Ochrona dóbr kultury na terenie Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego i Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki oprac. mgr Piotr Rochowski
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Dobra kultury materialnej zestawienie ilościowe po weryfikacji terenowej 258 obiektów z 12 kategorii tematycznych, 2 zabytkowe zespoły architektoniczne (Ciężkowice i dawny zespół dworskoparkowy w Kąśnej Dolnej), 106 obiektów o najwyższej potencjalnej wartości wartości zabytkowej, 9 zabytków o znaczeniu regionalnym*, 34 obiekty wpisane do rejestru zabytków. * kościoły w Ciężkowicach, Bruśniku i Jamnej; dwór i park w Kąśnej Dolnej, domy rejestrowe w Ciężowicach, Dolina Krzyży w Jamnej.
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Dobra kultury materialnej zestawienie ilościowe po weryfikacji terenowej 258 obiektów z 13 kategorii tematycznych, 97 obiektów o najwyższej potencjalnej wartości wartości zabytkowej, 1 zabytek o znaczeniu regionalnym (kościół par. pw. św. Katarzyny w Ryglicach, 1928-1940 r.), 12 obiektów wpisanych do rejestru zabytków.
Ciężkowicko-Rożnowski PK / PK Pasma Brzanki Dotychczasowa ochrona 1. Rejestr zabytków (C-RPK - 34 wpisy, PKPB 12 wpisów). 2. Ustalenia studiów uwarunkowań i mpzp. 3. Gminne ewidencje zabytków i programy opieki nad zabytkami. 4. Aktywność społeczna w zakresie ochrony dóbr kultury.
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Cele ochrony 1. Zachowanie elementów kultury materialnej charakterystycznych dla Pogórza Ciężkowickiego i Rożnowskiego, w szczególności historycznie ukształtowanych układów osadniczych, zabytków architektury sakralnej i świeckiej, budownictwa ludowego, zabytkowych nekropolii oraz miejsc pamięci z czasów II wojny światowej. 2. Wspieranie działań służących zachowaniu i eksponowaniu walorów kultury niematerialnej, w tym wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych właściwych dla pogranicza regionów Pogórzan i Krakowiaków Wschodnich.
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Cele ochrony 1. Zachowanie elementów kultury materialnej charakterystycznych dla Pogórza Ciężkowickiego, w szczególności historycznie ukształtowanych układów osadniczych, zabytków architektury sakralnej i budownictwa ludowego, oraz obiektów małej architektury sakralnej. 2. Wspieranie działań służących zachowaniu i eksponowaniu walorów kultury niematerialnej, w tym wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych właściwych dla pogranicza regionów Pogórzan i Krakowiaków Wschodnich.
Ciężkowicko-Rożnowski PK / PK Pasma Brzanki Problemy ogólne Przerwanie ciągłości lokalnej tradycji budowlanej 1.Dokumentowanie oraz bieżący monitoring stanu obiektów budownictwa ludowego. 2.Utworzenie gminnego pogotowia konserwatorskiego. 3.Kreowanie zainteresowania społecznego dla idei zachowania budynków tradycyjnego budownictwa. 4.Opracowanie katalogu lub albumu promującego formy architektoniczne oraz detale zdobnicze nawiązujące do miejscowej tradycji budowlanej.
Ciężkowicko-Rożnowski PK / PK Pasma Brzanki Problemy ogólne Zanikanie niematerialnej tradycji regionu 1.Dokumentowanie świadectw. 2.Upowszechnienie wartości. 3.Wspieranie oddolnych projektów służących zachowaniu i kultywowaniu kultury niematerialnej.
Ciężkowicko-Rożnowski PK / PK Pasma Brzanki Problemy ogólne Brak pełnego wykorzystania gminnych ewidencji zabytków 1.Systematyczna aktualizacja i rozbudowa zawartości merytorycznej gminnych ewidencji zabytków. 2.Przekształcenie gminnych ewidencji zabytków do postaci elektronicznych baz danych powiązanych z gminnymi systemami informacji przestrzennej.
Ciężkowicko-Rożnowski PK / PK Pasma Brzanki Wspieranie aktywności społecznej w zakresie ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego 1. Promowanie funkcji społecznego opiekuna zabytków. 2. Wspieranie osób i grup sprawujących społecznie opiekę nad zabytkami małej architektury sakralnej. 3. Promowanie akcji Ślady przeszłości uczniowie adoptują zabytki (projekt Centrum Edukacji Obywatelskiej). 4. Promowanie społecznego dziennikarstwa kulturowego (Mapa Kultury, projekt Narodowego Centrum Kultury). 5. Edukacja, przewartościowanie postaw społecznych w stosunku do starych domów i budynków gospodarczych.
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Problemy szczegółowe Rozpad zabytków architektury dwór w Olszowej, dawna Kolonia Akademicka w Pławnej Konserwacja, częściowa rekonstrukcja i rewitalizacja obiektu dworu wraz z jego otoczeniem w granicach dawnego założenia parkowego; przywrócenie użytkowania zespołu w ramach nowych funkcji.
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Problemy szczegółowe Rozpad zabytków małej architektury sakralnej Wykonanie ekspertyz oraz prac konserwatorskich
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Problemy szczegółowe Zaniedbanie, brak opieki i bieżącej konserwacji obiektów małej architektury sakralnej Wykonanie prac konserwatorskich
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Problemy szczegółowe Cmentarz wojenny nr 143 w Ostruszy: zatarcie pierwotnego układu przestrzennego zabytku Rekompozycja układu: a) odtworzenie ogrodzenia i żeliwnych krzyży na nagrobkach, b) przywrócenie drożności dawnej drogi prowadzącej do cmentarza, c) systematyczne usuwanie samosiejek, krzewów i traw w obrębie nekropolii.
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Problemy szczegółowe Brak właściwej ekspozycji obiektu zabytkowego Przywrócenie i utrzymanie ekspozycji biernej: usuwanie samosiejek, krzewów i traw, przycinanie gałęzi zasłaniających obiekty.
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Udostępnianie walorów kulturowych Szlak historycznych cmentarzy: Rzepiennik Strzyżewski - Dąbry Ostrusza Ciężkowice Bogoniowice Jastrzębia (Paleśnica - Tropie).
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Udostępnianie walorów kulturowych Szlak pogórzańskich sanktuariów: Ciężkowice Bruśnik Jamna Tropie.
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Problemy szczegółowe Rozpad zabytków architektury dwór w Burzynie, kapliczka w Joninach, tartak w Żurowej a) Burzyn - konserwacja, częściowa rekonstrukcja i rewitalizacja obiektu wraz z jego otoczeniem, b) Joniny - ekspertyza oraz prace konserwatorskie, c) Żurowa - częściowa lub całkowita rekonstrukcja obiektu z przeznaczeniem na cele edukacyjne i kulturalne (ekspozycyjne).
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Problemy szczegółowe Rozpad zabytkowych krzyży drewnianych Konserwacja lub rekonstrukcja z zachowaniem pierwotnego wyglądu
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Problemy szczegółowe Zaniedbanie, brak opieki i bieżącej konserwacji obiektów małej architektury sakralnej Wykonanie prac konserwatorskich
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Problemy szczegółowe Cmentarz wojenny nr 147 w Golance: zatarcie pierwotnego układu przestrzennego zabytku Rekompozycja układu: a) odtworzenie ogrodzenia i żeliwnych krzyży na nagrobkach, b) ustawienie leżących nagrobków, c) systematyczne usuwanie samosiejek, krzewów i traw w obrębie nekropolii.
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Problemy szczegółowe Brak właściwej ekspozycji obiektu zabytkowego Przywrócenie i utrzymanie ekspozycji biernej: usuwanie samosiejek, krzewów i traw, przycinanie gałęzi zasłaniających obiekty.
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki Udostępnianie walorów kulturowych Szlak edukacyjno-spacerowy w Ryglicach: Rynek kościół par. dwór i spichlerz zabytkowe cmentarze mała architektura sakralna