1 Projekt 31.05.2007r. USTAWA z dnia 2007 r. o Straży Kolejowej 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Tworzy się Straż Kolejową, zwaną dalej SK, umundurowaną i uzbrojoną formację, przeznaczoną do ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych, podporządkowaną ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. 2. skreślony. 3. skreślony. 4. Nazwa Straż Kolejowa, jej skrót SK oraz znak graficzny Straży Kolejowej przysługują wyłącznie formacji, o której mowa w ust. 1. 5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku graficznego SK, uwzględniając w nim wizerunek orła białego ustalony dla godła państwowego oraz ustalając kolorystykę tego znaku, w celu wyróżnienia funkcjonariuszy SK jako państwowej służby publicznej oraz zapewnienia identyfikacji grupowej. 1. Do zadań SK należy: Art. 2. 1) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra; 2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych; 3) inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie przestępstwom i wykroczeniom oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z państwowymi organami powołanymi do ścigania przestępstw i wykroczeń oraz organami jednostek samorządu terytorialnego; 4) prowadzenie spraw oraz wykrywanie przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 3 i wykroczeń w zakresie właściwości SK, a także ściganie ich sprawców; 1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia...
Uwaga: propozycja zredagowania pkt 4 została ujęta w ust. 1a w związku z tym należałoby skreślić brzmienie pkt 4. Propozycja ta powinna również zostać rozważona przez stronę rządową i zaakceptowana oraz przyjęta w formie poprawki przez posłów. 5) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych; 6) współdziałanie z formacjami ochronnymi wykonującymi ochronę osób lub mienia na obszarze kolejowym. 1a. Do zadań SK, w zakresie właściwości określonej w ust. 1, należy rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie: 1) przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, określonych w art. 157 1, art. 158 1, art. 160 i art. 162 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, przestępstw przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, określonych w art. 163 1 i 2, art. 164 i art. 172 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu, określonego w art. 254 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, przestępstw przeciwko mieniu, określonych w art. 278 1, art. 284 1 i art. 288 1 i 2 u- stawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny; 2) wykroczeń przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, określonych w art. 51, w art. 54, w art. 58 i w art. 63a ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu osób i mienia, o- kreślonych w art. 71-76, art. 79 i art. 83 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, określonych w art. 85 1, art. 89 i art. 99 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczenia przeciwko osobie, określonego w art. 104 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczeń przeciwko mieniu, określonych w art. 119, art. 124 i art. 126 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczeń przeciwko obyczajności publicznej, określonych w art. 140 i 141 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń, wykroczeń przeciwko urządzeniom użytku publicznego, określonych w art. 143-145 ustawy z dnia 6 czerwca 1971 r. Kodeks wykroczeń. 2. SK może wykonywać swoje zadania poza obszarem kolejowym w następujących przypadkach: 1) bezpośredniego pościgu za osobą, w stosunku do której istnieje podejrzenie popełnienia czynu zabronionego prawem na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych; 2) konieczności doprowadzenia osoby zatrzymanej na obszarze kolejowym do jednostki Policji lub innego organu powołanego do ścigania przestępstw i wykroczeń usytuowanych poza obszarem kolejowym; 3) wykonywania ochrony przewozów mienia kolejowego lub mienia powierzonego kolei, w tym wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych; 4) sprawowania ochrony budynków, obiektów zarządców infrastruktury kolejowej i przewoźników kolejowych; 5) skreślony; 2
6) przeprowadzania w punktach zbierania odpadów metali kontroli w zakresie pochodzenia metali z infrastruktury kolejowej; 7) w razie konieczności prowadzenia czynności wyjaśniających i czynności w postępowaniach przygotowawczych; 8) skreślony. 3 Art. 3. (skreślony). Art. 4. 1. Organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz instytucje państwowe są obowiązane, w zakresie swego działania, do współpracy z SK, a w szczególności udzielania pomocy w realizacji zadań SK. 2. SK współpracuje z formacjami ochronnymi innych państw, które zapewniają o- chronę transportu kolejowego, i z innymi międzynarodowymi organizacjami. Rozdział 2 Organizacja Straży Kolejowej Art. 5.. SK kieruje Komendant Główny Straży Kolejowej, zwany dalej Komendantem Głównym SK. 1. Komendant Główny SK jest organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. 2. Komendanta Głównego SK powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Uwaga: czy nie należałoby tego przepisu przeredagować w kontekście brzmienia odpowiedniego przepisu ustawy o Państwowej Straży Pożarnej w kontekście powoływania Komendanta Głównego SK spośród funkcjonariuszy SK. 3. Zastępców Komendanta Głównego SK, w liczbie nie większej niż 2, powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw wewnętrznych, na wniosek Komendanta Głównego SK. 4. Komendant Główny SK jest przełożonym wszystkich funkcjonariuszy SK, zwanych dalej funkcjonariuszami, oraz pracowników zatrudnionych w strukturach SK. 5. W razie zwolnienia stanowiska Komendanta Głównego SK minister właściwy do spraw wewnętrznych, do czasu powołania nowego Komendanta, powierza pełnienie jego obowiązków na okres nie dłuższy niż 3 miesiące jednemu z jego zastępców. 6. W razie czasowej niemożności sprawowania funkcji przez Komendanta Głównego SK minister właściwy do spraw wewnętrznych, do czasu ustania przeszko-
dy w sprawowaniu tej funkcji przez dotychczasowego Komendanta, nie dłużej jednak niż 6 miesięcy, powierza pełnienie jego obowiązków jednemu z jego zastępców. 4 Art. 5a. 1. Komendantem Głównym SK lub zastępcą Komendanta Głównego SK może być osoba, która: 1) posiada ( wyłącznie - do zastanowienia?) obywatelstwo polskie; 2) korzysta z pełni praw publicznych; 3) wykazuje nieskazitelną postawę moralną, obywatelską i patriotyczną; 4) nie była skazana za przestępstwo popełnione umyślnie ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe; 5) spełnia wymagania określone w przepisach o ochronie informacji niejawnych w zakresie dostępu do informacji stanowiących tajemnicę państwową, oznaczonych klauzulą "ściśle tajne"; 6) posiada wyższe wykształcenie; (do zastanowienia) 7) (ten punkt do rozważenia) nie pełniła służby zawodowej i nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. Nr 155, poz. 1016, z późn. zm.), oraz nie była osobowym źródłem informacji w rozumieniu art. 6 tej u- stawy, ani też nie była sędzią, który orzekając uchybił godności urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej. Uwaga: czy katalog ten nie powinien być tożsamy jak do osób chcących być funkcjonariuszem SK. 2. Funkcji Komendanta Głównego SK lub zastępcy Komendanta Głównego SK nie można łączyć z inną funkcją publiczną. 3. Komendant Główny SK lub zastępca Komendanta Głównego SK nie może pozostawać w stosunku pracy z innym pracodawcą oraz podejmować innego zajęcia zarobkowego poza służbą. 4. Komendant Główny SK lub zastępca Komendanta Głównego SK nie może być członkiem partii politycznej ani uczestniczyć w działalności tej partii lub na jej rzecz. Uwaga: propozycja ta wymaga rozpatrzenia oraz przyjęcia w formie poprawki. Art. 5b. Odwołanie Komendanta Głównego SK lub zastępcy Komendanta Głównego SK z zajmowanego stanowiska następuje w przypadku: 1) rezygnacji z zajmowanego stanowiska; 2) niespełnienia któregokolwiek z warunków określonych w art. 5a; 3) niewykonywania obowiązków z powodu choroby trwającej nieprzerwanie ponad 3 miesiące.
Uwaga: propozycja ta wymaga rozpatrzenia oraz przyjęcia w formie poprawki. 5 Art. 5c. 1. Komendant Główny SK kieruje SK bezpośrednio lub przez swoich zastępców. 2. Komendant Główny SK może upoważnić podległych funkcjonariuszy do załatwiania spraw w jego imieniu w określonym zakresie, z wyjątkiem spraw, o których mowa w art.... 3. Komendant Główny SK, w drodze zarządzenia, określa sposoby, metody i formy wykonywania zadań przez SK. Uwaga: propozycja ta wymaga rozpatrzenia oraz przyjęcia w formie poprawki. Art. 6. 1. Do zakresu działania Komendanta Głównego SK należy w szczególności: 1) kierowanie prowadzonymi przez SK działaniami w zakresie ochrony życia i zdrowia ludzi oraz mienia, bezpieczeństwa i porządku publicznego na obszarze kolejowym w pociągach i innych pojazdach kolejowych; 2) skreślony; 3) nadawanie regulaminów organizacyjnych podległym komendzie głównej terenowym jednostkom SK; 4) organizowanie i określanie zasad szkolenia zawodowego funkcjonariuszy oraz pracowników SK; 5) sprawowanie nadzoru nad terenowymi organami SK oraz nad ośrodkami szkolenia; 6) udział w przygotowywaniu projektu budżetu państwa w zakresie dotyczącym SK, zgodnie z odrębnymi przepisami; 7) skreślony; 8) skreślony; 9) skreślony. Uwaga: należy rozważyć ewentualne przywrócenie brzmienia pkt 2, 7 i 8 w kontekście przepisów ustawy o Straży Granicznej. 2. Komendant Główny SK, drodze zarządzenia, określa: 1) regulamin służby; 2) tryb i zasady okresowego opiniowania funkcjonariuszy SK. 3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, formy współdziałania SK z Policją, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, Inspekcją Transportu Drogowego, strażami miejskimi (gminnymi), organami kontroli skarbowej i organami celnymi, uwzględniając w szczególności sprawy wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw wymagających współdzia-
łania i zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć, w celu zapewnienia koordynacji działań tych służb. 6 1. Terenowymi organami SK są; Art. 7. 1) komendant regionu, który kieruje właściwą komendą regionu; 2) komendant rejonu, który kieruje właściwą komendą rejonu; 3) komendant posterunku, który kieruje właściwym posterunkiem; 4) komendant ośrodka szkolenia, który kieruje ośrodkiem szkolenia. 2. Komendanta regionu powołuje i odwołuje Komendant Główny SK. Zastępców komendanta regionu powołuje i odwołuje Komendant Główny SK, na wniosek komendanta regionu. 3. W razie zwolnienia stanowiska komendanta regionu Komendant Główny SK, do czasu powołania nowego komendanta, powierza pełnienie jego obowiązków, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, jednemu z zastępców lub wyznaczonemu funkcjonariuszowi. 4. W razie czasowej niemożności sprawowania funkcji przez komendanta regionu Komendant Główny SK, do czasu ustania przeszkody w sprawowaniu tej funkcji przez dotychczasowego komendanta, nie dłużej jednak niż na okres 6 miesięcy, powierza pełnienie jego obowiązków jednemu z zastępców lub wyznaczonemu funkcjonariuszowi. 5. Komendanta rejonu i komendanta posterunku powołuje i odwołuje Komendant Główny SK, na wniosek komendanta regionu. 6. W razie zwolnienia stanowiska komendanta rejonu lub komendanta posterunku właściwy komendant regionu, do czasu powołania nowego komendanta, powierza pełnienie jego obowiązków, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, jednemu z zastępców lub wyznaczonemu funkcjonariuszowi. 7. W razie czasowej niemożności sprawowania funkcji komendanta rejonu lub posterunku, właściwy komendant regionu, do czasu ustania przeszkody w sprawowaniu tej funkcji przez dotychczasowego komendanta, nie dłużej jednak niż 6 miesięcy, powierza pełnienie jego obowiązków jednemu z zastępców lub wyznaczonemu funkcjonariuszowi. 8. Komendanta ośrodka szkolenia powołuje i odwołuje Komendant Główny SK. 9. W razie zwolnienia stanowiska komendanta ośrodka szkolenia Komendant Główny SK, do czasu powołania nowego komendanta, powierza pełnienie jego obowiązków, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, wyznaczonemu funkcjonariuszowi. 10. Komendanci regionów, rejonów, posterunków i ośrodków szkolenia są przełożonymi wszystkich podległych im funkcjonariuszy i pracowników. Art. 8. 1. Komendant Główny SK wykonuje swoje zadania przy pomocy podległego mu urzędu Komendy Głównej SK, zwanej dalej Komendą Główną SK.
2. skreślony. (identyczne brzmienie jak ust. 4) 3. Siedzibą Komendy Głównej jest miasto stołeczne Warszawa. 4. Komendanci regionów, rejonów, posterunków i ośrodków szkolenia wykonują swoje zadania przy pomocy podległych im urzędów komend regionów, rejonów, posterunków i ośrodków szkolenia. 5. Tworzy się 16 komend regionów SK, działających w granicach województwa, zgodnie z podziałem administracyjnym RP, ustalając dla nich następujące siedziby oraz zasięg terytorialny: 1) Komenda Regionu SK z siedzibą w Warszawie w granicach województwa mazowieckiego; 2) Komenda Regionu SK z siedzibą w Białymstoku w granicach województwa podlaskiego; 3) Komenda Regionu SK z siedzibą w Lublinie w granicach województwa lubelskiego; 4) Komenda Regionu SK z siedzibą w Przemyślu w granicach województwa podkarpackiego; 5) Komenda Regionu SK z siedzibą w Krakowie w granicach województwa małopolskiego; 6) Komenda Regionu SK z siedzibą w Kielcach w granicach województwa świętokrzyskiego; 7) Komenda Regionu SK z siedzibą w Katowicach w granicach województwa śląskiego; 8) Komenda Regionu SK z siedzibą w Gdańsku w granicach województwa pomorskiego; 9) Komenda Regionu SK z siedzibą w Olsztynie w granicach województwa warmińsko-mazurskiego; 10) Komenda Regionu SK z siedzibą we Wrocławiu w granicach województwa dolnośląskiego; 11) Komenda Regionu SK z siedzibą w Opolu w granicach województwa opolskiego; 12) Komenda Regionu SK z siedzibą w Poznaniu w granicach województwa wielkopolskiego; 13) Komenda Regionu SK z siedzibą w Bydgoszczy w granicach województwa kujawsko-pomorskiego; 14) Komenda Regionu SK z siedzibą w Łodzi w granicach województwa łódzkiego; 15) Komenda Regionu SK z siedzibą w Szczecinie w granicach województwa zachodniopomorskiego; 16) Komenda Regionu SK z siedzibą w Zielonej Górze w granicach województwa lubuskiego. 6. skreślony; 7
7. Tworzy się Ośrodek Szkolenia Zawodowego SK oraz Hodowli i Tresury Psów Służbowych w Zbąszyniu oraz ośrodki szkolenia zawodowego w Przemyślu i I- ławie, zwane dalej ośrodkami szkolenia. 4. skreślony. 5. skreślony. Uwaga BL: w przyjętej poprawce (ust. 4) materia powinna zostać ujęta w odpowiednim akcie wykonawczym tak jak to miało miejsce w pierwotnym brzmieniu ust. 4 i 5 z druku 1116. Poza tym zgodne to by było z dotychczasowym systemem prawa dotyczącym tworzenia komend właściwych służb mundurowych. 8 Art. 9. W postępowaniu administracyjnym w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji SK, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, organami wyższego stopnia są: 1) w stosunku do komendanta regionu, komendanta ośrodka Komendant Główny SK; 2) w stosunku do komendanta rejonu i komendanta posterunku komendant regionu. Art. 10. Dzień 26 czerwca ustanawia się Świętem SK. Art. 11. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, w celu identyfikacji służby i nadania symboli reprezentacyjnych: 1) wzór i tryb nadawania jednostkom organizacyjnym sztandaru SK; 2) wzór odznak resortowych oraz szczegółowe zasady i tryb ich nadawania funkcjonariuszom. Uwaga BL: brak wytycznych (ma przygotować MSWiA) Art. 12. W zakresie określonym w przepisach odrębnych działalność duszpasterska w SK, prowadzona jest na podstawie porozumień Komendanta Głównego SK z przedstawicielami właściwego kościoła lub związku wyznaniowego. Art. 13. Koszty związane z funkcjonowaniem SK, pokrywane są z budżetu państwa.
9 Rozdział 3 Zakres uprawnień Straży Kolejowej 1. skreślony. Art. 14. 2. SK w celu realizacji ustawowych zadań może przetwarzać, z zastrzeżeniem ust. 3, dane osobowe uzyskane: 1) w wyniku wykonywania czynności podejmowanych w postępowaniu w sprawach o przestępstwa i wykroczenia; 2) z rejestrów, ewidencji i zbiorów, do których SK posiada dostęp na podstawie odrębnych przepisów. 3. SK nie może przetwarzać danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą. Uwaga: art. 14 został odłożony w kontekście propozycji nowego brzmienia tego przepisu. Poniższa propozycja brzmienia art. 14 wymaga przeanalizowania przez MSWiA i zaakceptowania przez posłów. Art. 14. 1. W granicach zadań, o których mowa w art. 2, funkcjonariusze SK wykonują czynności operacyjno-rozpoznawcze w celu zapobiegania popełnieniu przestępstw, ich rozpoznania i wykrywania oraz - jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa - czynności dochodzeniowo-śledcze w celu ścigania sprawców przestępstw oraz administracyjno-porządkowe. 2. SK wykonuje również czynności na polecenie sądu lub prokuratora w zakresie określonym w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.), ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.), ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń oraz ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. 3. Funkcjonariusze SK wykonują czynności tylko w zakresie właściwości SK i w tym zakresie przysługują im uprawnienia procesowe Policji, wynikające z przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. 4. Funkcjonariusze SK podczas wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, mają obowiązek poszanowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka niezależnie od jego narodowości, pochodzenia, sytuacji społecznej, przekonań politycznych lub religijnych albo światopoglądowych.
10 Art. 15. 1. Funkcjonariusze SK wykonując czynności, o których mowa w art. 14 ust. 1 i 2, mają prawo: 1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości; 2) zatrzymywania w przypadkach i trybie określonym w przepisach o postępowaniu karnym; Uwaga: należy rozważyć brzmienie z ustawy o Policji art. 15 ust. 1 pkt 2 i 2a w następującym brzmieniu:...) zatrzymania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach kodeksu postępowania karnego i innych ustawach; 3) zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia; 4) przeszukiwania osób i pomieszczeń w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw; 5) dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku na dworcach oraz w środkach komunikacji kolejowej, w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary; 6) zatrzymywania i kontroli środków transportu poruszających się na obszarze kolejowym i przyległym pasie gruntu w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przy użyciu tego środka transportu; 7) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych będących we właściwości działania SK; 8) nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia; 9) kontroli punktów zbierania odpadów metali, a w przypadku stwierdzenia przyjęcia metali pochodzących z infrastruktury kolejowej bez zachowania wymogów określonych w przepisach o odpadach, przedkładanie właściwemu organowi SK wniosku o wystąpienie do właściwego organu o cofnięcie zezwolenia na prowadzenie tego punktu; 10) przebywania i poruszania się na gruntach bez uzyskiwania zgody ich właścicieli lub użytkowników oraz przechodzenia przez pola uprawne w czasie bezpośredniego pościgu, również z użyciem psa służbowego, jeżeli nie ma możliwości korzystania z dróg; 11) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego; wymienione instytucje i organy są obowiązani, w zakresie swojego działania, do udzielenia nieodpłatnie tej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa; 12) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się, w granicach niezbędnych do wykonania czynności, o których mowa w pkt 1 6. 2. Osobie zatrzymanej lub, wobec której dokonano przeszukania, przysługują u- prawnienia odpowiednio osoby zatrzymanej lub osoby, której prawa zostały naruszone, przewidziane w przepisach Kodeksu postępowania karnego.
Uwaga: należy rozważyć powrót do brzmienia pierwotnego ust. 2 z druku nr 1116 w brzmieniu:... Osobie zatrzymanej na podstawie ust. 1 pkt 3 przysługują uprawnienia przewidziane dla osoby zatrzymanej w Kodeksie postępowania karnego. 3. Zatrzymywanie osób może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki okazały się bezcelowe lub nieskuteczne. 4. Osoba zatrzymana może być okazywana, fotografowana lub daktyloskopowana tylko wtedy, gdy jej tożsamości nie można ustalić w inny sposób. 5. Osobę zatrzymaną należy niezwłocznie poddać, w przypadku uzasadnionej potrzeby, badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej. 6.Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6, powinny być wykonywane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostały podjęte. 11 Rozdział 4 Użycie środków przymusu bezpośredniego Art. 16. 1. W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa, poleceniom funkcjonariuszy SK oraz zagrożenia dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby, mogą oni używać następujących środków przymusu bezpośredniego: 1) fizycznych i technicznych środków służących do obezwładniania osób; 2) indywidualnych chemicznych środków obezwładniających; 3) psów służbowych; 4) pałek służbowych; 5) pocisków niepenetracyjnych, miotanych z broni palnej; 6) paralizatorów elektrycznych. 2. Funkcjonariusze mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom. 3. Jeżeli środki przymusu bezpośredniego wymienione w art. 16 ust. 1 okazały się niewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie jest możliwe, funkcjonariusz ma prawo użycia broni palnej wyłącznie: 1) w celu odparcia bezpośredniego bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność funkcjonariusza lub innej osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu; 2) przeciwko osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności funkcjonariusza albo innej osoby;
3) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną funkcjonariuszowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni palnej; 4) w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na obiekty i urządzenia znajdujące się na obszarze kolejowym, których uszkodzenie lub unieruchomienie mogłoby spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia podróżnych lub katastrofę kolejową; 5) w celu odparcia zamachu na mienie, stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka; 6) w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby, dokumenty zawierające wiadomości stanowiące tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe; 7) w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której użycie broni było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1 6. 4. Użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać innych osób na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. 5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, dostosowane do sytuacji warunki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej, uwzględniając ograniczenia w zakresie użycia broni palnej, a także sposób dokumentowania przypadków użycia broni palnej. 12 Art. 17. Na sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w art. 15 ust 1 pkt 1-7 i art. 16 ust. 1-3, przysługuje zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora w trybie przepisów Kodeksu postępowania karnego. Art. 18. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, uzbrojenie SK, rodzaje i sposób jego zakupu, przydziału i ewidencjonowania oraz przechowywania, w celu zapewnienia środków technicznych do wykonywania zadań służbowych oraz zabezpieczenia fizycznego i ewidencyjnego broni. Rozdział 5 Służba w Straży Kolejowej Art. 19. 1. Funkcjonariuszem SK może być osoba, która: 1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie; 2) posiada nieposzlakowaną opinię; 3) nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
4) korzysta w pełni z praw publicznych; 5) posiada co najmniej średnie wykształcenie; 6) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotowa jest się podporządkować; 7) daje rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych. 2. Kandydat do służby w SK może być przyjęty do służby, jeżeli w dniu przyjęcia nie przekroczył wieku 35 lat, z zastrzeżeniem ust. 4. 3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, ze względu na posiadanie kwalifikacji lub umiejętności przydatnych do pełnienia służby w SK, kandydat niespełniający warunku, o którym mowa w ust. 2, może być przyjęty do służby w SK za zgodą Komendanta Głównego SK. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do osób, o których mowa w art.... Uwaga: treść art. 19 została przeniesiona z ustawy o Straży Granicznej zgodnie z dyspozycją podkomisji. Wymaga jeszcze przeanalizowania i dopracowania. Poniżej znajduje się treść pierwotna. Uwaga: czy przesłanki te nie powinny być identyczne jak przesłanki dla Komendanta Głównego SK. Funkcjonariuszem SK może być osoba, która: 1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie; 2) posiada nieposzlakowaną opinię; 3) nie była karana; 4) korzysta z pełni praw publicznych; 5) posiada co najmniej średnie wykształcenie; 6) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotów jest się podporządkować. 13 Art. 20. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia: 1) szczegółowe zasady prowadzenia postępowań kwalifikacyjnych w stosunku do osób ubiegających się o przyjęcie do służby, w celu zapewnienia właściwej selekcji kandydatów i wyłonienia osób posiadających odpowiednie predyspozycje do służby w SK; 2) szczegółowe zasady oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o przyjęcie do służby i funkcjonariuszy, tryb i jednostki uprawnione do orzekania o tej zdolności, częstotliwość badań lekarskich i psychologicznych, wzory dokumentacji medycznej i psychologicznej, w celu zapewnienia właściwego stanu zdrowia fizycznego psychicznego pozwalającego na prawidłową i bezpieczną służbę w SK.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki odbywania szkolenia zawodowego funkcjonariuszy, w celu zapewnienia odpowiedniego przygotowania do wykonywania zadań służbowych. 14 Art. 21. 1. Przed podjęciem służby funkcjonariusz składa ślubowanie według następującej roty: Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków funkcjonariusza SK ślubuję służyć wiernie Narodowi Polskiemu, mając zawsze na względzie interes Państwa Polskiego. Ślubuję ściśle przestrzegać zasad Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i obowiązującego porządku prawnego, chronić życie i zdrowie osób przebywających na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych, a także mienie, strzec ładu i porządku publicznego na obszarze kolejowym, a także na innym wyznaczonym mi terenie. Ślubuję sumiennie wykonywać powierzone mi zadania, przestrzegać dyscypliny służbowej, wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych, dochować tajemnicy państwowej i służbowej, strzec dobrego imienia służby, honoru i godności, a także przestrzegać zasad etyki funkcjonariusza SK. Ślubowanie może być również złożone z dodaniem słów: Tak mi dopomóż Bóg. 2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, ceremoniał składania ślubowania, uwzględniając przebieg ceremoniału, terminy składania, osoby uprawnione do przyjmowania ślubowania oraz wzór aktu ślubowania, dla zapewnienia jednolitości ceremoniału i tworzenia więzi konsolidujących funkcjonariuszy SK. Rozdział 6 Przebieg służby Art. 22. 1. Stosunek służbowy funkcjonariusza powstaje w drodze mianowania na podstawie dobrowolnego zgłoszenia się do służby. 2. Początek służby funkcjonariusza liczy się od dnia określonego w decyzji o przyjęciu do służby i mianowaniu na stanowisko służbowe w SK. 3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia, rodzaj i wzór legitymacji służbowej i innych dokumentów funkcjonariuszy, organy właściwe do ich wydawania oraz zasady dokonywania wpisów w tych dokumentach, w celu zapewnienia właściwej i jednolitej identyfikacji indywidualnej funkcjonariuszy SK oraz zabezpieczenia możliwości dokonywania nadużyć przez osoby do tego nieuprawnione, uwzględniając wymogi określone w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
15 Art. 23. 1. Osobę zgłaszającą się do podjęcia służby w SK mianuje się funkcjonariuszem w służbie przygotowawczej na okres 3 lat. 2. Po upływie okresu służby przygotowawczej funkcjonariusz zostaje mianowany funkcjonariuszem w służbie stałej. 3. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi kwalifikacjami funkcjonariusza, Komendant Główny z urzędu albo na wniosek komendanta regionu, może skrócić mu okres służby przygotowawczej albo zwolnić go od jej odbywania. 4. W przypadku przerwy w wykonywaniu przez funkcjonariusza obowiązków służbowych trwającej łącznie dłużej niż 30 dni Komendant Główny SK może przedłużyć okres jego służby przygotowawczej. Art. 24. 1. Do mianowania funkcjonariusza na stanowisko służbowe, przenoszenia oraz zwalniania z tych stanowisk właściwi są przełożeni: Komendant Główny SK- w stosunku do podległych funkcjonariuszy, komendanci regionów - w stosunku do podległych funkcjonariuszy, komendanci ośrodków szkolenia - w stosunku do podległych funkcjonariuszy. 2. Od decyzji, o których mowa w ust. 1, funkcjonariuszowi przysługuje odwołanie do wyższego przełożonego oraz dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. 3.Od decyzji, o których mowa w ust. 1, wydanych przez Komendanta Głównego SK przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Art. 25. 1. Czas pełnienia służby funkcjonariusza jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku. 2. Czas pełnienia służby funkcjonariusza wynosi 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym trzech miesięcy. 3. W zamian za czas służby przekraczający normę określoną w ust. 2 funkcjonariuszowi przysługuje czas wolny od służby w tym samym wymiarze. 4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, rozkład czasu służby, tryb udzielania czasu wolnego w zamian za służbę w wymiarze przekraczającym 40 godzin tygodniowo, uwzględniając rodzaj i organizację służby, sposób pełnienia dyżurów domowych, właściwość przełożonych do określenia harmonogramu służby, okoliczności uzasadniające czas służby ponad ustawowy wymiar, jak również niezbędny czas na wypoczynek funkcjonariusza po służbie oraz sposób prowadzenia ewidencji czasu służby, w celu zapewnienia zgodności pragmatyki służbowej z przepisami prawa pracy. Art. 26. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki w zakresie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz stażu służby, jakim
powinien odpowiadać funkcjonariusz na określonym stanowisku służbowym, u- względniając rodzaj służby i stanowisk, jak również okresy zaliczane do stażu służby wskazujące na posiadanie odpowiedniego doświadczenia zawodowego, w celu stworzenia efektywnego systemu szkoleń zawodowych funkcjonariuszy SK oraz systemu motywacyjnego w dążeniu do awansu zawodowego. 16 Art. 27. 1. Funkcjonariusz podlega okresowemu opiniowaniu służbowemu. 2. Funkcjonariusza zapoznaje się z opinią służbową w ciągu 14 dni od jej sporządzenia. Może on w terminie 14 dni od zapoznania się z opinią wnieść odwołanie do wyższego przełożonego. 3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza opinii służbowej, szczegółowe zasady i tryb opiniowania funkcjonariuszy, uwzględniając przesłanki opiniowania i jego częstotliwości, kryteria brane pod uwagę przy opiniowaniu, właściwość przełożonych w zakresie wydawania opinii, tryb zapoznawania funkcjonariuszy z opinią służbową oraz tryb wnoszenia i rozpatrywania odwołań od opinii. Art. 28. 1. Funkcjonariusz może być przeniesiony do pełnienia służby albo delegowany do czasowego pełnienia służby w innej miejscowości z urzędu albo na własną prośbę. 2. Do przenoszenia i delegowania funkcjonariusza organami właściwymi są: Komendant Główny SK na terenie działania SK, komendant regionu na terenie działania komendy regionu, komendant ośrodka szkolenia na terenie działania ośrodka szkolenia. 3. Czas delegowania funkcjonariusza nie może przekraczać 6 miesięcy, a w uzasadnionych przypadkach 12 miesięcy. Art. 29. 1. Funkcjonariusza przenosi się na niższe stanowisko służbowe w razie wymierzenia kary dyscyplinarnej wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe. 2. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko w przypadkach: 1) orzeczenia przez komisję lekarską trwałej niezdolności do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie ma możliwości mianowania na stanowisko równorzędne; 2) nieprzydatności na zajmowanym stanowisku stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej; 3) nie wywiązywania się z obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku, stwierdzone w okresie służby w dwóch kolejnych opiniach służbowych, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy; 4) likwidacji zajmowanego stanowiska służbowego lub z przyczyn uzasadnionych potrzebami organizacyjnymi, gdy nie ma możliwości mianowania go na inne stanowisko równorzędne.
3. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko służbowe również na jego prośbę. 4. Funkcjonariusza, który nie wyraził zgody na przeniesienie na niższe stanowisko z przyczyn określonych w ust. 2, zwalnia się ze służby. 17 Art. 30. 1. Funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych, na czas nie dłuższy niż 3 miesiące, w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. 2. Funkcjonariusza można zawiesić w czynnościach służbowych, na czas nie dłuższy niż 3 miesiące, w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo nieumyślne ścigania z oskarżenia publicznego, jeżeli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby. 3. skreślony. Uwaga: przyjęto rozwiązanie zgodnie z dyspozycją jak w ustawie o Policji art. 39 ust. 3. 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć do czasu ukończenia postępowania karnego. 5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb zawieszania funkcjonariuszy w czynnościach służbowych przez przełożonych, uwzględniając organy uprawnione do zawieszania funkcjonariusza w czynnościach służbowych, tryb zaskarżania decyzji o zawieszeniu oraz przypadki uchylania lub wygaśnięcia decyzji o zawieszeniu funkcjonariusza w czynnościach służbowych przed ukończeniem postępowania karnego, w celu zapewnienia właściwego toku postępowań karnych oraz przestrzegania praw pracowniczych funkcjonariuszy SK. Uwaga: upoważnienie przeredagowane zgodnie z brzmieniem art. 39 ust. 4 u- stawy o Policji. Art. 31. 1. Funkcjonariusz może być skierowany z urzędu lub na jego prośbę do właściwej komisji lekarskiej w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, wynikających ze specyfiki służby. 2. Funkcjonariusz obowiązany jest poddać się badaniom zleconym przez komisję, w tym również badaniom specjalistycznym, psychologicznymi dodatkowym, a gdy zachodzi potrzeba obserwacji w zakładzie opieki zdrowotnej. Art. 32. 1. Funkcjonariuszowi tymczasowo aresztowanemu zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50% ostatnio należnego uposażenia. 2. W razie umorzenia postępowania karnego lub uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu, funkcjonariusz otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia, wprowadzone w okresie zawieszenia, choćby umorzenie lub uniewinnienie nastąpiło po zwolnieniu funkcjonariusza ze służby, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku, gdy postępowanie karne umorzono z powodu przedawnienia lub amnestii, a także w razie warunkowego umorzenia postępowania karnego. 18 Art. 33. 1. Funkcjonariusza zwalnia się ze służby w przypadkach: 1) orzeczenia trwałej niezdolności do służby przez komisję lekarską; 2) nieprzydatności do służby, stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej; 3) wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby; 4) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne; 5) zrzeczenia się obywatelstwa polskiego lub nabycia obywatelstwa innego państwa. Uwaga: ust. 1 i 2 został przygotowany zgodnie z dyspozycją podkomisji u- względniając przepisy ustawy o Straży Granicznej. Należy go skorygować z ostatecznym brzmieniem art. 19. 2. Funkcjonariusza można zwolnić ze służby w przypadkach: 1) niewywiązywania się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby stałej, stwierdzonego w dwóch kolejnych opiniach, między którymi u- płynęło co najmniej 3 miesiące; 2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe inne niż określone w ust. 1 pkt 4; 3) powołania do innej służby państwowej, a także objęcia funkcji z wyboru w organach jednostek samorządu terytorialnego; 4) nabycia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia 35 lat wysługi emerytalnej; 5) gdy wymaga tego ważny interes służby; 6) niewyrażenia zgody na przeniesienie na niższe stanowisko służbowe z przyczyn określonych w art. 29 ust. 2; 7) rozformowania jednostki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełni służbę, lub zmniejszenia jej stanu etatowego, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki lub na niższe stanowisko nie jest możliwe; 8) upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby; 8a) niezłożenia w terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne; Uwaga: pkt 8a zawarty był w pierwotnym brzmieniu druku nr 1116. 9) dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się na badanie lub obserwację w zakładzie opieki zdrowotnej, wyznaczone zgodnie z art. 44 ust. 2, chyba że skierowanie do komisji nastąpiło na prośbę funkcjonariusza;
10) popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia pozostawanie w służbie; 11) upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie u- stały przyczyny będące podstawą zawieszenia; 12) osiągnięcia wieku: a) w korpusie szeregowych, podoficerów i chorążych 55 lat, b) w korpusie oficerów: do stopnia pułkownika Straży Granicznej (komandora Straży Granicznej) 58 lat, w stopniu generała brygady Straży Granicznej i generała dywizji Straży Granicznej (kontradmirała Straży Granicznej i wiceadmirała Straży Granicznej) - 60 lat. 3. Funkcjonariusza zwalnia się ze służby w terminie do 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby. 4. W przypadku wszczęcia lub prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 3, zwolnienie ze służby następuje w terminie do 6 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby. 5. W przypadkach określonych w ust. 2 pkt 7 zwolnienie następuje po upływie 6 miesięcy, a w przypadku służby przygotowawczej po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji o likwidacji jednostki organizacyjnej, jej rozformowania lub zmniejszenia stanu etatowego. Uwaga: ust. 1 i 2 należy rozpatrzyć w kontekście przyjęcia rozwiązań zawartych w ustawie o Straży Granicznej. 19 Art. 34. Stosunek służbowy wygasa w przypadku śmierci funkcjonariusza. Art. 35. 1. Uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby z powodu jej niezgodności z prawem stanowi podstawę do przywrócenia do służby na stanowisko równorzędne. 2. Jeżeli zwolniony funkcjonariusz w ciągu 7 dni od przywrócenia do służby nie zgłosi pisemnie gotowości jej podjęcia, stosunek służbowy ulega rozwiązaniu. Przepis art. 33 ust. 3 stosuje się odpowiednio. 3. Prawo do uposażenia powstaje z dniem podjęcia służby, chyba że po zgłoszeniu się do służby zaistniały okoliczności usprawiedliwiające niepodjęcie tej służby. 4. Funkcjonariuszowi przywróconemu do służby przysługuje za okres pozostawania poza służbą świadczenie pieniężne równe uposażeniu na stanowisku zajmowanym przed zwolnieniem, nie więcej jednak niż za okres 6 miesięcy i nie mniej niż za 1 miesiąc. 5. W zakresie innych praw niż określone w ust.1-4, wynikających ze stosunku służbowego, uzależnionych od nieprzerwanej służby, okres za który przyznano
świadczenie pieniężne, uważa się za równorzędny ze służbą. Okresu pozostawania poza służbą nie uważa się za przerwę w służbie, której skutkiem byłaby utrata uprawnień. 20 Art. 36. 1. Zwolnienie funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1, 2, i 5 i ust. 2 pkt 1 i 3 7 nie może nastąpić przed upływem 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby, chyba że funkcjonariusz zgłosi pisemne wystąpienie ze służby. 2. Zwolnienie funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 5 może nastąpić po zasięgnięciu opinii związku zawodowego. Art. 37. 1. Funkcjonariusza nie można zwolnić ze służby w okresie ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 33 ust. 1 pkt. 3 i 4, ust. 2 pkt. 2, 3, 5 i 7 oraz ust. 3. 2. W razie zwolnienia funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 5 i 7, przysługuje mu uposażenie do końca urlopu macierzyńskiego. 3. Funkcjonariuszowi zwolnionemu na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 5 i 7 w czasie urlopu wychowawczego przysługują do końca okresu, na który ten urlop został udzielony: 1) świadczenia pieniężne, wypłacane na zasadach obowiązujących przy wypłacaniu zasiłku wychowawczego; 2) inne uprawnienia przewidziane dla pracownic zwalnianych z pracy w czasie urlopu wychowawczego z przyczyn dotyczących zakłady pracy. Art. 38. 1. Funkcjonariuszy zwalnia ze służby właściwy przełożony, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Komendant Główny SK zwalnia ze służby funkcjonariuszy: 1) posiadających stopnie oficerskie; 2) którym wymierzono karę dyscyplinarnego wydalenia ze służby; 3) w przypadkach określonych w art. 33 ust. 2 pkt 5. Uwaga: odesłania do art. 33 powinny być ponownie przeanalizowane po ostatecznym zatwierdzeniu art. 33. Art. 39. 1. Funkcjonariusz, który został zwolniony ze służby, otrzymuje niezwłocznie świadectwo służby oraz na swój wniosek opinię o służbie. 2. Funkcjonariusz może żądać sprostowania świadectwa służby oraz odwołać się do wyższego przełożonego od opinii o służbie w terminie 7 dni od dnia otrzymania opinii.
21 Art. 40. Komendant Główny SK określi, w drodze zarządzenia, sposób prowadzenia przez przełożonych dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem służbowym funkcjonariuszy, sposób prowadzenia akt osobowych oraz wzory dokumentów w tych sprawach w zakresie nieuregulowanym innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy. Zarządzenie powinno określić sposób zakładania akt osobowych funkcjonariuszy, rodzaje gromadzonych w nich dokumentów oraz sposób ich ewidencjonowania, w celu zapewnienia jednolitości prowadzenia tej dokumentacji i jej zgodności z przepisami prawa pracy. Rozdział 7 Korpusy i stopnie Straży Kolejowej Art. 41. Ustanawia się korpusy i stopnie SK w następującym porządku: 1) w korpusie oficerów SK: a) generalny inspektor SK, b) nadinspektor SK, c) inspektor SK, d) młodszy inspektor SK, e) podinspektor SK, f) nadkomisarz SK, g) komisarz SK, h) podkomisarz SK; 2) w korpusie podoficerów SK: a) starszy przodownik SK, b) przodownik SK, c) starszy strażnik SK; 3) w korpusie szeregowych SK: a) strażnik SK, b) strażnik praktykant SK. Art. 42. 1. Na stopnie w korpusie szeregowych i w korpusie podoficerów SK, mianuje przełożony, o którym mowa w art. 24 ust. 1.
2. Na pierwszy stopień oficerski oraz na stopnie generalnego inspektora SK i nadinspektora SK mianuje minister właściwy do spraw wewnętrznych. Na pozostałe stopnie oficerskie mianuje Komendant Główny SK. 22 Art. 43. Podoficerem SK może być mianowany funkcjonariusz, który spełnia warunki określone w art. 19, ukończył szkolenie podstawowe oraz złożył egzamin podoficerski. Art. 44. Na pierwszy stopień oficerski może być mianowany funkcjonariusz, który spełnia warunki określone w art. 19, posiada wykształcenie wyższe, ukończył szkolenie oficerskie oraz złożył egzamin oficerski. Art. 45. 1. Mianowanie na kolejny wyższy stopień następuje stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego oraz w zależności od opinii służbowej. Nadanie tego stopnia nie może jednak nastąpić wcześniej niż po odsłużeniu w dotychczasowym stopniu: 1) strażnika praktykanta SK - 1 roku; 2) strażnika SK - 1 roku; 3) starszego strażnika SK - 1 roku; 4) przodownika SK - 1 roku; 5) starszego przodownika SK - 1 roku; 6) podkomisarza SK - 2 lat; 7) komisarza SK - 2 lat; 8) nadkomisarza SK - 3 lat; 9) podinspektora SK - 3 lat; 10) młodszego inspektora SK - 4 lat; 11) inspektora SK - 4 lat. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach minister właściwy do spraw wewnętrznych, na wniosek Komendanta Głównego SK, może mianować każdego funkcjonariusza na wyższy stopień z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 43 i art. 44. Art. 46. 1. Stopnie określone w art. 41 są dożywotnie. 2. Funkcjonariusze zwolnieni ze służby mogą używać posiadanych stopni, z dodatkiem określenia w stanie spoczynku. 3. Utrata stopnia następuje w razie: 1) utraty obywatelstwa polskiego;
2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych; 3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z niskich pobudek. 23 Art. 47. 1. O obniżeniu lub utracie stopnia w przypadkach określonych w ustawie orzeka organ właściwy do mianowania na ten stopień, z tym że o utracie pierwszego stopnia oficerskiego, stopnia generalnego inspektora SK i stopnia nadinspektora SK decyduje minister właściwy do spraw wewnętrznych. 2. O pozbawianiu stopnia oficerskiego decyduje Komendant Główny SK. Uwaga: przeredagowane zgodnie z dyspozycją podkomisji i w związku z art. 59 ustawy o Straży Granicznej. Art. 48. 1. Funkcjonariuszowi przywraca się stopień w razie uchylenia: 1) prawomocnego skazania na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych; 2) prawomocnego skazania pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z niskich pobudek; 3) decyzji, na podstawie której nastąpiło pozbawienie stopnia; 4) kary dyscyplinarnej obniżenia stopnia. 2. Decyzje o przywróceniu stopnia oficerskiego podejmuje Komendant Główny SK. W pozostałych przypadkach decyzję o przywróceniu stopnia podejmuje przełożony właściwy do mianowania na ten stopień. Art. 49. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb składania egzaminów oraz mianowania funkcjonariuszy na stopnie SK, uwzględniając ośrodki szkolenia właściwe do przeprowadzania egzaminów na stopnie straży, terminy mianowania na stopnie oraz warunki, od których uzależnione jest mianowanie na stopień SK, w celu zapewnienia równego dostępu funkcjonariuszy do awansu zawodowego i wysokiego poziomu wyszkolenia służbowego. Rozdział 8 Obowiązki i prawa funkcjonariusza Art. 50. 1. Funkcjonariusz jest obowiązany do dochowania obowiązków wynikających z tekstu złożonego ślubowania.
2. Funkcjonariusz obowiązany jest odmówić wykonania rozkazu lub innego polecenia, jeśli wykonanie rozkazu lub innego polecenia łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa. 3. O odmowie wykonania rozkazu lub innego polecenia, o którym mowa w ust. 2, funkcjonariusz powinien w formie pisemnej zameldować Komendantowi Głównemu SK z pominięciem drogi służbowej. 24 Art. 51. 1. Przełożony funkcjonariusza, który nie jest w stanie wykonać polecenia sądu lub prokuratora w wyznaczonym terminie lub zakresie, obowiązany jest wystąpić z wnioskiem o przedłużenie terminu, zmianę lub uchylenie polecenia. 2. W przypadku nieusprawiedliwionego niewykonania polecenia w wyznaczonym terminie lub zakresie na żądanie sądu lub prokuratora przełożony funkcjonariusza wszczyna przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne. O wyniku tego postępowania zawiadamia się odpowiednio sąd lub prokuratora. Art. 52. 1. Funkcjonariusz w czasie służby jest obowiązany do noszenia przepisowego munduru i wyposażenia. 2. Komendant Główny SK określa przypadki, w których funkcjonariusz w czasie wykonywania obowiązków służbowych, nie ma obowiązku noszenia munduru. Uwaga: o jakie przypadki chodzi w ust. 2? Art. 53. W przypadkach przewidzianych w art. 52 ust. 2 funkcjonariusz obowiązany jest okazać legitymacje służbową w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość odczytać i zanotować numer i organ, który wydał legitymację, oraz nazwisko funkcjonariusza. Uwaga: czy art. 53 nie wymaga odpowiedniego przeredagowania na wzór art. 61 ustawy o Policji? Art. 54. 1. Funkcjonariusz nie może bez zezwolenia przełożonego podjąć zajęcia zarobkowego poza służbą. 2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady, tryb udzielania zezwolenia na podjęcie zajęcia zarobkowego oraz właściwość przełożonych w tych sprawach, w celu zapobiegania powstawaniu niekorzystnych ze względu na dobro służby zależności indywidualnych oraz dla zapewnienia możliwości wypoczynku funkcjonariuszy poza służbą.