝącej. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu Ŝołądka wodą z dodatkiem duŝej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezu a następnie przez podanie środka przeczyszczającego. 2. Skontaktować się z lekarzem. Kontakt z oczami: 1. Przemyć skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. Kontakt ze skórą: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W razie potrzeby skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: Substancja niepalna. W ogniu wydzielają się niebezpieczne gazy i dymy. Zgodne z naturą poŝaru sąsiednich obiektów. Pełna ochrona straŝaków.
Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/6 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się bromku potasu do środowiska skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝania środowiska. Chronić źródła wody oraz kanalizację. Standardowe. W razie potrzeby chronić drogi oddechowe przed pyłem - filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P 2. Starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Unieszkodliwianie na drodze chemicznej zgodnie obowiązującymi przepisami. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania bromku potasu nie jeść, nie pić, unikać wdychania pyłów i dymów przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Zapobieganie poŝarom Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym / wybuchom: Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami: zakresie. Bromek potasu przechowuje się w suchych pomieszczeniach zamkniętych, w temperaturze do 20 C i wilgotności 5-70%, w beczkach drewnianych wyłoŝonych papierem parafinowym lub w wielowarstwowych workach papierowych z wkładką parafinową. Nie przechowywać w pobliŝu środków spoŝywczych i w pomieszczeniach przeznaczonych do przebywania ludzi. Chronić przed światłem, wilgocią i wpływami atmosferycznymi. Układać z dala od źródeł ciepła. Personel wyposaŝyć w ochrony osobiste. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Za odpad moŝna uznać bromek potasu, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy bromek potasu odstawiany jest do wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska miejsca celem utylizacji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania bromku potasu. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Rękawice robocze. Nie ma szczególnych wymagań. Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami bromku potasu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2). Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/6 Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam, gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń pyłów pochodzących z bromku potasu uwodnionego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz. 1769) NDS dla nietrujących pyłów przemysłowych - 10 mg/m 3 W odniesieniu do krwi, wartość fizjologiczna dla bromu wynosi 0,5-1,0 mg/100 cm 3. Przekroczenie wartości 20 mg/100 cm 3 moŝe świadczyć o zatruciu. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 119,01 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych bromek potasu jest białą, krystaliczną substancją bez zapach, o szczypiącym smaku, higroskopijny. Temperatura topnienia: 730 o C. Temperatura wrzenia: 1380 o C. Gęstość: 3,20 g/cm 3 (20oC). Gęstość usypowa: 900 1000 kg/m 3 Rozpuszczalność w wodzie: Bromek potasu bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie - w temperaturze pokojowej 650 g/l. ph roztworu wodnego (50 g/l, 20 o C): 5,5 8,5. Inne: Bromek potasu otrzymywany jest w reakcji węglanu potasu z bromkiem Ŝelaza(III) albo bromu z zasadą potasową w obecności węgla drzewnego celem redukcji powstającego bromianu do bromku. Bromek potasu stosowany jest do wyrobu emulsji fotograficznych, w lecznictwie jako środek uspakajający (w leczeniu bezsenności, padaczki i dychawicy oskrzelowej - dobrze znoszony przez osoby starsze i dzieci), w litografii i rytownictwie. Monokryształy wykorzystywane są w spektroskopii w podczerwieni. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: W warunkach normalnych, prawidłowo przechowywany bromek potasu jest chemicznie słabą substancją. Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów, połknięcie, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Zatrucia ostre i przewlekłe bromkiem potasu występują w przemyśle. Wielu autorów wskazuje jednak, Ŝe większym źródłem zatruć przewlekłych są leki uspakajające. Około 5% wszystkich pacjentów zakładów psychiatrycznych znalazło się tam w związku z przewlekłymi zatruciami związkami bromu. Bromek potasu dobrze wchłaniany jest przez przewód pokarmowy. W organizmie człowieka gromadzi się w płynach międzykomórkowych. Wydalany jest bardzo powoli, głównie poprzez nerki.
Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/6 Podstawowym objawem zatrucia bromkiem potasu jest zamroczenie, zaś najcięŝszymi następstwami są zapalenie i obrzęk płuc. W zatruciach ostrych pojawiają się nudności, wymioty, bóle brzucha, śpiączka i poraŝenia. W zatruciach przewlekłych, wskutek przedawkowania pojawia się otępienie umysłowe, apatia, niewyraźna i utrudniona mowa, utrata pamięci, brak łaknienia, wyniszczenie, ból głowy, senność, omamy, objawy psychiczne, ataksja, stupor i śpiączka. Często występuje zmniejszenie czucia na dotyk i ból, cuchnący zapach z ust. Czasami ma miejsce odoskrzelowe zapalenie płuc, rozwijające się wskutek niedostatecznego wykrztuszania śluzu, co jest związane ze zmniejszeniem odruchów błony śluzowej gardła. U pewnej grupy ludzi zaŝywających bromek potasu stwierdza się trądzikowatą i grudkowata wysypkę na twarzy i na rękach. Wdychanie pyłów: Pył bromku potasu powoduje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. MoŜe pojawić się bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc), ostry nieŝyt oskrzeli, zapalenie płuc. Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić podraŝnienie i wysypka uczuleniowa. Kontakt z oczami: Wystąpi podraŝnienie, zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie. Połknięcie: Wystąpią nudności i wymioty. Bywają trudności w oddychaniu. Mogą wystąpić problemy z krąŝeniem. Jako późne powikłanie występuje niedomoga wątroby i nerek. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: mały 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 09 01 99 inne nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie
Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/6 Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Numery bezpiecznego stosowania (S): 2-8-13 Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 2 Chronić przed dziećmi. S 8 Przechowywać pojemnik w suchym pomieszczeniu. S 13 Nie przechowywać razem z Ŝywnością, napojami i paszami dla zwierząt. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001 r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami) Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004 r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2) Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769) Ustawą z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638) Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE
Data wydania: 01.09.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/6 Chemiczne określenie produktu: Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Bromek potasu Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie. Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1. Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów. OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3). Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 kartycharakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *