1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Transkrypt

1 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Pentatlenek diwanadu(v) Wzór chemiczny: V 2 O 5 Inne nazwy: tlenek wanadu(v), pentatlenek wanadu Producent: Dystrybutor: 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbol ostrzegawczy pentatlenek diwanadu(v) Muta.Kat.3 Repro.Kat.3 T, N Zwroty zagroŝenia (R)* 20/ /23-51/ IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC T N Substancja stała, niepalna. Nie stwarza zagroŝenia poŝarowego. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. Działa draŝniąco na drogi oddechowe. Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. MoŜliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki. MoŜliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa toksycznie na organizmy wodne; moŝe powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego pyłem pentatlenku diwanadu(v) środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Skontaktować się z lekarzem. Następstwa wdychania: 1. Wyprowadzić poszkodowana osobę na świeŝe powietrze. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub w razie potrzeby podać tlen - najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zapewnić pomoc lekarską. Uwaga: groźba obrzęku płuc. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez minut, przy wywiniętych powiekach. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Następstwa połknięcia: 1. Przy połknięciu osobie przytomnej naleŝy natychmiast podać do wypicia duŝe ilości wody i mechanicznie prowokować wymioty. Czynność tę powtarzać kilkakrotnie. Osoby niefachowe nie powinny wszczynać postępowania leczniczego, jeŝeli poszkodowany jest nieprzytomny. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. Zanieczyszczenie skóry:

2 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę. Zanieczyszczoną skórę naleŝy zmywać 2% roztworem wodorowęglanu sodu. 2. Skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU ZagroŜenia poŝarowe: Pentatlenek diwanadu(v) jest substancją niepalną. Nie stwarza szczególnego zagroŝenia poŝarowego. W przypadku poŝaru Odpowiednie do gaszenia poŝaru obiektu lub substancji znajdujących się sąsiednich obiektów w sąsiedztwie pentatlenku diwanadu(v). Zalecany ditlenek węgla (CO 2 ), stosować w kolejności: gaśnice proszkowe z proszkiem ABC oraz woda. Sprzęt Ochrony standardowe. Aparaty izolujące drogi oddechowe. ochronny straŝaków: 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się większej ilości pentatlenku diwanadu(v) do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝania środowiska. Chronić przede wszystkim drogi oddechowe maskami ochronnymi. W razie potrzeby wezwać ekipę ratowniczą. Unikać kontaktu z uwalniającym się pyłem. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie ochronnego działania filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P3). Rozsypaną substancję dokładnie zbierać do pojemników z pokrywami. Stosować metody mechaniczne oraz urządzenia zasysające (odkurzacze przemysłowe). Starać się nie wzbijać pyłu. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Powtórne zagospodarowanie; zgodnie wymogami z rozporządzeniem Ministra Gospodarki sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom / wybuchom: Magazynowanie: Podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z pentatlenkiem diwanadu(v), przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. Substancja praktycznie niepalna. Nie stwarza zagroŝenia poŝarowego oraz wybuchowego. Pentatlenek diwanadu(v) przechowywać w pojemnikach, w suchych i zamkniętych pomieszczeniach o drewnianych podłogach zabezpieczonych przed przenikaniem wilgoci z gruntu, w temperaturze do 20ºC i wilgotności 60-80%. Pentatlenek diwanadu(v) jest przenoszony do szczelnie zamkniętych beczek i bębnów metalowych, puszek pakowanych razem w skrzynie drewniane lub kartony, słoikach szklanych obłoŝonych obojętnym materiałem amortyzującym. Przechowywać z dala od Ŝywności. Magazyn musi być wyposaŝonych w wydajną instalację wentylacyjną Zasady magazynowania określa norma PN-89/C

3 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Metody z odpadami: postępowania Za odpad moŝna uznać pentatlenek diwanadu(v), który nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy pentatlenek diwanadu(v) odstawiany jest do wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska miejsca celem wykorzystania hutniczego. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania pentatlenku diwanadu(v). Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Maski ochronne z pochłaniaczami pyłów P3. Ręce: Rękawice ochronne. Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Skóra i ciało: Ubrania ochronne. Ogólne środki ochrony: Higiena pracy: Metody oceny naraŝenia: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z pyłem pentatlenku diwanadu(v). Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać rozsypy bez wzbijania pyłu. Metody oceny naraŝenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości pyłów w powietrzu miejsca pracy. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS): Składnik NDS (mg/m 3 ) NDSCh (mg/m 3 ) pentatlenek diwanadu(v) dymy 0,05 dymy 0,1 pyły 0,05 pyły 0,5 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 181,88 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych pentatlenek diwanadu(v) jest krystalicznym proszkiem barwy pomarańczowoŝółtej lub ceglastoczerwonej. Temperatura topnienia: 690 o C Temperatura wrzenia: ok o C z rozkładem Gęstość: 3,36 g/cm 3 Gęstość usypowa: kg/m 3 Rozpuszczalność w wodzie: bardzo słaba (0,7 g/l/20 o C) Wartość ph (50 g/l H 2 O/20 o C): ok. 4 Inne: Pentatlenek diwanadu(v) ogrzewany w atmosferze wodoru lub tlenku węgla łatwo ulega redukcji. Reaguje ze stęŝonym kwasem solnym tworząc VOCl 2 i l 2. Z zasadami tworzy wanadany(v). Otrzymywany przez rozkład termiczny metawanadanu(v) amonu. Stosowany jest jako katalizator w reakcjach utlenienia, do otrzymywania farb ceramicznych i szkieł (jako pigment). 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Pentatlenek diwanadu(v) w warunkach prawidłowego przechowywania

4 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Właściwości korozyjne: jest chemicznie stabilny. Reaguje ze stęŝonym kwasem solnym tworząc VOCl 2 i l 2. Z zasadami tworzy wanadany(v). Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów i par, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Pentatlenek diwanadu(v) jest substancją toksyczną. DraŜni błony śluzowe dróg oddechowych i oczu. W kontakcie z wilgocią powstają niebezpieczne, Ŝrące produkty reakcji. Dane toksykologiczne: LD 50(doustnie, szczur) = mg/kg. Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów i par: Pyły i pary powodują ostre podraŝnienie nosa i gardła Powstaje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. MoŜe pojawić się bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc), ostry nieŝyt oskrzeli, zapalenie płuc. MoŜe nastąpić uszkodzenie płuc. Następstwem mogą być objawy naśladujące zespół Parkinsona. Pracownicy stykający się zawodowo z pentatlenkiem diwanadu(v) powinni być poddawani okresowym badaniom lekarskim. Połknięcie: Wystąpią nudności i wymioty. Śluzówki ust mogą być obrzęknięte. Pojawiają się trudności w oddychaniu. Mogą wystąpić problemy z krąŝeniem. Jako późne powikłanie występuje niedomoga wątroby i nerek. Kontakt ze skórą: Wystąpi silne podraŝnienie a takŝe oparzenie chemiczne. Kontakt z oczami: Wystąpi zaczerwienienie, podraŝnienie, swędzenie i łzawienie. Stwierdzono działanie mutagenne i działanie na rozrodczość. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie na organizmy wskaźnikowe: Ryby: Średnia granica śmiertelności dla róŝanki następuje po 96 godzinach działania roztworem siarczanu wanadylu o stęŝeniu 4,8 mg/dm 3 (w bardzo miękkiej wodzie).w twardej wodzie granica ta wynosi 30 mg/dm 3. Stopień zagroŝenia wód: duŝy 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju inne, nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju opakowania z metalu rodzaju opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN (ONZ): 2862 PIĘCIOTLENEK WANADU Klasa RID/ADR/IMO: 6.1

5 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 Kod klasyfikacyjny: T5 Grupa pakowania: III Ilości ograniczone: LQ9 Kategoria transportowa: 2 Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 60 Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym: Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: T Produkt toksyczny. N Produkt niebezpieczny dla środowiska. R 20/22 R 37 R 48/23 R 51/53 R 63 R 68 S 1/2 S 36/37 S 38 S 45 S 61 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Działa szkodliwie na drogi oddechowe i po połknięciu. Działa draŝniąco na drogi oddechowe Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. Działa toksycznie na organizmy wodne; moŝe powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym MoŜliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki MoŜliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. Nosić odpowiednią odzieŝ ochronną i odpowiednie rękawice ochronne W przypadku niedostatecznej wentylacji stosować odpowiednie indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2).

6 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206), Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: T N R 20/22 R 37 R 48/23 R 51/53 R 63 R 68 Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Pentatlenek diwanadu(v) Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt toksyczny. Produkt niebezpieczny dla środowiska. Działa szkodliwie na drogi oddechowe i po połknięciu. Działa draŝniąco na drogi oddechowe Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. Działa toksycznie na organizmy wodne; moŝe powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym MoŜliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki MoŜliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3);

7 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58) , ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *