SLO gan Nr 47 Marzec 2014
Spis treści: Kalendarium 1. Międzynarodowy Dzień Kobiet: Historia święta. Kiedy i gdzie jest obchodzony? Co dać w prezencie? 2. Dzień Wagarowicza: Skąd się wziął i czego dotyczy? 3. Pierwszy Dzień Wiosny: Data początku wiosny. Meteorologia. 4. Przysłowia na marzec. 5. Życzenia. 6. Humor J 2
KALENDARIUM 8 marca Międzynarodowy Dzień Kobiet 21 marca Dzień Wagarowicza 21 marca Pierwszy Dzień wiosny 1. Międzynarodowy Dzień Kobiet Coroczne święto obchodzone 8 marca jako wyraz szacunku dla ofiar walki o równouprawnienie kobiet. Ustanowione zostało w 1910 roku. Dzień Kobiet w Polsce był obchodzony na szeroką skalę do 1993 roku. Historia święta W Polsce wiąże się go przede wszystkim z ideologią PRL i symbolicznym czerwonym goździkiem, z założenia Międzynarodowy Dzień Kobiet jest uczczeniem pamięci sufrażystek walczących o równouprawnienie kobiet, równe traktowanie w pracy i taką samą wypłatę za jednakowo wykonaną pracę. Początki obchodów tego święta związane są ze strajkami w Stanach Zjednoczonych. Podczas jednego z nich, w 1909 roku kobiety sprzeciwiające się uciskowi w firmie, zostały zamknięte w fabryce, gdzie wybuchł pożar. Zginęło w nim 126 kobiet. 3
Dlatego od 1910 roku obchodzi się Dzień Kobiet jako uczczenie pamięci i poświęcenia tych kobiet. Ustanowiła go Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze. Z założenia Dzień Kobiet miał służyć utrwalaniu idei równości. Kiedy i gdzie jest obchodzony? W większości krajów obchodzone jest 8 marca, choć są wyjątki w Tunezji obchodzi się je 13 sierpnia. Data początek marca związana jest z rzymskimi obchodami Matronaliów, święta macierzyństwa, płodności i pierwiastka żeńskiego w naturze. Wtedy też kobiety były traktowane w sposób wyjątkowy, dawano im prezenty i spełniano ich życzenia. Dzień kobiet jest obecnie oficjalnym świętem w: Albanii, Algierii, Armenii, Azerbejdżanie, Białorusi, Bośni i Hercegowinie, Brazylii, Burkina Faso, Kamerunie, Chinach, Kubie, Włoszech, Laosie, Kazachstanie, Kirgistanie, Macedonii, Mołdawii, Mongolii, Czarnogórze, Polsce, Rumunii, Rosji, Serbii, Tadżykistanie, Ukrainie, Uzbekistanie, Wietnamie i Zambii. 4
Co dać w prezencie? Zazwyczaj panie w Polsce otrzymują w prezencie słodycze i kwiaty. Goździki nadal są niezwykle popularnym kwiatem. Obok niego królują tulipany i czerwone róże, te szczególnie dla partnerek. Jednak w innych krajach, na przykład we Włoszech, kobiety otrzymują gałązki akacji srebrzystej. Podobny podarunek otrzymują w Rosji. 2. Dzień Wagarowicza Wagary, ucieczka z lekcji (łac. vagari błąkanie się) nieuzasadniona (z punktu widzenia władz szkolnych; nie obejmująca np. choroby), jedno- lub wielokrotna, celowa oraz świadoma nieobecność ucznia na obowiązkowych zajęciach szkolno-lekcyjnych. Skąd się wziął i czego dotyczy? Na świecie niektóre władze szkolne walczą z problemem wagarów poprzez uruchamianie specjalnych numerów telefonicznych (tzw. "bardzo gorących linii") pod które można zgłaszać przypadki wagarów. W USA istnieje Departament Policji stanu Waszyngton D.C. ds. Wagarów i Godziny Policyjnej oraz specjalne wozy policyjne w celu zatrzymania młodocianych. Istnieje bowiem zakaz swobodnego przemieszczania się młodzieży na ulicach i w miejscach publicznych w określonych godzinach (zwykle nocnych). 5
Wagary a wiosna Wagary nasilają się zwłaszcza w okresie wiosennym, a potęguje je ładna, słoneczna pogoda. Jest to związane z typowym dla większości ludzi mieszkających w strefie klimatu umiarkowanego rozprężeniem wiosennym i ogromną chęcią przebywania na świeżym powietrzu w miejscu pełnym słońca, następującym po długim zimowym czasie jego braku. W skrajnych przypadkach taka absencja może dotyczyć całej klasy szkolnej (spowodowana jest wówczas zwykle obawą przed jakimś trudnym egzaminem lub pracą klasową) lub nawet kilku klas oraz całej szkoły np. w pierwszy dzień wiosny, czego przykładem w Polsce jest obchodzone przez uczniów w tym dniu nieformalne święto Dzień Wagarowicza. Część władz szkolnych próbuje ograniczyć lub na swój sposób zalegalizować wagary w tym dniu poprzez organizację imprez szkolnych (i pozaszkolnych) oraz okolicznościowych wyjść (np. do najbliższego parku w celu uczczenia pierwszego dnia wiosny, w postaci tradycyjnego topienia Marzanny symbolu odchodzącej zimy). 6
3. Pierwszy Dzień wiosny Wiosna jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimat umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z rosnącą średnią dobową, oraz umiarkowaną ilością opadu atmosferycznego. Data początku wiosny. Pierwszy dzień wiosny, obchodzony jest w dniu równonocy wiosennej, który najczęściej przypada w dniu 21 marca lub dnia poprzedniego lub następnego, w zależności gdzie jest obserwowana. W XX wieku wiosna w strefie czasowej Polski rozpoczynała się zwykle 21 marca, zaś w miarę przybliżania się końca stulecia coraz częściej 20 marca. W 2011 roku pierwszy dzień wiosny przypadł na 21 marca (godz. 00:21), zaś wszystkie kolejne do roku 2043 będą obchodzone wyłącznie 20 marca, a od 2044 roku - 19 albo 20 marca. Kolejny początek wiosny w dniu 21 marca nastąpi dopiero w roku 2102. Przyczyną zjawiska jest ruch punktu Barana związany z precesją ziemskiej osi rotacji. 7
Meteorologia Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 20 marca a 22 czerwca (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dzień jest dłuższy, nocy krótsza, aż do przesilenia letniego, od tego dnia dni stają się krótsze, a noce dłuższe. Temperatura powietrza wiosną rzadko spada poniżej 0 C. Za wiosnę klimatyczną przyjmuje się okres roku, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 15 C. Zasadniczo wiosnę poprzedza zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy przedwiośnie. Za początek wiosny fenologicznej przyjmuje się początek wegetacji oraz kwitnienie przebiśniegów i krokusów. W zależności od kontynentu i strefy klimatycznej, pory roku zmieniają się wcześniej, bądź później i trwają dłużej, bądź krócej. Dla półkuli południowej wszystkie opisane daty i zjawiska są przesunięte o pół roku. Za miesiące wiosenne na półkuli północnej uznaje się marzec, kwiecień i maj, a na południowej wrzesień, październik i listopad. 8
4. Przysłowia na marzec Co w marcu urośnie, zmarznie w maju. W marcu jak w garncu. Ile mgły w marcu, tyle deszczu w lecie. W świętej Halszki dzionek (2 marca) nuci już skowronek. Na Świętego Kazimierza (4 marca) wyjdzie skowronek spod pierza. Męczennicy (10 marca), jeśli psocą, będzie padać Wielką Nocą, a gdy kropla nie spadnie, przez sześć niedziel będzie ładnie. Czasem marzec tak się podsadzi, że dwa kożuchy oblec nie wadzi. Jak nie ma śniegu w marcu, deszczu w maju, to nie ma urodzaju. Na świętego Grzegorz (12 marca) idzie zima do morza. Gdy Matylda spotka się z boćkiem (14 marca), będzie szczęście za każdym kroczkiem. Gdy święty Józef (19 marca) pogodny, roczek będzie urodny. Jak po Benedykcie (21 marca) ciepło, to i w lecie będzie piekło. Święta Łuca (25 marca) dnia przymuca. Gdy przed Zwiastowaniem (25 marca) żaby rzegocą, to im po Zwiastowaniu jeszcze gęby zmarzną. Marzec przychodzi wilkiem, odchodzi barankiem. Gdy w marcu grzmoty, to w maju śnieg. Na Zwiastowanie (25 marca) zlatują się bocianie. Gdy woda zimą huczy, to na wiosnę mróz dokuczy. Chłodny marzec, ciepły maj, będzie zboże jako gaj. Słaba zima kiepskie lato. 9
5. Życzenia Wszystkie życzenia są dla kobiety Które bywają czasem niestety Trochę niechciane i nie lubiane Ale są za to - BARDZO KOCHANE. Małe dziewczynki, bardzo lubimy I więc im dużo szczęścia życzymy Nieważne przecież jaka uroda Jaka w ubiorze dziecięcym moda Wszystko nieważne jest w życiu Waszym Bądźcie radością więc w życiu naszym. Większe dziewczyny te nastolatki Ładne są nieraz wśród nich gagatki Im już życzymy szczęścia wielkiego Pięknej miłości, no i do tego Sukcesów w szkole pracy i w domu Marzeń spełnienia nie po kryjomu Radości wielkiej tutaj i teraz Byśmy cieszyli się z wami nieraz. A młode mamy to też kobiety Które czasami ale niestety Dla siebie samych czasu nie mają Bo cały swój czas dzieciom oddają O nich to właśnie też pamiętamy Piękne życzenia więc im składamy Życząc im dużo szczęścia, miłości Do swoich dzieci moc cierpliwości By je chowały na dobrych ludzi I niech to im się nigdy nie znudzi By z nami były przez długie lata I były również - radością świata. A nasze babcie miłe babunie Niechaj kochają jak każda umie Niechaj zabiorą na spacer dzieci A dla nich zawsze niech słońce świeci By one ciągle były zdrowymi 10
I się cieszyły wnukami swymi A te co dzisiaj zdrowia nie mają Niechaj się cieszą i pamiętają Że o nich także ktoś tam pamięta Zawsze codziennie nie tylko w święta Życzymy im wiary i cierpliwości Od młodych serca i życzliwości By ich choroba szybko minęła A każda chora - uśmiech przyjęła Bo wszystkie panie tu na tym świecie Są bardzo ważne dla nas jak wiecie Żyją tu dla nas, dla nas się trudzą Przy nich się przecież ludzie nie nudzą Powiedzmy wszystkim dużym i małym Że je KOCHAMY SERCEM SWYM CAŁYM! HUMOR 11
Zima. Dwa jelenie stoją na paśniku i żują ospale siano nałożone tu przez gajowego. W pewnej chwili jeden z jeleni mówi: - Chciałbym, żeby już była wiosna. - Tak ci mróz doskwiera? - Nie, tylko już mi obrzydło to stołówkowe jedzenie! Na egzaminie znudzony profesor mówi do niezbyt dobrze przygotowanego studenta: - Zadam tylko jedno pytanie wyciągające. Jak pan odpowie, to pan zdał, jeśli nie - to dwója. Ile liści jest na tym drzewie za oknem? - 3487 - odpowiada bez zająknięcia student. - Jak pan to policzył? - pyta zdumiony profesor. - A to już, panie profesorze, jest drugie pytanie. Blondynka w autobusie kasuje 4 bilety. Facet obok się pyta : - Po co kasuje pani 4 bilety? - Pierwszy na drogę, drugi gdybym zgubiła pierwszy, trzeci gdybym zgubiła drugi a czwarty gdybym zgubiła trzeci. - A co jak zgubi pani czwarty? - Mam miesięczny Kontrola drogowa: - Tutaj jest ograniczenie do 40 km/h wy jedziecie 80 km/h. Ciekawe gdzie się tak spieszycie? - 100 zł panu przywieźć. -Dzień dobry, poproszę gumę do żucia. -Listek? -Nie, gałąź. Biegnie wilk przez las z bukietem róż. Na drodze spotyka Czerwonego Kapturka: -Gdzie tak pędzisz wilku? -Nie wiesz? Dziś jest Dzień Babci! 12