Badania morfologii, właściwości fizykochemicznych i wartości opałowej odpadów dla Regionu tarnowskiego Badania prowadzone przez: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach ROT Recycling Odpady Technologie
Zakres prac obejmował badania: - ilościowe odpadów: ustalenie wskaźników nagromadzenia - jakościowe odpadów: - jakościowe odpadów: gęstość nasypowa skład morfologiczny właściwości fizyczno-chemiczne w tym właściwości paliwowe
Środowiska badawcze: Zabudowa mieszkalna 9 tras badawczych w tym: - Tarnów - 3 rejony zabudowy wielorodzinnej, 1 rejon zabudowy jednorodzinnej - Dąbrowa Tarnowska: 2 rejony zabudowy wielorodzinnej - Koszyce: 1 rejon zabudowy jednorodzinnej - Skrzyszów: 1 rejon zabudowy jednorodzinnej - Zalasowa: 1 rejon zabudowy jednorodzinnej wiejskiej
Obiekty infrastruktury - 6 obiektów: - Supermarket - Szkoła - Biuro - Targowisko - Cmentarz - Kosze uliczne
Badania morfologiczne i fizykochemicznych prowadzono także dla odpadów na wyjściu z instalacji sortowniczej i selektywnie zebranych odpadów papieru i tworzyw sztucznych (dla zbadania stopnia udziału zanieczyszczenia) Częstotliwość prowadzenia badań: 1 x kwartał
Wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach mieszkalnych [kg/mieszkańca/rok ] Trasa Jednostkowy wskaźnik wytwarzania odpadów Zima Wiosna Lato Jesień Średnia Trasa I -zabudowa wysoka, wielorodzinna, Tarnów 346 298 320 338 325 Trasa II - zabudowa niska, wielorodzinna, Tarnów 311 233 260 280 271 Trasa III - zabudowa niska wielorodzinna, mieszany system ogrzewania, Tarnów 248 337 348 343 319 Trasa IV -zabudowa jednorodzinna, Tarnów 365 354 197 250 291 Trasa V - zabudowa wielorodzinna bez palenisk, Dąbrowa Tarnowska 298 344 359 372 343 Trasa VI - zabudowa wielorodzinna, częściowo paleniska, Dąbrowa Tarnowska 332 370 389 332 356 Trasa VII - zabudowa jednorodzinna, Koszyce Małe 197 194 200 173 191 Trasa VIII - zabudowa jednorodzinna, Skrzyszów 169 172 186 169 174 Trasa VIIIa zabudowa jednorodzinna wiejska, Zalasowa Gm. Ryglice 69 69 87 84 77 Duże miasta (średnia ważona) 316 304 284 304 302 Małe miasta (średnia ważona) 229 243 252 226 239 Obszary wiejskie (średnia ważona) 119 121 137 126 126 Region tarnowski (średnia ważona) 176 177 184 178 179
Wskaźniki nagromadzenia odpadów wytwarzanych w obiektach infrastruktury Rodzaj obiektu Jednostkowy wskaźnik wytwarzania odpadów Zima Wiosna Lato Jesień Średnia Jednostka miary Trasa IX - sklep - supermarket (Biedronka, CH Hala Tuchowska) 1,2 1,6 2,1 1,8 1,7 kg/m 2 pow./rok Trasa X - szkoła (ZSOiT im. J. Szczepanika w Tarnowie) 91,4 40,1 14,2 34,4 45,0 kg/ucznia/rok Trasa XI - biuro (Urząd Miasta Tarnowa) 28,0 53,3 50,9 45,3 44,4 kg/osobę/rok Trasa XII - targowisko (Plac targowy Chyszów i Burek 4,8 8,5 13,6 10,4 9,3 kg/m 2 pow./rok Trasa XIII - cmentarz (Stary Cmentarz) 1,0 0,3 1,5 1,7 1,1 kg/m 2 pow./rok Trasa XIV - kosze uliczne (Centrum Tarnowa) 548,9 290,6 388,2 353,6 395,3 kg/kosz/rok
Wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (ogółem oraz surowcowych) dla całego Regionu tarnowskiego Wskaźniki selektywnej zbiórki odpadów [kg/mieszkańca/rok] Selektywna zbiórka: ogółem surowców Duże miasto (Tarnów) 84 42 Małe miasta 78 48 Obszary wiejskie 43 28 ŚREDNIA 56 34
Wskaźniki oraz masa wytwarzanych odpadów komunalnych zmieszanych z obiektów mieszkalnych Typ obszaru Liczba mieszkańców Wskaźnik nagromadzenia [kg/mieszkańca/ rok] Masa wytwarzanych odpadów komunalnych zmieszanych z obiektów mieszkalnych [Mg/rok] Duże miasto 102 655 302 31 002 Małe miasto 84 064 239 20 091 Obszary wiejskie 332 335 126 41 874 RAZEM 519 054-92 967
Bilans odpadów komunalnych Rodzaj odpadów Odpady komunalne zmieszane z obiektów mieszkalnych Masa odpadów [Mg/rok] - duże miasto (Tarnów) 31 002 - małe miasta 20 091 - obszary wiejskie 41 874 Odpady komunalne zmieszane z obiektów infrastruktury - duże miasto (Tarnów) 2 546 - małe miasta 1 322 - obszary wiejskie - Odpady komunalne zbierane selektywnie* - duże miasto (Tarnów) 8 594 - małe miasta 6 547 - obszary wiejskie 14 141 RAZEM 126 117 * dane ze sprawozdawczości gmin
Średnia gęstość nasypowa odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach mieszkalnych Trasa VIIIa zabudowa jednorodzinna wiejska, Zalasowa Gm. Ryglice Trasa VIII - zabudowa jednorodzinna, Skrzyszów 146 153 Trasa VII - zabudowa jednorodzinna, Koszyce Małe 184 Trasa VI - zabudowa wielorodzinna częściowo paleniska, Dąbrowa Tarnowska Trasa V - zabudowa wielorodzinna bez palenisk, Dąbrowa Tarnowska 172 167 Trasa IV -zabudowa jednorodzinna, Tarnów 223 Trasa III - zabudowa niska wielorodzinna, mieszany system ogrzewania, Tarnów 167 Trasa II - zabudowa niska, wielorodzinna, Tarnów 192 Trasa I -zabudowa wysoka, wielorodzinna, Tarnów 159-50 100 150 200 kg/m 3
Średnia gęstość nasypowa odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach infrastruktury Trasa XIV - kosze uliczne (Centrum Tarnowa) 151 Trasa XIII - cmentarz (Stary Cmentarz) 127 Trasa XII - targowisko (Plac targowy Chyszów i Burek) 159 Trasa XI - biuro (Urząd Miasta Tarnowa) 63 Trasa X - szkoła (ZSOiT im. J. Szczepanika w Tarnowie) 145 Trasa IX - sklep - supermarket (Biedronka, CH Hala Tuchowska) 110-25 50 75 100 125 150 175 kg/m 3
Skład granulometryczny odpadów zmieszanych z obiektów mieszkalnych Zabudowa wielorodzinna (średnia arytmetyczna) 7,42 3,53 39,43 32,80 16,81 50,38 49,62 > 100 mm 100-80 mm 80-20 mm 20-10 mm < 10 mm > 80 mm < 80 mm
Skład granulometryczny odpadów zmieszanych z obiektów mieszkalnych Zabudowa jednorodzinna (średnia arytmetyczna) 6,88 7,19 36,72 32,14 17,08 50,79 49,21 > 100 mm 100-80 mm 80-20 mm 20-10 mm < 10 mm > 80 mm < 80 mm
Średni skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w obiektach infrastruktury 100% 90% 80% 70% 60% Pozostałe Odpady wielomateriałowe Metale 50% 40% Szkło 30% 20% Tworzywa sztuczne 10% 0% Trasa IX - sklep - supermarket (Biedronka, CH Hala Tuchowska) Trasa X - szkoła (ZSOiT im. J. Szczepanika w Tarnowie) Trasa XI - biuro (Urząd Miasta Tarnowa) Trasa XII - targowisko (Plac targowy Chyszów i Burek) Trasa XIII - cmentarz (Stary Cmentarz) Trasa XIV - kosze uliczne (Centrum Tarnowa) Papier i tektura Odpady organiczne biodegradowalne
Średni skład morfologiczny odpadów wytwarzanych w dużych miastach [%] Odpady obojętne (inertne); 1,0 Inne kategorie; 2,6 Frakcja drobna; 5,4 Odpady wielomateriałowe ; 11,6 Odpady organiczne ; 31,3 Odpady niebezp.; 0,6 Metale; 2,6 Tekstylia; 2,1 Szkło; 8,7 Drewno; 0,3 Tw. sztuczne; 16,0 Papier i tektura; 18,0
Średni skład morfologiczny odpadów wytwarzanych w małych miastach [%] Odpady obojętne (inertne); 1,6 Odpady wielomateriałowe ; 8,0 Odpady niebezp.; 1,2 Metale; 3,2 Tekstylia; 2,5 Inne kategorie; 4,4 Frakcja drobna; 6,6 Odpady organiczne ; 26,5 Drewno; 0,4 Szkło; 8,4 Papier i tektura; 17,0 Tw. sztuczne; 20,2
Średni skład morfologiczny odpadów wytwarzanych na obszarach wiejskich [%] Odpady obojętne (inertne); 1,1 Odpady wielomateriałowe ; 14,2 Inne kategorie; 4,3 Frakcja drobna; 4,6 Odpady organiczne ; 15,7 Drewno; 0,3 Odpady niebezp.; 1,2 Metale; 2,8 Tekstylia; 1,7 Papier i tektura; 18,4 Szkło; 12,2 Tw. sztuczne; 23,5
Średni skład odpadów Regionu tarnowskiego [%] Odpady obojętne (inertne); 1,2 Inne kategorie; 4,0 Frakcja drobna; 5,1 Odpady organiczne; 20,5 Odpady wielomateriałowe ; 12,7 Odpady niebezp.; 1,1 Drewno; 0,3 46,7 53,3 Metale; 2,8 Tekstylia; 1,9 Papier i tektura; 18,1 Szkło; 10,9 Odpady surowcowe Pozostałe odpady Tw. sztuczne; 21,5
Zawartość odpadów palnych i niepalnych 100% 80% 20,9 25,4 25,0 26,2 60% 40% 79,1 74,6 73,8 75,0 20% 0% Duże miasta Małe miasta Obszary wiejskie Średnia ważona Odpady palne Odpady niepalne
Właściwości paliwowe odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach mieszkalnych wartości średnie z całego roku pomiarowego Rejon wilgotność straty prażenia biomasa ciepło spalania wartość opałowa chlor siarka jako SO 3 azot N-og Kjeld. % % s.m. % s.m. MJ/kg s.m. MJ/kg % s.m. % s.m. % s.m. Duże miasta 42,50 77,96 58,28 18,08 8,71 0,405 0,110 0,89 Małe miasta 43,07 76,64 55,55 19,27 9,23 0,464 0,134 0,74 Obszary wiejskie 36,09 76,45 51,82 19,87 10,96 0,425 0,119 0,75 Region tarnowski 39,78 77,00 54,80 19,14 9,82 0,427 0,119 0,80
Porównanie wartości opałowej odpadów komunalnych wytwarzanych w obiektach mieszkalnych MJ/kg 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 wiosna 9,9 zima 8,9 lato 7,0 jesień1 10,6 Trasa I - zabudowa wysoka, wielorodzinna, Tarnów lato zima 9,7 9,0wiosna 8,9 jesień 8,7 Trasa II - zabudowa niska, wielorodzinna, Tarnów zima 7,3 wiosna 11,6 lato 6,2 jesień 12,7 Trasa III - zabudowa niska wielorodzinna, mieszany system ogrzewania, Tarnów wiosna zima 7,9 lato 7,0 7,1 jesień 6,2 Trasa IV - zabudowa jednorodzinna, Tarnów wiosna zima 9,9 lato 10,3 9,2 jesień 7,9 Trasa V - zabudowa wielorodzinna bez palenisk, Dąbrowa Tarnowska zima 9,2 wiosna 12,9 latojesień 7,0 6,9 Trasa VI - zabudowa wielorodzinna częściowo paleniska, Dąbrowa Tarnowska zima 8,9wiosna 8,3 lato 12,5 jesień 7,3 Trasa VII - zabudowa jednorodzinna, Koszyce Małe lato zima 11,9 jesień 11,2 wiosna 11,0 9,9 Trasa VIII - zabudowa jednorodzinna, Skrzyszów zima 12,9 wiosna 10,5 lato 10,4jesień 10,0 Trasa VIIIa - zabudowa jednorodzinna wiejska, Zalasowa Gm. Ryglice
Właściwości paliwowe odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach infrastruktury wartości średnie z całego roku pomiarowego Rejon wilgotność straty prażenia biomasa ciepło spalania wartość opałowa chlor siarka jako SO 3 azot N-og Kjeld. % % s.m. % s.m. MJ/kg s.m. MJ/kg % s.m. % s.m. % s.m. Trasa IX - sklep - supermarket (Biedronka, supermarket (Biedronka, 38,36 84,48 66,60 19,05 9,98 0,544 0,095 0,88 CH Hala Tuchowska) Trasa X - szkoła (ZSOiT im. J. Szczepanika w Tarnowie) Trasa XI - biuro (Urząd Miasta Tarnowa) Trasa XII - targowisko (Plac targowy Chyszów i Burek Trasa XIII - cmentarz (Stary Cmentarz) Trasa XIV - kosze uliczne (Centrum Tarnowa) 33,15 76,75 62,34 17,10 9,87 0,453 0,090 0,78 30,14 87,44 73,23 18,64 11,53 0,295 0,088 0,58 53,99 84,09 62,21 18,08 6,33 0,349 0,153 1,07 34,13 63,57 44,69 15,70 8,89 0,133 0,054 0,91 29,34 67,49 54,38 15,13 9,33 0,289 0,076 0,52
Porównanie wartości opałowej odpadów komunalnych wytwarzanych w obiektach infrastruktury g MJ/k 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 wiosna 13,1 wiosna zima 10,3 11,1 jesień zima lato 9,4 9,9 9,6jesień 8,9 lato 7,1 zima 12,2 lato 10,6 wiosna 10,5 jesień 12,9 zima 8,6 zima 8,1 wiosna 6,4 lato 4,2 jesień 6,1 wiosna 10,8 lato 9,4 jesień 7,3 zima 9,5 wiosna 9,1 jesień lato 10,1 8,6 3,0 2,0 1,0 0,0 Trasa IX sklep - supermarket Trasa X szkoła Trasa XI biuro Trasa XII targowisko Trasa XIII cmentarz Trasa XIV kosze uliczne
Prognoza wytwarzania i kaloryczności odpadów komunalnych do roku 2048
2048 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Prognoza demograficzna dla Regionu tarnowskiego do roku 2048 duże miasta (Tarnów) małe miasta tereny wiejskie 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 lata tys. mieszkańców
Prognoza zmian wskaźnika wytwarzania odpadów na podstawie przeprowadzonych badań, oraz oszacowań wykonanych wg założeń Wpgo Prognozow ane średnie w skaźniki w ytwarzania odpadów komunalnych dla Regionu tarnow skiego 400 wg badań własnych (2014r) wg Wpgo 350 kg/mieszkańca/rok 300 250 200 150 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 lata
Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych (w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań) 80 000 70 000 duże miasta małe miasta tereny wiejskie 60 000 50 000 Mg 40 000 30 000 20 000 10 000 0 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 lata
Prognozowane zmiany ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w Regionie tarnowskim do roku 2048 170 150 tys.mg 130 110 126 133 139 140 141 143 144 145 90 70 50 2014 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2048 lata masa wytwarzanych odpadów - Region tarnowski (wg.badań, 2014)
Prognoza udziału masowego poszczególnych frakcji odpadów komunalnych do roku 2048 35 30 masa [tys.mg] 25 20 15 10 5 Papier i tektura Szkło Metale Tworzywa sztuczne Odpady wielomateriałowe Kuchenne i zielone Frakcja < 10mm Inne kategorie Odpady wielkogabarytowe pozostałe odpady - łacznie 0 2014 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2048 lata
Prognozowane zmiany masy strumienia odpadów komunalnych dla Regionu tarnowskiego w latach 2014-2048, związane z wydzieleniem frakcji zbieranych selektywnie 160 140 120 100 tys.mg 80 60 40 20 0 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 odpady komunalne wytwarzane ogółem [tys.mg] 2030 2032 lata 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 odpady komunalne zmieszane jako pozostałość po wydzieleniu frakcji które winny zostać wydzielone selektywnie [tys.mg]
Prognozowane zmiany wartości opałowej odpadów komunalnych zmieszanych dla Regionu tarnowskiego w latach 2014-2048 11 10,5 10 9,5 9 8,5 MJ/kg 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 wartość opałowa [MJ/kg] lata
dr Lidia Sieja sieja@ietu.katowice.pl