STRZELBA POWTARZALNA kal.12. Mossberg

Autor: Marek Kaszczyk STRZELBA POWTARZALNA kal.12. Mossberg 1. Przeznaczenie Ogólne strzelba służy do samoobrony, obezwładniania, walki na krótkich odległościach (do 50m) oraz do niszczenia osłon technicznych. W Służbie Więziennej strzelba wykorzystywana jest przede wszystkim do miotania pocisków niepenetracyjnych podczas takich czynności jak: służba na posterunkach w ZK typu półotwartego, konwojowanie, pościg, wykonywanie innych obowiązków służbowych, wymagających występowania z bronią długą (strzelania programowe, szkolenia, uroczystości). edu.cossw.pl strona 1

2. Krótka charakterystyka Strzelba jest bronią nieautomatyczną, powtarzalną. Oznacza to, że wszystkie czynności związane z oddaniem kolejnego strzału, muszą być wykonywane przez strzelającego, a strzelać można ogniem pojedynczym. W strzelbie wykorzystano pompkowy system przeładowania (pump action) uruchamiany siłą mięśni strzelającego. 3. Podstawowe dane taktyczno-techniczne. Kaliber 12 (wagomiara * ). Amunicja stosowana w SW nb.12/70 z poc. gum. Chrabąszcz 50. Prędkość początkowa pocisku ok. 300m/s. Pojemność magazynka 7 szt. ** Szybkostrzelność 7 strz./10 15s. Ustawienie przyrządów celowniczych 35 m. Zabezpieczenie przed strzałem przypadkowym bezpiecznik. Ciężar 3,17 kg. * Wagomiara - angielski system określania kalibru stosowany do broni z lufą gładkościenną. Określa on liczbę jednakowych pocisków kulistych o średnicy przewodu lufy, jaką można odlać z jednego funta (0,4536kg) ołowiu. ** Pojemność magazynka zależy od długości łuski naboju. Druga liczba podawana po kalibrze broni (np.:12/70) oznacza długość łuski w milimetrach po strzale. Najczęściej spotykane długości łusek to 12/65, 12/70, 12/76. edu.cossw.pl strona 2

4. Ogólna budowa 1. Komora zamkowa. 2. Kolba. 3. Magazynek. (części od 1 do 3 tworzą szkielet broni) 4. Lufa. 5. Chwyt przedni. 6. Zamek. 7. Suwadło. (części od 5 do 7 tworzą w broni zespół przesuwny) 8. Mechanizm spust owo uderzeniowy. 9. Kołek łączący. 10. Ustalacz naboi. 11. Rozdzielacz naboi. 12. Podajnik naboi. 13. Bezpiecznik. 14. Pierścień łączący ze śrubą magazynka. 1. Bezpiecznik. 2. Wyrzutnik. 3. Okno wyrzutowe. 4. Otwór na kołek łączący. 5. Otwór na występ podajnika naboi. 6. Otwór na występ rozdzielacza naboi. 1. Kabłąk. 2. Język spustowy. 3. Zatrzask suwadła. 4. Kołek łączący. 5. Występ podajnika naboi. 6. Bezpiecznik. edu.cossw.pl strona 3

4.1. Podstawowe wyposażenie Przybory do obsługi bieżącej. Ładownica na dodatkowe naboje. 5. Posługiwanie się strzelbą w różnych sytuacjach 5.1. Przechowywanie w magazynie uzbrojenie Strzelbę powtarzalną przechowuje się w głównym i podręcznym magazynie uzbrojenia w następujący sposób: rozładowaną, kurek zwolniony, bezpiecznik w położeniu odbezpieczony. Strzelbę przechowuje się w stojakach, w pozycji stojącej, ustawioną lufą do wewnątrz stojaka i chwytem przednim w skrajnym przednim położeniu. edu.cossw.pl strona 4

5.2. Przenoszenie W czasie pełnienia służby strzelbę przenosimy: załadowaną, zabezpieczoną, bez wprowadzonego naboju do komory nabojowej, jeżeli jest dołączony pas nośny to w położeniu "na pas". Jeżeli nie ma pasa nośnego przenosimy strzelbę trzymając ją w rękach, nie kierując lufy w stronę ludzi, w trakcie wchodzenia na posterunek, wsiadania i wysiadania z samochodu, w wąskich przejściach i korytarzach, podczas biegu należy trzymać strzelbę w rękach przed sobą. Należy pamiętać, aby podczas przenoszenia broni w ręku nie trzymać palca na języku spustowym. Poza pełnieniem służby strzelbę przenosimy zabezpieczoną, nie załadowaną. 5.3. Podstawowe czynności przy posługiwaniu się strzelbą 5.3.1. Odbezpieczanie i zabezpieczanie Odbezpieczenie strzelby następuje po przesunięciu bezpiecznika w stronę wylotu lufy. Po odbezpieczeniu na komorze zamkowej widoczna jest czerwona kropka informująca o odbezpieczeniu strzelby. Strzelba jest zabezpieczona przed strzałem przypadkowym, gdy przesuniemy bezpiecznik w przeciwną stronę (do siebie). Po zabezpieczeniu zostaje zablokowany spust i kurek, czerwona kropka na komorze zamkowej jest zakryta. Sprawdzenie skuteczności działania zabezpieczenia wykonuje się w następujący sposób: nacisnąć na spust powinien być twardy, nie daje się go przesunąć; odciągnąć chwyt przedni do tyłu powinien być zablokowany i nie dać się przesunąć. edu.cossw.pl strona 5

5.3.2. Rozkładanie częściowe i składanie Podczas wykonywania częściowego rozkładania strzelba powinna być zabezpieczona. W celu dokonania częściowego rozłożenia strzelby należy wykonać w kolejności następujące czynności: 1. Sprawdzić komorę nabojową, magazynek i podajnik czy nie ma naboju. Wcisnąć zatrzask suwadła, odciągnąć zespół przesuwny w tylne położenie i sprawdzić czy w komorze nabojowej, magazynku i na podajniku nie ma naboju, po sprawdzeniu, zespół przesuwny przesunąć w przednie położenie. 2. Odkręcić śrubę magazynka. 3. Odłączyć lufę. Wysunąć lufę z komory zamkowej. edu.cossw.pl strona 6

4. Odłączyć mechanizm spustowo uderzeniowy. Za pomocą wybijaka wybić kołek łączący, wyjąć mechanizm spustowo uderzeniowy z komory zamkowej. edu.cossw.pl strona 7

5. Odłączyć z komory zamkowej ustalacz i rozdzielacz naboi. Wyjąć z występów w komorze zamkowej. Lekkie potrząśnięcie strzelbą może ułatwić wyjęcie elementów. 6. Odłączyć z komory zamkowej suwadło. Ustawić zespół przesuwny tak, aby suwadło znalazło się na wysokości wycięć komory zamkowej, w których umieszczany jest mechanizm spustowo uderzeniowy. Unieść suwadło i odłączyć. 7. Odłączyć chwyt przedni. Przesunąć chwyt przedni do przodu zdejmując go z magazynka czas, np. podczas obsługi bieżącej. edu.cossw.pl strona 8

8. Odłączyć zamek. Wysunąć zamek z komory zamkowej (w stronę magazynka). 9. Odłączyć podajnik naboi. Podnieść podajnik do góry. Ścisnąć jego boczne listwy wyprowadzając występy z otworów w komorze zamkowej. Składanie strzelby polega na wykonaniu powyższych czynności w odwrotnej kolejności. 1. Dołączyć podajnik naboi. Ścisnąć jego listwy boczne i wprowadzić do komory zamkowej tak, aby występy weszły do otworów w komorze. Przesunąć podajnik w głąb komory zamkowej. 2. Dołączyć zamek. Wprowadzić zamek od strony magazynka do komory zamkowej. Po wprowadzeniu docisnąć zamek do dołu, aby wcisnąć rygiel zamka i przesunąć dalej. edu.cossw.pl strona 9

3. Dołączyć chwyt przedni. Nałożyć rurę chwytu na magazynek, a listwy wprowadzić w występy, w komorze zamkowej. Podczas wprowadzania listw do komory zamkowej należy je lekko nacisnąć, aby trafiły w prowadnice. 4. Dołączyć suwadło. Ustawić zamek i listwy chwytu przedniego, w taki sposób, aby suwadło wkładane w miejscu wycięć na mechanizm spustowo uderzeniowy, swoim występem łączącym trafiło w otwór zamka, a wycięciami na występy listw prowadzących. edu.cossw.pl strona 10

5. Dołączyć rozdzielacz wkładamy go w komorę zamkową tak, aby swoim występem trafił do otworu w jej ściance, ustalacz naboi natomiast umiejscawiamy w wycięciach, w komorze zamkowej po drugiej stronie. Przy wyrobieniu części, ustalacz i rozdzielacz mogą słabo trzymać się w komorze zamkowej, należy je przytrzymać przed dołączeniem mechanizmu spustowo uderzeniowego. edu.cossw.pl strona 11

6. Dołączyć mechanizm spustowo uderzeniowy. Wprowadzić mechanizm w wycięcia komory zamkowej, zaczynając od strony magazynka, a następnie docisnąć od strony kolby. 7. Dołączyć kołek łączący. 8. Dołączyć lufę. Wprowadzić ją równo do komory zamkowej i dokręcić śrubę na łączniku magazynka. Po złożeniu strzelby należy sprawdzić współdziałanie części i mechanizmów. W tym celu należy wykonać przeładowanie, odbezpieczyć i zwolnić kurek. Następnie należy przeładować broń, zabezpieczyć i sprawdzić skuteczność działania zabezpieczenia. edu.cossw.pl strona 12

5.3.3. Załadowanie i rozładowanie magazynka W celu załadowania magazynka nabojami należy obrócić strzelbę podajnikiem do góry. Następnie trzymając nabój za kryzę wsunąć do magazynka do momentu usłyszenia kliknięcia, co świadczy o zatrzymaniu naboju na ustalaczu. Wytyczne zawarte w piśmie Dyrektora Generalnego SW z dn.16.10.1997r. L.dz.NO 850/97 dotyczą rozładowania strzelby Winchester. Zawarte tu wskazówki do rozładowania można przenieść na strzelbę Mossberg. Rozładowanie strzelby polegałoby na wykonaniu następujących czynności: zabezpieczyć broń (jeżeli nie była zabezpieczona), wylot lufy należy skierować w bezpieczne miejsce, obrócić strzelbę o 90 o tak, aby podajnik naboju znajdował się z boku, po prawej stronie rozładowującego, wcisnąć zatrzask suwadła i przesunąć zespół przesuwny nieznacznie do tyłu tak, aby odryglować komorę nabojową, edu.cossw.pl strona 13

naciskając kciukiem na ustalacz naboju, uwalniać pojedynczo naboje z magazynka. Strzelbę rozładować można także poprzez wykonywanie przeładowania broni. Należy pamiętać, aby broń była zabezpieczona, a lufa broni skierowana w miejsce bezpieczne. Naciskając zatrzask suwadła wykonujemy przeładowanie broni do momentu, aż wszystkie naboje zostaną usunięte, co sprawdzamy, kontrolując komorę nabojową i magazynek. Należy pamiętać, aby wykorzystując ten sposób rozładowania broni, usuwane naboje nie spadały z wysoka na twarde podłoże. Należy skierować okno wyrzutowe nad stół lub np. nad jakiś pojemnik. 5.3.4. Rozładowanie strzelby w sytuacji gdy w komorze nabojowej jest nabój W przypadku, gdy strzelbę rozładowujemy, a ma wprowadzony nabój do komory nabojowej, należy wykonać następujące czynności: zabezpieczyć strzelbę (jeżeli nie była zabezpieczona), edu.cossw.pl strona 14

wcisnąć zatrzask suwadła i przesuwać powoli zespół przesuwny do tyłu, do położenia, w którym podajnik naboi zostanie przesunięty do dołu. Czynność tę należy wykonać ostrożnie, aby poprzez zbyt mocne przesunięcie zespołu przesuwnego nie doprowadzić do uwolnienia z magazynka kolejnego naboju, wyciągnąć ręką nabój z komory zamkowej, upewnić się, że następny nabój nie został uwolniony z magazynka, w zależności od dalej wykonywanych zadań należy albo: zespół przesuwny przesunąć do przodu, a usunięty nabój doładować do magazynka, rozładować magazynek według wcześniejszego opisu. 5.4. Załadowanie na służbę i rozładowanie strzelby po służbie Funkcjonariusz czynności załadowania i rozładowania broni przeprowadza: w miejscu do tego wyznaczonym, pod bezpośrednim nadzorem, na komendy dowódcy zmiany lub jego zastępcy. edu.cossw.pl strona 15

LP. KOMENDY I CZYNNOŚCI DOWÓDCY ZMIANY CZYNNOŚCI STRAŻNIKA 1. DO PRZEJRZENIA BROŃ! Wykonuje lewą nogą wykrok w przód i opiera strzelbę kolbą o udo prawej nogi, lufę kierując w stronę tablicy TU KIERUJ Sprawdza czy w komorze nabojowej, magazynku BROŃ. Wciska zatrzask suwadła i przesuwa zespół przesuwny w tylne położenie, i na podajniku nie znajduje się nabój. unosi do góry podajnik naboi i okazuje do przejrzenia komorę nabojową, podajnik naboi i magazynek. 2, PRZEJRZAŁEM! Potwierdza sprawdzenie broni. 3. ŁADUJ! Nadzoruje wykonanie komendy. Przesuwa zespół przesuwny w przednie położenie i sprawdza skuteczność działania zabezpieczenia. Obraca strzelbę o 180 o podajnikiem do góry i ładuje naboje do magazynka. Po załadowaniu broni dowódca zmiany lub jego zastępca rozprowadza funkcjonariuszy do wyznaczonych zadań. Po wykonaniu zadań funkcjonariusze pod nadzorem dowódcy zmiany lub jego zastępcy udają się w miejsce przeznaczone do ładowania i rozładowania broni. LP. KOMENDY I CZYNNOŚCI DOWÓDCY ZMIANY CZYNNOŚCI STRAŻNIKA 1. ROZŁADUJ! Wykonuje lewą nogą wykrok w przód i opiera strzelbę kolbą o udo lewej nogi, lufę kierując w stronę tablicy Nadzoruje wykonanie komendy. TU KIERUJ BROŃ, sprawdza wzrokowo czy strzelba jest zabezpieczona, 2. DO PRZEJRZENIA BRONI! Sprawdza czy w komorze nabojowej, magazynku i na podajniku nie znajduje się nabój. 3. PRZEJRZAŁEM! Potwierdza sprawdzenie komory nabojowej. rozładowuje naboje z magazynka. Przesuwa zespół przesuwny w skrajne, tylne położenie, okazuje do przejrzenia komorę nabojową, podajnik naboi i magazynek rurowy. Przesuwa zespół przesuwny w przednie położenie, sprawdza skuteczność zabezpieczenia. 5.5. Przykładowe użycie podczas służby LP. SYTUACJA POSTĘPOWANIE FUNKCJONARIUSZA 1. Strażnik pełniący służbę na posterunku uzbrojonym zauważył dwóch osadzonych wychodzących z okna celi. Wzywa osadzonych do zatrzymania wydając komendę "STÓJ". 2. Osadzeni po wyjściu rozpoczęli bieg w stronę ogrodzenia wewnętrznego. 3. Osadzeni kontynuują ucieczkę i dobiegają do ogrodzenia wewnętrznego. Ponawia wezwanie do zatrzymania się podając komendę STÓJ BO STRZELAM! oraz odbezpiecza strzelbę i przeładowuje. Ponieważ wezwania do zaniechania ucieczki okazały się bezskuteczne oddaje strzał w kierunku jednego z osadzonych. edu.cossw.pl strona 16

4. Strażnik trafił jednego z osadzonych, który leży na ziemi i trzyma się za udo, jednak drugi osadzony nie zaniechał ucieczki i wspina się na ogrodzenie wewnętrzne. 5. Osadzony po przedostaniu się na mur zewnętrzny, został trawiony i spadł na pas ochronny, siedzi na ziemi i nie wykonuje żadnego ruchu. Oddaje kolejne strzały do osadzonego, który kontynuuje ucieczkę. Wydaje osadzonym polecenia: odrzucić broń lub niebezpieczne narzędzia (jeżeli mają), odsunąć się od nich kilka kroków, leżeć, nie ruszać się z miejsca zatrzymania bo będę strzelać, Następnie: powiadamia d cę zmiany o sytuacji, obserwuje rejon posterunku szczególną uwagę zwracając na zatrzymanych sadzonych. 5.6. Charakterystyczne zacięcia występujące podczas strzelań NAJCZĘŚCIEJ POWSTAJĄCE ZACIĘCIA PODCZAS STRZELAŃ NAZWA I OPIS ZACIĘCIA PRZYCZYNA ZACIĘCIA SPOSÓB USUNIĘCIA NIEWYPAŁ: po przeładowaniu chwyt przedni jest w skrajnym przednim położeniu, nabój w komorze nabojowej, strzelający naciska na spust, kurek zostaje zwolniony jednak strzał nie pada. NIEWPROWADZENIE NABOJU DO KOMORY NABOJOWEJ: Niesprawna amunicja. Uszkodzona iglica lub jej sprężyna. Uszkodzony mechanizm spustowo uderzeniowy. Przeładować broń. Przekazać broń do naprawy. po przeładowaniu strzelby, strzelec naciska na spust w celu oddania kolejnego strzału odczuwa jednak objaw tzw. miękkiego języka spustowego, naciskanie na spust nie powoduje strzału. Zespół przesuwny, który nie doszedł do skrajnego przedniego położenia wciska zatrzask suwadła, który rozłącza spust z zaczepem kurka. Złe przeładowanie. Zabrudzona komora nabojowa. Uszkodzony lub nietypowy nabój. Docisnąć energicznie zespół przesuwny do przedniego położenia. Wyczyścić broń. Wymienić (usunąć) nabój np. przeładowując broń. edu.cossw.pl strona 17

PRZETRZYMYWANIE LUB NIEWYRZUCANIE ŁUSKI Z KOMORY ZAMKOWEJ: niewyrzucona łuska z komory zamkowej pozostała w niej między zamkiem, a lufą lub została ponownie wprowadzona do komory nabojowej. Złe przeładowanie po strzale. Uszkodzony wyrzutnik. Przeładować broń. W przypadku utknięcia łuski między zamkiem a lufą podczas przeładowania przechylić strzelbę łuską do dołu. PONADTO MOŻNA SIĘ SPOTKAĆ Z NASTĘPUJĄCYMI ZACIĘĆIAMI NIEDOSŁANIE NABOJU: po przeładowaniu strzelający naciska na spust, kurek zostaje zwolniony, jednak strzał nie pada. Objaw przypomina zacięcie NIE- WYPAŁ, jednak w tym przypadku nabój nie został uwolniony z magazynka NIEWYCIĄGNIĘCIE ŁUSKI Z KOMORY NABOJOWEJ: Niesprawność magazynka, silne zabrudzenia, wgniecenia, uszkodzenie sprężyny. Niesprawność mechanizmu spustowo uderzeniowego (działanie ustalacza i rozdzielacza naboi). Przekazać broń do naprawy. W pierwszym odruchu strzelający uważa, że ma do czynienia z zacięciem NIEWYPAŁ i wykonuje przeładowanie jednak nie zostaje wyrzucony nabój z komory nabojowej. W celu usunięcia tego zacięcia należy uderzyć ręką w magazynek (aby uwolnić zablokowane przez zabrudzenia naboje) i przeładować strzelbę. Wyczyścić magazynek. Oddać broń do naprawy. po oddaniu strzału, strzelający nie może wykonać prawidłowego pełnego przeładowania. Zespół przesuwny jest blokowany w ruchu do przodu. Nabój nie może wejść do komory nabojowej, gdyż tam znajduje się niewyciągnięta łuska. Zanieczyszczona komora nabojowa. Zanieczyszczony lub uszkodzony wyciąg łuski albo jego sprężyna. Odciągnąć chwyt przedni, usunąć nabój, usunąć łuskę np. przeładowując, kontynuować strzelanie. Wyczyścić lub przekazać strzelbę do warsztatu. edu.cossw.pl strona 18

PRZEPUSZCZANIE (GUBIENEI) NABOI: Po przeładowaniu strzelający naciska na spust, kurek zostaje zwolniony, jednak strzał nie pada. Czasami można zauważyć wypadający nabój poza broń podczas przeładowania. Strzelający zdejmuje palec z języka spustowego. Poddaje broń kontroli wzrokowej i ocenia sytuację. UTRUDNIONE MAGAZYNKA: ZAŁADOWANIE W tym przypadku, przyczyną zacięcia jest rozminięcie się naboju z podajnikiem naboi. Może do tego dojść z powodu opóźnionego uwolnienia naboju z magazynka. Podajnik unosi się do góry, a dopiero później uwalniany jest nabój. Przeładować strzelbę. Nabój doładować do magazynka. podczas wprowadzania naboi do magazynka nie można przesunąć lub przesuwa się z oporami donośnik magazynka. Zanieczyszczenie magazynka. Pogięty magazynek. Niesprawna amunicja. Przecisnąć donośnik siłą. Wyczyścić magazynek, Przekazać broń do naprawy, Dokonać przeglądu amunicji. 6. Działanie strzelby W celu oddania strzału ze strzelby musimy załadować magazynek nabojami. Następnie strzelbę odbezpieczyć i przeładować tzn. przygotować ją do strzału poprzez wciśnięcie zatrzasku suwadła i odciągnięcie chwytu przedniego w tylne położenie oraz przesunięcie go do przodu. Poruszane poprzez chwyt przedni suwadło z zamkiem w trakcie ruchu do tyłu powoduje odryglowanie komory nabojowej, uwolnienie naboju z magazynka na podajnik, napięcie kurka. Podczas przesuwania chwytu przedniego do przodu suwadło wraz z zamkiem powoduje podniesienie podajnika z nabojem, skąd zostanie pobrany oraz wprowadzony i zaryglowany w komorze nabojowej. W końcowej fazie ruchu do przodu, po zaryglowaniu komory zostanie zwolniony zatrzask suwadła. Strzelba jest przygotowana do oddania strzału. Gdy strzelający naciśnie na język spustowy, kurek zostaje zwolniony i uderza w iglicę. Następuje strzał. Ciśnie gazów prochowych działa we wszystkie strony z jednakową siłą. Energię swo- edu.cossw.pl strona 19

ją oddają działając na pocisk wyrzucając go z lufy. W wyniku powstałych sił bezwładności działających na strzelbę następuje niewielki ruch suwadła do tyłu, co powoduje odryglowanie komory nabojowej. Jednak, aby oddać kolejny strzał, strzelający musi ponownie przesunąć chwyt przedni do tyłu i do przodu. W trakcie ruchu do tyłu, suwadło z zamkiem wyciągnie łuskę i doprowadzi ją do wyrzutnika, łuska zostaje wyrzucona na zewnątrz broni, uwolni kolejny nabój z magazynka na podajnik, napnie kurek. Powracając w przednie położenie, suwadło z zamkiem wykonuje znowu wcześniej wymienione czynności. edu.cossw.pl strona 20